’
|
9
Orphie. c011. Kern.
130
ΚΑοοΛοΣ 2 HIERONYMI'ET'HELLANICI THEOGONIA 53—54
Ad nomen Βαβοό = Βαυβτό cf. titulum Parium IG XII 5, 227,
ubi vs. 3 littem Y verbz' Βαυβοϊ postea inserta est; cf. ἑατοῦ =. ἑαυτοῦ quod Augusti fere aetate divulgatur. Lob. ΙΙ 823; Rohde Psyche 11.6 408; Dieterich Philolog. LII 1893, 4 = ΚΖ. Schr. 128; Kern RE2 III 150; Ηοννι. LIV
1919, 217.
ε
3. HIERONYMI ET HELLANICI THEOGONIA Ante Neoplatonicorum Ἶερούς λόγους posui quia Damascius
Eudemo Rhodia usus est cf. fr. 28. Num Hieronymus idem sit
ac Ἵερ. ὁ Αἰγύπτιος ὃ τὴν Ἀρχαιολογίαν τὴν Φοινικικὴν συγγραψάμενος Ioseph. Antiqu. Iud. I 94 (Schuster 100; Ed. Hiller Satura
philologa Hermanno Sauppio obl. 1879, 118; Diels II3 172, 7) du-
bium est, V. test. nr. 242. Ad Hieronymum referri solent (Abel
p. 158 n. 1) quae Iriarte Reg. Bibl. Matrit. Codd. Graeci Mss.
Ι 1769, 346.eX cod. LXXXIV n. 180 edidit Σαχωνιάθων (sic) ὃ Βηρύττιος τὴν Φοινίκων θεολογίαν ἐξέδωκεν, ἣν Ὀ. μετήνεγκεν εἰς την ἑλλάδα φωνην καὶ τὰς τελετοές τῶν Αἰγυπτίων.
De Hieronymi et Hellanici Theogonia Zeller 16 126; Schuster 81; Ab'el p. 158; Kern De Theogon. 28; Susemihl Ind. IV; Gruppe ap. Rosch. ΙΙΙ 2251.
54. (36) Βεηιεεο.’])ο princ. 123 bis (I 317, 15 Rue.) ἡ δὲ κατά τὸν Ἱερώνυμον φερομένη καὶ Ἑλλάνικον (se. Ὀρφικὴ θεολογία), εἴπερ μὴ καὶ ὁ αὐτός ἐστιν, οὕτως ἔχει·,,ὕδωρ ἦν, φησίν, ἐξ ἀρχῆς, καὶ ὕλη,1 ἐξ ἧς ἐπάγη ἦ 777“, δύο ταύτας άρχάς ὑποτιθέμενος πρώτας,2 ὕδωρ καὶ γῆν, ταύτην μὲν ὠς φύσει σκεδαστήν, ἐκεῖνο δὲ ὠς ταύτης κολλητικόν τε καὶ συνεκτικόν, τὴν δὲ μίαν πρὸ τοῖν δυεῖν ἄρρητον άφίησιν· αὐτὸ γὰρ τὸ μηδὲ φάναι περὶ αὐτῆς ἐνδείκνυται αὐτῆς τὴν άπόρρητον φύσιν· τὴν δὲ τρίτην ἀρχὴν μετά τὰς δύο. γεννηθῆναι μὲν ἐκ τούτων, ὕδατός φημι καὶ γῆς, δράκοντα δὲ εἶναι κεφαλὰς,ἔχοντα προσπεφυκυίας ταύρου καὶ, λέοντος, ἐν μέσωι δὲ θεοῦ πρόσωπον, ἔχειν Ι 3173118· δὲ καὶ ἐπὶ τῶν ὤμων πτερά, ὠνομάσθαι δὲ Χρόνον άγήραον3 καὶ (Πρακλῆα τὸν αὐτόν· συνεῖναι δὲ· α’ὐτῶι τὴν Ἀνάγκην, φύσιν οὖσαν τήν αὐτὴν καὶ Ἀδράστειαν άσεόματον4 διωργυιοομένην ἐν παντὶ
τῶι κόσμιοι, τῶν περάτων αὐτοῦ ἐφαπτομένην. ταύτην
οζιιαι λέγεσθαι τήν τρίτην ἀρχὴν κατὰ τὴν οὐσίαν ἑστῶσαν, πλην
54
HIERONYMI ET HELLANICI THEOGONIA
131
ὅτι ἀρρενόθηλυν αύτῆν ὑπεστήσατο πρὸς ἔνδειξιν τῆς πάντων γεννητικῆς αἰτίας. καὶ ὑπολαμβάνω τὴν ἐν ταῖς ραψωιδίαις (V. s. IEPOI AOFOI) θεολογίαν ἀφεῖσαν τὰς δύο πρώτας ἀρχὰς μετὰ τῆς μιᾶς πρὸ τῶν δυεῖν τῆς σιγῆι 5 παραδοθείσης ἀπὸ τῆς τρίτης μετὰ τὰς δύο ταύτης ἐνστήσασθαι τῆν ἀρχήν, ὡς πρώτης ῥητόν τι ἐχούσης καὶ σύμμετρον πρὸς ἀνθρώπων ἀκοάς. ουτος
γὰρ ἦν ὁ πολυτίμητος ἐν ἐκείνηι Χρόνος ἀγήραος Αίθέρος
καὶ Χαους πατῆρ' ἀμέλει καὶ κατὰ ταύτην ὁ Χρόνος ουτος ὁ δράκων γεννᾶται τριπλῆν γονήν'6 Αίθἐρα, φησί,7 νοτερὸν8 καἰ Χάος ἄπειρον, καὶ τρίτον ἐπὶ τούτοις Ἔρεβος όμιχλῶδες, τὴν δευτέραν ταύτην τριάδα ἀνάλογον τῆι πρωτηι παραδίδωσι δυναμικὴν ούσαν ὡς ἐκείνην πατρικήν. διὸ καὶ τὸ τρίτον αύτῆς
”Ε ε ός ἐστιν ό ι“λῶδες ) καὶ τὸ πατοικόν τε καὶ ἐίκοον Αίθ’ κ κ
) C æ );᾿’. 9 ᾿ Λ I )’ r I N
’
r
ἷ
’
ουχ απλως, αλλα νοτερος
)λλ᾿ ᾿ ) ζ C λ““Ν
το δε μεσον αντοθεν λαος απειρον,
C Y I ) \ ᾿ ), ( I
α α μην εν τουτοις, ως εγει, ο ͵ ρονος cou)? εγεννησεν, του Χρόνου ποιουσα γέννημα καὶ αύτη ἡ παράδοσις, καὶ ἐν τουτοις τικτόμενον, ὅτι καὶ ἀπὸ τούτων ἡ τρίτη πρόεισι νοητὴ τριάς. τίς ούν αὕτη ἐστί,“τὸ ώιόν, ἡ δυὰς τῶν ἐν αὐτῶι φύσεων,
ἄρρενος καὶ θηλείας, καὶ τῶν ἐν μέσωι παντοίων σπερμάτων τὸ
πλῆθος" καὶ τρίτον ἐπὶ τούτοις θεὸν ἀσώματον,11 πτέρυγας ἐπὶ τῶν ὤμων ἔχοντα χρυσᾶς, ὃς ἐν μὲν ταῖς λαγόσι προσ| 313 ΜΘ- πεφυκυίας εἶχε ταύρων - κεφαλάς, ἐπὶ δὲ
τῆς κεφαλῆς δράκοντα πελώριον παντοδαπαῖς μορφαῖς θηρίων ίνδαλλόμενον. τοῦτον μὲν οὖν ὡς νοῦν τῆς τριάδος υποληπτεον, τα δε μεσα γενη τα τε πολλά και τα δυο την δυναC I ᾿ ᾿ I I I A \ \ ᾿ “' \ I
μιν, αὐτὸ δὲ τὸ ώιὸν ἀρχήν πατρικῆν τῆς τρίτης τριάδος τὸν τριτον θεοτ και ηὁ η θεολογια Πρωτογονον ανυμνεἰ και Δία καλεῖ πάντων διατάκτοοα καὶ ὅλοι᾿ τοῦ κόσιιου I διὸ καὶ x ( ι
I ᾿ ' I ᾿.. ᾿᾿ CI’ ( A I IA ) ' \ ιν α v I ιν ) ιν C
Πανα καλεῖσθαι. τοσαντα καὶ αντη περὶ των νοητο΄ ν αρχων η γενεαλογία παρίστησιν.
1 ὕλη M, Ζλύς Zoëga Abhdlgn. 240 (Gruppe Suppl. 726), quod refutavit Diels ap. Kernium De Theogon. 28. 2 πρώτας Kroll Rhez’n. Mus. LII 1897, 290, πρῶτος Μ, πρῶτον apogr. unde hoc cum Rue. etiam Diels. 3 ἀγήραον v. infra. ὸ πολυτι’μητος ἐν ἐκείνηι Χρόνος ἀγήραος et Kern De Theogon. 4 n. 9, ἀγή-
ρατον Μ. 4 ἀσώματον Μ; ἀσώματον Gruppe alp. Rosch. III 2251; Zeller Ι3 127 n. 2; εὐσώματον dubit. Rue. ὃ σιγηι ex σιγῆς corr. M, v. Lob.
I 485 n. t et Kroll. 6 τριπλῆν γονἡν Μ (Kroll) ut iam emendaverat Zoëga
Abhdlgn. 241.
'7 φημὶ Lob.
8 νοτερὸν M (Kroll) ut iam coniecerat Lob.,
v. Holwerda. 297, νοερὸν apogr. (quod tuetur Kroll Philol. LIII 1894, 561).
9 νοτερός M, νοερῶς apogr. 10 in verbis ὡς λέγει vitium latere censet Holwerda 296. 11 θεὸν ἀσώματον... ἔχοντα M, θεὸς ἀσώματος (quod
91‘
132
HIERONYMI ET HELLANICI THEOGONIA
54—55
recepit Zeller)... ἔχων L0b., εὕσώματος dubit. Rue., v. Beth Wz'e'n. Stud.
XXXIV 1912, 288 n.
12 ἥδε ἦ θεολογια apogr. B, ἥδε ἦ θ. Μἱ (Kroll).
Cum hoc Theogoniae Hieronymianae exOrdio Ἱερῶν λόγων mundi creatio comparanda est; cf. imprimis Virorum doctorum locos quoè supra p.130 attuli. Ad Ἀδράστειαν άσιόματον διωρ-
γυιωμένην ἐν παντὶ τῶι κόσμωι τῶν περάτων αὐτοῦ ἐφαπτομένην cf. Plat. Remp. X 6160 ἐκ δὲ τῶν ἄκρων τεταμένον Ἀνάγκης ἄτρακτον, δι’ οὗ πάσας ἐπιστρέφεσθαι τὰς περιφοράς (Diels ap. Kern. De Theogon. ‘33) et Plutarch. De sera num. Vind. 22 p. 564 e. f, Dieterich Nekyz'a2 145 (Ἀδρήστεια ἄνασσατ Εὐχ. πρ. ὒΙουσ. 36; άρχαίου μὲν πρῶτα Χάους άμέγαρτον Ἀνάγκην Argon. 12 [test nr. 224]; πότνια Ἀνάγκη Argon. 879), ad Πρωτόγονον 4ν. ΙΕΡΟΙΛΟΓΟΙ et Hymn. VI Πρωτογόνου (Gruppe ap. Rosch. 1112257 n. 4), ad Panem Hymn. in.Pan. XI 11 κοσμοκράτωρ, αὕξητά, φαεσφόρε, κάρπιμε Παιάν Kern Ηονηι. XXIV 1889, 504, Eckinger Festgabe Γᾶν Hugo Bluemner 1914, 170.
55. (37. 38) Apiôn ap. Clem. Roman. Homil. V1 3. 4 (2, 198 Migne; P. de Lagarde Clementina 74, 15 ss.). Cf. versionem Syriacam Theodori bar Chônî Nestoriani V111 saeculi exeuntis
tractatam a.
T11. Noeldeke
Zez'tschm'ft Deutsch. llIorgenländ.
Gesellsch. L111 1899, 501.
(Ησίοδος δὲ έν τῆι Θεογονίαι (VS. 116) λέγει· (ἤτοι μὲν πρώτιστα Χάος ἐγένετο’. τὸ δὲ (ἐγένετῶ δῆλον ὅτι γεγενῆσθαι ὥςγενητὰ Ι 199 Mign' σημαίνει, οὐ τὸ άεὶ εἶναι (ὁς άγένητα. καὶ Ὀ. δὲ τὸ Χάος οὸιῶι παρεικάζει, έν ὦι τῶν πρώτων στοιχείων ἦν ἦ σύγχυσις. τοῦτο (Ησίοδος Χάος ὑποτίθεται, ὅπερ Ὀ. ὤιὸν λέγει γενητόν, ἐξ άπείρου τῆς ὕλης προβεβλημένον, γεγονὸς δὲ οὕτω· (4) τῆς τετραγενοῦς 1 ῧλης ἐμψύχου οἰῑσης καὶ ὅλου άπείρου τινὸς βυθοῦ άεὶ ῥέοντος2 καὶ άκρίτως φερομένου καὶ μυρίας άτελεῖς κράσεις [εἰς] ἄλλοτε ἕὶλλας3 ἔπαναχέοντος4 καὶ διὰ τοῦτο
αὐτάς, άναλ-ύοντος τῆι άταξίαι, καὶ,κεχηνότος ὥς εἰς5 γένεσιν
ζώιου δεθῆναι μη δυναμένου, συνέβη ποτέ, αὐτοῦ τοῦ άπείρου πελάγους ὑπὸ ἰδίας φύσεως περιωθουμένου, κινήσει φυσικῆι εὐτάκτως ῥυῆναι άπὸ τοῦ αὕτοῦ εἰς τὸ αὕτό ὥσπερ ἴλιγγα καὶ
μεῖξαι τὰς οὐσίας καὶ οὕτως ἐξ άκουστοῦ6 τῶν πάντων τὸ
νοστιμώτατον, ὅπερ πρὸς. γένεσινἻ ζιόιου ἐπιτηδειότατον ἦν, ὥσπερ ἐν χιόνηι κατά μέσου ῥυῆναι τοῦ παντὸς καὶ ὑπὸ τῆς πάντα φερούσης ἴλιγγος χωρῆσαι εἰς βάθος καὶ τὸ περικείμενον
πνεῦμα ἐπισπάσασθαι, καὶ ὥς εἰς γονιμώτατον συλληφθὲν ποιεῖν
κριτικὴν σύστασιν.
ὥσπερ γὰρ ἐν ὖγρῶι φιλεῖ γίνεσθαι πομ-
55—56
HIERONYMI ET HELLANICI THEOGONIA
133
φόλυξ, οὕτως σφαιροειδὲς πανταχόθεν,συνειλήθηὸ κύτος.” ἔπειτα
αὐτὸ ἐν ἑαυτοῖι κυηθὲν ὑπὸ τοῦ παρειληφότος 1° θειώδους πνεύματος ἀναφερόμενον προέκυψεν εἰς φῶς μέγιστόν | 75 Lag' τι τοῦτο ἅποκύημα, οὖς ἄν ἐκ παντὸς τοῦ ἀπείρου βυθοῦ ἄποκεκυημένον ἔμψυχον δημιούργημα, καὶ τῆι περιφερεὶαι τῶν ώιῶνΜ προσεοικὸς καὶ τῶι τάχει,12 τῆς πτήσεως. ·
1 τετραγενοῦς] πρέσβυὲ —- πρωτο —-? Kroll in notis mihi traditis. an netçaysvoñç? Hiller de G.. 2 ῥέοντος] ἔχοντοςὲ bar Chônî.. 3 κράσεις
ἄλλοτε ἄλλας Daviesîus, κράσεις γ’-είς ἄλλοτε ἄλλωσ Ρ, κρίσεις bar Chônî.
4 ἐπαναχέοντος] ἐπανέχοντοςὲ bar Chônî. 5 (ὃς εἷς P] καὶ εἰς Ο. 6 ἐξ ἀκουστοῦ] ἐξ ἑκάστου · Daviesius probante Lob. 7 γέννησιν Cotelieriuè.
8 συνειλήθη Lob.] συνελήφθη codd., quod bar Chônî legisse non videtur cf. Noeldeke 506 n. 10. 9 κύτος Cot., νυκτός codd. 10 παρειληφότος] κατειληή
φότος Lob. bar Chônî. 11 τῶν ὠιιῦν] an τῶι (ὀιῶιὲ Kroll. 12 τῶι τάχει] τῆι τάξει
Cf. Rufin. Recognit. X 30 (Ed. Basil. 161; Migne PG 1, 1436)
omnis sermo apud Graeeos, qui de antiquitatis origine conscribitur, cum alios multos, tum duos praeoipuos auctores habet, Orpheum et Hesiodum. korum ergo. scripta duas partes intelli— gentiae dividuntur, id est, seeundum littemm et secundum alle— qoriam, et ad ea quidem quae seeundum littei‘am sunt, ignobilis vulgi turba confluxit. ea oero quae seeundum allegor’iam Constant, omnis philosophorum et eruditorum loquacitas admirata. est. O. igitur est, qui dioit primo fuisse Chaos sempiternum, immensum, ingenitum, exl 1437Mï€n9 quo omnia facta sunt; hoc sane ipsum Chaos non tenebras dixit esse, non lucem, non humidum, non aridum, non oalidum, non frigidum, sed omnia simul mista, et semper unum fuisse informe; aliquando tamen quasi ad συί immanis modum, peu immensa tempora effeetam peperisse ac protulisse en se duplioem quandam speoiem, quam illi masculofeminam voeant, ex eontraria admistione kuius modi diversitatis speeiem oonei'etam; et hoe esse principium omnium, quod primum ex matem'a puriorepi‘ocesserit, quodqueproeedens discretionem quatuor elementorum dederit,’et ex duobus quae prima sunt elementis feeerit coelum, ex aliis autem terrain, ex. quibus iam omnia participatione sui'invioem nasoi diciät et gigni. Haee quidem Ο. Cf. fr. 56. Lob. I 475. 536; Ziegler N. Jakrb. XXXI 1913, 564. 569. 56. (38) Apion ap. Clem. Roman. Homil. VI 5—12 (Migne 2, 200; P. de Lagarde Clementina 75, 3). Cf. veËsionem Syriacam
Theodori bar Chônî indicatam fr. 55.ι Κρόνον οὐν τὸν χρόνον μοι
134
HIERONYMI ET HELLANICI THEOGONIA
.
56
νόει, τὴν δὲ Ῥέαν τὸ ῥέον τῆς ὑγρᾶς οὐσίας, ὅτι χρόνιοι φερομένη ἦ ὕλη ἅπασα ὥσπερ ῶιόν τὸν πάντα περιέχοντα σφαιροειδῆ ἀπεκύησεν οὐρανόν· ὅπερ κατ’ ἀρχὰς τοῦ γονίμου μυελοῦ’πλῆρες ῶς ἄν στοιχεῖα καὶ χρώματα παντοδαπὰ ἐκτεκεῖν δυνάμενον, καὶ ὅλως1 παντοδαπὴν ἐκ μιᾶς οὐσίας τε καὶ χρώματος ἑνὸς ἔφερε τὴν φαντασίαν. ὥσπερ γὰρ έν τῶι τοῦ ταῶ γεννήματι ἓν μὲν τοῦ αἰιοῦ χρῶμα δοκεῖ, δυνάμει δὲ μυρία ἔχει έν ἑαυτῶι τοῦ μέλλοντος τελεσφορεϊσθαι χρώματα, οὕτως καὶ τὸ ἐξ ἀπείρου α[ὕλης ἀποκυηθὲν ἔμψυχον ῶιὸν ἐκ τῆς ὑποκειμένης καὶ ἀεὶ ῥεούσης’ὕλης κινούμενον παντοδαπὰς έκφαίνει τροπάς. ἔνδοθεν γάρ τῆς περιφερείας ζῶιόν τι
ἀρρενόθηλυ εἰδοποιεῒται προνοίαι τοῦ ἐνόντος έν αύτῶι θείου πνεύματος, ὃν Φάνητά Ὀ. καλεῖ, ὅτι αὐτοῦ φανέν* τος τὸ πᾶν ἐξ | 202 Μ· αύτοῦ ἔλαμψεν, τῶι φέγγει τοῦ διαπρεπεστάτου τῶν στοιχείων πυρὸς ἐν τῶι ὑγρῶι τελεσφορουμένου. καὶ ούκ ἄπιστον, ὅτι καὶ ἐπὶ λαμπυρίδων δείγματος ἕνεκα ἡ φύσις ἡμῖν ὁρᾶν ὑγρὸν φῶς ἐδωρήσατο. (6) τὸ μὲν οὖν πρωτοσύστατον (ὄιοῦ. ὑποθερμανθὲν ὑπὸ τοῦ ἔσωθεν ζωιου ῥήγνυται, ἔπειτα δὲ μορφωθὲν προέρχεται ὁποῖόν τι καὶ Ὀ. λέγει· 7‘κραναίου 2 σχισθέντος 3 v —— πολυχανδέος (ὀιοῦ ' καὶ οὕτω μεγάληι δυνάμει αὑτοῦ τοῦ προεληλυθότος φανέντος4 τὸ μὲν κύτος τὴν ἁρμονίαν λαμβάνει καὶ τὴν διακόσμησιν ἴσχει,5 αὐτὸς δὲ ὥσπερ ἐπ’ ἀκρωρείας ούρανοῦ προκαθέζεται καὶ ἐν ἀπορρήτοις τὸν ἄπειρον περιλάμπει6 αἰῶνα. ἡ δὲ τοῦ κύτους ἔνδοθεν γόνιμος ὑπολειφθεῖσα ὕλη, ῶς έν πολλῶι τῶι χρόνωι
ὑποκειμένης ἕως φυσικῆςῖ ὑποζέουσα ἦ θερμότης, τάς8 πάντων
διέκρινεν οὐσίας. τὸ μὲν γὰρ κατῶτερον αὐτῆς πρῶτον (ὅσπερ ὑποστάθμη ὑπὸ τοῦ βάρους εἰς τά κάτω ὑποκεχῶρ)]κεν,9’ὂ διὰ τὴν ὁλκότητα καὶ διὰ τὸ ἐμβριθὲς καὶ πολὺ τῆς ὑποκειμένης οὐσίας πλῆθος Πλούτωνα προσηγόρευσαν, Ἅιδου τε καὶ νεκρῶν βασιλέα εἶναι ἀποφηνάμενοι. (7) ταύτην μὲν οὖν τὴν πρῶτην καὶ πολλήν,10 ῥυπαρὰν καὶ τραχεῖαν οὐσίαν ὑπὸ Κρόνου τοῦ χρόνου καταποθῆναι λέγουσιν φυσικῶς διὰ την κάτω ὑπονό* στησιν αὐτῆς. μετὰ δὲ τὴνπρῶτην ὑποστάθμην τὸ συρρυὲν ὕδωρ καὶ πρῶτηι ἐπιπολάσαν ὑποστάσει Ποσειδῶνα 11 προσηγόρευσαν. τὸ δὲ λοιπὸν τρίτον τὸ καθαρώτατον καὶ κορυφαιότατον ἅτε διαυγὲς ὂν πῦρ Ζῆνα ῶνόμασαν διὰ τήν έν αὗτῶι ζέουσαν φύσιν· ἀνωφερὲς γὰρ ὃν τὸ πῦρ πρὸς μὲν τὰ κάτω
56
HIERONYMI ET HELLANICI THEOGONIA
135
ὑπὸ χρόνου τοῦΚρόνου οὐ κατεπόθη, ἀλλ’, οὸς ἔφην, ἦ πυρώδης οὐσία ζωτική τε καὶ ἀνωφερὴς οὖσαδ εἰς’ αὐτὸν οἷνέπτη12 τὸν άέρα,’ὃς καὶ φρονιμώτατός ἐστι διὰ τήν καθα1203Μῑὲηθρότητα. τῆι οὖν ἰδίαι θερμότητι ὁ Ζεὺς Ι 76 Ῑῶἕ· -——— τουτέστιν ἦ ζέουσα οὐσία —-— τὸ καταλειφθὲν έν τῶι ὑποκειμένωι ὑγρῶι τὸ ἰσχνότατον 13 καὶ θεῖον οἷνιμᾶται14 πνεῦμα, ὅπερ ΆΙῆτιν ἐκάλεσαν. (8) κατά κορυφῆς δὲ αὐτοῦ ἐλθὸν τοῦ αἰθέρος καὶ συμποθὲν ὕπ’ αὐτοῦ ὥσπερ ὑγρὸν θερμῶι μιγέν, τὸν άεικίνητον παλμὸν ἐμποιῆσαν, γεννᾶι τήν σύνεσιν, ἢν καὶ Παλλάδα ἐπονομάζουσι διὰ τὸ πάλλεσθαι, τεχνικωτάτην οὖσαν φρόνησιν, ἧι χρεόμενος τὸν πάντα ἐτεχνήσατο κόσμον ὁ, αἰθέριος τεχνίτης. ἄπ’ αὐτοῦ δὲ τοῦ διήκοντος Διὸς, τοῦ θερμοτάτου αἰθέρος, ὁ άὴρ μέχρι τῶν ἐνταῦθα διικνεῖται τόπων, ἢν ἐπονομάζουσιν τἮραν. καὶ ὥς δὴ τῆς τοῦ αἰθέρος καθαρωτάτης οὐσίας ὑποβεβηκυῑα, ὥς θήλεια τὴν καθαρότητα, πρὸς σύγκρισιν τοῦ κρείττονος άδελφὴ Διὸς κατά τὸ εἰκὸς ἐνομίσθη, ὡς ἐκ τῆς αὐτῆς οὐσίας γεγενημένηἵ γαμετὴ δὲ διὰ τὸ ὥς γυναῖκα ὑποκεῖσθαι..... (12) | 205 Mign' | 77’ 7 Lag- κάγώ (se. Κλήμης) άπεκρινάμην· παρίημι νῦν ἐπ’ άκριβὲς λέγειν το ἐκ τῆς άπείρου ὕλης κατά ἐπιτυχίαν 15 κράσεως άποκυηθὲν ἔμψυχον (ὀιόν, οὕ ῥαγέντος κατά τινας άρρενόθηλυ ἐξέθορεν, Φάνης·16 καὶ πάντ’ ἐκεῖνα έπιτέμνομαι, μέχρις οὗ τὸ ραγὲν κύτος τὴν ἁρμονίαν ἔλαβεν, ὑπολειφθείσης αὐτοῦ μυελώδους ὕλης.
1 ὅλως ego] ὅμως codd. et edd. 2 κραναίου Ο, κρανάιου Ρ, κεραμείου S; 0m. bar Chônî; ἀκμαίου Lob., Ἡρικαπαίου Herm., ἀρχαίου Duentz.
3 post σχισθέντος add. ὑπὲκ Lob. I 4 Φάνητος Schenkl. 5 î’axu in marg. 50h01., ἀνατέλλει Ρ. 6 περιλάμπων Lagard. 7 ὑποκειμένη ἕως φυσικῶς Ο.
8 τάς Ο, τησ Ρ. 9 ὑποκεχώρηκεν Ο, ὑπεχώρηκεν Ρ. 10 πολλὴν Ρ, πολὺ Ο. 11 ποσιδῶνα Ρ. 12 άνενέπτη Ρ. 13 ἰσχυρότατον Ο. 14 άνιμᾶται Dav., όνῖματι Ρ, ὀνόματι Ο. 15 ἐπ’ ἐπιτυχίαν S. 16 άρρενόθηλυ ἐξέθορεν, Φάνης Lagard.; άρρενόθηλυς ἐξέθορεν Φάνης priores. An Φάνηταὲ
Cf. Rufin. Recognit. X 17—420 (Ed. Basil. 156, Migne PG
1, 1429) aiunt ergo qui sapientiores sant inter gentiles, primo Omnium Chaos fziisse: hoc par ninltnm tempns exteriores sni solidans partes, fines sibi et fandum quendam fecisse, tanquam in ovi immanis modmn formamqne collectnm, intra quod malto nihilominns tempore, quasi intra συί testam, fotnm vivificatnmqne esse animal qnoddam; dismptoque post haec imniani illo globo processissc speciem quandam hominis duplicis formae, qnam illi
mascalofeminam vacant; hnnc etiam Phaneta[m] nominamnt, ab
apparendo, quia. cnm appa I “73” raisset, inqniunt, tune etiani
136
HIERONYMI ET HELLANICI THEOGONIA
56
lux efiulsit. et ex hoe dieunt progenitam esse substantiam, pru— dentiam, motum,1 ooitum: ex lais factum Coelum et Terrain. ex Ûoelo sex progenitos mares, quos et Titanas appellant; similiter et de Tem'a sex feminas, quas Titanidas voeitarunt, et sunt nomina eorum quidem qui ex Coelo orti sunt, haee: Oeeanus, Coeus, Oi'ios, Hyperion, Iapetos, Oronos, qui aqmd nos Saturnus nominatui'. similitex et eai‘um quae e Terra oxtae sunt nomina sunt haee: Theia, Rhea, Themis, JIInemosg/ne, Tethys, Pt'ioebe.2 (18) ex his omnibus qui qu'imus fuerat e Coelo natus, primam Terme filiam aeeepit uxoxem, seeundus seeundam et eaetexi similiter per o‘rdinem. pi'im us ergo qui primam duxerat, propter eam deduetus est deorsum; seeunda vero proptex eum eui nupserat, ascendit sursum; et ita sing—uli per oxdinem faeientes, manserunt in his qui eis nuptiali sorte oboenerant loeis. (Cf. J. Kroll Lehxen d. He-rm. Tm'smeq. 237.) ex istoxum eoniunetionibus alios quoque innumexos ussemmt progenitos. sed de illis sex maribus unus, qui dieitur Saturnus, in eoniugium aceepit Rlzeam, et eum responso quodam eommonitus esset, quod qui ex ea naseeretur for|143° même tior ipso futurus esset regnoque ‘eum depelleret, omnes qui ei iliaseexentur filios devoraxe instituit. huio exgo primus nasoitur filius, quem Aiden appellarunt, qui apud nos Oreus nominatui', quem pro eausis quibus supra diximus assumptum deooxat pater. post hune seeundum genuit, quem Neptunum dieunt, quemque simili modo devorarvit. noviss-imum genuit eum, quem Iovem appellant, sed Izune mater misemns Rhea, per axtem devoratm'o subtxahit patri, et primo quidem ne vagitus pueri innoteseei'et, Corybantas quosdam eymbala feeit ae tympana percutei'e, ut obsti'epente sonitu vagitus non audixetux
fantis. (19) sed cum ex utem' imminutione intellexisset pater editum
paxtum, expetebat aol devoxandæmz; tune Rhea lapidem ei offexens magnum ‘hune genui’ inquit. αὐ ille aecipiens absorbuit, et lapis devoxatus eos quos primo absorbuco'at filios, trusit et eoè’git exire. primus exgo proeeden-s descendit 0reus, et inferiora, lioe est inferna, oecupat loea. seeundus utpote illo superior super aquas detxuditur, is quem Neptunum Avocant. textius qui arte matris Rheae supexfuit, αἶ) ipsa eaprae szqwxpositns in eoelum emissus est. (20) Haetenus anilis gentilium fabula et yenealogia processexit; sine fine enim est, si velim omnes genei'ationes eorum quos deos appellant, et impia gesta profem‘e.
1 motuan pothum dubitanter Lob. 2 Phoebe Migne] Hebe codd.
56—57
HIERONYMI ET HELLANICI THEOGONIA
137
Lob. I 478. 535; Holwerda 313; Ziegler 1.1. XXXI 1913, 564.
57. (39) Athenag. Pro Christianis 18 p. 20,12 Schw. οὐκ ἐξ ἀρχῆς, ὥς φασιν, ἦσαν οἱ θεοί, ἀλλ’ οὕτως γέγονεν αὐτῶν ἕκαστος ὥς γιγνόμεθα ἡμεῖς· καὶ τοῦτο πᾶσιν αὐτοῖς ξυμφωνεῖται,1 Ὁμήρου (Il. Ξ 201 = 302) μὲν [γάρ]2 λέγοντος (Ὠκεανόν τε, θεῶν γένεσιν, καὶ μητέρα Τηθύν’, Ὀρφέως δὲ, ὃς καὶ τὰ ὀνόματα αὐτῶν πρῶτος ἐξηῦρεν καὶ τὰς γενέσεις διεξῆλθεν καὶ ὅσα
ἑκάστοις πέπρακται εἶπεν. καὶ πεπίστευται παρ’ αὐτοῖς ιῖληθέὲ στερον θεολογεῐν (cf. Herod. ΙΙ 53, test. 111‘. 10), (ὅι καὶ Ὅμηρος τὰ πολλὰ καὶ περὶ θεῶν μάλιστα ἕπεται (V. test. nr. 24-5), καὶ αὐτοῦ τήν πριότην γένεσιν αὐτῶν ἐξ’ὕδατος συνιστάντος (Ὠκεανός, ὅσπερ γένεσις πάντεσσι τέτυκται) (Il. Ξ 246). ἧν γὰρ ὕδωρ άρχη κατ’ αὐτὸν τοῖς ὅλοις, άπὸ δε τοῦ ὕδατος ἰλὺς κατέστη, ἐκ δὲ ἑκατέρων ἐγεννήθη ζῶιον δράκων προσπεφυκυῖαν ἔχων κεφαλὴν λέοντος,3 διὰ μέσου δὲ αὐτῶν θεοῦ πρόσωπον, ὄνομα (Ηρακλῆς καὶ Χρόνος. οὗτος ὁ Ἡρακλῆς ἐγέννησεν ὑπερμέγεθες ιόιόν, ὃ συμπληρούμενον ὖπὸ βίας τοῦ γεγεννηκότος ἐκ παρατριβῆς
εἰς δύο ἐρράγη. τὸ μὲν οὖν κατά κορυφὴν αὐτοῦ Οὐρανὸς εἶναι ἐτελέσθη, τὸ δὲ |21 ΞΟΠ· κάτω ἐνεχθὲν4 Γῆ· προῆλθε δὲ καὶ θεός τις δισώματος.5 Οὐρανὸς δὲ Γῆι μειχθεὶς γεννᾶι θηλείας μὲν Κλωθώ Λάχεσιν Ἄτροπον,6 ἄνδρας δεῖ Ἑκατόγχειρας Κόττονῧ Γύγην9 Βριάρεων καὶ Κύκλωπας Βρόντην10 καὶ Στερόπην καὶ Ἄργην·11 οὓς καὶ δήσας κατεταρτάρωσεν, ἐκπεσεῖσθαι αὐτὸν ὑπὸ τῶν παίδων τῆς ἀρχῆς μαθών· διὸ καὶ ὀργισθεῖσα ἡ
Γῆ τοὺς Τιτᾶνας ἐγέννησεν·
κούρους δ’ Οὕρανίωνας ἐγείνατο πότνια Γαῖα, οὓς δὴ καὶ Τιτῆνας ἐπίκλησιν καλέουσιν, οὕνεκα τεισάσθην 12 μέγαν Οὐρανὸν άστερόεντα.
1 ξυμφωνεῖται Schw., ξυμφωνεῐ Α. 2 γὰρ del. Schw. 3 καὶ ἄλλην
ταύρου post λέοντος add. Zoëga e Damascio (fr. 54); contradixit iure Norden Herm. XXVII 1893, 614 collato scholio in Gregor. Nazianz. Or. 31 c. 16 τούς δὲ
Φάνητας πλήν ὀλίγων οἶμαι πολλοὺς ἀγνοεῖν, ὅτι εἷς μὲν οὗτος, κᾶν πληθυντικῶς λέλεκται, ὑπὸ δέ τινων ἐμυθολογήθη θεολογούντων δῆθεν, ὥς ἐξ {560:τος καὶ ἰλύος ἀναδοθέντος δράκοντος προσπεφυκυῖαν ἔχοντος λέοντος κεφα-
λήν, διὰ μέσου δὲ αὐτῶν θεοῦ πρόσωπον, ὃνὶΗρακλῆν φασι (Nord.] φησι codd.) κάκ τούτων ὠιὸν γεννηθῆναι, ὅπερ ἦ τοῦ γεγεννηκότος (Μ ι] γεννηθέντος O) ἐκ παρατριβῆς διελοῦσα, δύναμις, Φάνης ἡμῖν οὗτος θεὸς ἐξ αὐτοῦ ἐφάνη, ὃς τὸ μὲν τοῦ κελύφους ὠς γῆν καταλιπών, τό δὲ ὑπὲρ κεφαλῆς
(M‘] ὑπὲρ κεφαλήν Ο) αἰωρήσας τὸν οὐρανὸν απετέλεσεν. 4 κάτω ἐνεῇ
138
HIE ΙίοΝYMI ET HELLANICI THEOGONIA
57 —— 58
χθὲν Schw., κάτω κατενεχθὲν Α.
5 τις δισώματος Lob. I 486*, πτηνός τις
δισώματος Zeller cf. Diels ap. Kernium De Theogon. 25 n. 32 et Susemihl Ind. V; γη [γῆι α] διὰ σώματος Α quam lectionem defendit Schuster 32 n. 1 premens verba. καὶ θεὸς mon solum terra naturalis (γῆ) sed etz'wm ἄρα Terra οὐκ ἐξ ἀρχῆς ἦσαν, sed sz'cut nos ex corpore quodam ortae sunt. Μῆτις ἀσώματος Kern 1.1. 25 cf. Platt Jour/n. of th’lol. Lond. XXVI 1899, 230;
τρίτος (ÿ) ἢδη’ἀσώματος Th. Gomperz Deutsche Litemturzez’tung 1888, 974
(Hellem'ka ΙΙ 368); προῆλθε δὲ καὶ θεός. Γῆ δὲ ἀσώματος Beth W'z'en. Stud.
XXXIV 1912, 299 n. 3. 6 ἆτραπον Α. 7 ἄνδρας δὲ] ἀ. τε Α. 8 κόττυν Α. 9 Γύγην] γύνη A, γύνην a. Γύ[ν]ηνὲ cf. Hesiod. Theog. 149. 10 κροτην Α,
corr. a. 11 ἄργον Α. 12 οὕνεκατι τιμωρήσωσιν ὴ τιμήσωσιν σασθην Α.
Zoëga Abhandlg. 239; Lob. I 386. 466. 504. 506; Schuster 31. 81; Kern De Theogon. 23; Gruppe Suppl. 725; Zeller Ι6 127 n. 2; Geffcken Ζιυοί gm‘ech. Apologeten 198; Nilsson Arch.
Religionsw. XI 1908, 543. Cum vers. Orphicis cf. Hesiod. Theog. 207
τοὺς δὲ πατὴρ Τιτῆνας ἐπίκλησιν καλέεσκε
παῖδας νεικείων μέγας Οὐρανός, οὓς τέκεν αὐτός·
φάσκε δὲ τιταίνοντας ἄτασθαλίηι μέγα ῥέξαι ἔργον, τοῖο δ’ ἔπειτα τίσιν μετόπισθεν ἔσεσθαι. Ad VS. 2 ἐπίκλησιν καλέουσιν cf. Il. Σ 487 ἄρκτον θ’, ἣν καὶ ἅμαξαν ἐπίκλησιν καλέουσιν. 58. (41) Athenag. Pro Christian. 20 p. 22,10 Schw. εἰ μὲν
οὖν μέχρι τοῦ φῆσαι γεγονέναι τοὺς θεοὺς καὶ ἐξ ὕδατος τὴν σύστασιν ἔχειν τὸ ἀπίθανον ἧν αὐτοῖς τῆς θεολογίας, ἐπιδεδειχιὸς
ὅτι οὐδὲν γενητὸν ὃ οὐ καὶ διαλυτόν, ἐπὶ τὰ λοιπά ἂν παρεγενόμην τῶν ἐγκλημάτων. ἐπεὶ δὲ τοῦτο μὲν διατεθείκασιν αὐτῶν τὰ στόματα, τὸν μὲν (Ηρακλέα ὅτι θεὸς δράκων1 ἑλικτός, τοὺς δὲ Ἑκατόγχειρας εἰπόντες, καὶ τὴν θυγατέρα τοῦ Διός, ἢν ἐκ τῗς μητρὸς Ῥέας καὶ Δήμητρος 7‘7’7‘δημήτοροςῖ τὸν αὐτῆς ἐπαιδοποιήσατο, δύο μὲν κατὰ φύσιν [εἶπον]3 ἔχειν ὀφθαλμοὺς καὶ ἐπὶ τῶι μετοόπωι δύο καὶ προτομήν κατά τὸ ὄπισθεν τοῦ τραχήλου μέρος, ἔχειν δὲ καὶ κέρατα, διὸ καὶ τὴν Ῥέαν φοβηθεῖσαν τὸ τῆς παιδὸς τέρας φυγεῖν οῧκ ἐφεῖσαι) αὖτῆι τὴν θηλήν,
ἔνθεν μυστικῶς μὲν Ἀθηλᾶ κοινοῖς δὲ’ Φερσεφόνη καὶ Κόρη κέκληται, οὐχ ἦ αὕτὴ οὖσα τῆι Ἀθηνᾶι τῆι ἀπὸ τῆς κόρης λεγομένηι·4 τοῦτο δὲ τὰ πραχθέντα αὐτοῖς ἐπ’ ιῖκριβὲς5 (ὃς οἴονται διεξεληλύθασιν, Κρόνος μὲν ὠς ἐξέτεμεν τὰ αἰδοῖα τοῦ πατρὸς καὶ κατέρριψεν αὐτὸν ιῖπό τοῦ ἅρματος καὶ (ὃς ἐτεκνοκτόνει καταπὶιωνθ τῶν παίδων τοὺς ἄρσενας, Ζεὺς δὲ ὅτι τὸν μὲν πατέρα δήσας κατεταρτάρωσεν, καθα καὶ τοὺς υἱεῖς ὁ
58
HIERONYMI ET HELLANICI THEOGONIA
139
Οὐρανός, καὶ πρὸς Τιτᾶνας περὶ τῆς ἀρχῆς ἐπολέμησεν καὶ | 23 ΜΝ· ὅτι τὴν μητέρα Ῥέαν ἀπαγορεύουσαν αι’τοῦ τὸν γάμον ἐδίωκε, δρακαίνης δ’ αῧτῆς γενομένης καὶ αὐτὸς εἰς δράκοντα μεταβαλών συνδήσας αὕτην τῶι καλουμένωι (Ηρακλειωτικῶι ἅμματι ἐμίγη ——— τοῦ σχήματος τῆς μείξεως σύμβολον ἡ τοῦ Ἑρμοῦ ῥάβδος -, εἷθ’ ὅτι Φερσεφόνηι τῆι θυγατρὶ ἐμίγη βιασάμενος καὶ ταύτην ἐν δράκοντος σχήματι, ἐξ ἧς παῖς Διόνυσος αὐτοδι· ἀνάγκη κᾶν τοσοῦτον εἰπεῖν· τί τὸ σεμνὸν ἢ χρηστὸν τῆς τοιαύτης ἱστορίας, ἳνα πιστεύσωμεν θεοῖ-ς εἶναι τὸν Κρόνον, τὸν Δία, τὴν Κόρην, τοὺς λοιπούς,· αἱ διαθέσεις τῶν σωμάτων,· καὶ τίς ἄν ἄνθρωπος γικεκριμένοςτ καὶ ἐν’θεωρίαι γεγονώς ὑπὸ θεοῦ γεννηθῆναι πιστεύσαι ἔχιδναν [Ὀρφεὺς]8 ἄν δὲ Φάνης9 ἄλλην γενεὴν τεκνωσατο δεινὴν νηδύος ἐξ ἱερῆς, προσιδεῖν φοβερωπόν Ἔχιδναν, ἦς χαῖται μὲν άπὸ κρατὸς 1° καλόν τε πρόσωπον ἦν ἐσιδεῖν, τὰ δὲ λοιπὰ μέρη φοβεροῖο δράκοντος 5 αὐχένος ἐξ ἄκρου ἢ αὐτόν τὸν Φάνητα δέξαιτο, θεὸν ὄντα πρωτογόνου »—-— οῦτος γάρ ἐστιν ὁ ἐκ τοῦ ὤιοῦ προχυθείς ———, [ἢ σῶμα] “ἢ σχῆμα ἔχειν δράκοντος ἤ καταποθῆναι ὑπὸ τοῦ Διός, ὅπως ὁ Ζεύς ιῖχιόρητος12 γένοιτο,· εἰ γὰρ μηδὲν διενηνόχασιν τῶν φαυλοτάτων «θηρίων ——— δῆλον γὰρ ὅτι ὑποδιαλλάσσειν 13 δεῖ τῶν γηΐνων καὶ τῶν άπὸ τῆς ὕλης άποκρινομένων τὸ’θεῖον ———, οὐκ εἰσὶν θεοί, Ιτί δὲ 14 καὶ πρόσιμεν αὐτοῖς, ὦν κτηνῶν μὲν δίκην ἔχει γένεσις, αὐτοὶ δὲ θηριόμορφοι καὶ δυσειδεῖς,·
1 <καὶ λέων καὶ) δράκων Schw. 2 καὶ Δήμητρος ἢ δημήτορος τὸν
ἀὐτῆς Α] καὶ Δήμητρος ἤδη προσ<α>γορευ<θεί>σης Schw., ἢν καὶ Δημήτερος ἀκτὴν λέγουσιν vel ἢ Δήμητρος τῆςάόελφῆς dubitanter Geffck. 3 εἶπον del. Schw. 4 Κόρης λεγομένηι Α] κόρσης γενομένη p in mg. m. νεα. quam coniectumm repetiz't Lobeck, sed hz'stom'ola de nomina‘s Παλλὰς Ἀθήνη origine tangz'tur Schw. 5 αὐτοῖς ἐπ’ ἀκριβὲς Schw.] ἐπακριβὲσ αὖτοῖσ Α. 6 καταπεινων Α corr. a. 7 &îïôîr κεκριμένος Α; νοῦν κεκτημένος Schw.; νῶι vel
λόγωι κεχρημένος Wilamowitz; ά. ἦκριβωμένοςῖ) Geffck. 8 Ὀρφεύς del. Schw. 9 αὖτε Φάνης vel potius ἔνθα Φ. Βηθιιὶτετε σὺν δὲ Φάνης Mullach, σύν δὲ Φάνητ’ Schuster 32 n. 5. 83; πρὸς δὲ Φάνης Herwerd. 10 ἧς χαῖται μὲν παρθενικῆς Herwerd. 11 ἢ σῶμα del. Wilamowitz. 12 ἀχώρητος cf. Geffck. 202 n. 6, ἀκόρητος Gesn.; ἀχώριστος Lob.; ἀλόχευτος Schenkl. 13 πολὺ διαλλάσσειν Schw. cf. Geffck. 1.1. 14 τί δαὶ Α. Herm. VIII vs. 7; Lob. I 493. 548; Zoëga Abhdlg. 254; Herwerden Herm. V 1871. 140; Schuster 31. 83; Kern De Theogon. 29; Zeller I6 126; Geffcken Zwez‘griech. Apologet. 202.
140
ΗΙΕΗΟΝΥΜΙ ET HELLANICI THEOGONIA
IEPOI ΛΟΓΟΙ 58 —59
Cf. ad vs. 1 ss. Hesiod. Theogon. 295: ἦ δ’ ἔτεκ’ ἄλλο πέλωρον, ἀμήχανον, οὐδὲ ἐοικὸς
θνητοῖς ἀνθρώποις οὐδ’ ἀθανάτοισι θεοῖσι,
σπῆϊ ἔνι γλαφυρῶι θείην κρατερόφρον’ Ἔχιδναν, ἥμισυ μὲν νύμφην ἑλικώπιδα καλλιπάρηιον, ἥμισυ δ’ αὖτε πέλωρον ὄφιν δεινόν τε μέγαν τε 300 αἰόλον ὠμηστὴν ζαθέης ὑπὸ κεύθεσι γαίης 304 ἡ δ’ ἔρυτ’ εἰν Ἀρίμοισιν ὑπὸ χθόνα λυγρὴ Ἔχιδνα, ἀθάνατος νύμφη καὶ ἀγήραος ἤματα πάντα. Αᾶ. vs. 2 νηδύος ἐξ ἱερῆς cf. Hesiod. Theogon. 460. 59. (47) Athenag. Pro Christian. 32 p. 42,18 Schw. τοὺς μὲν οὖν θαυμαστὸν οὐδὲν λογοποιεῖν περὶ. ἡμῶν à‘περὶ τῶν σφετέρων λέγουσι θεῶν —— καὶ (γαρδ1 τὰ παθη αὐτῶν δεικνύουσι μυστήρια· χρῆν δ’ αὐτούς, εἰ δεινὸν τὸ ἐπ’ ἀδείας καὶ ἀδιαφόρως μείγνυσθαι κρίνειν ἔμελλον, ἤ τὸν Δία μεμισηκέναι, ἐκ μητρὸς μὲν Ῥέας θυγατρὸς δὲ Κόρης πεπαιδοποιημένον, γυναικὶ δὲ τῆι ἰδίαι ἀδελφῆιῖ χρώμενον, ἢ τὸν τούτων ποιητὴν Ὀρφέα, ὅτι καὶ ἀνόσιον, ὑπὲρ τὸν Θυέστην
καὶ μιαρὸν ἐποίησεν τὸν Δία· καὶ γὰρ οὗτος τῆίθυγατρὶ κατὰ χρησμὸν ἐμίγη, βασιλεῦσαι θέλεονὸ καὶ [Θυέστης] 4 ἐκδικηθῆναι ——
ἡμεῖς δὲ τοσοῦτον...
1 γὰρ add. Wilamowitz. 2 γυναικι ὃιαδελφὴ Α, ἦ in ῆι corr. a; emend. Schwartz. 3 βασιλεῦσαι θέλων s. βασιλεύσ ἐθέλων Α. 4 Θυέστης
del. Dechair.
Lob. I 548; Geffcken Zweä μηρῶν Apologet. 231; Kern RE2
IX 621.,
Cf. Tatian. Or. ad Graec. 8 p. 9,10 Schw. Ζεὺς τῆι (Mue.] καὶ fiIPV) θυγατρὶ συγγίνεται, καὶ ἡ θυγάτηρ ἀπ’ αὐτοῦ κυεῖ. μαρτυρήσει μοι νῦν Ἐλευσὶς καὶ δράκων ὁ μυστικὸς καὶ“Ὀ. ὁ’θύρας δ’ ἐπίθεσθε βεβήλοις’ λέγων V. infra S. IEPOI ΛΘΓΘΙ
et ΔΙΑΘΠΚΑΙ.
’ ·
’
4. ΙΕΡΘΙ ΛΟΓο1 ΕΝ ΡΑΨᾩΙΛΙΑΙΣ ΚΛ’ Titulum praebet Suid. test. nr. 223d. Hoc carmine Neo-
platonici usi sunt, qui maxime inde a Syriani aetate id interpretantur. Compositum est e singulis Ἵεροῑς λόγοις, quorum
numerus non traditur, et dispositum in Viginti quattuor rhap-
59
I-EPOI AOI’OI'EN ΡΑΨᾨΙΛΙΑΙΣ KA'
141
sodias ad Homeri carminum exemplar. Ab Ἶεριῦι λόγωι ab Epigene Cercopi (test. nr. 174) ascripto distinguendum est- nec demonstrari potest Ἶερούς λόγους ἐν Ῥαψωιδίαις κδ’ cum Suida Cercopi vel Theogneto Thessalo (test. nr. 196) assignandos esse (Rohde Psyche II6 415). Quo tempore hoc magnum carmen varios Orphicerum λόγους comprehendens compositum sit, obscurum est. Quod quamvis multo ante NeOplatonicorum aetatem factum esse negem, tamen veterum carminum vestigia in eo conservata esse mihi extra omnem dubitationem positum est. Rhapsodiarum laudant quartam Aristocritus Manichaeus Theosophiae Tubin-
gensis auctor (A. Brinkmann Rhez'n. lilas. LI 1896, 273) fr. 61,
duodecimam Malalas fr. 62 vs. 4; Ἱερῶν λόγων citat quinquagesimum (?) Etymologiôum M. fr. 63. Haec fragmenta initie collocavi ne quis me reliquias ordine genuino disponere ausum esse opinetur; nam hoc fieri nequit. Desunt permulta, desunt normae; nam Neoplatonici semper eadem citare, eadem tractare solent. Addendum est, multa in ‘Ieooïg λόγοις diversis carminis permagni locis repetita esse ut Noctis partes, Titanum καταταρταροᾶσεις, Veneris ortum alia. Aliquoties Ἱεροὶ λόγοι etiam
ex argumento afferuntur ut Θεογονία, Διονύσου ἀφανισμός, τὸ περὶ’Διὸς καὶ (Ήρας, οἱ,περὶ τῆς’Ἐττας λόγοι. HOS locos infra
eo delegavi quo res postulare Videbatur. Versum celeberrimum
ἕκτηι ô" ἐν γενεῆι καταπαύσατε κόσμον ἀοιδῆς, iam a Platone fr. 14‘(adde Tannery ΑνοῙι. Gesch. Philos. XI 1898, 15) laudatum,
post sex deorum genera enerrata- positum‘fuisse elucet. Orphei carmen theogonicum quod haud dubie Ἱερῶν λόγων
pars erat testantur Athenagoras πρεσβ. περὶ Χριστιανῶν c. 18,12
Schw., Clem. Alex. Strom. VI 2, 26, 1 (ΙΙ 442 Staeh.), Genethl.
De encom. VI 144 (Rh. Gr. ΠΙ 338, 5 Sp., cf. III 340, 27),
Ioannes Malalas Chron. IV _ (fr. 62), Fulgentius Mitolog. ΙΙΙ 9
p. 74, 8 Helm; cf. Simplic. in Arihstotelis libres De Caelo '13 p. 93,11 Heib. διὰ τοῦτο τὰς θεογονίας ἡμῖν οἱ θεῖοι ἄνδρες
’.παραδεδώκασι θεῶν μὲν πλῆθος ἐν τῶι ἑνὶ μένον [spectat ad Phanetis cataposin], Macrob. in Somn. Scipion. I 2, 9 narratio fabulosa, non fabula, ut su-nt caerimoniarmn sacra, ut Hesz'odz' et ΟΨ]ιεί quae de deorum progem'e actu've narrantur, ut mystica
Pythagoreomm sensa refemmtzm Michael. Syncell. in Vit. Dionysii
Areopagitae p. 362 (Migne 4, 622) τὰς κατ’ Ὀρφέα τον πάντα
τοῖς μουσικοῖς ἕλ1623 Mign" κοντα κρούμασι μυθώδεις θεολοᾷἱας ἀσπαζόμενος καὶ τήν γραοπρεπῆ παρ’ Ἡσιόδωι Θεογόιέίαν,οἷσμεί·ι-
142
ΙΕΡΟῙ ΑΟΙὈΙ·ΕΝ ΡΑΨᾨΙΔῙΑΙΣ ΚΔ’
59
ςόμενος, Gregor. Or. ΙΙ contra Iulianum 168 (Migne 35, 704)
κατάβαλε τοὺς Ίριπτολέμους σου καὶ τούς Κελεούς καὶ τούς
Διιυστικούς δράκοντας· αἰσχύνθητί ποτε ταῖς τοῦ θεολόγου σου βίβλοις Ὀρφέως δέξαι τοῦ καιροῦ τό δῶρον, τὴν ἀσχημοσύνην σοι συγκαλύπτοντος. εἰ δὲ ταῦτα μῦθοι καὶ πλάσματα, ἐγώ σου τὰ τῆς νυκτὸς ἀποκαλύψω μυστήρια.
Ε Peripateticorum et Neoplatonicorum farragine addo hic Alexand. Apln‘odis. in Aristotel. Meteor. B 353 a 32 p. 66, 12 Hayd. τοὺς μὲν οὖνάρχαιοτέρους τε καὶ περὶ τοῖς θεολογίας καταγινο-
μένους ——-— θεολόγους δὲ λέγει τοὺς περὶ θεῶν ἐπαγγελλομένους λέγειν, ὦν ἧνὍμηρος καὶ Ὀ. καὶ Ἡσίοδος, ὃς καὶ θεογονίαν συνέγραψε ——, τούτους δή φησι ποιεῖν τινας τῆς θαλάσσης πηγάς, ἵνα αὐτοῖς ὦσιν άρχαί τε καὶ ῥίζαι ὁμοίως γῆς τε καὶ θαλάσσης, καὶ μή ἐξ ἄλλων τινῶν μεταβαλλόντων ἡ τούτων γένεσις ἧι, ἄλλ’ οἰκείας ιῖρχιὶς ἔχωσιν, eundem ap. Ioann. PhiIOpon. De aetel‘nit.
mundi VI 27 p. 212, 16 Rabe (cf. Simplic. in Aristot. De caelo I 10, 279 b 12 p. 293, 11 Heib.) περὶ μὲν οὖν τοῦ γεγονέναι τὸν
κόσμον πάντας φησὶν (sc. Ἀριστοτέλης Περὶ οὐρανοῦ Γ 1, 298 b 28) άλλήλοις ὁμογνωμονεῖν τούς τε θεολόγους καὶ τοὺς φυσικούς, έν δὲ τοῖς μετά ταῦτα εἶναι τὴν διαφωνίαν αὐτοῖς. τοὺς μὲν γάρ τῶν γεγονέναι λεγόντων άίδιον φάσκειν αὐτὸν εἷναι· Ὀ. τε γάρ καὶ ἹῙσίοδος καὶ οἱ πλεῖστοι τῶν θεολόγων ἐπὶ ταύτης ἐγένοντο τῆς δόξης καὶ μετα τούτους Πλάτων, Simplic. in Aristotel. De caelo ΙΙΙ 1, 298b 24 p. 560, 19 Heib. τοῦτον (sc. Hesiodum) μὲν οὖν μάλιστα πάντα γενητοὶ ποιεῖν φησιν, ὅτι καὶ το πρῶτον (sc. τὸ Χάος) παρ’ αὕτῶι γενέσθαι λέγει· τιόν
δὲ ἄλλων πρώτους φυσιολογῆσαι τοὺς περὶ Ὀρφέα καὶ Μουσαῖον
λέγειν εἰκός, οἱτινες πλὴν τοῦ πρώτου πάντα γενέσθαι λέγουσι. δῆλον δέ, ὅτι διά μύθων οὖτοι,θεολογοῦντες γένεσιν ἐκάλουν τὴν άπὸ τῶν αἰτίων πρόοδον’ διὸ καὶ τὸ πρῶτον αἴτιον πάντες
ἀγένητον φυλάττουσι. Pl'ocl. in Plat. Tim. ΙΙΙ 143, 33 Diehl ἔτι
τοίνυν I 144 Diehl θεατέον τὴν άναλογίαν τῆς γῆς, ἣν ἔχει πρὸς
τὴν νοεράν γῆν’ ὥς γὰρ ἐκείνη περιέχει τάξεις θεῶν καὶ ὖφί-
στησι τελεσιουργοῦς, φρουρητικάς, Τιτανικάς, οἷν αἱ Ὀρφικαὶ θεολογίαι πλήρεις, οὕτωζδη καὶ αὕτη δυνάμεις ἔχει ποικίλας..., Theolog. Plat. I 4 p. 9, 38 ἔστι δὲ ὁ μὲν διά τοῖν συμβόλων τα θεῖα μηνύειν ἐφιέμενος (sc. τρόπος) Ὀρφικός καὶ ὅλως τοῖς τας θεομυθίας γράφουσιν οἰκεῖος, ὁ δὲ διὰ τῶν εἰκόνων Πυθαγόρειος, in Plat. Parmenid. 130b p. 801, 14 Cons.2 καὶ πολλοὶ ἄν τις ἄλλα περὶ τὴν ἐξήγησιν τῶν θείων τούτων νοημάτων βαθύνας θεωρή-
59.—60
IEPOI ΛοΓοι ΕΝ ΡΑΨᾩῙΔΙΑΙΣ ΚΔ
143
σειεν· άλλά νῦν τόγε τοσοῦτον ἐν τῶι παρόντι ληπτέον, ὅτι καὶ οἱ θεοὶ ταῖς τοῦ Πλάτωνος ἐπιβολαῖς ἐμαρτύρησαν, ἰδέας τε καλέσαντες τοὶς νοερᾶς ταύτας αἰτίας, καὶ κατ’ αὐτάς τετυπεῦσθαι
τὸν κόσμον εἰπόντες. εἰ τοίνυν καὶ οἱ λόγοι πείθουσιν ἡμᾶς πρὸς τὴν περὶ τούτων ὑπόθεσιν, καὶ οἱ σοφοὶ περὶ αὐτῶν συνηνέχθησαν Πλάτων, Πυθαγόρας, Ὀ. καὶ οἱ θεοὶ τούτοις ἐναργοδς ἐμαρτύρησαν, σμικρά φροντιστέον τῶν σοφιστικῶν λόγων,
αὐτῶν ὑφ’ ἑαυτῶν ἐληλεγμένων, οὐδὲν ἐπιστημονικὸν οὐδὲ ὑγιὲς λεγόντων, cf. Kroll De oracul.Cha1d. 7 n. 1. Nonnullos Ἱερούς λόγους ἐἰοιιῑ Hymnes, Argonautica, Lithica
alia Musaeo dedicatos fuisse fr. 61 docet. Apollinîs acclamatio
fr. 62 conferri potest cum Argonauticis 1 Ὦναξ Πυθῶνος μεδέων, ἑκατηβόλε, μάντι. Ἱρὸς λόγος Orphicorum 'iam ap. Herod. Π 81 test. nr. 216; V. etiam Plat. Epist. VII 335:1 fr. 10 παλαιοῖς τε καὶ ἱεροῖς
λόγοις. Neque praeterire V010 Philodem. De pietat. 51, 2—11
p. '23 Gomp. Σοφοκλῆς ἐ<ν Ἰνά>χωι (TGrF2 193 fr. 268) τὴν γῆν μ<ητῶρα τῶν θεῶν φη<σιν>, ἐν Ίριπτολέμ<ωι (ibidem 266 fr. 558) δὲ) καὶ Ἑστίαν ε”ἷ<ναι·> Κλείδημος δὲ· μητέρα θεῶν, ὃ κάν τοῖς Ἱεροῖς
λ<ό>γοις τινὲς ἐξε<ν>ην<ό>χασιν.
Cf. etiam Plut. Quaest. Sympos.
τὸν Ὀρφιοἰιὸν ἄποαύτεόι τὴν de Aegypto
ΙΙ 3, 1 p. 636 d’ἀείσω ξυνετοῖσι’ (V. S. ΔΙΑΘΙΙΚΑΙ) κόν καὶ ἱερὸν λόγον, ὃς οὐκ ὄρνιθος μόνον τὸ φαίνει πρεσβύτερον, ἀλλὰ καὶ συλλαβών ἅπασαν ἁπάντων ὁμοῦ πρεσβυγένειαν ἀνατίθησι. Ἱερὸν λόγον
commemorant Argonaut. 43 test. nr. 224 p. 67 vs. 32. 43—45 (V. infra S. ΙΕΡΟΣ ΛΟΓΟΣ [ΑΙΓΪΠΊἸΟΣ]. De Hieronymilet Hellanici Theogonia multis modis cum
Ἱεροῖς λόγοις consentiente cf. p. 132. 60. (48) Damasc. De princ. 123 (I 316,18 Rue.) ἐν μὲν τοίνυν ταῖς φερομέναις ταύταις ῥαψωιδίαις (V. fr. 54) Ὀρφικαῖς ἦ θεολογία ἥδει τίς ἐστιν ἡ·περὶ τὸ νοητόν,2 ἤν καὶ οἱ φιλόσοφοι διερμηνεύουσιν, ἀντὶ μὲν τῆς μιᾶς τῶν ὅλων3 ἀρχῆς τὸν
Χρόνον τιθέντες, άντὶ δὲ τοῖν δυεῖν4 Αἰθέρα Ι 317 ΒΜ· καὶ Χάος,
άντὶ δὲ τοῦ ὄντος ἁπλῶς τὸ οἰιόν ἄπολογιζόμενοι, καὶ τριάδα ταύτην πρώτην ποιοῦντες· εἰς δὲ τήν δευτέραν5 τελεῖν ἤτοι τὸ κυούμενον καὶ τὸ κύον οόιόν τὸν θεόν, ἢ τὸν άργῆτα χιτῶνα,6 ἢ τὴν νεφέλην,7 ὅτι ἐκ τούτων ἐκθρώσκει ὁ Φάνης· ἄλλοτε γὰρ ἄλλα περὶ’ τοῦ μέσου φιλοσοφοῦσιν. τοῦτο μὲν [οὖν]8 ὁποῖον ἄν ἧι, ὥς τὸν νοῦν,9 (ὃς δὲ πατέρα καὶ δύναμιν, ἄλλα τινά προσεπινοοῦντες οῧδὲν ταῖι Ὀρφεῖ προσήκοντα, τήν
144
IEPOI ΛΟΙὈῙ ΕΝ ΡΑΨᾩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
60-61
δὲ τρίτην 1° τὸν Μῆτιν (ὥς νοῦν),11 τὸν Ἠρικεπαῖον12 ώς δύναμιν, τὸν Φάνητα αὐτὸν (ὃς πατέρα. μήποτε δὲ καὶ τὴν μέσην τριάδα θετέον κατὰ τὸν τρίμορφον θεὸν ἔτι κυόμενον ἐν τῶι ιόιοῖι· καὶ γάρῑ3 τὸ μέσον οἷεὶ φαντάζει συναμ-
φότερον τῶν ἄκρων, ὥσπερ καὶ τοῦτο ἅμα καὶ (ὀιόν καὶ τρίμορφος θεόςΗ καὶ ὁρᾶις ὅτι τὸ μὲν οῗιόν ἐστιν τὸ ἡνωμένον, ὁ δὲ τρίμορφος καὶ πολύμορφος τῶι ὄντι θεὸς τὸ διακεκριμένον τοῦ νοητοῦ, τὸ δὲ μέσον κατά μὲν τὸ οόιόν ἔτι ἡνωμένον, κατά δὲ τὸν θεὸν ἤδη διακεκριμένον, τὸ δὲ ὅλον εἰπεῖν 15 διακριινόιιιενον. τοιαύτη μὲν ἦ συνήθης Ὀρφική θεολογία. 1 ἥδε Diels; τοιάδε Kroll Rhein. Plus. LII 1897, 289; δὲ Μ, δὴ ex apographo Oxon. Bentley Epist. ad Mill. Opusc. phil. Lips. 1781, 454. 2 περὶ
τόν νοητὸν sc. διάκοσμον Bentl.
ταῖν δυοῖν idem.
3 τῶν ὅλων 0m. idem.
4 ἀντὶ γάρ
5 εἷς γάρ τῆν ὃ. Bentl.
6 τόν ῥαγέντα χ. coni. Bentl. 455
collato Damasc. 98 (I 253,12 Rue.) οὐχὶ δὲ καὶ Ὀ. άπὸ τοῦ ὠιοῦ παράγει
καὶ τῆς νεφέλης ῥαγείσης τὸν πολυτίμητον Φάνητα, πρόοδον καὶ ἐκεῖνος
ἐν τῶι νοητῶι ὑποστησάμενος;
7 νεφέλην] κελύφην Schuster 82 n. 5 ‘h. e.
testam z'd quod Dam. verbomm τὸν ἀργῆτα χ. explicandorum causa addere potuit’. 8 οὗν 0m. recte M v. Kroll 289. 9 ὥς (μὲν) τὸν νοῦν dubit. Rue. 10 εἷς δὲ τήν τρίτην falso Lob. et Heitz ap. Kernium De Theog. 6; v. Kroll 290. 11 ὡς νοῦν Μ in marg. quod Lob. iam suppleverat. 12 de
lectione Ἠρικεπαῖον v. fr. 31. 13 καὶ post γὰρ perperam add. Rue., v. Kroll 290. 14 ὁ ante θεός εον. quidam Μ sed μιηοτο supra posito delevit Kroll. 15 εἰπεῖν M; ἔτι Kroll. Lob.. I 483; Diels II3 171 n. 12; Schuster 20 ss.; Kern De
Theogon. 2 ss.; Gruppe Suppl. 689 et passim; Susemihl Ind. III; Zeller I6 129; Holwerda 294.
61. Aristocrit. Manich. Θεοσοφία Tubing‘. 61 p. 116, 15 Bur.
(cf. supra p. 141) ὅτι ἐν πολλοῖς Φάνητα φερωνύμως ὁ Ὀ. προσαγορεύει τὸν μονογενῆ, τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ. οἴεται γὰρ αὐτῶι πρέπειν1 τὸ ὄνομα ως ἄϊδίως καὶ ἀοράτως πανταχοῦ φαίνοντι
καὶ ὡς πᾶσι τὸ ἐκ μή ὄντων φανῆναι παρασχομένωι.2 μεμνη-
μένος3 οὖν πολλαχῆι τοῦ μυθευομένου Διὸς Ι “73‘11" καὶ τοῦ Διονύσου, ὃν Φάνητα προσαγορεύει, δημιουργὸν πάντων αὐτὸν ἐἰσάγει τὸν Φάνητα ὡσανεὶ τὸν τοῦ θεοῦ υἱόν, δι’ οὗ τὰ πάντα ἐφάνη, διὸ καὶ ἐν τῆι τετάρτηι ὁαψωιδίαι πρὸς Μουσαῖον οἷῑτω λέγει’
ταῦτα νόωι πεφύλαξο, φίλον τέκος, ἐν πραπίδεσσιν,
εἰδώς περ μάλα πάντα παλαίφατα κοῖπὸ4 Φάνητος.
1 πρέπειν Bun] τρέπειν Τ. 2 παρασχομένῳ ex παρασχομένου corr. T
(Weinreich). 3 μεμνημένος Bur.] μεμνημένου Τ (Weinr.). κάκ Τ, τ’ ἀπὸ Hiller de Gaertringen.
4 κάπὸ Bun]
σε
[Ενοι,ιονοι m P.»W".QMIA ιΣ· ιον
145
6.2. (49) Ioann. Malal. Cln‘onograph. IV 88-—92 p. 72, 16 Dind. (test. ην. 21) m Georg‘. (ξοάνου. Histor. compend. I 101, 11
Bekk. vs. 1—3 etiam ap. Tzetz. Exeges. in Iliad. 53, 17 Herm. μετὰ δὲ βραχΐ· ἡγήσατο τοῦ Ἰσραὴλ Γεδειόν. ἐν α’ότιῧι δὲ τοῖι χρόνωι ἦν Ὀ. ὃ Θρᾶιξ, ὃ λυρικος Ὀδρυσαῖος (V. test. ω’. 223 e),
ὃ σοφώτατος καὶ περιβόητος ποιητής’ ὅστις ἐξέθετο θεο-
γονίαν καὶ κόσμου κτίσιν καὶ ἀνθρώπων πλαστουργίαν, εἰρηκώς ἐν τῆι ιίρχῆι τοῦ συντάγματος αὐτοῦ, ὅτι ἐκ τῆς ἰδίας αὖτοῦ ἐνθυμήσεως οὒκ ἐξέθετό τί ποτε περὶ θεοῦ ἢ τῆς κοσμικῆς κτίσεως, ιῖλλ* εἶπεν, ὅτι 73 Dind- αἰτησαμένου
διὰ ἰδίας αὐτοῦ εὐχῆς μαθεῖν παρά τοῦ Φοίβου Τιτᾶνος (Πλίου
τὴν θεογονίαν καὶ τὴν κόσμου κτίσιν καὶ τίς ἐποίησεν αὐτήν. ἐμφέρεται γάρ ἐν τῆ( αὐτοῦ ἐκθέσει διά ποιητικῶν στίχων οὕτως· ᾯναξ,ι Λητοῦς υἷ’, ἑκατηβόλε, Φοῖβε κραταιέ,
(ὅ δέσποτα, ἡμέρας νῖέ, ὃ τα πάντα πόρρωθεν ταῖς ἄκτῑσί σου τοξεύων, είμίαντε καὶ ὀυνατέ, πανόερκὲς,2 θνητοῖσι καὶ ἀθανάτοισιν ἀνάσσων, ô τα πάντα ἐπιβλέπων, θνητῶν καὶ ιῖθανοίτων βασιλεύων,
ἸΙέλιε,3 χρυσέαισιν4 ἄειρόμείἐῦ πτερύγεσσιν, εΉλιε τιμίαις εἰς τὸν οἷέρα ὖψούμενε πτέρυξι, δωδεκάτην δὴ τήνδε παραί σε·οὸ ἔκλυον ὀμφήν,
δωδεκάτην δή ταύτην παρά σου ἤκουσα θείαν φωνήν,
5 σεῦ φα,ιιένον·’ἶ σε δέ γ’8 αὐτόν, ἑκηβόλε, μάρτυρα θείην.9 σοῦ εἰρηκότος μοι, σε δ’ αὐτὸν τὸν οἷπό μακρόθεν λάμποντα
τίθημι. καὶ ἄλλους δὲ πολλοὺς περὶ τούτου εἷπε στίχους ὁ
αὐτὸς Ὀ.· ἔφρασε δὲ ὥς ἐκ τῶν προειρημένων στίχων ποιητικῶν ἐξέθετα καὶ οὐκ ἐνεδέχετο ἐντάξαι τό πλῆθος τῶν στίχων Ι 7* Dînd- ἐν τῆι συγγραφῆι ταιῖτηι. Vs. 1—«3 praebet etiam ex
eodem fonte Μαρτύρ. τῆς Ἁγ. Αίκατερίνης ΙΙΙ 11 p. 51 Viteau
ἔπειτα Ὀ. ὃ περίβλεπτος ἐν τῆι αὐτοῦ Θεογονίαι οὕτω πως ιῖπευχαριστιῦν τοῖι Ἀπόλλωνι· Ὦ ἄνα,.. πτερύγεσσιν.
1 ὦ ἄναξ Μαι, ὦναξ Scaliger]’Ὦ ἄνα Cedren. Martyr. Tzetz. cf. Bentl. Epist. ad Minium Opusc. phil. Lips 1781, 456. 2 πανὸερκής Martyr. 3 Ἠἑλιε Cedren. Tzetz.] ἧὲλιε Martyr. ίἩλιε Mal. 4 χρυσέοισιν Oxon., χρυσησιν Tzetz.; χρυσέηισιν Herm. 5 ἀειρόμενε Cedren. Tzetz.] ἀερόμενε Mal. 6 παραὶ σέο Bentl.J παρὰ σεῖο Μαι, περί σου Cedren., πυρίσσοον Scaliger, περισσὴν Herwerd. Herm. V 1871,141. 7 σεῦ φαμένου Bentl.]
σεῖο φαμένου codd. θείμην Herwerd.
Orphie. coll. Kem.
8 σὲ δέ γ’ Bentl.] σε δὲ αὐτόν codd.
9 θείην codd.,
10
146
mp0]. Διοιόι ΕΝ p.4 432141111“): M
62-—-65
Herm. XXXII; Lob. I 417. 468; Schuster 24; Rohde Psyclze 1Ιὸ 113 n. 1; Gruppe Suppl. 694; Maafi Orph. 185 n. 24.
Ad vs. 1 v. 'The0phil. ad Autolyc. ΠΙ 17 p. 128 b (230 Otto) οὐχὶ καὶ ὀἱ ποιηταὶ Ὅμηρος καὶ (Ησίοδος καὶ Ὀ. ἔφασαν ἑαυτοὺς απὸ θείας προνοίας μεμαθηκέναι et fl‘. 49 init.; ἃᾶ VS. 3 cf.
cod. Monac. 70 Hermeticum ab Heegio Catal. codic. astrol.
graec. VIII 2, 156, 6 editum ὁρκίζω σε (Ἱῖλιε ἄψαυστε, ιέκατέργαστε, ἡμεροφεγγής, εἰς τὸν χρονικόν σου κύκλον καὶ εἰς τοὺς
τέσσαράς σου καιροὺς καὶ εἰς τὴν ὁδόν σου καὶ εἰς τὰς ἀκτῖνάς
σου καὶ εἰς τὰς πτέρυγας σου καὶ εἰς τὰς ἐνεργείας σου κτλ. 63. (44) Etymol. M. 231, 21 s. Πγας (Natalis Comes
Mytholog. Ven. 1568, 194). Edo ex Etym. genuin. (A [Van 1818],
B [Marc.]), cuius lectionem mecum comiter communicavit
R. Reitzenstein. Πγας παρὰ τὸ ἐκ γῆς ἰέναι· οἷον· οὓς καλέουσι,Γίγαντας ἐπώνυμον ἐν μακάρεσσιν,1 οὕνεκα Γῆς ἐγένοντο καὶ αἱᾷιατος Οὐρανίοιο. οὕτως Ὀ. ἐν τῶι 1ῗῖ Ἱεροῦ λόγου.
1 MAK... cod. B, qui quae sequuntur non habet. 2 ἐν τῶι ÏŸ in cod. A]
numerus baud dubie depravatus, ἐν τῶι ὀγδόωι τοῦ ἱεροῦ λόγου praebet Sylb.
_L0b. I 469. 508. 714; Susemihl Ind. III 11. 2. Cf. Hesiod. Theogon. 105 κλείετε δ’ ἀθανάτων ἱερὸν γένος αἰὲν ἐόντων, οἳ Γῆς τ’ ἐξεγένοντο καὶ Οὐρανοῦ οἷστερόεντος,
Νυκτός τε δνοφερῆς...; 11'. 32 a VS. ὃς b I—III VS. 3; Hymn.
XXXVII (Τιτάνων) VS. 1 Τιτῆνες,Ταίης τε καὶ Οὐρανοῦ οἷγλαὰ
τέκνα. l
64._îDamasc. De princ. 111 (I 285, 7 Rue.) τί όὲς ὁ θεῖος
Ὀ. οὔ πολλοὺς θεοὺς Ιὦφίστησιν ἄπο τοῦ Χρόνου μέχρι τοῦ
πρωτογόνου Φάνητος,· αὐτὸς δὲ ὁ πολυτίμητος ἡμῖν φιλόσοφος ὁ Πλάτων οῦχὶ τρία οιψπεράσματα ουμπεραίνεται ἐπὶ τοῦ ἑνὸς ὄῗντοςῖ,· ταύτὸν δὲ εἰπεῖν, οῦ τρεῖς νοητὰς παραδίδωσι θείας τάξεις αλλήλων διαφερούσας,' ὥστε ζητητέον, ὅπως ταῦτα (an ταύτὰὲ) νοοῦντες οἵ τε θεοὶ καὶ οἱ θεῶν ἅγχίσποροι ἄνδρες παραδεδώκασιν αὐτίκα τοῖς θεουργοῖς,οἱ θεοὶ,πῶς τὰς νοητὰς
ἕκδεδιόκασιν τριαδας;’
Lob. I 470; HolWerda 303;
65. (56) Ioann. Malal. Chronogr. IV 89 p. 74 Dind. m Georg.
Cedren. I 102, 8 Bekk. (v. etiam I 148, 7) m Suid. s. Ὀρφεύς. ἔστι δὲ ἅπερ ἐξέθετο Ὀ. ταῦτα. ὅτι ἐξ οἷρχῆς ἀνεδείχθη τιόι Χρόνωι ὁ Αἰθὴρ ιῖπό τοῦ θεοῦ δημιουργηθεὶς καὶ
οἵω-’66
115m!,ιοῇοι ΕΑ· [ειμμαωιιιιιε ων
147
ἐντεῦθεν κάκεϊθεν τοῦ Αἰθέρος ἦν Χάος καὶ Νὺξ ζοφεροὲ πάντα κατεῖχε καὶ ἐκάλυπτε τα ὖ.τό τὸν Αἰθέρα, σημαίνων τήν Νύκτα..πρωτεύειν, εἰρηκώς ἐν τῆι αὐτοῦ ἐκθέσει άκατάληπτόν τινα καὶ. πάντων ὑπέρτατον εἶναι καὶ προγενέστερον
δὲ καὶ δημιουργὸν ἁπάντων καὶ τοῦ Αἰθέρος αὕτοῦ καὶ τῆς Νυκτὸς καὶ πάσης τῆς ὑπὸ τὸν Αἰθέρα οὔσης καὶ καλυπτομένης κτίσεως· την δὲ Γῆν εἶπεν ὑπὸ τοῦ σκότους άόρατον οὖσαν· ἔφρασε δὲ ὅτι τὸ φῶς ῥῆξαν τόν Αἰθέρα ἐφώτισε τὴν Γῆν καὶ πᾶσαν τὴν κτίσιν, εἰπών ἐκεῖνο εἶναι τὸ φῶς τό ῥῆξαν τὸν Αἰθέρα τό προειρημένοι· τὸ ὑπέρτατον πάντων, οὗ
ὄνομα ὃ αὐτὸς Ὀ. άκούσας ἐκ μαντείας (V. fl‘. 62) ἐξεῖπε
Μῆτιν Φάνηῖτα ἸΙρικεπαῑο’1··ῑ ὅπερ ἑριιιηνεῦεται τῆ( κοινῆι
γλεόσσηι βουλή, φῶς, ζωιοδοτήρ·2 εἰπών ἐν τῆι αὖτοῦ ἐκθέσει τας αὐτας τρεῖς θείας τοῖν ὀνομάτων δυνάμεις μίαν εἶναι δύνα-
μιν καὶ κράτος τοῦ μόνον θεοῦ, ὅν οὔδεὶς ὧραι, ἧστινος δυνάμεως οόδεὶς δύναται γνῶναι ἰδέαν ἢ φύσιν, ἐξ αὐτῆς δὲ τῆς
δυνάμεως τα πάντα γεγενῆσθαι, καὶ τῖρχας άσοηιάτους καὶ ἥλιον
καὶ σελήνην, ἐξουσίας καὶ ἄστρα πάντα καὶ γῆν καὶ θάλασσαν,
τα ὁρώμενα ἐν αὐτοῖς πάντα καὶ τα άόρατα.
1 Μῆτιν Φάνητα Ἡρικεπαῖον ΒθηῒΙ] μή τινα φαναι τὰ ἐρικεπεώ
Oxon.; Φ. H. 0m. Cedren. Suid.
βουλήν, φῶς, ζωήν Suid.
2 ζωή Cedren. I 147; ὅπερ ὠνόμασε
Lob. I 479; Roeper Lection. Abulpharag. 1 (Progr. Danzig 1844), 8. De Ericepaei nomine ac vi V. Waser RE? VI 452;
addendus est titulus avrae Hierocaesaljeensis fr. 31 p. 103 s. De
significatione ζςοιοδοτήρ V. Betll U’ïen. δῦναί. XXXIV 1912, 292. 66. (52). Procl. in Plat. Rempubl. ΙΙ 138, 8 K1: (V. Kroll
Philo]. LIII 1894, 561) τίνες δη οὖν αἱ δυάδες môme; πρῶτον μὲν οὖν ἐκεῖνό μοι δοκεῖ μη παρέργως ὁ Πλάτων ὀνομάσαι
χάσματα τὰς δύο δυάδας, ἄλλ’ εἰδώς καὶ τὸν θεολόγον Ὀρφέα τούτου, τιῦί ὀνόματι καλοῦντα τήν πασῶν κινήσεων καὶ προόδων
πρωτουργόν ἐν τοῖς νοητοῖς αἰτίαν, ἢν οἱ Πιηθ-αγόρειοι δυάδα’νοητὴν καὶ. άόριστον προσηγόρευον· a Αἰθέρα μὲν Χρόνος οὗτος άγήραος,1 (ἓφθιτόμητις
γείνατο καὶ μέγα χάσμα πελώριον ἔνθα καὶ ἔνθα
καὶ μικρὸν ὕστερον fr. 72. Vs. 2 καὶ μέγα... ἔνθα citant etiam Syrian. in Aristot. Metaph. B 4 p. 1000 b 14 (43, 30 Kr.), Simplic. in.Aristqt. Phys. 1V, 1 p. 208 b 29 (I 528, 12 Diels) ἔοικε δὲ τοιαύτη τις τότε τοῖζι·
10*
148
mPoi Λοιόῐ ΕΝ ΡΑΨΏΙΔῙΑΙΣ 1M
66 w67
‘Hôtôô‘ov ἐπιόν ἐπιπολάζειν ἐξήγησις τὸ Χάος εἰς χώραν μετα-
λαμβάνουσα. δηλοῖ δὲ οὔ χώραν άλλὰ πεπληθυσμὲτίγν τῶν θεῶν αἰτίαν, ἢν Ὀ. ἐκάλεσε. μετα γὰρ τήν μίαν τῶν πάντων (Ξνυμνεῖ ὡς μέτρον οὖσαν τῆς μυθικῆς
τὴν άπειροειδῆ καὶ’χάσμα πελώριον’ άρχήν, ἢν Ὀ. Χρόνον τῶν θεῶν γενέσεως,
Αἰθέρα καὶ τὸ (πελώριον χάσμα1 προελθεῖν φησι, τὸν μὲν τῆς περατοειδοῦς προόδου τῶν θεῶν αἴτιον, τὸ δὲ τῆς άπειροειδοῦς. καὶ λέγει περὶ αὐτοῦ·
b οὐδέ τι πεῖραρ2 ὑπῆν,3 οὕ πυθμήν, οὐδὲ4 τις ἕδρα.
Procl. landat in Platon. Parmenid. 137 d VI p. 1120, 28 Cons.2
οὕδέ τι πεῖρας ὑπῆν, in Tim. 30a (I 385, 29 Diehl) χάσμα μὲν γάρ ἐστιν ὥς χώρατῶν εἰδῶν καὶ τόπος, οὔτε δὲ πεῖραρ οὔτε l 386 Diehl πυ 9μή ν οὔτε ἕ δρ α περὶ αὐτήν ἐστιν, ὥς ἄστατον καὶ ἄπειρον καὶ άόριστον οὖσαν· άζηχὲς δὲ αὖ σκότος καὶ αὐτῆ ὥς άνεὶδεον λαχοῦσα τήν φύσιν ὀνομάζοιτο ἄν- ὥστε καὶ’O. κατά τοῦτον τὸν λόγον οἷπό τῆς πρωτίστης τῶν νοητῶν ὑποστάσεως παράγει τήν ὕλην· ἐκεῖ γὰρ τὸ ἀζηχὲς σκότος καὶ τι) ἄπειρον, καὶ ταῦτα μὲν κρειττόνως τῶν ἐφεξῆς, τῆι δὲ· ὕληι τὸ άλαμπὲς δι’ ἔνδειαν καὶ τὸ ἄπειρον, οὐ κατά δυνάμεως περιουσίαν, άλλά κατ’ ἔλλειψιν, in Tim. 30 c. d (I 428, 4 Diehl) ἦν δὲ τὸ (διον ἐκεῖνο τοῦ τε Αἰθὲρος ἔγγονον καὶ τοῦ Χάους, τόν ὁ μὲν κατά τὸ πέρας ἵδρυται τῶν νοητῶν, τὸ δὲ κατά τὸ ἄπειρον. ô‘μὲν γάρ ἐστι ῥίζωμα τῶν πάντων (V. Empedocl. fr. 6, 1 Diels I3 226), τῶι δὲ οὐδὲν πεῖραρ’ὑπῆν (V. fr. 79). Nihil
addunt Syrian. in Aristot. Metaph. B 1 p. 990 a 1 (10, 12 K11), B 4 p. 1000 a. 19 (43, 12 K12), N 4 p. 1091 b 4 (p. 182, 18 ΚΓ.) et
Procl. in Tim. 24e (I 176, 13 Diehl), in Parmenid. 137d VI
p. 1121, 27 Cousfl; Damasc. De princ. 50 (I 100, 19 Rue).
1 ἀγήραος non ἀγήρατος v. fr. 54 n. 3. Proc1.; ἦν Simpl. F, ἔην Simpl. ΑΜ. 2 πεῖραρ Simplic. EF Prçcl. in
3 ὑπῆν Simpl. E Tim. 30:}; πείρας Simpl. Ald.; πεῖρας Procl. in Pa1'1_n. 137d.
4 οὐ Simpl. EF; οὐδὲ Ald.
Lob. I 472;
Kern De Theog‘on. 3;
Holwerda 290.
292.
300. 306. Hesiod. Theogon. 386 τῶν οὐκ ἔστ’ άπάνευθε Διὸς δόμος οὕδὲ τις ἕδρη.
67. (52) Procl. in Plat. Parmen. 139 b VII p. 1175, 7 Cons.2
ἄδιακρὶτων πάντων ὄντων κατὰ σκοτόεσσαν ὀμίχλην, φησὶν ὁ θεολόγος cf. Hieronymi Theogon. fr. 54. Huc etiam quadrat ἀζηχὲς σκότος fl‘. 66.
67-——70
IEPOI ΛΟῙὈΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
149
Lob. I 474; Kern De Theogon. 10; Holwerda 307, qui con—
iungit cum fr. 71 a. _ Imitantur Hymn. VI [V. fr. 87] (Πρωτογόνου) vs. 6 ὄσσων ὃς σκοτόεσσαν άπημαύρωσας ὀμίχλην et Argonaut. 521 ἐν ô" ἔπεσαν (se. Δολιεῖς) Μινύηισι κατά σκοτόεσσαν ὀμίχλην.
68. (50) Procl. in Plat. Cratyl. 396 b. c p. 59, 14 Pasqu.
ὅτι τὸν Κρόνον διὰ τό ἀμέριστον αὐτοῦ καὶ ἑνιαῖον καὶ πατρικόν καὶ άγαθουργόν ἐν τοῖς νοεροῖς εἰς ταύτόν τινες ἄγουσι τῆι μιᾶι τῶν πάντων αἰτίαι, οὐ καλῶς λέγοντες· άναλογεῖ γὰρ αὐτῆι μόνον, ὦς καὶ Ὀ. τὴν πριότην πάντων αἰτίαν Χρόνον καλεῖ ὁμωνύμως σχεδὸν τῶι Κρόνωι, αἱ δὲ θεοπαράόοτοι φῆμαι (Kroll De or. Chald. 16 S.) τὴν θεότητα ταύτην τῶι ἅπαξ χαρακτηρίςουσιν λέγουσαι ἅπαξ ἐπέκεινα· τό γάρ ἅπαξ τῶι ἑνὶ συγγενές,
cf. 396c p. 66, 28 Pasqu. ὅτι ὁ μὲν Ὀ. πολὺ τῆς τῶν μύθων ἐξουσίας ἀπολέλαυκεν, καὶ πάντα τὰ πρὸ τοῦ Οὐρανοῦ μέχρι Ι 67 P“.qu τῆς πρωτίστης αἰτίας ὀνόμασιν ἐδήλωσεν, καὶ αὐτό τὸ ἄρρητον καὶ τῶν νοητῶν ἑνάδων ἐκβεβηκὸς Χρόνον προσείρηκεν, εἴθ’ ὅτι πάσης γενέσεως αἴτιον προϋπάρχον, εἴτε [ὅτι de]. Pasqu.; εἴθ’ ὅτι codd.] τὰ ὄντως ὄντα γινόμενα παραδιδούς (παραδίδωσι Kroll, qui ὅτι servat), ἵνα τὴν τάξιν ἐνδείξηται αὐτῶν καὶ τὴν τῶν ὁλικωτέρων πρὸς τὰ μερικιότερα ὑπεροχήν, ἵνα ἧι ταύτὸν
τὸ κατά χρόνον τῶι κατ’ αἰτίαν, ὥσπερ ἦ γένεσις τῆι τεταγ-
μένηι προόδωι, in Parmenid. 141 a VII p. 1224, 33 Cousfl, in Tim. 28h (I 280, 22 Diehl), 30a (I 385, 20 Diehl); Theolog‘. Plat. Ι 28 p. 68, 2 τοῖς μὲν, γαρ Ὀρφικοῖς καὶ διὰ τοῦτο τὸ
πρώτιστον αἴτιον Χρόνος προσείρηταις Syrian. in Aristotel.
Metaphys. B 4 p.’1000 a 19 (43, 23 Kr.) Χρόνον δὲ καὶ Ὀ. τὸ πρῶτον ἐκάλει. Lob. I 470. 69. Ioann. Philopon. De. aeternitate mundi IX 4 p. 332, 19
Rabe ἄλλα ταῦτα μὲν ὠς πολλοῖς ἤδη τῶν ἡμετέρων άποόῗεόέιγμένα παρίημι τοσοῦτον αὐτῶν ἐπιμνησθείς, ὥς δεῖξαι, ὅτι
κάνταῦθα τῆι τῶν μύθων άπάτηι συνενεχθεὶς ὁ Πλάτων θεὸν εἶναι τὸν κόσμον ἐκ τῶν Ὀρφέως λαβὼν άπεφήνατο,· idem XVIII 7 p. 631, 25 ὥστε, κᾶν λέγηι θεὸν εἶναι τὸν κόσμον, ἐκ τῶν Ὀρφικῶν λαβὼν ὁ I 632 Rabe Πλάτων τῆι τῶν ποιητῶν συνηθείαι μυθικώτερον άκολουθήσας θεὸν αὐτὸν εἴρηκεν. 70. (53) Damasc. De princ. 55 (Ι 111, 17 Rue.) καὶ γὰρ Ὀ.· ἔπειτα δ’ ἔτευξε μέγας Χρόνος1 Αἰθέρι δίωι ώεόν ἀργύφεον.. ·
150
IEPOI AOFOI EN ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ [ω’
70—71
| Μ Rue“τὸ γὰρ ἔτευξε δηλοῖ τι τεχνητόν, ἀλλ’ οὐ γέννημα· τὸ δὲ τεχίἠτόν, ἀλλ’ οὐ γέννημιιι,2 παμμικτόϊ ἐστιν ἐκ δυεῖν τοῦλαχιστοτ, ὕλης καὶ εἴδους, ἢ τῶν τούτοις ιῖἰίιλογούντων.
1 Κρόνος Μ; corr. Zoëga et Lob.
γέννα Μ.
‘2 ἄλλου γέννημα Ε, ι’ἒλλου
nia-(‘12: (ᾦ ἐὰν codd.) ἀργύφεον Orphei landat etiam Simplic.
in Aristot. Phys. I 3 p. 187 a 1 (I 147, 1 Diels); v. Procl. in
Tim. I 30 c. d (Ι 428, 8 Diehl) ταύτὸν τό τε Πλάτωνος ὢ· καὶ τὸ Ὀρφικὸν (ὄιον. Achill. Isag. in Arati Phaen. 4 p. 33,17 Maafi (Diels 113 172 11. 12 v. de fonte [an Posidoniusfl R. Reeh De Varrone et Suetonio quaestion. Ausonianae Diss. Hal. 1916, 40) τὴν δὲ· τάξιν, ἣν δεδώκαμεν τῶι σφαιρώματι, οἱ Ὀρφικοὶ λέγουσι,παραπλησίαν εἶναι τῆι ἐν (Μελιίῆ τὴν ἐν V; 0m. Μ) τοῖς ῶιοῖς· ὃν γὰρ ἔχει λόγον τὸ λέπυρον ἓν τῶι ιόιῶι, τοῦτον [ἔχειν add. Μ] τῶι παντὶ ὁ οὐρανός (τὸν οὖρανὸν VM: em. M336), καὶ ῶς ἐξήρτηται (ἐξερύηται V) τοῦ οὐρανοῦ κυκλοτερῶς ὁ (0m. V) αἰθήρ, οὕτω τοῦ λεπύρου ὁ ὑμήν, ibidem 6 p. 37, 8 σχῆμα δὲ κόσμου οἳ μὲν κωνοειδές [εἶπον add. M], οἳ δὲ σφαιροειδές, οἳ δὲ (ὀιοειδὲς, ἦς δόξης ἔχονται οἱ τὰ Ὀρφικὰ μυστήρια τελοῦντες. σαφηνείας δὲ· ἕνεκα πιθανῆς παρελήφθη τοῦ (ὄιοῧ ἡ (0m. V) εἰκῶν.”
Zoëga. Abhdlgn. 229; Lob. I 474; Kern De Theogon. 10; Grappe Suppl. 72611.; Holwerda 304.
7l. (54. 55) Procl. in Plat. Tim. 33h (ΙΙ 70, 3 Diehl)
τῶι δὲ δημιουργῶι συγγενὲς τὸ σφαιρικόν, ῶς καὶ αὐτῶι τὀερῶς
ἐν αὗτῶι τὰ πάντα περιέχοντι. τῶι δὲ παραδείγματι, διότι πρῶτως ἀπ’ ἐκείνου πρόεισι. προγονικὸν οὖν τὸ σχῆμα τοῦτό ἐστι τῶι κόσμιοι φανὲν μὲν καὶ ἐι· αὕτῶι τῶι κρυφίωι διακόσμιοι (v. Kroll De orac. Chald. 18 11.2)' τὸ γάρ _ a (τὸ δ’ add. Procl. in Cl'atyl.) ἀπειρέσιον κατά κύκλοι· ἀτρύτως ἐφορεῖτο A κατ’ ἐκείνην εἴρηται τὴν aigu" ἐναργέστερον δὲ όφθὲι· καὶ ἐν τῶι παντελεῖ ζώιωι· τὸ γὰρ b ῶρμήθη δ’ (ἶνα κύκλοι· ἀθέσφατοι) _,,,
περὶ ταύτης εἴρηται τῶι θεολόγιοι τῆς θεότητος’ ἔστι δὲ μᾶλλον ἐν τοῖς νοεροῑς θεοῖς.. α legitur- etiam ap..Procl. in Cratyl. 397 d p. 74, 29 Pasqu.,
in Parmenid. 1380 p. 1161, 24 Cons.2 qui ô‘d" initio habet, in Euclid. Elem. ΙΙ p. 43, 34 (ed. Basil. ιι.. 1533).
71—74!
ΙΕΡΟΙ ΛΟΙὈΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΛΙΑΙΣ ΚΔ
151
Herm. XXXIII; 'Lob. Ι 475; Holwerda 306, qui sine varitatis specie versus ad Chaos aut Chaos cum Aethere refert et fingit a 2 ἀτρύτως ἐφορεῖτο κατὰ σκοτόεσσαν ὀμίχλην (fr. 67). De ovo Orphico cf. etiam fr. 57 et Plutarch. Quaest. sympos. Π 3, 1
p. 6356 ἐξ ἐνυπνίου τινος ἀπειχόμην (ιίιιόν πολὺν ἡδο <.. παρὰ τοῦτο ποιούμενος, ἐν ιόιιόι καθάπερ ἐν Καρὶ διάπειραν λαβεῖν τῆς ὄψεως ἐναργῶς μοι πολλάκις γενομένης· ὑπόνοιαν μέντοι παρέσχον..,ἳνέχεσθαι δόγμασιν Ὀρφικοῖς ἦ Πυθαγορικοῖς, καὶ τὸ οἷιόν, ὥσπερ ἔνιοι καρδίαν καὶ ἐγκέφαλον, ἀρχὴν ἡγούμενος γενέσεως ἀφοσιοῦσθαι (cf. test. ΒΓ. 214 et infra s. KAQAPfiIOJ).
72. Procl. in Plat. Rempubl. ΙΙ 138, 18 ΚΓ. V. fr. 66:
χάσμα δ’ ὑπ’ ἤέριον καὶ νήνεμος ἐρράγη αἰθήρ ὀρνυμένοιο Φάνητος. 73. (57) Lactant. Divin. instit. I, 5, 4—6 p. 13, 13 Brandt.
Ο. ραι est vetustissimus poctærwn et 'aequalis zÎpsomm (260mm, säqm'dem ὐναιῖίΐιιν inter Argonautas cum Tyndar-idz's et Hercule navigusse, deum verum et magnum πρωτόγονον1 appellat, quod ante z'psum nihil sit ge-nitmn,,ςειῖ al) ipso’ εἰπέ οιωίοίαῗ genemta, ezmdem et'iam Φιένηταῖ nommant, ριιοιί cum adhuc nikz'l 'esset, pr'imus ex infinito 3 apparuerät et extiteritx ιοιιὶιιο originem atque naturam ἱ 14 Bran“quia οοιιοῄυονο4 anima non potemt, ex aëre imnenso natum esse diæit:
πρωτόγονοςὸ Φαέθων περιμήκεοςὸ Αἰθέροςτ υἱόςὸ
alth enim amplius quod dz'ceret non habebat. 1 Πρωτωγονων B, corr. Ba', πρωτοτονον RV, urototonon M. post
aut ante graecum in nonnullis Codicibus invenitur primogem‘tum, in mg. V2 primigenitmn. 2 φανετα BS; _(pav,_11,rcc P, phanetâ M. post graecum prima apparc'tz'o P, ante q-uod est z'llzmn'natorem S. 3 m'hz'l fim’to PV, Fin1 finito B3. 4 conspicere BS. 5 προτοτονος M. 6 πηριμηκ(εος) Ρ, περιμηκ<εος> Β, περιμακεος S, περιμεκεος Μ. 7 <ηε>ρως Β, ιερος R, θερος Μ,
αἰθέρος Lob.; ἠέρος Struve.
Latina in SP.
8’σιος R, συιος S, νος
'
interpretatio
Herm. 465 n. 2; Lob. I 480; J. Th. Struye Fragm. Graec. ap. Lactant. examin. in progr. gymn. Regimdntani 1822 ε 0p. sel. I 1854, 124. '’ ἵ’
’ Vide περικαλλέος Αἰθέρος υἱός fl‘. 74. 74. (58) Proci. in Plat. Tim. 31 a (I 433, 31 Diehl) διὸ καὶ παρ’ Ὀρφεῖ κατὰ ταύτην τὴν ἰ:434 Dïehl τάξιν νοεριός ἐκφαίνεται, οἱς τοῦ κάλλους ἤδη προόντος ἐν τοῖς νοητοῖς τοῖς προό)
τοιςῆνωμὲνως καὶ-’συνεχῶς ὅΦιένης «
’
152
IEPOI ΛοΓοΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΛΙΑΙΣ Μ περικαλλέος Λὶἰθέρος υἱὸς
74—76
ὀνομάζεται1 καὶ ἁβρὸς >Ὲρως (fl‘. 83), ὅτι δὴ τῆς κρυφίου καὶ άρρήτου καλλονῆςῖ πρῶτος οὗτος ὁ θεὸς πεπλήρωται. διὸ κάλλιστος ὀνομάζεται, τῶν μετεχόντων τι) πρώτιστον ὃν, καὶ εἰ
πάντα τά νοητὰ ἥνωται ἀλλήλοις· οὐ γὰρ δεῖ διαιρεῖν αὕτὰ τοῦτον τὸϊ τρόπον εἶπ’ άλλήλων, δι’ τὰς’νοερᾶς τάξεις, ἄλλα μίαν αὐτῶν καὶ άδιαίρετον τὴν ἕνωσιν θεωρεῖτ’. ἱ
1 περικαλλὴς θεὸς ὀνομάζεται omissis ceteris ΟΝ fort. racle cwm Phanes
νε cem non sit ΑείῙιενίε Ῑέἰίιιε sed εκ ουο procreatus Diehl; περιβαλλέσθω θέρος υὶός ὀνομάζεται Μ, 2 καλλονῆς καὶ ιέρρήτου Ρ. Lob. Ι 480; Holwerda 301.
75. (40) Etymolog. Μ. p. 787, 29 SS. S. Φάνης· Φάνης Φάνητος· τὸν δὴ καλέουσι Φάνητά, ὅτι πρῶτος ἐν αἰθέρι φαντός1 ἐγένετο· Ὀ. οὕτως Ὦρος.
1 φαιτάς Α, αὐτός Β (R. Reitzenstein per litteras).
Herm. LII; Lob. Ι 481; Schoemann Op. acad. ΙΙ 10 n. 13. Unde Orphei versus restituerunt; v. e. g. Hermanni ad Argon.
p. 10 et Abelii tentamina. Ad eundem Ἱερῶν λόγων locum spec— tant haud dubie Argonautica 15 (test. 1112224):
Νυκτὸς άειγνήτης πατέρα κλυτόν, δι’ ῥα ψάτητα
ὁπλότεροι καλέουσι βροτοί· πρῶτος γὰρ ἐφάνθη.
Cf. etiam fl'. 85. Nomina Φάνης e Φαλῆς et Μῆτις (fl‘l'. 65.
83. 85) e Μὶτος (fr. 33) ficta esse infeliciter coniecit Kaibel
θοαί. Ναοῖιν. 1901, 515. 76. (64) Herm. in Plat. Phaedr. 2469 p. 138, 11 Couvr.
ἐπειὸῆ δὲ ὁ δωδέκατος ἀριθμὸς ἐκ <τοῦ>1 τελείου ἀριθμοῦ τοῦ
τρίτου καὶ τοῦ γενεσιουργοῦ τοῦ τετάρτου κατὰ σύγκρασιυῖ
άπεγεννήθη, ὅλον τὸν τῶν θεῶν περιέχων θεῖον διάκοσμον, τοῦ δὲ· τρίτου καὶ τετάρτου ιῖρχαὶ μονὰς καὶ δυάς, εἴη ἄν’,αοιτὶς μὲν ὁ Αἰθήρ, δυὰς δὲ τὸ Χάος, τριάς δὲ τὸ ιόιότ· v— τέλειοι· γάρ ἐστι -—«, τετριὶς δὲ ὁ Φάνης, ὡς καὶ3 Ὀ. φησι· τετράσιν ὀφθαλμοῖσιν ὁριό,ιιει·ος4 ἔνθα καὶ ἔνθα. Cf. eundem ibidem 244 a p. 91, 5 Couvr. τὸν δὲ· δέκα πάντα εἶναι τόι· ἀριθμὸν καὶ ὅλως τετρόμματοι· καὶ τετραπρόσωπον αὐτὸν ἡ θεολογὶα καλεῖ.
’ ἱ 1 τοῦ add. Couvr.
αυτος ΑΒ.
2 σύγκρισιν Μ.
3 καὶ om. M.
4 ὁρᾷ
Herm. p. 505 n. 5; Lob. I490; Rohde Psyche ΙΙ6 109 11.
76—79
IEPOI ΑΟΙὈΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
153
Sumpsit hunc versum Orphicus ex Aegimio fr. 188, 2 Rz.3 (ed. a. 1913) de Argo; Kern Herm. XXIII 1888, 482 n. 1; Wilamowitz IΖιίιε und Homer 412 n. 1. 77. Procl. in Remp. II 169, 28 Kr. ἔστιν δὲ τετρὰς ἡ Διο-
νυσιακή θεότης, τετραυγέα τετρακέρατον μυριάκις τῆς Ὀρφικῆς θεολογίας τὸν θεὸν ὑμνούσης. τετραυγέα haud dubie ad Phanetem (f1: 76) spectat, cum Zagrea τετρακέρι-ιτον significatum esse Rohdius Psychc II8 108
n. 2 suspicatus sit.
78. (65) Herm. in Plat. Phaedr. 246e p. 142, 13 Couvr. πρῶτωι γάρ τούτωι (se. τῶι Φιίνητι) ἡ θἐολογὶα παρέχει τοὺς ἳππους, ἅτε πρώτωι ἐκφοιτήσαντιτῶν οἰκείων ἀρχῶν, ἐπεὶ καὶ πρώτως1 ἐν τούτωι γίνεται γάμος καὶ ἁπλῶς ῶι ἐνέργειαν δίδωσι, τούτωι καὶ ἱππους παρέχει. αὕτῶι δὲ τούτωι πρώτωι τῶι ὃεσπότηι Φείνητι καὶ πτέρυγας όίδῶσι*
χρυσείαιςῖ πτερύγεσσι φορεύμενος ἔνθα καὶ ἔνθα.
1 πρῶτος Μ. 2 χρυσείαις Lob.; χρυσέαις codd.
Cf. eundem ibidem 246 a p. 122,19. Couvr. οὐ πρῶτος δὲ ὁ Πλάτων ἡνίοχον καὶ ἵππους παρέλαβεν, ἄλλα πρὸ αὐτοῦ οἱ ἔνθεοι τῶν ποιητῶν Ὅμηρος (Il. Θ 438),’O., Παρμενίδης (Diels I3 148 ἓν. 1,1)" ἀλλ’’ὑπ’ ἐκείνων μὲν ἅτε ἐνθέων ἄνευ αἰτίας (αἰτία Ast) εὶ’ρηται’ ἐνθουσιῶντες γὰρ ἔλεγον.
Herm. 505 n. 3. 4; Lob. I 491; Kern De Theogon. 49 et. Ilerm. XXIII 1888, 482 n. 1; Grappe Suppl. 731 n. 1; Immisch N. Jahrb. XXXV 1915, 5661 n. 19; Pohlenz Goett. Gel. 11m.
1916, 273 11. 1. Aristophan. Av. 696 (fr. 1) Ἔρως ὁ ποθεινός, στίλβων (V. fr. 86) νῶτον πτερύγοιν χρυσαῖν, εἰκώς ἀνεμώκεσι δίναις, Hymn. VI (Πρωτογόνου f1“. 87) VS. 2 (ὄιογενῆ, χρυσέαισιν ιῖγαλλομενον πτερύγεσσιν, LXXXII (Νότου) VS. 2 οἰκείαις πτερύγεσσι δονούμενον ἔνθα καὶ ἔνθα. Cf. Argonaut. 340 λαιψηρούς τ’ οἰνέμους αὔραις μίγα χρυσεοτιίρσοις.
79. (63) Procl. in Plat. Tim. 30 c. d (I427, 20 Diehl) τοιαῦτα
γὰρ περὶ αὐτοῦ καὶ ὁ Ὀ. ἐνδείκνυται περὶ τοῦ Φάνητος θεολογῶν. πρῶτος γοῦν ὁ θεὸς παρ’ αὗτῶι ςςόιων κεφαλὰς φέρει
πολλάς·
βρίμαςι ταυρείουςῖ εέφιεὶ<ς>3 χαροποῦ τε λέοντος, καὶ πρόεισιν ἀπὸ τοῦ πρωτογενοῦς ῶιοῦ, ἐν coït σπερματικῶς τὸ ζῶιόί· ἐστιν, ὃ καὶ ὁ Πλάτων συνιδών α’ὔτοζῶιον Ι428 Dïehl
154
[Εροι Λοιόι EN ΡΑΨΩΜΙΑΙΣ ιον
79mm
προσήγόρευοε τὸν,μέγιστον τοῦτον θεόν’ τί γὰρ. διαφέρει ἢ
τὴν κρύφιον αἰτίαν ιόιόν καλεῖν ἢ τὸ έκςοανὲν ἀπ’ ἐκείνης
ζιῦιονς τί γαρ ἄν ἐξ οἰιοῦ γένοιτο τοῖν πάντων πλὴν 眒u'm; ἦν δὲ τὸ (ὄιον ἐκεῖνο τοῦ τε Αίθέρος ἔγγονον καὶ τοῦ Χάους,
(ἦν ὁ μὲν κατα τὸ πέρας ἵδρυται τῶν νοητῶν, τὸ δὲ κατα τὸ
ἄπειρον· ὁ μὲν γάρ ἐστι ῥίζωμα τῶν πάντων (V. Empedocl. Sllpl'a p.148), τῶι δὲ οὐδὲν πεῖραρ ὑπῆν fr. 66 b.
1 βρίμας Diehl collato Hes. s. βριμάζων· τῆι τοῦ λέοντος χρώμενος φωνῆι, βριμὰς C, βριμας Μ, βριμοῦς N. 2 ταυρείους Diehl, ταυρίοι·ς C,
mfigiovç Μ, ταυρίοις P, ταύρου τ’ N.
3 ἀφιεὶ<ς> Diehl collato Procl. in
ἀφίει CMP, ὂφίας ς,
Remp. ΙΙ 181,7 Kr. τὰ δὲ ταύρων ἤχους ἀφιέντα.
ἠδ’ ὄφιος N; κριοῦ καὶ ταύρου τ’ ὄφιος χαροποῦ τε λέοντος L0b., κρίας,
ταυρείους, ὄφιος, χαροποῦ τε λέοντος Herm., κριοῦ καὶ ταύρου κεφαλὰς (s. κορυφάς) χαροποῦ τε λέοντος Herwerd. He-rm. V 1871,139; v. etiam
fr.81 διὸ καὶ ὁλικώτατον ζῶιον ὅ θεολόγοις ἀναπλάττει κριοῦ καὶ ταύρου
καὶ λέοντος καὶ δράκοντος αὖτιῦι περιτιθεὶς κεφαλάς,
Herm. 503 n. 9; Lob. I 490.
Hymn. Ἦ (Πρωτογόνου fr. 87) VS. 3 τανροβόαν (fl‘. 54 p. 131);
τετρακέρατος fr. 77.,
80. (66) Nonn. Abb. ad Gregorii Orat. in Iulian. I 141 n. 78 (Migne 36, 1028) N Suid. s. Φάνης Περὶ Φοίνητος καὶ Ἠρικεπαίου.1 ἐν τοῖς Ὀρφικοῖς ποιήμασιν εἰσηνέχθη τοὶ δύο ταῦτα ὀνόματα μετά καὶ ἄλλων πολλῶν· (ὗν τὸν Φιίνητα εἰσφέρει αἰδοῖον ἔχοντα ὀπίσω περὶ τὴν πυγήν. λέγουσι δὲ αὐτὸν ἔφορον εἶναι τῆς ζωιογόνου δυνάμεως· ὁμοίιος δὲ· καὶ τὸν ἸΙρικεπαῖον1 λέγουσιν ἑτέρας ἔφορον εἶναι δυνάμεως. περὶ δὲ τοῦ2 ὁ πάντας καταπίνων θεούς7 (Or. XXXI 16; Kern De’1‘heog‘0n.44),
οὔ λέγει περὶ τοῦ Ἠρικεπαίου, οἷλλά περὶ τοῦ Κρόνου. ἤδη κατέπιε.
λέγεται
γὰρ οὗτος, οὓς ἔτεκεν υἱούς, πάλιν καταπιεῖν, καὶ ἐμέσαι οὓς
λέγεται λίθον καταπιεῖν ἀντὶ τοῦ Διὸς καὶ τοῦ
λίθου κατελθόντος ἐμέσαι πάντας. _ 1 Ἠρικαπαῖον et Ἠρικαπαίου codd. 2 τὸ δὲ Zoëga. Lob. I 491; ZOëga Abhdlg. 264; Beth Wien. Stud. XXXIV 1912,:288 n. 1.
· 81'. ' (62) Procl. in'Plat. Tim. 30 c. d (I 429, 26 Diehl) διὸ
καὶ ὁλικιότατον ζιῦιον ὁ θεολόγος ἀναπλάττει κριοῦ καὶ ταύρου
καὶ λέοντος καὶ δράκοντος αὕτοόι περιτιθεὶς κεφαλάς, καὶ. ἐν
αὐτιόι πρώτω( τὸ θῆλυ καὶ τὸ ἄρρεν (ὃς ζιόιωι. προότωι·’· θῆλυς καὶ γενέτωρ κρατερὸς θεὸς >ΙΙρικεπαῑος,1
81—82
ΙΕΡοῙΛοΓοι
min-(214114 IË 1M
155
l 430919111 φησὶν ὁ θεολόγος· αὐτοδί δὲ, καὶ,αἱ πτέρυγες πρῶτον (v; f1“. 78) καὶ τί δεῖ πολλά λέγειν,· εἰ γὰρ ἐκ τοῦ πρωτογενοῦς οόιοῧ τῆν πρόοδον ἔσχε, δηλοῖ καὶ ὅδε ὁ μῦθος, ὅτι τὸ πρώτιστον ζῶιόν ἐστιν, εἴπερ τὴν ἀναλογίαν προσήκει φυλάττειν· (ὃς γὰρ τὸ
(ὀιόν τὴν σπερματικὴν αἰτίαν τοῦ ζώιου προείληφεν, οὕτως ό
κρύφιος διάκοσμος ἑθινοειδοῖς περιέχει πᾶν τὸ νοητόν, καὶ ὠς τὸ ζιῦιον ἤδη διηιρημένως ἔχει, ὅσα ἦν ἐν τῶι ιόιῶι σπερματικῶς, οὕτω δὴ καὶ ὁ θεὸς ὅδε προάγει τὸ ἄρρητον καὶ ἄληπτον τῶν πρώτων αἰτίων εἰς τι) ἐμφανές. θῆλυς καὶ’γενέτωρ (se. ὁ Φάνης ιῖνυμίἐῑται) in Tim. 31 a (I 450, 24 Diehl). Lactaut.
Divin. inst. IV 8, 4 p. 296, 2 Brandt ν,ίεὶ forte existùnabimus (ex-{sti— mcwimus RV, existimabamus H) deum, εἰσιιί 0. puta'vz‘t, et mwrem esse et femz'nam, ραι)ιί aliter genem're non qu'iverz't (negm'erz't Η), nisi haberet m'm sexus ut'rz'usque, quasi a,th 2:17.96 secmn coierz't (zut εἰπε οοὶέιι non patate-rit procreare.’’
1 ἦρισκεπαῖος G cf. Diehlii adnotat. ad Procl. in Tim. I 324, 29.
Lob. I 490; Herwerden He'rm. V 1871, 139.
s2. (68) Prole in Plat. Tim. 33 c (Π 85, 23 Diehl) οὔτε ἅρα
ὀμμάτων δεῖται πρὸς τὴν ὅρασιν οὔτε (ὅτων πρὸς τήν ἀκοήν, καὶ ἔχει καὶ τοῦτο τι) ιῖνόμίιιατον κατ’ εἰκόνα τοῦ νοητοῦ θεοῦ, πρὸς ὃν (ἕπείκασται· καὶ. γὰρ ἐκεῖνον ἄνόμματον Ἔρωτεὶ φησιν ἔχειν Ὀ.·. ποιμαίνων πραπίδεσσιν ιῖνόμματον οᾶκύν ἔρωτα. οὕτω δη οὖν καὶ το πᾶν συνῆπται δι,ν ερωτος τοῖς πρὸ αὐτοῦ,
τὸ ἐν ἐκείνοις κάλλος διὰ τοῦ ἐν ἑαυτῶι βλέπον, τοῦτο δὲ οὐ
μερισταῑς αἰσθήσεσιν ὁρῶν. Idem in Plat. Tim. 396 (ΙΙΙ 101, 9 Diehl) διὸ δὴ καὶ Ὀ. Φάνητά τε τὸν θεὸν τοῦτον· προσηγόρευσεν (ὃς ἐπιφαίνοντα τὰς νοητὰς ἑνάδας καὶ ζιόιων αὐτῶι
μορφὰς ἀνέθηκεν (ὃς ἐν αὖτοΞι τῆς πριότης αἰτίας τῶν νοητῶν
ςώιιον ἐκφανείσης καὶ ἰδέας πολυειδεῖς (ὃς τοῖν νοητῶν ἰδεῶν
πριότως περιληπτικιόι, καὶ κληῖδα νόου προσειπών κλεῖν [τε del. Schneid.] αὐτὸν ἐκάλεσε τοῦ νοῦ, διότι περατοῑ πᾶσαν τήν νοητὴν οὐσίαν καὶ συνέχει,τήν νοεροὶν ζωιήν. πρὸς δή τοῦτον τὸν τοσοῦτον θεὸν ὁ δημιουργὸς ιῖνήρτηται τοῦ παντός, νοῦς μὲν καὶ αὐτὸς (ὄν, ὥσπερ εἴπομεν πρότερον, ἄλλα νοερός νοῦς (ὃς νοῦ διαφερόντως αἴτιος. διὸ καὶ ὁρᾶν λέγεται-τὰαὕτοζῶιοιϊ· ἴδιον γὰρ τὸ ὁρᾶν τῶι· νοερεόν θεῶν, ἐπεὶ τόν γε νοητὸν ἰἷοῦν καὶ εἶνόμματον ὁ θεολόγος προσηγόρευσε· λέγει γοῦν περὶ αὐτοῦ· ποιμαίνω ι· m ἔρωταῐι’ἔστι γάρ, αὐτοῦκαὶ τὸ ἐνέργημα
156
ΙΕΡΟῙ ΛΟΙὈΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ
82-83
νοητόν. νοῦς δὲ ὁ δημιουργὸς (ὃν οὐκ ἔστι τῶν μετεχομένων, ἵνα τῶν ὅλων ῆι δημιουργὸς καὶ ἵνα δύνηται πρὸς τὸ αὐτοζεόιον ὁρᾶν· άμέθεκτος δὲ ὢν ὄντως νοερός ἐστι νοῦς, καὶ διά μὲν τῆς ᾶπλῆς νοήσεως’συνῆνωται πρὸς τὸ νοητόν, διᾶ δὲ τῆς ποικίλης εἰς άπογέννησιν σπεύδεί τῶν δευτέρων. ἐκείνην μὲν αὐτοῦ τῆν νόησιν ὅρασιν προσείρηκεν ὁ λόγος, ὥς διὰ τῆς ἁπλῆς νοήσεως προϊοῦσαν καὶ εἰς άπογέννησιν τῶν δημιουργικῶν ἔργων l 103 Diehl προχωροῦσαν. καὶ ὁ μὲν Πλάτων ὁρᾶν αὐτὸν εἰς τι) αὐτοζεόιον εἶπεν, ὁ δὲ Ὀ. καὶ ἐπιπηδᾶν αὕτοόι καὶ καταπίνειν δειξάσης μέντοι (μέσηςῖ Diehl) τῆς Νυκτός· οἷπὸ γὰρ ταύτης νοητῆς οὔσης ἅμα καὶ νοερᾶς ὁ νοερός νοῦς συνάπτεται πρὸς τὸ νοητόν. Citant eundem versum etiam idem in I Alcibiad. 103 a p. 373, 9 Cons.2 et Olympiodor. in Plat. Phaedon. 78h p. 75, 15 Norv. (ὃ καὶ Ὀ. ἐσημήνατο, νοητὸν βουλόμενος εἰπεῖν τὸν Ἔρωτα· ἔφη γὰρ κτλ.)
Lob. I 494; Holwerda 302; Kroll De orac. Chald. 25. Num de Phanete cogitandum sit, valde dubium; haud scio an versus ad Iovem referendus sit; cf. Holwerda.
Hymn. LVIII (Ἑρωτος) VS. 4 διφυῆ, πάντων κληῖδας
ἔχοντα. Cf. Theocr. XI 80 οὕτω τοι Πολύφαμος ἐποίμαινεν
τὸν ἔρωτα, Anon. Anthol. XII 99 ἤγρεύθην ὑπ’ Ἔρωτος, ὁ μηδ’ ὄναρ οὐδὲ μαθεόν πω (Duebn.] περ cod.) ἄρσενα ποιμαίνειν θεσμὸν ὑπὸ κραδίας-ἠγρεύθην. 83. (70) Procl. Plat. I Alcibiad. 103 a p. 376, 10 Cons.“2 καί μοι δοκεῖ καὶ ὁ Πλάτων εὑρών παρ’ Ὀρφεῖ τὸν αὐτὸν τοῦτον θεὸν καὶ Ἔρωτα καὶ δαίμονα μέγαν (V. fr. 85) άποκαλούμενον, οἷνυμνῆσαι1 καὶ αὐτὸς ἐπὶ τοῦ’Ἑρωτος τὸν τοιοῦτον ὕμνον· περὶ μὲν γᾶρ τοῦ νοητοῦ νοῦ λέγων ὁ θεολόγος ἁβρὸς Ἔρως -- φησὶ —— καὶ Μῆτις άτάσθαλος καὶ πάλιν· οἷσιν ἐπεμβεβαώς δαίμων μέγας αἰὲν ἐπ’ ἴχνι]·2
1 ᾶνυμνῆσαι Holwerda; άγαπήσεται Α, ἀγαπῆσαι cett. codd., ἀγαπήσειαι Herm. 2 ἐπ’ Ξᾷνη Bentl. Epist. ad Mill. (Opusc. Lips. 1781), 455,
ἐπίσχνη codd., ἐποιχνεῖ Lob. Herm. 508 n. 15; Lob. I 495; Holwerda 304.
Hymn. LII (Τριετηρικοῦ) vs. 10 (cf. Β. Keydell Quaest. metr.
de epicis Graec. recent. diss. Be'rlz'ln 1911, 30 et Ludwich Berl.
phil. W'ochenschr. 1912, 1339) Εὔχ. πρὸς Μουσ. 31 Δαίμονά τ’ ἠγάθεον καὶ Δαίμονα πήμονα θνητῶν, Δαίμονας οῧρανὶους τε καὶ ἠερίους κτλ. et Hymn. LXXIII (Δαίμονος) VS. 1 Δαίμονα
83-—85
IEPOI Λοιόι
ΡΑΨΏΙΛΙΑΙΣ 1m"
1.57
κικλήσκω μεγάλων (μεγάλαν codd.) ἤγήτορα φρικτόν. κτλ.
Par-
menidis Δαίμονα Orphicorum relig‘ionem sapere censet Erwin Pfeîffer Studz'en,e’mn antilcen Stemglauben Στοιχεῖα ΙΙ 1916, 126.
84. Damasc. De principiis 189 (ΙΙ 65, 14 Rue.) τοῦτο δὴ τὸ ἄπειρον οἵ τε θεοὶ κεκλήκασιν ὑπέρκοσμον βυθόν ίοἳ τὸν ὑπέρκοσμον πατρικὸν βυθὸν ἴστε νοοῦντες’ (Kroll De Ol‘ac. Chald. 18), καὶ ὁ Ἑλλήνων ἔτι θεολόγος· ὄμβρον άθέσφατον καταχεῦαι τὸν Φάνητά λέγων άπὸ τῆς ἑαυτοῦ ἄκρας κορυφῆς.
Kern.Herm. XXIII 1888, 483 11.1V; Holwerda. 308.
85. (61) δαίμονα σεμνόν, Μῆτιν σπέρμα φέροντα θεῶν κλυτόν, ὅν τε Φάνητα πρωτόγονον μάκαρες κάλεον κατὰ μακρὸν Ὄλυμπον compositum ex Procl. in Plat. Tim. 31 a (I 451, 6 Diehl) οἷεὶ ἄρα τὸ δημιουργικὸν αἴτιον ὁμοιοῦται μὲν τιόι παραδειγματικῶι,
πρόεισι δὲ εἰς πλῆθος άπὸ τῆς νοητῆς ἑνώσεως. ταῦτα μὲν οὖν καὶ ἐν ἄλλοις. ὅτι δὲ· τὸ αὕτοζιόιον μονότητι χαίρει, δε-
δήλωται καὶ διά τῶν Ὀρφικῶν θεολογιιόν· κύει1 γάρ ὁ κατά
τὸ ιόιὸν θεός, δηλονότι ζιόιον εἶφ’ ἑαυτοῦ, καλεῖ δὲ ὅμως αὐτὸν Ι δαίμοναῗ2 σεμνόν,
Μῆτιν σπέρμα φέροντα θεόκλυτον3
et in Plat. Cratyl. 391d. e p. 32, 29 Pasqu. καὶ δια τοῦτο καὶ
ἡ τελεστικῆ πάσα μέχρι ταύτης ἄνεισι τῆς τάξεως ἐνεργοῦσα θεονργικιός, Ι 33 Pasqu- ἐπεὶ καὶ Ὀ. πριότην ταύτην ὀνόματί φησιν ὑπὸ τῶν ἄλλων καλεῖσθαι θεῶν· τὸ γάρ εἶπ’ αὐτῆς προϊὸν φῶς γνωστῆν αὐτὴν τοῖς νοεροϊς καὶ ὀνομαστήν ιῖπέφῆνεν· λέγει d" οὕτως· (Μῆτιν...’Όλυμπον’· ἄλλ’ ἐπὶ μὲν τῶν θεῶν ἥνωται τό τε ὀνομάζειν τοῦτο καὶ τὸ νοεῖν, καὶ άμφότερα δια τῆν τοῦ φωτὸς αὐτοῖς ὑπάρχει μετουσίαν, ô‘προΐεται πᾶσιν ὁ μέγιστος Φάνης et p. 33, 20 ἔστιν δ’ οὖν καὶ μένοντά τινα ὀνόματα ἐν τοῖς θεοῖς, δι’ οἷν οἱ καταδεέστεροι τούς προτέρους
καλοῦσιν, ὥσπερ ἐπὶ τοῦ Φάνῆτός φησιν, Ὀ. VS. 2 Μῆτιν σπέρμα φέροντα θεῶν, κλυτὸν (καύτὸν codd.; corr. Bentl.) Ἠρικεπαῖον habet Damasc. De princ. 98 (I 251, 20 Rue.);
idem Μῆτιν-θεῶν. 89 (I 217, 27 Rue.) et 53 (Ι 107,13);
σπέρμα —— κλυτὸν Procl. in Tim. 31 a (I 450, 11 Diehl). Vs. 2. 3. ὅν τε Φ.--’Όλυμπον Procl. Crat. 395a p. 48,16 Pasqu. et ὅν τε Φ.-κάλεον idem in Tim. 41a (ΙΙΙ 209,1 Diehl). Cf. Damasc. De princ. 111 (I 286, 15 Rue.) εἰ δὲ. ὁ παρ’ Ὀρφεῖ πρωτόγονος
IEÎ’ÛÎ ΛΟΙὈῙ ΕΝ ΙΗἿὮῘΔΙΛῙΣ [Μ’
SES—«86
θεὸς ὁ, πάντων σπέρμα’φέρων τῶν θεοῖν α’πό τοῦ αἷιοῦ
πρῶτος ἐξέθορε καὶ ἀνέδραμε, τίς μηχανή τὸ μὲν (ὀιὸν ἐξηγεῖσθαι. τὸ ὄν, τὸν δὲ εἷπό τοῦ ὄντος ἐκθορόντα πρωτόγονον θεὸν (Éru— gnze‘î'v; πῶς δὲ ἔχει λόγον οὐσίας μὲν διττιές ὑποτίθεσθαι, καὶ ζωᾶς ὁμοίως, εἰ δὲ μή, νόας τε καὶ ψυχας, τούς μὲν ἅμεθέκτους,
τούς δὲ μεθεκτούς, ἑνιίὸας δὲ πείσας μεθεκτάς, ἐν αἷς μάλιστα
τὸ ἄμέθεκτον ἔπρεπεν, Procl. in Tim. 29 a. b (I 336,15 Diehl) αὐτὸς δὲ (sa. ὃ Μῆτις) ὁ Διόνυσος καὶ Φάνης καὶ ἸΙρικεπαῖος συνεχῶς ὀνομάζεται. πάντα ἄρα μετείληχεν ἀλλήλων τά αἴτια καὶ ἐν ἀλλήλοις ἐστίν, ὥστε καὶ ὁ τὸν δημιουργὸν λέγων ἐν αΰτοῖι τὸ παράδειγμα περιέχειν ἔστιν ὅπηι φησὶν ὀρθῶς, καθιξπερ ὃ θεῖος’ᾖὲμβλιχος διατάττεται καὶ ὃ τὸ παράδειγμα ὁημιουργόν (ἰποφαινόμενος, ὥσπερ ὃ γενναῖος Ἀμέλιος. ἑώρα γάρ ὃ μὲν ἐν τῶι παραδείγματι δημιουργικὸν,ἶὸίοηια προϋπάρχον· ἐκεῖ γαρ ὃ πρώτιστος ἐστι Ζεὺς καὶ διὰ τοῦτο ἐποίει τὸν Φάνητα- δημιουργόν· ὃ ὁὲ ἐν τῶι δημιουργοῖι τὸ παράδειγμα· ἦν γάρ καὶ ἐν τούτωι καταποθεὶς ὁ ΒΙῆτις· καὶ, διὰ τοῦτο εἰς ταύτὸν ἦγε τῶι ὃημιουργικοὸι τὸ παραδειγματικὼ) αἴτιον.
1 κύει N cum Damascio (fr. 60), κλύει CMPÇ. 2 (εὐ>δαίμονα Lob. 3 θεοκλυτῷ νῶ Μ, θεῶ κλυτῶ vu)“0., θεῶν κλυτόν in Cratyl. Herm. VIII 12; 461 n. 19; Lob. I 481; Schuster 90 n. 1; Kern De Theogon. 34; Zeller Zc’itsclw. ποίεε. Theol. XLII 1899, 241
== Kl. Schr. ΙΙ 160. Cf. fr. 75. 86. (59) Herm. in Plat. Phaedr. 247 c p. 148, 25 Couvr. καὶ πρῶτος καταλάμπεται ὁ οὐρανὸς· ὑπὸ τοῦ θείου φωτὸς τοῦ Φείνητος· τὴν γὰρ Νύκτα ἡνῶσθαι αὐτῶι φησι· Ι 149 00‘“?Πρωτόγονόν γε μὲν οὔτιςῑ ἐσέδρακεν ὀφθαλμοῖσιν, εἰ μῆ Νὺξ ἱερή μούνη· τοὶ δ’2 ἄλλοι ἅπαντες3’θαύμαζον4 καθορῶντες ἐν αἰθέρι φέγγος ἅελπτονῦ τοῖον ἅπέστραπτεθ χροὸς ἀθανάτοιο Φάνητος. Vs. 3. 4 laudat Procl. in Tim. 3_Od (I 435, 3 Diehl), qui vs. 4 ιῖπέστιλβε legit ut Damasc. De princ. 133 (ΙΙ 12, 13 Rue. v. Addend. p.384) νοητὸν ἄρα ἐστὶν τὸ πρῶτον παράδειγμα καὶ τὸ πρῶτον τῆι νοήσει σύμμετρον, διὸ καὶ εἶδος ἤδη καὶ καλλιστον τῶν νοουμένων, οὐχ ὅτι πρῶτον, ἄλλ’ ὅτι μάλιστα ἐκφανὲς καὶ, στίλβον ἐναργέστατα, καὶ τὸν Φάνητα αὐτοῦ, ἐνδεικνύμενον’τοζον ἀπέστιλβε χροὸς (χρόνος codd.) (ἷθανάτοιο _ Œdz‘zyrog"
86-——87
ῙΕΡΟῘ ΑΟΙὌῘ ΕΝ ΡᾸΨῼΙΔΙΑΙΣ Kd’
159
φησὶν Ὀ. Cf. etiam Procl. Theol. Plat. ΙΙΙ 21 p. 161, 46’τοῦτο γάρ ἐστι τὸ,φανότατον τῶν νοητῶν ô νοῦς ὁ νοητὸς καὶ τὸ ιῖποστὶλβον φιός τι) νοητὸν, ὅ καὶ τοὺς τὀεροῦς θεοὺς ἐκ-
πλήττει φανὲν καὶ ποιεῖ θαυμάζειν τὸν’πατέρα (se. Αἰθήρ V. in Tim. 41 a (ΙΙΙ 208, 29 Diehl), καθάπερ φησὶν ὁ Ὀ. Iovem intelligit Damasc. De princ. 113 (I 291,18 Rue.) Ὅ τε γὰρ Ἑλλήνων θεολόγος Ὀ. πρῶτον ἐποίησε τὸν Φάνητα καθορῶμενον ὑπὸ τῶν θεῶν, ἄλλως τε καὶ τῶν νοεροῐν, ὦν ἐστι καὶ ὁ δημιουργός οἵ τε ἐκδεδωκότες θεοὶ τα πολυτίμητοι λόγια τοὶς πρώτας ἡμῖν τριάδας παραδεδώκασι ταύτας τας νοητάς, οὖν τὸν ὑπερκόσμιον βυθὸν (V. frf55) ἐἰδέναι (καὶ add. ΒΕ) νοοῦντα ἀπαγγέλλουσι τοὺς τποερούς θεούς quem iniuria sequitur Holwerda. Procl. in Plat. Tim. 39h (ΙΙΙ 82, 31 Diehl) διχῶς ἄρα θεωρήσομεν τὸν ἥλιον, καὶ ὥς ἕνα τῶν ἕπτοὶ καὶ (ὃς Ι 83 Diehl ἡγεμόνα τῶν ὅλων καὶ ὡς ἐγκόσμιον καὶ (ὃς ὑπερκόσμιον, κοιθό καὶ προσλεὲἀιιπει τὸ θεῖον φῶς ιὸς τάγαθὸν την ἀλήθειαν την ἐκθεοῦσαν
τούς τε νοητοὺς καὶ τοὺς τόερούς ὃιακόσμους, ὡς ὁ Φάνης
παροέ τῶι Ὀρφεῖ προΐησι τὸ νοητὸν φῶς, ὃ πληροῖ νοήσεως πάντας τοὺς νοερούς θεούς, ὥς ὁ Ζεὺς νοερὸν καὶ δημιουργικὸν ἀνάπτει φώς εἰς πάντας τούς ὑπερκοσμίους. Cf. 30 c. d (I 428, 9 Diehl). ·
1 οὔτις codd., ὅστις Gesn., εἴ τις Schneid. ad Procl. in Tim. 2 τοὶ δ’
codd. cf. Koechly Opusc. philolog. I 237; οἱ δ’ Μ Gesn.
3 ἅπαντες orp.‘
Gesn., unde οἳ δέ τοι ἄλλοι Schneid. 4 θαύμαζον codd., ἐθαύμαζον Gesn. 5 ἄελπτον codd., Bentley; ἄληπτον Gesn., ἄληκτον Schneid. 6 ἀπέστραπτε
codd., ἀπέστραπται Gesn., ἁπαστράπτει Schneid., ἀπέστιλβε Procl. Damasc.
quod commendat etiam Aristophanes Av. 697 (fr. 1).
Herm. 506 n. 7; Lob.’ I 480; Schuster 22; Kern De Theogon. 14;
Herm. ΧΧῙῙῙ 1888, 481 11.1; Holwerda 301. 311.
Ad hos versus (vel simi1es) spectare videtur Eurip. Hyps. fr. LVII (ἓν. 2). 87. Hymn. VI Πρωτογόνου, θυμίαμα σμύρναν. ·
Πρωτόγονον καλέω διφυῆ, μέγαν, αἰθερόπλαγκτον
(ὄιογενῆ, χρυσέαισιν ιῖγαλλόμενον πτερύγεσσιν, ταυροβόαν, γένεσιν μακάρων θνητῶν τ’ ἀνθρώπων, ὃς τε πολύμνηστον, πολυόργιον γιεῧρηκε παιᾶν’ι 5 ἄρρητον, κρύφιον, ῥοιζήτορα, παμφαὲς ἔρνος, ὄσσων ὅς’σὲιοτόεσσαν εἷπημαύρωσας ὀμίχλην πιῖντη δινηθεὶςῖ πτερύγων ῥιπαῖς κατά κόσμον
160
[ΕΡΟΙ ΛΟΙὯΙ ΕΝ ΡΑΨᾩῙΔΙΑΙΣ ῙιῖςΓ
87—-—89
λαμπρὸν ἄγων φάος ἁγνόν, (ἔφ’ οὗ σε Φίὶνητα κι. κλήσκω
ἠδὲ Πρίηπον ἄνακτα καὶ. Ἀνταύγην3 ἑλίκωπονῑ 10 οἷλλά μάκαρ, πὉλύμητι, πολυσπόρῆ βαῖνε γεγηθώς ἐς τελετήν ἁγίαν4 πολυποίκιλον ὀργιοφάνταις.
1 ὅς τε πολύμνηστον, πολυόργιον εὕρηκε παιάν codd. v. Kern Herm.
LI 1916, 565 11.2; σπέρμα πολύμηστον,’πολυόργιον Ἦρικεπαῖον vulgo, v. Gesneri adnotat. ap. Herm. p. 260 11.; εὗρε παιᾶνα Hiller de Gaertringen.
2 δινηθεὶς Herm., δινήεις codd. αὐταυγῆ Gesn. 4 ἁγίην Herm.
3 Ἀνταύγην Herm., ἀνταυγῆ vulgo,
Cf. Herm. XXIV 1889, 501, ubi Rhapsodiarum locos con-
sentientes composui. Ad VS. 1 cf. LII 6 IÏQCMÔyor’, Ἠρικεπαΐε, θεῶν,πάτερ ἠδὲ καὶ υἱέ.
88. Lactant. Divin. institut. I 5, 13-——14 p. 15, 18 Br. Ovëdiws (Metam. I 21) quoqae in principz'o praeclam’ opcrz's (carminés R) sine alla noom'm's de‘ssrz'malatione a deo, quem fabo'c'catoc'em mmzdi, quem remm opifioem vocat, manda-m fatctar instructum. quodsz’ vel O. vel hz' nostri qaae flatm'a duoente scnsermzt in perpetmma defendz‘ssent, eandem quam nos sequimur doctrinaan comprehensa vcm'tatc tenm’ssent; idem Epitom. 3 p.678, 14 Br. O. principalem deum (liait, qm’ oaelam solcmque 0mn cetea'is astris, qui ter/rama, qui maria condiderit. Phanetem intelligendum esse per se patet; principalis πρω-
τόγονος (V. fr. 86) est. 89. (75) Lactant. Divin. instit. I 5, 4—6 p. 14 Br. hmw
(se. Φεὶνητα) ait (sc. Orpheus fr. 73) esse omlnz'zmz. deoa-Izmz parentem, quorum causa oaelum condidem‘t liberz'sqae prospeæerz‘t, «t habere'nt habitacalum sedemque commanem: '
ἔκτισεν ἅθανάτοιςῑ δόμον2 ἄφθιτον.3
παίωνα ἱῃίέασ· et ratéone (lamente intelleæz’t esse praestantissimam potcstatem,4 caelz' ac terme conditr‘icem. non poteo'at enùn diacre Iovem 6336 prmoz'pem rerwn, qui erat Satm'no gem‘tus, ozeque ÿæsum Satamum, qui caelo natas ferebatw; caelum autem tamqaam deam primam eonstz‘tuere non audobat, qaod videbat elementum esse mandé, quod z'psam egueriü auctore. haec eum ratio perduæe't aol deum illum primogem’twn, cm' adsz'gnat et frilmz't
prinoz'patam.
89—91
IEPOI AOI’OI EN ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ·
161
1 θανατοις S; αατανατοις Μ; αθιαᾸνατοις Ρ. 2 <δο>μον Β; λομον SM. 3 αφεισον Μ. interpretatio latina in P. 4 potentiam M. 5 egru‘erit B3, egeret Bl, genuerit SM.
Herm. 465 n. 2; Lob. I 496; cf. J. Th. Struve Fragm. graec.
ap. Lactant. examin. in programm. gymn. Regimontani 1822 = Op. sel. I 125; Holwerda 307.
90. (116) Procl. in Platon. Cratyl. 396 b. c p. 60, 26 Pasqu. ἦ δῆλον ῶς ὁ ὑπερουράνιος τόπος καὶ add. Pasqu. e Platone) άχρῶματος καὶ άσχημάτιστος καὶ άναφής οὐσία καὶ πᾶν τὸ νοητὸν πλάτος, ῶς μὲν άν ὃ Πλάτων (Tim. 31 a) εἴποι, τά τε νοητά ζῶια περιέχον (Pasqu.] περιέχων codd.) καὶ τήν l 61 Pasq‘l' μίαν
τῶν αἰωνίων πάντων αἰτίαν καὶ τάς κρυφίους τούτων άρχάς,
ῶς d" ἄν οἱ Ὀρφικοὶ φαῖεν, ἄνωθεν μὲν ὁριζόμενος τῶι Αἰθέρι, κάτωθεν δὲ τῶι Φάνητι ——— πάντα γὰρ τά μεταξύ τούτων συμπληροῖ τὸν νοητὸν διάκοσμον. Herm. in Plat. Phaedr. 247c (τὸν dà ὑπερουράνιον τόπον οὔτε τις ἱῖμνησέ πω τῶν τῆιδε ποιητὴς οὔτε ποτὲ ὑμνήσει κατ’ άξίαν) p. 146, 28 Couvr. εἰ μὲν ποιητὰς άκούοιμεν τοὺς τρίτους οἷπό τῆς άληθείας, τουτέστι τὸ
πλῆθος τῶν τῆιδε άνθρωπικῶν ποιητῶν, ῶστε ἐξαιρεῖσθαι τοῦ
λόγου Ὅμηρον καὶ Ὀρφέα ——— εἴρηται γάρ αὐτοῖς περὶ τοῦδε τοῦ
τόπου, καὶ ἹῙσιόδωι καὶ Μουσαίωι -, πρόδηλον τοῦ λόγου τὸ άληθές, ὅτι τῶν τοιούτων ποιητῶν τῶν πολλῶν καὶ τεχνικῶν (τεχνίτων Μ) Ι 147 00mm οὕδεὶς ἐφικνεῖται (άφικνεῖται Μ) ἐκείνων
άξίως, άλλὰ τῶν ἐνθέων ποιητῶν οἷος Ὅμηρος καὶ Ὀ. εἰ δὲ πάντας ἁπλῶς άκούοιμεν τοὺς ποιητὰς ῶστε καὶ Ὅμηρον καὶ Ὀρφέα περιλαμβάνεσθαι, δῆλον ὅτι καὶ ἑαυτὸν συμπεριλαμβάνει, ῶς οὐδὲ αὐτὸς άξίως εἶπεν δυνησόμενος· ῶς ἄν οὖν εἰ ἔλεγε (τὸν d'à ὑπερουράνιον τόπον οὐδεὶς μὲν τῶν άνθρῶπων τῶν ἐν τῆι ποιήσει ἀξίως ὑμνήσει, μόνος δὲ ὁ Ἀπόλλων καὶ ὁ τῶν Μουσῶν χορός).. Cf. frr. 99. 107. 9]. (81) Procl. in Πυθαγόρειοι ἔλεγον ἐν διχῶς, άλλως μὲν πρὸ γὰρ αἰθερία ἦ σελήνη·
σαφῶς·
Plat. Tim. 32h (Π 48, 15 Diehl) οἱ δὲ τῶι οὐρανῶι θεωρεῖσθαι τοῖ στοιχεῖα ἡλίου, άλλως dà μετά ἥλιον. γῆ μὲν τοῦτο μὲν οὖν καὶ ὁ θεολόγος εἴρηκε
μήσατο τ’1 ἄλλην γαῖαν2 οἷπείριτον. ἥν τε σελήνην άθάνατοι κλήιζουσιν, ἐπιχθόνιοι δέ τε μήνην, ἢ πόλλ’ οὔρε’ ἔχει, πόλλ’ ἄστεα, πολλοὶ μέλεθρα.3
Orphie. c011. Kern. 11
162
IEPOI ΛοΓοΙ EN ΡΑΨῺΙΛῙΑΙΣ KA' 1 μήσατο δ’ Q. 2 αἶαν δ’ ἄλλην γαῖαν Μ, αἶαν ἄλλην Ρ.
z
91—94 3 μέλα-
θρα P. Vs. 1. 2 praebet Procl. etiam in Tim. 40 b. c (III 142, 12 Diehl) incîpiens μήσατο δ’ sicut supra. Q.
Cf. eundem in Tim. 36d (Π 282, 11 Diehl) καὶ τῶν θεολόγων την σελήνην καλούντων γῆν διοὶ τὴν τῆς γῆς ταύτης οἰκειότητα πρὸς αὐτήν· κοινὸν γοῦν αὐτοῖς τὸ ἀποκρύπτειν τὸ
φῶς et 40 e (III 172, 20 Diehl). Herm. IX; Lob. I 499; Kern De Theogon. 53; Susemihl Ind. XV; Holwerda 308; Tannery Rev. philolog. XXI 1897, 191; Zeller Zez'tschr. wissensch. Theologz'e XLII 1899, 235 = ΚΖ. Schr. ΙΙ 155; Ῥ. Capelle De luna stellis lacteo orbe animarum sedibus
Diss. Hal. 1917, 3 n. 1. Cf. fr. 22 et Plutarch. De Is. et Osir. 367 c. d οἱ δὲ τοῖσδε τοῖς φυσικοῖς καὶ τῶν ἀπ’ ἀστρολογίας μαθηματικῶν ἔνια μειγνύντες Ίυφῶνα μὲν οἴονται τὸν ἡλιακὸν κόσμον, Ὄσιριν δὲ τὸν σεληνιακὸν λέγεσθαι. τήν μὲν γὰρ σελήνην γόνιμον τὸ φῶς καὶ
ὑγροποιὸν ἔχουσαν εὐμενῆ καὶ γοναῖς ζῶιων καὶ φυτῶν εἶναι
βλαστήσεσιν’ τὸν δ’ ἥλιον κτλ.
92. (82) Procl. in Plat. Tim. 38 c (ΙΙΙ 56, 4 Diehl) διὸ καὶ
ὥσπερ τὸν ἥλιον κατά ὥραν καὶ κατά ζῶιδιον εἰρήκασιν ἀμείβειν τοῖς μορφάς, οὕτω καὶ τήν σελήνην κατά ἑκάστην ἡμέραν, ὄφρ’ ἐν μηνὶ τρέπηι ὅπερ [ὁ del. Diehl] ἥλιος εἰς ἐνιαυτόν, ῶς φησιν ὁ θεολόγος (cf. in Tim. 220 [I 107, 29 Diehl] οὕτω γὰρ οἵ τε μῦθοί φασιν οἱ παρ’ Ἕλλησιν, ἤ τε τῶν Αἰγυπτίων ἐνδείκνυται παρά Ι 107 Dïehlâoatg [καὶ del. Diehl] περὶ ἡλίου λέγουσα μυστικῶς ῶς διαφόρους ἐν τοῖς ζωιδίοις ἀμείβοντος μορφάς et
Iamblich. De myster. VII 3 p. 253 Parth.). Procl. in Plat. Rempubl.
Π 58,10 Kr. καὶ ὁ ὅλος ἐνιαυσιαῖος κύκλος διήιρηται εἰς αὔξησιν καὶ μείωσιν· διὸ καὶ ὁ μηνιαῑος τῆς σελήνης κύκλος ἐνεικονίζεσθαι λέγεται τὸν ἐνιαύσιον τοῦ ἡλίου δρόμον· καὶ ὅ γε Ὀ. έν τῶι μηνὶ τρέπειν αὐτήν φησιν, ὅπερ ἥλιος ἐν ἐνιαυτῶι, τὸ (Schoell] τοὶ cod.) ἀνάλογον ἐπ’ ἀμφοῖν θεώμενος. Lob. I 499. 93. (81) Procl. in Plat. Tim. 40e (ΙΙΙ 172, 20 Diehl) καὶ γὰρ οὐρανίαν γῆν ([Taylor, καὶ codd.) ζτὴν σελήνην Ὀ. προσηγόρευσε.
γῆ αἰθερία ἡ σελήνη fr. 91.
94. (77) Procl. in Plat. Tim. 22 e (I 123, 2 Diehl) καὶ γάρ οὐ μόνον οἱ μαθηματικοὶ λέγουσι περὶ τοῦ μὴ πᾶν κλίμα γῆς
ἀνθρώπους ἔχειν, ἀλλά καὶ Ὀ. οὑτωσὶ διορίζων
94—97
ÎEPOI ΛοΓοΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΛΙΑΙΣ KA’
163
διώρισε δ’ άνθρῶποισι χωρὶς ἄπ’ άθανάτων ναίειν ἕδος, ἧι μέσος ἄξων ἠελίου τρέπεται ποτινεύμενος1 οὔτε τι λίην ψυχρὸς ὑπὲρ κεφαλῆς οὔτ’ ἔμπυρος, άλλά μεσηγύς.
1 δινεύμενος sive δινευμένου Herwerd. Herm. V 1871, 141 collato fr. ap.
Macrob. Sat. I 18 p. 105, 17 Eyss.2 (v. infra s. ΒΑΚΧΙΚΑ).
Herm. XIX p. 480; Lob. I 497; Holwerda 309; Zeller Zez'tschr.
wissensch. Theol. XLII 1899, 235 = K l. Schr. ΙΙ 155. 95. (83) Procl. in Plat. Tim. 21(1 (I 94, 13 Diehl) οὕτω γάρ καὶ παρ’ Ὀρφεῖ τά τῆς φύσεως ἔργα κλυτά προσαγορεύεται·
καὶ φύσεως κλυτά ἔργα μένει1 καὶ άπείριτος αἰῶν.
1 μένηι Lob.
Herm. XIX; Lob. I 500.
N
96. (79) Procl. in Plat. Tim. 410 (ΙΠ 227, 31 Diehl) τοῦτον (86.(Ί1λιον) γὰρ ἐπέστησε τοῖς ὅλοις ὁ δημιουργός (se. Φάνης)· καὶ φύλακ’ αὐτὸν ἔτευξε κέλευσέ τε πᾶσιν άνάσσειν, ῶς φησιν Ὀ.
Herm. XXV p. 485; Lob. I 497; Holwerda 308 contra quem ad Iovem versum referentem affero Procl. in Tim. 28 c (I 306, 10
Diehl) τούτους οὖν τοῦς τρεῖς νόας καὶ δημιουργοὺς ὑποτίθεται (se. Ἀμέλιος) καὶ τοὺς παρά τῶι Πλάτωνι (Tim. 40 e) τρεῖς βασιλέας καὶ τοὺς παρ’ Ὀρφεῖ τρεῖς, Φάνητά καὶ Οὐρανὸν καὶ Κρόνον, καὶ ὁ μάλιστα, παρ’ αῦτῶι δημιουργὸς ὁ Φάνης ἐστίν et in Tim. 30 a (I 390, 6 Dièhl) ὁ δέ γε Πλάτων Ὀρφεῖ συνεπόμενος ἐν τῶι δημιουργῶι πρῶτον εἶναί φησι τὴν τάξιν καὶ τὸ πρὸ τῶν μερῶν ὅλον. 97. (84) Procl. in Plat. Tim. (I 312, 5 Diehl) κρεῖττον δὲ τοῦ ποιητικοῦ τὸ πατρικόν· διόπερ ἐν τοῖς μέσοις, εἰ καὶ ἄμφω καθ’ ἑκάτερον, ἄλλά μᾶλλον μὲν πατὴρ ὁ πρότερος· ἔστι γὰρ πέρας τοῦ πατρικοῦ βυθοῦ (Kroll De orac. Chald. 18) καὶ ἦ πηγὴ τῶν νοερῶν· μᾶλλον δὲ ποιητὴς ὁ δεύτερος· ἔστι γὰρ
μονὰς τῆς ὅλης δημιουργίας. ὅθεν, οἶμαι, καὶ ἐκεῖνος μὲν
καλεῖται Μῆτις, οὗτος δὲ Μητιέτης, καὶ ὁρᾶται μὲν ἐκεῖνος,
ὁρᾶι δὲ οὗτος, καὶ καταπίνεται μὲν ἐκεῖνος, ἐμφορεῖται δὲ οὗτος
τῆς ἐκείνου δυνάμεως, καὶ ὅπερ ἐκεῖνος ἐν τοῖς νοητοῖς, τοῦτο οὗτος ἐν τοῖς νοεροῖς ἐστι’ πέρας γὰρ ὃ μὲν τῶν νοητῶν, ὃ δὲ τῶν νοερῶν ἐστι θεῶν’ καὶ περὶ ἐκείνου μέν φησιν Ὀ.· ταῦτα πατὴρ ποίησε κατὰ σπέος ἠεροειδές.
11*
164
IEPOI AOFOI EN ΡΑΨᾩΙΛΙΑΙΣ 1M
97—98
Herm. VI vs. 1; Lob. Ι 501; Kern De Theogon. 15. 105; Holwerda 310; Dieterich Nekyz'a? 159 n. 1.
Cf. Or. Chald. ταῦτα πατὴρ ἐνόησε, βροτὸς δέ οἱ έψύχωτο
Kroll De orac. Chald. 46. Dieterich 1.1. confert Hymn. XIII
Κρόνου VS. 5 αἰῶνος Κρόνε παγγενέτωρ.
Ad κατά σπέος expli-
candum Pherecydis μυχούς iam affert Lob. I 501 n. d. v. Kern De Theogon. 105.
98. (73) Procl. in Plat. Tim. 31 a (I 450, 22 Diehl) ὁ δέ γε Φάνης μόνος τε πρόεισι καὶ ὁ αύτός άνυμνεῐται θῆλυς καὶ γενέτωρ (fr. 81),,παράγει δὲ τοῖς Νύκτας, καὶ τῆι μέσηι σύνεστιν ὥς πατήρ· αὐτὸς ἑῆς γάρ 1 παιδὸς άφείλετο κούριονῖ ἄνθος.
1· ἑῆς γὰρ Gesn.] γὰρ ἑῆς codd., παιδὸς γὰρ Diehl; αὐτῆς γὰρ τεῆς
Damasc. 2 κούριμον CM et Damasc.; v. infra p. 165; correxit Herm.
Damasc. De princ. 244 (Il 115, 24 Rue.) καὶ μὴν πρὸς τὸ τέταρτον άπαντῆσαι ράιδιον ὅτι μετα την νοητήν καὶ άδιάκριτον ἕνωσιν ἔδει τινά προβληθῆναι διωρισμένην διάκρισιν τῶν προϊόντων ἤν εἰσῆγεν ὁ άριθμός καὶ μετοέ ταύτην φανῆναί τινα διοριζομένων συνέχειαν, ούκ άφανίζουσαν τήν πρόοδον ώς ἡ ἕνωσις, ἄλλα συνεχίζουσαν καὶ εἰς συναφήν τὴν πρὸς ἄλληλα συνάγουσαν τά διακριθέντα, ἵνα καὶ ἐν τῆι Ι “6 Rue- διακρίσει ἡνωμένα πως φαίνηται’ καὶ τοῦτο μὲν άρρενωπόν, οὖς ἐν διακρίσει’ πρὸ τούτου δέ, τὸ θῆλυ, ού τοῦ ἄρρενος τούτου θῆλυ ὄν, άλλοί τοῦ νοητοῦ ἄρρενος καὶ πατρός· αὐτῆς γάρ τεῆς παιδὸς άφεὶλετο κούριμον ἄνθος·
καὶ δια τοῦτο εἰς ἄλλην διακόσμησιν προάγει τά ἐκείνου γεννή-
ματα, ώς ἡ Γῆ τὰ τοῦ Οὐρανοῦ καὶ ἡ Ῥέα τά (τοῦ add. Rue.) Κρόνου καὶ (Ἡρα τοὶ τοῦ Διός, ibidem 202 (ΙΙ 84, 28 Rue. cf. Add. 385) διὸ καὶ παρ’ Ὀρφεῖ τοὶ μὲν ἄλλα γένη ἐκ,μητρὸς καὶ πατρός, ἡ δὲ προότη τῶν μητέρων1 άπὸ μόνου τοῦ πατρὸς πρόεισιν ὥς οἷπὸ μονάδος μονάς, ibidem 209 (ΙΙ 92, 22 Rue. cf. 95, 12) ἔτι δὲ Ὀ. ὥς ἄρρενι τῶι Φάνητι συνοικίζει τήν Νύκτα·
ἔτι δὲ καὶ τὰ λόγια (πατρικάς δυνάμεις’ άποκαλεῖ τοὶς ἴυγγας
(Kroll De orac. Chald. 40). άλλοέ μὴν ἔχειν καὶ πατρικὸν αύτὰς οἱ θεοὶ διδάσκουσιν, ὥσπερ καὶ Ὀ., εἴπερ βασιλεύει μόνη θηλεὶων ἦ Νύξ· καὶ βασιλεύει πάντων γενῶν οὐκ ἄν εἰ μή τι καὶ άρρενωπὸν εἶχεν καθ’ ἑαυτὴν καὶ ταύτηι συνετάττετο τοῖς ἄρρεσι βασιλεῦσιν· ούδαμοῦ γὰρ ἡγεῖται τὸ θῆλυ, ἧι θῆλυ.
1 ἡμετέρων M; μητέρων Kem Herm. XXIII 1888, 484 n. VIII cf. Ruelle
Add. 385.
98—99
IEPOI ΛοΓοΙ ΕΝ ΡΑΨῼΙΑΙΑΙΣ KA'
165
Herm. VIII vs. 16; Lob. Ι 493; Kern De Theogon. 16. 43.
Cf. versum in Schol. V et Eustath. ad Iliad. N 433 ὄφελλε
δὲ κούριον ἄνθος et Argonaut. 1339 καὶ τότε παρθενίης νοσφίζετο κούριον άνθος αἰνόγαμος Μήδεια δυσαινήτοις ὑμεναίοις.
99. (60) Herm. in Plat. Phaedr. 247d p. 154, 15 Couvr. ού μάτην δὲ ούδὲ τά τρία ταῦτα ὀνόματα παρέλαβεν, αὐτήν δικαιοσύνην, αύτήν σωφροσύνην, αὐτὴν ἐπιστήμην. τριῶν γάρ παραδεδομένων1 Νυκτῶν παρ’ Ὀρφεῖ, τῆς μὲν ἐν ταύτῶιῖ μενούσης τῆς πρῶτης, τῆς δὲ τρίτης ἔξω προελθούσης, τῆς δὲ3 μέσης τούτων, τήν μὲν πρωτην μαντεύειν (f1: 103) φησίν, ὅ ἐστι τῆς ἐπιστήμης, τήν δὲ μέσην αἰδοίαν4 καλεῖ, ὅ ἐστι τῆςὸ σωφροσύνης, τὴν δὲ τρίτην άποτίκτειν φησὶ τὴν Δικαιοσύνην.
Neoplatonicorum nugae extant etiam ap. Procl. in Plat. Tim.
39 b. c. (1 (ΙΙΙ 88,18 Diehl) καὶ γάρ τῆς νυκτὸς καὶ τῆς ἡμέρας τάξεις πολλαί, νοηταὶ καὶ νοεραὶ καὶ ὑπερκόσμιοι καὶ ούράνιοι καὶ ὑπὸ σελήνην, ῶς καὶ ἦ Ὀρφικὴ διδάσκει θεολογία, καὶ αἱ μὲν πρὸ τῆς δημιουργίας, αἳ δὲ ἐν αύτῆι περιεχόμεναι, αἳ δὲ ἄπ’ αύτῆς προϊοῦσαι, καὶ ai‘μὲν άφανεῖς, αἳ δὲ ἐμφανεῖς, ἐπεὶ καὶ ὁ μὴν καὶ ὁ ἐνιαυτὸς ἄλλος μὲν ὁ άφανὴς καὶ ὁ μπρητικός καὶ συνοχικός καὶ τελεσιουργὸς τῶν νοερῶν τε καὶ σωματικῶν περιόδων, ἄλλος δὲ ὁ ἐμφανής, ὃς περάτωσίς ἐστι καὶ μέτρον τῆς ἡλιακῆς περιπολήσεως et Damasc. De princ. 192 (ΙΙ 69, 20 Rue. cf. Add. 385) ούδὲ ἄρα ἡ ἑτερότης αὐτή άνούσιος’ καθ’ ἑαυτὴν δὲ ὑφεστῶσα, οὕτω καὶ ἐν τοῖς ἄκροις ὁρᾶται καί πως ἐν τῶι ἑνὶ κατὰ τὴν αἰτιῶδηι προβολήν· πάντα γάρ ἦν ἐν άλλήλοις ἰδίως· ἔτι δὲ προϋπάρχει καὶ ἐν τοῖς νοητοῖς ἡ ἑτερότης κρύφιος. ἐκεῖθεν οῦν εἰς τάσδε τὰς μονάδας μερίζεται κατὰ τὴν προϊοῦσαν μέθεξιν οἷπό τῶν προτέρων εἰς τὰ δεύτερα. ἐπεὶ καὶ τόδε εἰπών τις ού πόρρω βαλεῖ τῆς θεολόγον συνηθείας, ὅτι αἱ
τρεῖς ὁμοταγεῖς πῶς εἰσιν κατὰ τὴν τριάδα συνυποστᾶσαι, καὶ
ῶς (καὶ πῶς M., corr. Ruelle.) ἐν μιᾶι τριάδι, ἦ μὲν πρῶτη ἐστίν, ἦ δὲ μέση, ἦ δὲ τρίτη. καὶ οὐδὲν θαυμαστὸν άντιμεταδιδόναι άλλήλαις αὐτάς τῶν οἰκείων ἰδιωμάτων. άλλ) ἔτι γὰρ πρὸς τοῖς εἰρημένοις, αἱ τρεῖς αὗται μονάδες ai ἴυγγές (cf. Kroll De orac. Chald. 39) εἰσι καὶ ai νύκτες ai τρεῖς. οὐκοῦν ἦ μὲν πρῶτη πατρική ἐστιν καὶ τῶι πατρὶ σύνεστιν, ἦ δὲ γονιμωτάτη καὶ
κατά τὴν δύναμιν τῆς τριάδος ἑστῶσα, ἡ δὲ ῶς νοῦς τῆς τριάδος
καὶ ἤδη συντεταγμένη τοῖς πολλοῖς θεοῖς. καὶ ἡ μέση ἄρα τελεία φύσις ἐστὶ τῶι διακριτικῶι μάλιστα χαίρουσα” αὕτη δὲ ἦν ἡ ἑτερότης.
166. ἐν αὓτῶι Ab.
IEPOI AOPOI EN ΡΑΨΩΙΑΙΑΙΣ ΚΔ
1 παραδεδομένων codd., παραδιδομένων Ast.
99—101
2 ἐν ταύτῶι Couvr.,
3 δὲ om. Gesn.
4 αἰδοίην Gesn.
5 τῆς om. ΑΙ).
Herm. 506 11.8; Lob. I 502; Schuster 22; Kern Dez Theogon. 6; Holwerda 311.
100. Damasc. De princ. 213 (ΙΙ 95, 6 Rue.) διὰ τοῦτο καὶ Ὁ. Νύκτα αὐτὴν (se. τήνδε τὴν διακόσμησιν) προσηγόρευσεν ῶς ὑπὲρ (ὐπόἶ) Rue.) τήν ἐμφανῆ τοῦ οὐρανοῦ ἐκείνου μαρμαρυγήν. ἴσως δὲ καὶ ότι τῆς νυκτὸς ὁ κῶνος εἰς ὀξυ λήγει,
καθάπερ καὶ αὕτη εἰς τὸ άμερέστατον άποκορυφοῦται τῆς νοερᾶς οὐσίας.’ μαρμαρυγή vox Orphica? Cf. Hymn. VII 10 de stellis αὐγάζοντες άεὶ Νυκτὸς ζοφοειδέα πέπλον, μαρμαρυγαῖς στίλβοντες. κῶνον astronomice intellegendum esse monuit Dielesius apud Kernium Herm. XXIII 1888, 485 n. XII c011. Cleomed. Cycl.
theor. p. 139 Bake: ἡ οὖν γῆ φωτιζομένη ὑπ’ αὐτοῦ (se. ἡλίου) σκιάν άποπέμπει άναγκαίως καθάπερ καὶ ἄλλα ὁπόσα φωτίζεται
τῶν στερεῶν σωμάτων· αὕτη τοίνυν κωνοειδῶς σχηματιζομένη
ὅλον μὲν οὐκ ἐπιλαμβάνει τὸν ζωιδιακόν οὐδὲ παντὶ τῶι πλάτει αὐτοῦ συμπαρεκτείνεται διὰ τὸ εἷς ὀξυ άποκορυφοῦσθαι. 101. (86) Procl. in Plat. Cratyl. 396b (54, 21 Pasqu.) ἦ ὅτι τῆς βασιλικῆς τῶν θεῶν σειρᾶς οἷρχομένης μὲν άπὸ Φάνητος, καταντῶσης δ’ εἰς τὸν δεσπότην ἡμῶν τὸν Διόνυσον καὶ τὸ αὐτὸ σκῆπτρον ἄνωθεν ἄχρι τῆς ἐσχάτης βασιλείας προαγούσης, μόνος ὁ Κρόνος, τὴν τετάρτην βασιλικὴν τάξιν κληρωσάμενος, παρὰ πάντας τούς ἄλλους ὑβριστικῶς δοκεῖ κατά τὰ μυθικὸν πρόσχημα προσδέχεσθαι καὶ ἐκ τοῦ Οὖρανοῦ τό σκῆπτρον καὶ μεταδιδόναι τῶι Διί· καὶ γὰρ ἦ Νὺξ παρ’ ἑκόντος αὖτό λαμβάνει τοῦ Φάνητος· Ι 55 Pàsqu' σκῆπτρον δ’ οἷριδείκετον εἷο χέρεσσιν1 θῆκεῖ θεᾶς Νυκτός, (ἵν’ Ξέχηι)3 βασιληίδα τιμήν. καὶ ὁ Οὐρανὸς παρα τῆς Νυκτὸς ἑκούσης ὑποδέχεται τὴν ἐπικράτειαν τῶν ὅλων.’
1 εἶο χέρεσσιν (χέρεσιν) codd.] εἰνὶ χέρεσσιν Platt Joum. phil. Lond. XXVI 1899, 230. 2 θῆκε Lob., ἔθηκε codd. 3 (ἶν’ ε’χηι) add. Lob., (ἱερῆς) add. Werfer.
Lob. I 502; Zeller Ι6 123.
Ad vs. 2 cf. Hesiod. Theogon. 461 ἵνα μή τις ἅγαυῶν Οὐρανιώνων ἄλλος ἐν ἀθανάτοισιν ἔχοι βασιληίδα τιμήν.
102—104
IEPOI ΛοΓοι EN ΡΑΨᾩΙΛΙΑΙΣ ΚΔ
167
102. (87) Alexand. Aphrod. in_ Aristot. Metaph. N 4 p. 1091 b 4 (821, 19 Hayd.) μεθ’ ὂν (sc. Ἠρικεπαῖον fr. 107) Νύξ · σκῆπτρον ἔχουσ) ἐν χερσὶν ἀριπρεπὲς Ἠρικεπαίου.1
Eundem versum omisso άριπρεπὲς habet Syrian. in eundem
Aristot. loc. p. 182, 15 Kr. fr. 107.
1 ἧρισκεπαίου Syrian.] Ἠρικαπαίου Alex.
103. (88) Herm. in Plat. _Phaedr. 247 c p. 147, 20 Couvr. ὁ γάρ τοι Ὀρφεὺς περὶ τῆς Νυκτὸς λέγων ίθεοῖν γὰρ ἔχει,1
φησὶ...’2 καὶ
μαντοσύνην δ’ οἱ3 δῶκεν ἔχειν ἀψευδέα πάντηι.4 καὶ αὕτη λέγεται μαντεύειν τοῖς θεοῖς.
1 ὲᾉςει codd., ἄρχει Kern Herm. XXIII 1888, 484 n. 1. 2 φησὶ (βασιληίδα τιμήν) Ab. 3 δὲ οἱ codd., δὲ del. ΑΙ). 4 πάντων Hermias infra.
Eundem versum laudat idem 150, 9 ὁ δὲ Πλάτων ὅπερ μὲν εὗρε καταφατικῶς ὑπὸ τοῦ θεολόγου ῥηθέν, τοῦτο αὐτὸς ἀποφατικῶς προηνέγκατο — ὃ γάρ ἐκεῖνος Νύκτα εἶπε, τοῦτο οὗτος ἀχρώματον -, ὅ δὲ ἐκεῖνος ἀποφατικῶς ἀψευδέα (secl. Couvr.) εἰπών’ μαντοσύνην.. πάντων, τοῦτο οὕτως καταφατικῶς εἷπε ίπερὶ ἤν τὸ τῆς άληθοῦς ἐπιστήμης γένος, οὐσία ὄντως οὖσα) et 151, 5 ού τὴν κατά συμφωνίαν ἀλήθειαν λέγει, ἀλλ’ ἥτις σύνδρομον ἔχει τῶι ἀληθεῖ τὸ εἶναι αὐτῆς καὶ τὴν ούσὶαν, καὶ τοῦτο ἔστιν αὐτῆς τὸ εἶναι ἡ ἀλήθεια, ἢ ὅπερ καὶ ὁ θεολόγος εἷπε· μαντοσύνην δέ οἱ δῶκεν (ἔχειν) ἀψευδέα πάντων. Herm. 506 n. 6; Lob. I 502; Ninck Bedeutung des Wassers Philolog. Suppl. XIV 1921, 64 n. 3. 104. (72) Procl. in Plat. Tim. E prooem. III 169, 15
Diehl ἔνιοι μὲν οὖν φασιν, ὅτι τοὺς μὲν ἀνὰ λόγον τοῖς δύο
βασιλεῦσιν ἐν ούρανῶι καταλέλοιπε ζητεῖν, Φάνητιι λέγω καὶ Νυκτὶ· δεῖ γάρ τοὺς2 ἐν ὖπερτὲραι τάξει ποιεῖν καὶ ἐν τοῖς ἐγκοσμίοις, διότι δή καὶ πρὸ τοῦ κόσμου τῶν νοεροὸν ἡγοῦνται θεῶν, ἐν τῶι αδύτωι διαιωνίως ἱδρυμένοι, καθά φησιν Ὀ., αὐτοῦ τοῦ Φάνητος, τήν κρύφιον αὐτῶν τάξιν καὶ ἀνέκφαντον ἐκεῖνος ἄδυτον ἀποκαλῶν. εἴτε οὖν τὴν ταύτοῦ περιφορὰν καὶ τὴν θατέρου τάττειν (ἐθέλοι τις>3 εἰς τὴν τούτων ἀναλογίαν ὠς ἄρρεν καὶ θῆλυ καὶ πατρικὸν καὶ γεννητικόν, οὐκ ἄν ἁμαρτάνοι
τῆς ἀληθείας, εἴτε ἥλιον καὶ σελήνην ὥς ἐν τοῖς πλανωμένοις
ἀντιθέτους ὁ μὲν ἥλιος τὴν ὁμοιότητα (τήν) πρὸς τὸν Φάνητα δια<σα5σει, ἦ δὲ) σελήνη τὴν πρὸς τὴν Νύκτα. (εἰ δὲ τοῦτο)
168
ΙΕΡΟΙ ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
104-105
ἀληθές, ῶς ἐμοὶ δοκεῖ, (τὸν ἑ’ν)α τῶν ὅλων δημιουργὸν (ἀντὶ λόΙ170 ΒῙΘῙΙΙγ)ον ἱδρύσας τῶι πατρὶ (τῶι) Φάνητι νοερόν4... καὶ αὐτόν -— καὶ γὰρ... ταύτης ἐστι τῶν κόσμων... ποιεῖν ὁ θεολόγος,5 ῶσπερ οὗτος τοῦ τε Οὐρανοῦ καὶ τῆς Γῆς -· τὸν δὲ κρατῆρα τὸν ζῶιογόνον τῆι Νυκτὶ τῆι πᾶσαν ἐκ τῶν ἀφανῶν παραγούσηι ζωὴν μετά τοῦ Φάνητος, ῶς καὶ ὁ κρατὴρ πᾶσαν λοχεύει τοῖς έν τῶι κόσμιοι ψυχήν· βέλτιον γὰρ ἄμφω πρὸ τοῦ κόσμου νοεῖν καὶ τὸν μὲν δημιουργὸν αὐτὸν ἀνὰ λόγον
τῶι Φάνητι τάττειν, ἐπειδη καὶ πρὸς αὐτὸν ἀφομοιοῦσθαι
λέγεται κατα τὴν ποίησιν τῶν ὅλων, τὴν δὲ συνεζευγμένην
αύτῶι καὶ γεννητικὴν τῶν ὅλων δύναμιν τῆι Νυκτὶ ἀφανῶς
τὰ πάντα ἐκ τοῦ πατρὸς προαγούσηι, μετὰ δὲ τούτους τὰς λοιπας παραδιδόναι βασιλείας διακεκοσμημένας ἀν“λόγον ταῖς νοεραῖς. καὶ εἰ καὶ αύτὸ τοῦτο ζητοίημεν, διὰ τί μὴ καὶ τας δύο διαρρήδην βασιλείας ἔλαβεν ἀνὰ λόγον, προσεχέστερόν ἐστι λέγειν, ότι καὶ ἕκείνουςθ μὲν ἡ Ὀρφέως εἶχε παράδοσις...
δι’ οὗ τὴν Οὐρανοῦ πρῶτην καὶ Γῆς έξυμνεῖ βασιλείαν, συνηθεστέρα τοῖς Ἕλλησιν οὖσα, καθάπερ καὶ αὐτὸς ἐν τῶι Κρατύλῶι (3960) λέγει.......
1 an (τῶι πρώτωι) Φάνητιὲ Diehl.
3 add. Diehl. 4 νοερὸν (ἀποδείξει) Diehl.
2 τούς Kroll; αὐτοὺς codd.
5 καὶ γὰρ (ἐκ τῆς συστοιχίας)
ταύτης ἔστι (τὴν vel τὸν) τῶν κόσμων (ἀπογέννησιν vel ἀριθμὸν) ποιεῖν,
<φησὶν> ὁ θ. temptat Diehl; aliter Kroll: καὶ γὰρ (ἐκεῖνος τῆς φαινομένης)
τ. ἐ. τ. κ. (γενέσεως αἴτιος· καὶ γὰρ... εἴωθε).
6 ἐκείναςὲ Diehl.
Procl. in Plat. Parm. 134 c p. 965, 10 Cous.2 ἐπὶ δὲ τούτων νοητῶν εἰδῶν ἀληθὲς καὶ τὸ μὴ (πρὸς ἡμᾶς αὐτὰ τῆν δύναμιν ἔχειν, μηδὲ ἡμᾶς πρὸς ἐκεῖνα’· καὶ γὰρ ἡμῖν ἄγνωστά ἐστι καὶ ὑπὲρ τὴν ἡμετέραν ἵδρυται νόησιν, ἐν τῶι ἀδύτωι κεκρυμμένα τοῦ πατρός, καὶ ῶς φησιν ὁ θεολόγος, μόνηι γνῶριμα
τῆι προσεχῶς μετὰ ταῦτα τάξει τῶν θεῶν.
Lob. I 494. Ad κρατήρ cf. infra s. ΚΡΑΤΗΡΕΣ De ἀδύτιοι V. fr. 105. 105. (109. 110) Herm. in Plat. Phaedr. 248c p. 161, 15 Couvr. ἡ δὲ Ἀδράστεια μία ἐστὶ καὶ αὕτη θεὸς τῶν μενουσῶν ἒν τῆι Νυκτί, γενομένη1 ἐκ,Μελίσσου καὶ Ἀμαλθείας. ὁ μὲν οὖν Μέλισσος κατά τὴν ἐπιμέλειαν τῶν δευτέρων καὶ πρόνοιαν εἴληπται· ἦ δὲ Ἀμάλθεια κατά τὸ ἀκλινῖες καὶ μη μαλθάσσεσθαι. ἐκ τῆς οὖν προνοίας τῆς ἀκλινοῦς γέγονεν ἦ Ἀδράστεια, ἥτις ἀδελφή ἐστι τῆς Ἴδης· a’Ἱδηῖ τ’ εύειδης καὶ ὁμόσπορος Ἀδρήστεια,3
105
IEPOI ΛοΓοι EN ΡΑΨῼΙΛΙΑΙΣ ΚΔ’
169
ἦ πάντων ὁμοῦ τῶν νόμων τῶν τε ἐγκοσμίιον καὶ ὑπερκοσμίιον, τῶν τε εἱμαρμένων καὶ διίὶον —— εἰσὶ γὰρ καὶ δΐιοι νόμοι καὶ κρόνιοι, θεῖοί τε4 καὶ ὑπερκόσμιοι καὶ ἐγκόσμιοι -——, ἡ πάντων οὖν τούτων τοὶ μέτρα5 ἑνιαίως ἐν ἑαυτῆι συλλαβοῦσα καὶ συνέχουσα. αὕτη ἐστὶν ἡ θεὸς Ἀδράστεια διοῖ Ι 162 00““; τοῦτο κεκλημένη διά τὸ τὰ ὑπ’ αὐτῆς τεθέντα καὶ νομοθετηθέντα ιῖναπόδραστα εἶναι’ διὸ καὶ πρὸ τοῦ ἄντρου τῆς Νυκτὸς ἠχεῖν λέγεται’ b παλάμηισι δὲ χάλκεα ῥόπτρα δῶκεν6 Ἀδρηστείαι.7 ἒν τοῖς προθύροις γάρ τοῦ ἄντρου τῆς Νυκτὸς ἠχεῖν λέγεται τοῖς κυμβάλοις, ἵνα πάντα αὐτῆςὸ τῶν νόμων κατήκοα γένηται. ἔνδον
μὲν γὰρ ἐν τῶι άδύτωι τῆς Νυκτὸς κάθηται ὁ Φάνης ἐν μέσωι
δὲ ἡ Νὺξ μαντεύουσα (V. fr. 103) τοῖς θεοῖς· ἡ δὲ Ἀδράστεια ἐν
τοῖς προθύροις πᾶσι νομοθετοῦσα τούς θείους θεσμούς. δια-
φέρει δὲ τῆς ἐκεῖ Δίκης ὥς νομοθετική δικαστικῆς· καὶ ἦ μὲν ἐκεῖ Δίκη θυγάτηρ λέγεται9 τοῦ Νόμου τοῦ ἐκεῖ’0 καὶ Εὕσεβεὶας, αὕτη δὲ ἡ Μ’ Ἀδράστεια ἐκ ΆῙελίσσου καὶ Ἀμαλθείας οὖσα περιεκτική ἐστι καὶ τοῦ Νόμου. αὗται δὴ καὶ λέγονται τρέφειν τὸν Δία ἐν τῶι ἄντρωι τῆς Νυκτὸς, ἄντικρυς τοῦ θεολόγου τοῦτο 12 λέγοντος ὃ καὶ Πλάτων περὶ αὐτοῦ φησι· καὶ γὰρ
δημιουργοῦντα καὶ αὐτὸν ποιεῖ καὶ διαθεσμοθετοῦντα. θεσμὸς δὲ ἐνδίδοται μὲν παρά τῆς Ἀδραστείας καὶ εἰς τούς θεούς —— ἡ γάρ ἐν αὐτοῖς τάξις ὑπὸ ταύτης ἐστὶ τῆς θεοῦ -, ἐνδίδοται δὲ
καὶ εἰς τούς ὀπαδοὺς τῶν θεῶν καὶ κοινῆι πᾶσι καὶ ἰδίαι ἑκάστωι.,
1 γενομένου Μ. 2 Eî'ôn vulgo, ‘fort. Ἴδη legendum’ Ab.; v. etiam
3 Ἀδράστεια Μ schol. 4 θεῖοι τε Ast, Wilamowitz Herm. LIV 1919, 60.
θεοί τε codd. 5 κέντρα Μ, in marg. Αι ut videtur, DE. 6 δῶκ’ Ἀ. v. Neustadt. 7 Ἀδραστείᾳ Μ; Ἀδραστείηι schol.; Ἀδρηστείηι Gesn. 8 τὰ αὖτῗς Μ; πάντα αὐτῆς Herm.; πάντα τὰ αὐτ. Ab.; v. Platt Journ. of phil. Lond. XXVI 1899, 230. 9 λέγεται εἶναι schol. 10 τοῦ ἐκεῖ Νόμου Μ, 11 αὕτη ἢ 0m. δὲ ΑΜ. 12 τοῦτο τοῦ θεολόγον Μ. Herm. 506 n. 9; Lob I 514. Perperam ego de hoc loco egi
Archaeolog. Jahrb. ΙΙΙ 1888, 235 (Brueckner LXII. Berl. Winckel—
mannsprogr. 1907, 17); refutavit Gruppe Suppl. 746; v. etiam Neustadt De Iove Cretico diss. Berol. 1906, 5. Vide fr. 152. Immensz’ spelunca aevz‘, quam cum incolis Claudian. De consul. Stilichon. ΙΙ 426 describit, forsitan Orphi-
corum antri Noctis imitatio est: Dieterich Nekyz’a2 159 n. 1.
Contradixît Wilamowitz in litteris ad Diet. datis ibidem p. XII.
De Claudiano Orphicorum imitatore v. supra test. nr. 226.
170
IEPOI ΛοΓοΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΑΙΑΙΣ ΚΔ
106—107
106. (99) Procl. in Plat. Cratyl. 404b p. 92, 9 Pasqu. ὅτι ἡ Δημήτηρ, ὥσπερ πᾶσαν ζωήν προχέει, οὕτως καὶ πᾶσαν τροφήν· ἔχει δὲ παράδειγμα τήν Νύκτα, - θεῶν γαρ τροφὸς οἶμβροσὶη Νὺξ λέγεται --, ἀλλ’ ἐκείνη μὲν νοητιῦς. Lob. I 501.
Sine auctore hoc fragmentum a Proclo allatum esse iure monuit L0b.; attamen Orphicum esse probant Proclus fr. 104
τὸν δὲ κρατῆρα τὸν ζωιογόνον τῆι Νυκτὶ τῆι πᾶσαν ἐκ τῶν ἀφανῶν παραγούσηι ζωὴν μετά τοῦ Φανητος et infra. fr. 129.
Sequitur ap. Procl. in Cratyl. fr. 91.
107. (85) De deorum regnis hi loci extant: Alexand. Aphrodis. in Aristot. Metaphys. Ν 1091 b4 (821, 5 Hayd.) εἰπών ὅτι τινὲς τῶν νῦν θεολόγων διαρρήδην ἅνακηρύττουσιν, ὅτι το οἶγαθόν καὶ ἄριστον ὕστερόν ἐστι τῆς τῶν ὄντων φύσεως, ἑπιφὲρει ὅτι παραπλησίως τούτοις περὶ τοῦ αγαθοῦ καὶ οἶρίστου
λέγουσι καὶ οἱ αρχαῖοι ποιηταί. αἰνίττεται δὲ τόν Ὀρφέα· καὶ οὗτος γάρ φησιν ὅτι τό ἀγαθον καὶ ἄριστον ὕστερόν ἐστι τῶν ἄλλων. ἐπεὶ γαρ τό βασιλεῦον καὶ κρατοῦν τῆς τῶν ἁπάντων
φύσεώς ἐστι τὸ αγαθόν καὶ ἄριστον, ὁ δὲ Ζεὺς βασιλεύει καὶ
κρατεῖ, ὁ Ζεὺς ἄρ’ ἐστὶ τὸ ἀγαθὸν καὶ ἄριστον. καὶ ἐπεὶ πρῶτον μὲν κατ’ Ὀρφεά τὸ Χάος γέγονεν, εἷθ’ ὃ Ὠκεανός, τρίτον Νύξ, τέταρτον ὃ Οὐρανός, εἶτ’ ἀθανάτων βασιλεῦς θεῶν ὁ Ζεύς, δῆλον ὅτι καὶ οὗτος τὸν Δία, ταύτὸν δ’ εἰπεῖν τὸ οἶγαθόν καὶ ἄριστον, ὕστερον νομίζει καὶ τοῦ Χαους καὶ τοῦ Ὠκεανοῦ καὶ τῆς Νυκτὸς καὶ τοῦ Ούρανοῦ, ἦτοι τοῦ κόσμου. ἄλλ’ οὗτοι μέν, φησίν, οἱ ποιηταὶ διὰ τὸ μεταβάλλειν καὶ ἄλλοτε ἄλλους ποιεῖν τοὺς ἄρχοντας τῶν ὄντων —— πρῶτον μὲν γὰρ ίβασίλευσε περίκλυτος Ἰ]Ῑρικεπαϊος’1 108) φησὶν ἡ ποίησις, μεθ’ ὃν Νὺξ (σκῆπτρον ἔχουσ’ ἒν χερσὶν ἅριπρεπὲς Ἠρικεπαίου (fr. 102) μεθ’ ἤν Οὐρανός, ίὃς πρῶτος βασίλευσε θεῶν μετὰ μητέρα Νύκτα (fr. 111) —, οὗτοι δὴ διὰ τό τοὺς ἄρχοντας μεταβάλλειν τὸ ἀγαθὸν καὶ ἄριστον ὕστερον ποιοῦσιν.
1 Ἠρικεπαῖος et Ἠρικεπαίου Brandis] -Ἠρικαπαΐος et Ἠρικαπαίου codd.
v. fr. 31 p. 103.
Alexandrum potissimum sequitur Syrian. in Aristot. Metaphys.
Ν p. 1091 b4 (182, 9 Kr.) οὐδὲ ταῦτα (κατὰ add. Lob.) τό ἀληθὲς ἱστόρηται περὶ τῶν θεολόγων· ἐκεῖνοι γαρ Νύκτα μὲν καὶ Οὐρανόν φασι βασιλεύειν καὶ πρὸ τούτων τὸν μέγιστον αύτοδν πατέρα· (τὸν τόθ’ι ἑλών διένειμε θεοῖς θνητοῖσὶ τε
107
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨῼΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
171
κόσμον, οὗ πρῶτος βασίλευσε περικλυτὸς ἸῙρικεπαῖος’2
(fr. 108) μεθ’ ὃν ἦ Νύξ (σκῆπτρον ἔχουσ’ ἐν χερσὶν (ἀριπρεπὲς>3 Ἠρικεπαίου’4 (fr. 102) μεθ’ ἣν ὁ Οὐρανός (ὃς πρῶτος βασίλευσε θεῶν μετά μητέρα Νύκτα’ (fr. 111). τὸ δὲ
Χάος ὑπὲρ τὴν τοῦ βασιλεύοντός ἐστι σχέσιν· τὸν δὲ Δία ού πρῶτον ἀλλὰ πέμπτον βασιλέα σαφῶς ὀνομάζουσιν οἱ πρὸς αὐτὸν παρά τῆς Νυκτὸς δοθέντες χρησμοί· (ἀθανάτωνὸ βασιλῆα θεῶν πέμπτον σε γενέσθαιῆ ἦ πρωτίστη οὖν ἀρχή καὶ παρ’ αὐτοῖς ἒν καὶ τάγαθόν, μεθ”ἤν ἦ δυὰς ἦ κρείττων τοῦ βασιλεύειν, Αἰθὴρ μὲν καὶ Χάοςὸ * * * κατὰ τόν Πυθαγόραν· εἶτα τὰ πρώτιστα καὶ κρύφια τῶν θεῶν γένη· ἐφ’ οἷς ὁ πρῶτος ἀναφανεὶς τῶν ὅλων πατὴρ καὶ βασιλεύς, ὅν δια
τοῦτο Φάνητα προσεῖπον. οὔτ’ οὖν οἱ ἄριστοι τῶν φιλοσόφων
ἀφίστανται τῶν θεολόγων οὔθ’ οἱ θεολόγοι τα δεύτερα δυνατώτερα καὶ ἀμείνω τῶν ἀρχηγικωτέρων φασὶν εἶναι, ἀλλὰ μία ἡ παρά πᾶσιν αὐτοῖς ἀλήθεια.
1 τὸν τόθ’ C; τοῖον Simpl. V. fr. 108, τοῦτό θ’ (sc. μέτρον) coni. Usen. 2 ἦρισκεπαῖος C. 3 άριπρεπὲς ex Alex. (fr. 102) add. Brandis. 4.ἤρισκεπαίου C. 5 ἀθανάτων Lob., ἀθάνατον C. 6 ‘post Χάος et Mare omtz'onem manifesta apparet et supplere satis probabiliter hiatum licet Αἰθήρ
μὲν καὶ Χάος κατ’ ἐκείνους (sive κατά τὸν Ὀρφέα sive κατά τούς θεολόγους mam’s), Πρωτεύς δὲ καὶ Χάος κατά τὸν Πυθ.’ Usen.
Procl. in Plat. Tim. prooem. E (ΙΙΙ 168, 15 Diehl) τίνες οὖν
αἱ Ὀρφικαὶ παραδόσεις, ἐπειδήπερ εἰς ταύτας ἀναφέρειν οἰόμεθα
χρῆναι την τοῦ Τιμαίου περὶ,θεῶν διδασκαλίαν,' θεῶν βασιλέας
παραδέδωκεν Ὀ. κατα τὸν τέλειον ἀριθμὸν τῶν ὅλων προεστηκότας Φάνητα Νύκτα Ούρανόν Κρόνον Δία Διόνυσον· πρῶτος γαρ ô Φάνης κατασκευάζει τὸ σκῆπτρον· καὶ πρῶτος βασίλευσε (βασιλεὺς codd.) περικλυτὸς Ἠρικεπαῖος (fr. 108)‘δευτέρα δὲ ἦ Νύξ, δεξαμένη παρὰ τοῦ πατρός, τρίτος δὲ (ὁ add.
Diehl) Ούρανὸς παρά τῆς Νυκτός, καὶ τέταρτος ὁ Κρόνος, βιασάμενος, ὥς φασι, τὸν πατέρα, καὶ πέμπτος ὁ Ζεύς, κρα-
τήσας τοῦ πατρός, καὶ’μετὰ τοῦτον ἕκτος ὁ Διόνυσος. οὗτοι, δη πάντες οἱ βασιλεῖς ἀνωθεν ἀπὸ τῶν νοητῶν καὶ νοερων ἀρξάμενοι θεῶν χωροῦσι δια τῶν μέσων τάξεων καὶ ἐς τὸν κόσμον, ἵνα καὶ τά, τῆιδε κοσμήσωσι· Φάνης γάρ ού μόνον ἐστὶν ἐν τοῖς νοητοῖς, ἀλλα καὶ ἐν τοῖς νοεροῖς, ἐν Ι 169 me“τῆι δημιουργικῆι τάξει καὶ ἐν τοῖς ύπερκοσμίοις καὶ τοῖς ἐγκοσμίοις, καὶ
Νὺξ καὶ Οὐρανὸς ὁμοίως· αἱ γαρ ἰδιότητες αὐτῶν δια πάντων χωροῦσι τῶν μέσων. αύτός δὲ ὁ μέγιστος Κρόνος ούχὶ καὶ πρὸ
172
IEPOI ΛοΓοι ΕΝ ΡΑΨῼΙΛΙΑΙΣ ΚΔ
107
τοῦ Διὸς τέτακται καὶ μετὰ τὴν Δίιον βασιλείαν, μετα τῶν ἄλλων
Ἠτάνων τήν Διονυσιακὴν μερίζων δημιουργίαν, καὶ ἄλλος μὲν ἐν τῶι ούρανῶι, ἄλλος δὲ ἐν τοῖς ὑπὸ σελήνην, καὶ ἐν μὲν τῆι
άπλανεῖ ἄλλος, ἐν δὲ ταῖς πλανωμέναις ἄλλος, καὶ Ζεύς ὁμοίως
καὶ Διόνυσος,· ταῦτα μὲν οὖν καὶ διαρρήδην εἴρηται τοῖς παλαιοῖς.
Cf. Schol. in Procl. Tim. 28 c = I 314, 28 (I 474 Diehl) πρῶ-
τος βασιλεὺς ὁ Φάνης· ὁ γάρ αίῶν καὶ ἡ πρῶτη τριάς ὑπὲρ την τοῦ βασιλέως εἰσὶ τάξιν. δεύτερος βασιλεὺς ἡ Νύξ, ἡ πρῶτη τῶν νοητῶν ἅμα καὶ νοερῶν τριάδων τριάς. τρίτος βασιλεὺς ὁ Ούρανός, ἡ δευτέρα τριὰς τῶν αύτῶν, (τῶν) νοητῶν ἅμα καὶ νοερῶν τριάδων. τέταρτος ὁ Αἰθήρ, ἡ τρίτη τῶν αὐτῶν
τριάς. πέμπτος ὁ Ζεύς et Procl. in Plat. Cratyl. 396 b. c
p. 59, 11 Pasqu. καὶ ἔστιν ὁ μὲν πρῶτος Φάνης, ὁ δὲ δεύτερος, ὁ καὶ κινούμενος καὶ ἑστηκῶς, Ούρανός, ὁ δὲ μόνον κινούμενος Κρόνος (cf. in Tim. 280 [I 306, 10 Diehl]) τούτους οὖν τούς τρεῖς νόας καὶ δημιουργούς ὑποτίθεται (se. Ἀμέλιος) καὶ τούς παρα Πλάτωνι (Tim. 40 e) τρεῖς βασιλέας καὶ τούς παρ’ Ὀρφεῖ τρεῖς, Φάνητα καὶ Οὐρανὸν καὶ Κρόνον, καὶ ὁ μάλιστα παρ’ αύτῶι δημιουργὸς ὁ Φάνης ἐστίν. Olympiodor. in Plat. Phaedon. 61 c p. 3, 9 Norv. ῶσπερ ὁ Ἐμπεδοκλῆς ἔλεγε τὸν νοητὸν καὶ τὸν αἰσθητὸν παρὰ μέρος
γίνεσθαι κόσμους,1 ούχ ὅτι ποτὲ μὲν οὗτος γίνεται, ποτὲ δέ ὀ
νοητός, άεὶ γὰρ εἰσίν, ἄλλ’ ὅτι ἡ ἡμετέρα ψυχὴ ποτὲ μὲν κατα νοητὸν ζῆι καὶ λέγεται τότε γίνεσθαι ὁ νοητὸς κόσμος, ποτε δὲ κατα αἰσθητὸν καὶ λέγεται ὁ αἰσθητὸς γίνεσθαι κόσμος, οὕτως καὶ παρά τῶι Ὀρφεῖ αἱ τέσσαρες βασιλεῖαι αὗται ού ποτὲ
μὲν εἰσί, ποτὲ δὲ οὔ, αλλ’ άεὶ μὲν εἰσί, αἰνίττονται δὲ τούς
διαφόρους βαθμοὺς τῶν ἀρετῶν, καθ’ οἳς ἡ ἡμετέρα ψυχὴ (ἐνεργεῖ)2 σύμβολα ἔχουσα πασῶν τῶν οἷρετῶν τῶν τε θεωρητικῶν καὶ καθαρτικῶν καὶ πολιτικῶν καὶ ἠθικῶν. ἢ γαρ κατα τὰς θεωρητικὰς ἐνεργεῖ, ῶν παράδειγμα ἦ τοῦ Οὐρανοῦ βασιλεία, ἵνα ἄνωθεν άρξῶμεθα· διὸ καὶ Ούρανὸς εἴρηται παρά τὸ τὰ ἄνω ὁρᾶν. ἢ καθαρτικῶς ζῆι, ἧς παράδειγμα ἡ Κρονία βασιλεία, διὸ καὶ Κρόνος εἴρηται, οἷον κορόνους3 τις ὢν διὰ τὸ ἑαυτὸν ὁρᾶν· διὸ καὶ καταπίνειν τά οἰκεῖα γεννήματα λέγεται, ῶς·αύτὸς πρὸς ἑαυτὸν ἐπιστρέφων. ἢ κατά τὰς πολιτικάς, ῶν
σύμβολον ἡ τοῦ Διὸς βασιλεία, διό καὶ δημιουργὸς ὁ Ζεύς,
ῶς περὶ τοὶ δεύτερα ἐνεργῶν. ἢ κατὰ τας ἠθικὰς καὶ φυσικὰς άρετάς, ῶν σύμβολον l 4N°W° ἡ τοῦ Διονύσου βασιλεία, διὸ καὶ, σπαράττεται, διότι ούκ άντακολουθοῦσιν άλλήλαις αἱ άρεταί,
107—108
IEPOI AOPOI EN ΡΑΨᾩΙΛΙΑΙΣ KA'
173
καὶ τάς σάρκας μασῶνται οἱ Τιτᾶνες, τῆς μασήσεως δηλούσης τὸν πολὺν μερισμόν, διότι τῶν τῆιδε ἔφορός ἐστιν, ἔνθα ὁ πολύς μερισμὸς διά τὸ έμόν καὶ τὸ σόν, καὶ ὑπὸ τῶν Τιτάνων σπαράττεται, τοῦ τὶ μερικόν δηλοῦντος· σπαράττεται δὲ τὸ καθόλου εἶδος ἐν τῆι γενέσει· μονάς δὲ Τιτάνων ὁ Διόνυσος.
λέγεται δὲ σπαράττεσθαι ὑπὸ τῆς γενέσεως, τῶν αἰτίων ταύτης
άκουόντων....... κατ’ ἐπιβουλήν δὲ τῆς (Ήρας, διότι κινήσεως ἔφορος ἦ θεὸς καὶ προόδου V. etiam antea 2, 21 NorV.
1 τούτους Μ.
νους Μ.
2 ἐνεργεῖ add. Norv.
3 κορόνους Finckh, ὁ κορό-
Herm. in Plat. Phaedr. 247 c p. 152, 15 Couvr. νοήσωμεν τοίνυν τέσσαρα ταῦτα· τὸ ἓν τὴν πρώτην ἀρχήν· τὸν Φάνητα1 ὅπερ ἐστὶ πέρας τῶν νοητῶν θεῶν, άρχή δὲ τιόν νοεριόν θεοδνῖ ἐξηιρημένη -—— αἱ γάρ Νύκτες ἀρχαὶ αἷς ώς3 συντεταγμένη ἡ άρχή --· τὸν Δία ὃς τῶν ὑπερκοσμίων ἐστὶ βασιλεύς,4 πέρας δὲ τῶν ἰδίως νοερῶν θεῶν· τὸν ἥλιον ὃς βασιλεύς ἐστι τοῦ αἰσθητοῦ 5... πάλιν ὁ Ζεὺς φῶς έλλάμπει6 τοῖς ύπερκοσμίοις νοερόν· πάλιν ὃ Φάνης φῶς ἐπιλάμπει τοῖς νοεροῖς θεοῖς νοητόν· ἡ δὲ πάντων άρχῆ καὶ τοὺς νοητοὺς καὶ πάντα τοῦ άπ’ αὐτῆς7 θείου πληροῖ φωτός.
1 τὰ τέσσαρα ταῦτα τὸ ἕν, τόν Φάνητα Ab. 2 θεῶν 0m. Αἱ). 0m. A, add. in marg. a. 4 ὅς ἐστι τῶν ὓπερκοσμίων θεῶν β. Ab. αἰσθητῶν Μ Ab. 6 ἐπιλάμπει M. 7 ἀπ’ αὐτῶν Μ. 3 ὥς 5 τῶν
Lob. I 576; Schoemann Opusc. academ. ΙΙ 11 n. 14; Kern De Theogon. 46; Grappe δμωαί. 693; Susemihl Ind. XIX n. 137; Maafi Orpheus 97 n. 124.
108. (78) Syrian. in Aristot. Metaphys. N 4 p. 1091 b 4 (182, 9 Kr.) οὐδὲ ταῦτα (κατὰ add. Lob.) τὸ άληθὲς ἱστόρηται περὶ τῶν θεολόγων· ἐκεῖνοι γὰρ Νύκτα μὲν καὶ Οὐρανόν φασι βασιλεύειν καὶ πρὸ τούτων τὸν μέγιστον αὐτῶν πατέρα· τὸν τόθ’ ἑλών διένειμε θεοῖς θνητοῖσί τε κόσμον,
οὗ πρῶτος βασίλευσε περικλυτὸς Ἠρικεπαῖος.
Simplic. in Aristot. Phys. IV (coroll. de lo'co) I 641, 28 Diels καὶ γάρ αἱ νοηταὶ τάξεις ὥς τόπους διαφόρους ἐκληρώσαντο τὰς τοῦ νοητοῦ κόσμου διαφόρους ὑποδοχάς· λέγει γοῦν Ὀ. περὶ ἐκείνου τοῦ τὰς τῶν λήξεων διαφορὰς ἔχοντος· τοῖον ἔλωνκόσμον, καὶὴ περιοχῆ δὲ τόπος ἐκεῖ λέγεται πολλάκις. Alexand. Aphrodis. in eundem Metaph. loc. 821, 18 Hayd. πρῶτον μὲν γὰρ βασίλευσε π. Ἠ. (V. supra p. 170).
174
IEPOI ΛΟΙὌῙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
108—109
Varias lectiones v. fr. 107. πρὸς τοὺς ἄλλους θεούς.
Cf. etiam Damasc. De princ. 190
(ΙΙ 67, 8 Rue.) διὸ καὶ παρ’ Ὀρφεῖ ὁ Φάνης άσύντακτός ἐστι
εἰ δὲ βασιλεύει, πάντως ὅτι (cf.
Kroll Philol. LIII 1894, 424) τῶν ἐν αὑτῶι (Herm. XXIII 1888, 483 n. V) βασιλεύει. τῶν γοῦν μετ’ αὐτὸν ἡ Νὕξ άφηγεῖται.
Lob. I 577; Holwerda 307. 310.
109. (89) Herm. in Plat. Phaedr. 247d (154, 23 Couvr.) πρὸς δὴ τοῦτο εἶπεν ὅτι γεννήματά ἐστι ταῦτα τῆς Νυκτὸς μένοντα ἐν αὕτῆι. ἔστι δὲ καὶ Οὐρανὸς ὑπερουράνιος, καὶ ταῦτα πάντα μένει ἐν τῆι Νυκτί· η’ δὲ· πάλιν Γαῖάν τε καὶ Οὐρανὸν εὐρὺν ἔτικτε·1 δεῖξέν τ’2 ἐξ άφανῶν φανεροὺς οἵ τ’ εἰσὶ γενέθλην.
1 Vs. 1 laudat quoque Procl. in Tim. (V. etiam infra) 31a (I 450,15
Diehl). 2 δεῖξαι τ’ Μ, δεῖξαι τ’ Α.
Idem in Phaedl‘. 247 c (148, 17 Couvr.) ἢ σφόδρα παρηκολουθηκῶς ὁ Πλάτων τοῖς ὑπὸ τῶν θεολόγων εἰρημένοις, κατ’ ἐκείνους καὶ αὐτὸς διατίθησι τὸν λόγον. μετά γὰρ την τῶν Νυκτῶν τάξιν τρεῖς εἰσι τάξεις <τῶν add. M) θεῶν, Οὐρανοῦ, Κυκλώπων, Ἑκατογχείρῶν, ῶν αὐτὸς (Ast] αὐτῆς codd.) άποφάσκει τὰ οἰκεῖα τούτων ὀνόματα. ἐπειδὴ γὰρ τῶν ἔνδον ἐν αὐτῶι (ταύτῶι Μ) μεινάντων τῶι Φάνητι πρῶτος (πρώτως Μ) φανερῶς (an φανερόςὲ Couvr.) ὁ Οὐρανὸς ἐξ αὐτοῦ (ἐξ Φάνητος Gesn.) γέγονεν —— ἔξω γάρ προῆλθον πρῶτοι ἄπ’ αὐτοῦ Οὐρανὸς καὶ Γῆ, δεῖξεν (δεῖξαι codd. ut supra MA) —— γενέθλην καὶ πρῶτος
καταλάμπεται ὁ Οὐρανὸς ὑπὸ τοῦ θείου φωτὸς τοῦ Φάνητος·
Aliter Proclus his versibus utitur in Plat. Tim. 30 c. d (I 430,11 Diehl) ῶς δὲ τῶν ὁρατῶν πάντων ὁ κόσμος οὗτός
ἐστι περιεκτικός, οὕτω τῶν νοητῶν ἐκεῖνος. ἄλλος δὲ ὁ τρόπος
τῆς περιοχῆς, ῶσπερ εἶπομεν, καθ’ ἑκάτερον, ἀλλ’ ὅμως καὶ αὕτὸ τὸ ὁρατὸν τούτοις κατ’ άναλογὶαν ὑπάρχει τήν πρὸς ἐκεῖνα· καὶ γὰρ ἐκείνοις ἄνωθεν ὁ Φάνης ἐπιλάμπων τὸ νοητὸν
φῶς πάντας ὁρατούς ποιεῖ καὶ δείκνυσιν ἐξ άφανῶν φανε-
ρούς, ῶσπερ καὶ ἐνταῦθα διὰ τοῦ φωτὸς τὰ χρώματα πάντα γεννώμενα τοῖς στόμασι παρέχεται τὸ ὁρατοῖς εἶναι et in 41a (ΙΙΙ 192, 17 Diehl) ὁ μὲν γάρ Οὐρανὸς περατοῖ πᾶσαν την γένεσιν, ἦ δὲ Γῆ δυναμοῖ, κινεῖ δὲ ὁ Ὠκεανός, ἑδράζει δὲ ἡ Ίηθῦς ἕκαστον ἐπὶ τῆς ἰδίας κινήσεως, τῆς νοερᾶς τοὶ νοερά, τῆς ψυχικῆς τὰ μέσα, τῆς φυσικῆς τὰ σωματικά, τοῦ Ὠκεανοῦ πάντα κινοῦντος άθρόως· διαιρεῖ δὲ νοερῶς μόνον ὁ Κρόνος,
109—112
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΛΙΑΙΣ ΚΛ’
175
ζωιοποιεῖ δὲ ἡ Ῥέα, λόγοις δὲ σπερματικοῖς ὁ Φόρκυς διακοσμεῖ,
φανερά δὲ ἐξ ἀφανῶν ὁ Ζευς· ἀποτελεῖ, ἐξελίττει δὲ ήςΉρα
κατά παντοίας τῶν ἐμφανῶν μεταβολάς.
Cf. etiam Iamblich.
De myster. VHI 3 (263, 6 Parth.) ἐπὶ δὲ τούτοις τῶν ἐμφανῶν
δημιουργίας ἄλλοι προεστήκασιν ἡγεμόνες. ὁ γὰρ δημιουργικὰς νοῦς καὶ τῆς ἀληθείας προστάτης καὶ σοφίας, ἐρχόμενος μὲν ἐπὶ γένεσιν, καὶ τὴν ἀφανῆ τῶν κεκρυμμένων λόγων δύναμιν εἰ ς φῶς ἄγων, Ἀμοῦν (ἀμοῦν ACD) κατά τὴν τῶν Αἰγυπτίων γλῶσσαν λέγεται· κτλ. \ Herm. 506 n. 7; Lob. I 503; Schoemann Opusc. academ. ΙΙ 10; Kern De Theogon. 16.
110. (93) Procl. in Plat. Parmenid. 647, 9 Cous.2 ἦ δὲ τῶν Ὀρφικῶν (sc. ἐφερμήνευσις) τῆς Ἑλληνικῆς οὖσα θεολογίας ἰδία Κρόνον καὶ Δία Δ. an delendum?) καὶ Οὐρανὸν καὶ Νύκτα καὶ Κύκλωπας 109) καὶ Ἑκατόγχειρας (ibidem) ἐπιφημίζουσα (ευφημίζουσα Β) ταῖς ἀκροτάταις τῶν πάντων ἀρχαῖς. Herm. in Platon. Phaedr. 247c p. 150, 2 Couvr. διὰ δὲ τοῦ ἀναφὴς (ἀναφοῦς codd.; corr. Couvr.) ὅτι καὶ ὑπὲρ τοὺς Ἑκατόγ χειράς ἐστι δηλοῖ· οὗτοι γὰρ πρῶτοι οἷον ἐφάπτονται τῆς πάσης δημιουργίαςί διὸ καὶ Ἑκατόγχειρας αὐτοὺς ἦ θεολογία προσαγορεύει· διὰ γὰρ τῶν χειρῶν πάντων ἡμεῖς ἐφαπτόμεθα καὶ ποιοῦμεν καὶ διακρίνομεν· ἔτι καὶ ἦ ἁφὴ δια παντὸς πεφοίτηκε (cf. Couvr.
p. 271 n. 9) τοῦ σώματος. συμβολικῶς οὖν Ἑκατόγχειρας
ῶνόμασε τούτους ἡ θεολογία ῶς πάσης ἒφαπτομένους τῆς δημιουργίας καὶ αἰτίους αὐτῆς ὄντας. ἔστι δὲ ἦ τριὰς τῶν (Εκατογχείρων φρουρητική. 111. (85) Alexand. Aphrodis. in Aristot. Metaphys. N 1091 b 4 (821, 19 Hayd.). Cetera v. supra fr. 108. μεθ’ ἤν (se. Νύκτα) Ούρανός· ὃς πρῶτος βασίλευσε θεῶν μετα μητέρα Νύκτα.
112. (91) Procl. in Plat. Tim. 40e (ΙΙΙ 176,10 Diehl) ἀπὸ
δὲ τούτων δευτέρα πρόεισι δυάς, Ὠκεανὸς καὶ Τηθύς, ού κατὰ
συνδυασμὸν γενεσιουργόν οὐδὲ κατά τινα σύνοδον τῶν κεχωρισμένων οὐδὲ κατὰ μερισμὸν οὐδὲ κατά τινα ἀποτομὴν τῆς ἀπογεννήσεως ταύτης γενομένης —— πάντα γὰρ ταῦτα ἀλλοτρίως τῶν θεῶν διαδοξάζουσί τινες ———, ἀλλά κατά μίαν ἕνωσιν καὶ συμπλοκὴν τῶν δυνάμεων ἀδιαίρετον, (ὃν add. Schneid.) καὶ εἰώθασι γάμον οἱ θεολόγοι προσαγορεύειν· οἰκεῖος γὰρ καὶ ὁ γάμος τῆι τάξει ταύτηι, καθά φησιν ὃ θεολόγος· πρώτην
176
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
112-114
γὰρ νύμφην ἀποκαλεῖ τὴν Γῆν καὶ πρώτιστον γάμον τῆν ἕνωσιν αὐτῆς τὴν πρὸς τὸν Οὐρανόν· οὐ γὰρ ἐν τοῖς μάλιστα ἦνοομένοις ὁ γάμος, ὁιό Φάνητος οὐκ ἔστι γάμος καὶ Νυκτός, ἦνωμένων ἀλλήλοις νοηταῖς, ἄλλ’ ἐν τοῖς μετα τῆς ἑνώσεως καὶ τὸ διηιρημένον τῶν δυνάμεων καὶ τῶν ἐνεργειῶν ἐπιδεικνυμένοις. καὶ ἔοικε διὰ ταῦτα καὶ Οὐρανῶι τούτωι καὶ Γῆι (ταύτηι add. Diehl) προσήκειν ὁ γάμος, ὥς ἐκεῖνον οὐρανὸν καὶ γῆν ἐκείνην ἐνεικονιζομένοις. ὃ δὴ καὶ οἱ θεσμοὶ τοῖν Ἀθηναίων εἰδότες προσέταττον Οὐρανοῖι καὶ Γῆι προτελεῐν τοὺς γάμους κτλ, idem in Plat. Cratyl. 402b (83,1 Pasqu.) ὅτι γαμεῖν λέγεται ὅ τε Ὠκεανὸς τὴν Τηθὺν καὶ (Ήραν ὁ Ζεὺς καὶ τὰ τοιαῦτα, οὖς κατὰ τὴν τῶν ὑφειμένων άπογέννησιν τήν πρὸς αὐτὴν κοινωνίαν ἐνστησάμενος· ἦ γὰρ ὁμονοητική σύνταξις τῶν θεῶν καὶ ἡ ὁμοφυὴς συνέργεια πρὸς τὰς ποιήσεις
γάμος άποκαλεῖται παρά τοῖς θεολόγοις. Cf. etiam in Tim. 41 (1 (ΙΙΙ 248, 5 Diehl).
Lob. I 503; Schuster 11; Kern De Theogon. 43; Grappe Suppl. 696. 701; Dieterich Nekyz'a2 105.
113. (90) Damasc. De princ. 257 (ΙΙ 125, 24 Rue.) καὶ ὁ τοῦ Ὀρφέως Οὐρανὸς (οὖρος πάντων καὶ φύλαξ’1 εἶναι βούλεται· | 125 ΒΜ· καὶ Φοίνικες δὲ καὶ Αἰγύπτιοι τῆιδε τῆι τάξει τό φρουρητικόν ἐγκατοικίζουσιν.
1 ἁπάντων καὶ φύλαξ Diels apud Kernium. Lob. I 503 qui Damascii locum falso Tatio in Arat. p.85 (V. infra) attribuit; Holwerda 313; Kern Herm. XXIII 1888, 486
n. XV. Cf. fr. 96 de Sole. Hymn. IV Οὐρανοῦ VS. 5 αἰθέριος χθόνιός τε φύλαξ πάντων περιβληθείς. Cornuti Ἐπιδρομή 1, 4 Lang (οὐρανὸς) οὖρος
οόν ἄνω πάντων καὶ ὁρίζων τὴν φύσιν· Ι 21" ἔνιοι δέ φασιν
άπὸ τοῦ ωρεῐν ἢ αἰρεύειν τὰ ὄντα, ὅ ἐστι φυλάττειν, οὐρανὸν κεκλῆσθαι. Achill. Tat. Isag. Arat. 36, 13 MaaB οὐρανὸς δὲ ἠτυμολόγηται, ἤτοι ἐπεὶ ὅρος παλαιός ἐστιν η’ ἐπεὶ σφαιροειδὴς ὢν ἔνδοθεν αὑτοῦ ἡμᾶς οὕρεῖ, ὅ ἐστιν φυλάσσειν. 114. (95) Procl. in Plat. Tim. 40 e (III 184, 1 Diehl) δόξειε γὰρ ἄν (se. ὁ Πλάτων) τοῦτο λέγειν οὐχ ἑπομένως ταῖς (Ὀρφικαῖς)1 άρχαῖς· ἐκεῖ γὰρ ἀδελφοὶ λέγονται τούτων, ἀλλ’ οὐ γεννήτορες· τίκτει γὰρ ἡ Γῆ λαθοῦσα τὸν Οὐρανόν, ὥς φησιν ὁ
θεολόγος·
114
IEPOI ΛοΓοΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ ἑπτά μὲν εύειδεϊςῖ κούρας (ἑλικώπιδας, ἁγνάς,> ἑπτὰ δὲ παῖδας ἄνακτας (ἐγείνατο λαχνήεντας>·
177
’’θυγατέρας μὲν (rima?) Θέμιν 3’ καὶ ἐύφρονα Τηθύν Μνημοσύνην τε βαθυπλόκαμον Θείαν τέ’μοίκαιραν, 5 ἠδὲ Διώνην τίκτεν ιῖριπρεπὲς εἶδος ἔχουσαν. Φοίβην τε Ῥείην τε, Διὸς γενέτειραν ἄνακτος·
παῖδας δὲ ἄλλουςΙ τοσούτους· Κοῖόν τε4 Κρῖόν τε5 μέγαν Φόρκυν τε κραταιὸν
καὶ Κρόνον Ὠκεανόν θῖ Ὑπερίονοῖ τ’’Ἰαπετόν τε.
τούτων οὖν παρα τῶι θεολόγωι προαναγεγραμμένων πῶς ὃ.
Τίμαιος ἐξ Ὠκεανοῦ καὶ Τηθύος (de Tethye V. etiam in Tim. 4οθ
[ΙΙΙ 179, 8 Dieh1]) παράγει Κρόνον τε καὶ Ρέαν,·
1 <Ὀρφικαῖς> dubitanter Diehl. 2 εὐώδεις Procl. hoc loco; sed cf.
eundem in Tim. 31a. (I 450,16 Diehl) κατὰ γὰρ τὴν τρίτην γονὴν ἦ Γῆ
προήγαγεν· ἑπτὰ μὲν εὐειδεῖς κούρας, ἑλικώπιδας, ἁγνάς, ἑπτά δὲ
παῖδας ἄνακτας ἐγείνατο λαχνήεντας unde vs. 1. 2 supplevi. 3 μὲν
Θέμιν codd., μὲν (rime) Θ. Mùllach, μὲν <πρῶτα> Θ. Lob.
4 κοῖόν τε
vulgo; κοιόν τε Q, κοινὸν τε D.
5 κροῖόν τε, κροῖον τὲ Q vulgo, κροιόντε D;
Κρῖον θ’ Hesîod. (v. infra. p. 178), Κρεῖον Procl. p. 189, 4 Diehl v. infra.
Ideni in Tim. 40e (ΠΙ 189,2 Diehl) ὁμοίως δὲ καὶ ἐπὶ
τῶν ἄλλων τῶν κρειττόνων γενῶν τῶν ὑπ’ αὐτούς τεταγμένων
ἔοικε τό ‘ὅσοι μετά τούτων’ δηλοῦν τούς τε λοιπούς Τιτᾶνας, Κοῖον καὶ Ὑπερίονα, Κρεῖον, Ἰαπετόν, Φόρκυν, καὶ τὰς λοιπας
Τιτανίδας, τήν Φοίβην, τὴν Θείαν, τὴν Μνημοσύνην, τὴν Θέμιν, τὴν Διώνην, μεθ’ ῶν ὁ ιΚρόνος καὶ ἦ Ῥέα προῆλθον, καὶ τούς ἅμα τῶι Φόρκυι προελθόντας, τὸν Νηρέα, τὸν Θαύμαντα, τήν κινητικωτάτην Εύρυβίαν, καὶ τοὺς μάλιστα τήν γένεσιν ὅλην συνέχοντας. ἐκεῖνο μήν γινώσκειν ἄξιον, ῶς ού προσῆκεν οἷκριβολογεῖσθαι περὶ τῆς ἐν αὐτοῖς τάξεως, πότερον ὁ Κρόνος ἐστὶν
ὑπέρτερος ἢ ὁ Φόρκυς· ἓνωσις γαρ αὐτῶν έστι καὶ ὁμοιότης.
De eodem Platonis loco dicit Chalcidius 127 p. 192, 3 Wrobel simul expom't θα, quae Ο. et I/inus et Musaeus de divinis potestatz'bus vaticz'natz' sunt, non quo delectaretur aut crederet, sed
ραοᾶ tanta esset auctom‘tas vatz’cinantium, ut 2'2'8 (ut hisque CU1'2)
adsevemntz'bus parcius ονεᾱὶ non oporteret. Spectat huc etiam Damasc. De princ. 265 (ΙΙ 131, 11 Rue.) et 267 (ΙΙ 134, 24 Rue.); V. Kroll Philol. LIII 1894, 419 n. 4. De Themide cf. Procl. in Remp..II 94,18 ΚΓ. τῆν παρὰ τοῖς θεολόγοις Θέμιν, ibidem
p. 345, 4 Kr. οἷλλά καὶ ὅτι τῆι Θέμιδι τὴν αὐτὴν εἶναι τὴν
Orphie. c011. Kern. 12
178
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ”
114-117
Ἀνάγκην ταύτην οἰητέον, οὐ μόνον ἐκ τῶν Ἑλληνικῶν θεογονιοόν πιστόν et frr. 126. 144.
Herm. VIII vs. 21; Lob. I 505; Schuster 8; Gruppe Suppl. 702; Holwerda 316; J. Kroll Lekren des Hermes Trismegz‘st. 239.
Vide fr. 16.
Hesiod. Theogon. vs. 133 de Terra
Ούρανῶι εὐνηθεῖσα τέκ’ Ὠκεανὸν βαθυδίνην, Κοῖόν τε Κρῖόν θ’ Ὑπερίονά τ’ Ἰαπετόν τε Θείαν τε Ῥείαν τε Θέμιν τε Μνημοσύνην τε Φοίβην τε χρυσοστέφανον Τηθύν τ’ ἐρατεινήν. 115. (220) Eustath. ad Dionysium Perieget. 1 (GG ΙΙ 217, 15) πάντως γὰρ Ὠκεανὸς άψόρροος ὁ εἰς ἑαυτὸν όρούων, ἤγουν1 ἐπανιών καὶ εἰς κύκλου σχῆμα περιαγόμενος,2 καὶ οὕτως ἐναποκλείων ἑαυτῶι3 τὴν γῆν· καθά καὶ Ὀ. ἐν τωι περὶ Διὸς καὶ (Ἠρας (V. supra p. 141) φησὶ λέγων· κύκλον δ’4 οἷκαμάτου καλλιρρόου5 Ὠκεανοῖο,θ ὃς γαῖαν δίνηισι πέριξ ἔχει άμφιελίξας ὥς τοῦ ωκεανοῦ περιειληφότος τὴν γῆν.
1 εἶτε Κ. 2 εἷς κύκλον περιαγ. var. lect. ap. R. Stephan. et Hudson. 3 ἓαντιῦι 0m. (1. 4 κύκλον δ’ cod. Politi, κύκλον cett. coddL; κύκλον τ’ Pape. 5 καλλιρρόου 0m. KPU. 6 ὠκεανοῦ PUY.
Procl. Tim. 40 e (ΙΙΙ 178, 16 Diehl) πανταχοῦ γάρ διορίζειν
(δεῖν add. Diehl) τὰς πρώτας τάξεις άπὸ των δευτέρων, ούκ
άλόγως καὶ τῶν ποιητῶν Ὠκεανὸν καλούντων τὸν ὁρίζοντα
της γηςHerm. XLIV; Lob. I 607;. Giseke 79; Schuster 4; Holwerda
318; Maafi Aratea 185. Hymn. LXXXIII Ὠκεανοῦ VS. 3 ὃς περικυμαίνει γαίης περι-
τέρμονα κύκλον, DionyS. Perieget. VS. 27 πάντη δ’ άκαμάτου
φέρεται ῥόος Ὠκεανοῖο. 116. Procl. in Plat. Tim. 40e (ΙΙΙ 180; 8 Diehl) δηλοῦσι
,δὲ οἱ θεολόγοι τὸν Ὠκεανὸν ἁπάσης εἶναι κινήσεως χορηγόν,
δέκα λέγοντες αὐτὸν ἐκπέμπειν ὀχετούς, οἷν ἐπὶ θάλατταν τοῦς
ἐννέα χωρεῖν. Holwerda 318. 117. (104) Procl. in Plat. Tim. 40 ἄλλοι Ίὶτᾶνες εἰς διάκρισιν ἐπείγονται αὐτῶν ὁ μέγιστος Κρόνος, ὥς φησιν καίτοι γε ὅτι ὁ Κρόνος ὑπέρτερός ἐστι
e (HI 186, 7 Diehl) οἱ δὲ καὶ πρόοδον, ἡγεῖται δὲ’ὁ θεολόγος (cf. fr. 135). τοῦ Ὠκεανοῦ, δεδήλωκεν
117—119
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ
179
ὁ θεολόγος πάλιν λέγων τὸν μὲν Κρόνον αύτόν καταλαμβάνειν τὸν ούράνιον Ὄλυμπον κοίκεῖ θρονισθέντα βασιλεύειν τῶν Τιτάνων, τὸν δὲ Ὠκεανὸν τὴν λῆξιν ἅπασαν τὴν μέσην· ναίειν γὰρ αὐτὸν ἐν τοῖς θεσπεσίοις ῥείθροις τοῖς μετὰ τὸν Ὄλυμπον καὶ τὸν ἐκεῖ περιέπειν Οὐρανόν, ἄλλ’ ού τὸν άκρότατον, ὥς δέ φησιν ὁ μῦθος, τὸν ἐκπεσόντα τοῦ Ὀλύμπου καὶ ἐκεῖ τεταγ-
μένον. τούτων δ’ οὖν οὕτως ἐχόντων ὁ Ὠκεανὸς καὶ
Τηθύς
καθ’ ὅσον μένουσι καὶ ἥνωνται πρός τὸν Ούρανόν συμπαράγουσιν αύτοόι τήν τῶν προϊόντων βασιλείαν, Κρόνου τε καὶ
Ῥέας, καὶ καθ’ ὅσον <ἐν>ίδρυνται τῆι μονίμωι δυνάμει τῆς μητρός, κατὰ τοσοῦτον τὸν Φόρκυν μετ’ αὐτῆς· αὕτη (se. Tethys) γάρ αὐτὸν παράγει Πόντου φιλότητι μιγεῖσα μετά Νηρέως καὶ Θαύμαντος·1 ού γάρ ἐστιν ὁ Φόρκυς (ô) Οὐρανίδης, άλλοῖ ὁ Φόρκυς (ὁ Πόντιος),2 ιὸς ἔστι δῆλον ἐκ τῆς Θεογονίας (Ηθείοᾷ. 233. 237). (καὶ) καθ’ ὅσον ἡ Τηθύς τῆς Γῆς ἐστι πλήρης, κατὰ
τοσοῦτον οἷον Γῆ τις οὖσα λέγοιτ’ ἄν τὸν Φόρκυν τοῦτον παρά-
γειν μετὰ τοῦ Ὠκεανοῦ, καθ’ ὅσον καὶ οὗτος έν ἑαυτιόι τὸν νοητὸν3 περιείληφεν· ὥσθ’ ἤ μὲν καθ’ ὅσον ἐστὶ Γῆ κατά μέθεξιν, ὃ δὲ καθ’ ὅσον ἐστὶ Πόντος κατ’ αἰτίαν ὑφιστᾶσι μετά Κρόνου καὶ Ῥέας τόνδε τὸν θεόν.’
1 Θαύμαντα D vulgo; corr. Taylor. 2 ἀλλὰ ὁ Φόρκυς (ô Πόντιος)
Diehl, ἄλλα Πόντου Lob., ἀλλὰ ὁ Ὠκεανὸς Taylor; ἀλλὰ ὁ Φ. del. Schneid.
3 τὸν νοητὸν codd., τὸν Πόντον Holwerda. Lob. I 509; Schuster 7; Holwerda 317.
118. Procl. in Plat. Tim. 236. (I 133, 7 Diehl) προηγεῖται μὲν οὖν τὸ θαῦμα, διότι καὶ έν ἡμῖν άρχῆ τοῦτό ἐστι τῆς τῶν ὅλων γνοόσεως, ἐν δὲ τοῖς θείοις συνάπτει τοόι θαυμαζομένου τὸ θαυμάζον· ὅθεν καὶ Θαύμαντα θεόν τινα μέγιστον ὑμνήκάσιν οἱ τά θεῖα σοφοί, τὸν δια τοῦ θαύματος ὑποκατακλί-
νοντα τοὶ δεύτερα τοῖς πρώτοις et idem in Tim. 25 b (I 183, 10) καὶ ἔοικεν ὁ Πλάτων καὶ διὰ τοῦτο μεγάλην καὶ θαυμαστήν καλέσαι τὴν δύναμιν των Ἀτλαντίνων, ἐπειδή καὶ ἐν ταύτηι τῆι τάξει παραδέδοταί τις Θαύμας καλούμενος καὶ Βίας ἄλλος τις ὑπὸ τῶν πάλαι θεολόγων. V. etiam fr. 117. 119. (102) Procl. in Plat. Tim. 24e (I 175, 9 Diehl) αὕτη (se. ἡ ὕβρις) γάρ έστιν ἡ ως άληθῶς άπειρία καὶ τὸ αἶσχος, διὸ καὶ τὸ συνεγγίζον αύτῆι καὶ τὸ έν αύτῆι πως ὂν ἐξυβρίζειν λέγουσιν, ἐπεὶ παράδειγμα αὐτῶν διὰ τούτων παρά τοόι θεολόγωι δηλοῦται τῶν ὀνομάτων· Τιτῆνες κακομῆται, ὑπέρβιον ἦτορ ἔχοντες.
12*
180
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΛΙΑΙΣ ΚΔ
119—122
Herm. VIII vs. 47 p. 469; Lob. I 507.
Hesiod. Theogon. 139 de Terra γείνατο δ’. αὖ Κύκλωπας ὑπέρβιον ἦτορ ἔχοντας. 120. (103) 'Procl. in Plat. Tim. 25b (I 187, 4 Diehl) οὕτω
γάρ ἥ τε δημιουργικὴ πέρας ἴσχει βούλησις καὶ τοὶ χείρω κρα-
τεῖται ὑπὸ τῶν ἀμεινόνων, ἐν μὲν τοῖς μεριριοῖς Ἀτλαντῖνοι ὑπὸ τῶν Ἀθηναίων, εν δὲ τοῖς ὅλοις οἱ Τιτᾶνες ὑπὸ τῶν Ὀλυμπίων, καὶ κρατεροί περ έόντες ἀμείνόνος ἀντιάσαντες, ὕβριος ἀντ’ ὀλοῆς καὶ ἀτασθαλίης ὑπερόπλου, φησὶν ὁ θεόλογος, ὃν καὶ ὁ Πλάτων ζηλώσας ὕβρει πορεύεσθαι τούς Ἀτλαντίνους εἶπεν ἐπὶ τούς Ἀθηναίους. Herm. VIII VS. 38 p. 468; Lob. I 508. Hesiod. Theogon. 516 εἵνεκ’ ἀτασθαλίης τε καὶ ἠνορέης ὑπερόπλου. 121. (97) Procl. in Plat. Tim. 406 (ΙΙΙ 185, 20 Diehl) μᾶλλον δὲ πάντων τῶν οὐρανίων γενῶν τά μὲν μένει μόνον ἐν ταῖς ἀρχαῖς, ὥσπερ αἱ δύο πρῶται τριάδες -- (ὖς γαρ ἐνόησε, φησίν [86. ὁ θεολόγος], αὐτοῦς ὁ Οὐρανὸς ἀμείλιχον1 ἦτορ ἔχοντας καὶ φύσιν ἕκνομίην vvvvvvvv -υ ῥῖψε βαθὺν γαίης ἐς Τάρταρον. v κρύπτονται οὖν έν ἀφανεῖ δι’ ὑπεροχὴν δυνάμεως -, τιέ δὲ· καὶ μένει καὶ πρόεισιν, ὥσπερ ὁ Ὠκεανὸς καὶ ἦ Τηθύς· (sequitur fr. 135).
1 ὡς ἐνόησ’ αὐτοὺς παναμείλιχον suppl. Lob., ὣς δ’ αὐτοὺς ἐνόησεν ἀμ.
Koechly Opusc. philol. I 237 n. 35..
Herm. VIII vs. 28 p. 468; Lob. I 506; Mayer Gigant. u.
Titan. 239. Hesiod. Theogon. 868 ῥῖψε (sc. Ζεὺς) δέ μιν (sc. Τυφωέα) θυμῶι ἀκαχὼν ές Ίαρταρον εὐρύν. Pherecyd. fr. 5 (Diels H3
204,4) κείνης δὲ τῆς μοίρας ἔνερθέν ἐστιν ἦ ταρταρίη μοῖρα·
φυλάσσουσι δ’ αὐτην θυγατέρες Βορέου Ἄρπυιαί τε καὶ Θύελλα· ἔνθα Ζεὺς ἐκβάλλει θεῶν, ὅταν τις έξυβρίσηιῖ 122. (205) Procl. in Plat. Tim. 25 c. d (I 188, 24 Diehl)
ὅτι δὲ καὶ ταῦτα θαυμαστὴν ἔνδειξιν ἔχει τῆς τοῦ παντὸς δια-
κοσμήσεως, πιστοῦμεν ἀναμνήσαντες ἡμᾶς αὐτοὺς τῶν παρὰ
τῶι Ὀρφεῖ λεγομένων πρὸς τῶι πέρατι τῆς δημιουργίας κατα-
ταρταρώσεων· Ι 189 Diehl καὶ γὰρ ἐκεῖνος την τῶν Ὀλυμπίων θεῶν καὶ τὴν Ίὶτανικην παραδοὺς δημιουργικὴν ἀντίθεσιν (cf.
122—126
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨῼΙΔΙΑΙΣ K/J'
181
in Tim. 24e p. 174,12 Diehl) (ἶποπερατοῖ τήν ὅλην διακόσμησιν ἄχρι τῶν ἐσχάτων τοῦ παντός, μεταδιδούς καὶ ἐκείνοις τῆς τῶν
θεῶν ἄχραντου προνοίας. ταῦτ’ οὖν καὶ ὁ Πλάτων εἰδώς έν
εἰκόσι τα ὅλα παραδιδούς διατείνει καὶ κατάγει καὶ ὑπὸ τὸ ἀφανὲς τά διττά ταῦτα γένη καὶ διιῖ τῆς οἷφανίσεως ταύτης μιμεῖται τήν Ὀρφικὴν καταταρταρωσιν. Cf. eundem in Remp. I 93, 22 Kr. πάντως γάρ που (Hom. Il. Ξ 203 et Β 781) τὸν πρὸς Δία πόλεμον ἐν τούτοις αἰνίσσεται τὸν Τιτανικόν καὶ τοῖς καλουμένας καταταρταρῶσεις παρα τοῖς Ὀρφικοῖς. Damasc. De princ. 205 (Π 88, 11 Rue.) μετά τῆς πρεπούσης διακρίσεως, οἵαν καὶ Ὀ. παραδίδωσιν, τῶν τε νυχίων ἁπάντων γενῶν καὶ τῶν ἐν ούρανῶι δεδεμένων Οὕρανιδῶν et 400 (ΙΙ 254, 11. 25 Rue).
123. (155) Olympiodor. in Plat. Phaedon. C ΙΙΙ ος’
p. 202, 12 NOl‘V. ὅτι οἱ παραδιδόμενοι τέσσαρες ποταμοὶ κατά τὴν Ὀρφέως παράδοσιν τοῖς ὑπογείοις οἷναλογοῦσι τέσσαρσι στοιχείοις τε καὶ κέντροις κατά δύο ἀντιθέσεις, ὁ μὲν γάρ Πυριφλεγέθων τῶι πυρὶ καὶ τῆι ιῖνατολῆι, ὁ δεῆΚωκυτός τῆι γῆι καὶ τῆι δύσει, ὁ δὲ Ἀχέρων οἷέρι τε καὶ μεσημβρίαι.
τούτους μὲν Ὀ. οὕτω διέταξεν, αὐτὸς δὲ τὸν Ὠκεανὸν τῶι
ὕδατι καὶ τῆι ἄρκτωι προσοικειοῖ cf. C III λβ’ p. 192, 21 NorV.
et eundem in Aristot. Meteor. ΙΙ 2 p. 355 b 20 (141, 26 Stueve)
et Procl. in Tim. 32b (ΙΙ 49, 9ss. Diehl).
124. Ps.-Galen. (= Porphyr.) ad Gaurum ed. Kalbfleisch
(Abh. Akad. Berlin 1895) 34, 26 κανταῦθα πολύς (ὃς-Νουμήνιος καὶ οἱ τας Πυθαγόρου ὑπο135νοίας ἐξηγούμενοι, καὶ τὸν παρὰ
μὲν τῶι Πλάτωνι (Respubl. X 621 a) ποταμὸν Ἀμέλητα, παρά δὲ
τῶι ἹῙσιόδωι (e. g. Theogon. 361) καὶ τοῖς Ὀρφικοῖς τὴν Στύγα, παρα δὲ τῶι Φερεκύδηι (Diels ΙΙ3 204 fr. 7) τὴν ἐκροήν ἐπὶ τοῦ σπέρματος ἐκδεχόμενοι. 125. (156) Olympiodor. in.Platon. Phaed. D ρμε’ p. 241, 5 NOI‘V. ὅτι οἱ τέτταρες ποταμοὶ τοὶ τέτταρα στοιχεῖά ἐστι τὰ ἐν τῶι -Ταρτάρωι, ὁ μὲν Ὠκεανός, φησι, τὸ ὕδωρ, ὁ δὲ Κωκυτὸς ἦτοι Στύγιος ἡ γῆ, ὁ δὲ· Πυριφλεγέθων,τό πῦρ, ὁ δὲ Ἀχέρων ὁ οἷήρ. ἅντικεϊσθαι δὲ τῶι μεν Πυριφλεγέθοντι τὸν Στύγιον, ῶς θερμὸν ψυχρῶι, τῶι δὲ Ὠκεανῶι τὸν Ἀχέροντα, ῶς ύδραῖον οἷερίωι· διὸ καὶ Ὀ. τὴν. Ἀχερουσίαν λίμνην οἷερίαν καλεῖ.
126. Procl. in PlatÿRempubl. Π 207, 14 Kr. τίνα οὖν ἡμεῖς
τήν θεὸν ταύτην εἶναι φήσομεν,· ἢ δῆλον ὅτι τοῖς ῥήμασιν ἑπόμενοι, μητέρα μὲν αύτὴν τῶν Μοιρῶν ὑμνουμένην ἀκούοντες, ἡγεμόνα δὲ τῆς κοσμικῆς ἁπιξσης τάξεως, τῆς ἐν ψυχαῖς, τῆς ἐν
182
IEPOI ΛΟΙὈΙ ΕΝ ΡΑΨᾩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
126—128
φύσεσιν, συνέχουσαν δὲ άκλινῶς τοί πάντα καὶ ὁρίζουσαν, ὅπου τεθὲν ἕκαστον συμπληρώσει τὸν κόσμον ἐν τῶι πρέποντι σχήματι, ταύτην ἐκείνην εἶναι τὴν παρὰ τοῖς θεολόγοις καλουμένην Θέμιν (Hesiod. Theogon. 901); ἣν τὸ ὑπερβαίνειν ἐγχειρούν άθέμιτον μὲν εἶναι λέγομεν, ὑπερβαίνειν δὲ ὅμως μὴ δύνασθαι.
τίνα γάρ ἄλλην μητέρα ΛΙοιριόν ἢ ταύτην ἐκείνων ὑμνούντων ἠκούσαμενς οἶδα μὲν οὖν, ὅτι καὶ Μοίρας ἄλλας Ὀ., εἰ καὶ τοῖς αὐτοῖς ὀνόμασι χριόμενος, ἄπ’ αὐτῶν προελθεῖν φησιν τῶν
πρωτίστων θεων, ἐπέκεινα καὶ τῆς Κρόνου βασιλείας καὶ τῶν
νοερῶν ὅλως διακόσμων· ἄλλα κάκεῖνος ἄλλην Ἀνάγκην παρήγαγεν πρὸ τῶν Μοιρῶν, στυγερῶποί τε Ἀνάγκην λέγων προελθεῖν ἄπ’ ἐκείνων. 127. (101) Procl. in Plat. Cratyl. 406c p. 110, 15 Pasqu. παράγει οὖν αὐτὴν (sc. Venerem) ὁ Οὐρανὸς ἐκ τοῦ άφροῦ τῶν γονίμων ἑαυτοῦ μορίων ῥιφέντων1 εἰς τήν θάλασσαν, (ὃς φησιν Ὀρφεύς· μήδεα δ’ ἐς πέλαγοςῖ πέσεν ὑψόθεν, άμφὶ δὲ τοῖσι λευκὸς ἐπιπλωουσιν ἑλίσσετο πάντοθεν άφρός· ἐν δὲ περιπλομέναις ὥραις Ἐνιαυτὸς3 ἔτικτεν παρθένον αἰδοίην, ἣν δὴ παλάμαις ὑπέδεκτο 5 γεινομένην τό πρῶτον ὁμοῦ Ζῆλός τ’ Ἀπάτη τε.
1 ῥιφέντων Platt Journ. philol. Lond. XXVI 1899, 230; ῥιφέντος codd.
2 ἐς πέλαγος Α; εὐπέλαγος Β; ἐπέλαγος F; ἐνπέλαγος Ρ.
3 ἐνιαυτοῦ Platt.
Lob. I 542.
Hesiod. Theogon. 188
μήδεα ô’ ὥς τὸ πρῶτον ἀποτμήξας άόάμαντι κάββαλ’ ἀπ’ ἠπείροιο πολυκλύστωι ἐνὶ πόντωι, ὥς φέρετ’ ἂμ πέλαγος πουλὺν χρόνον, ἀμφὶ δὲ λευκὸς άφρός ἀπ’ άθανάτου χροὸς ὤρνυτο· τωι δ’ ἔνι κούρη 5 ἐθρέφθη κτλ. Ad vs. 3 cf. Εύχ. πρ. Μουσ. 18 Ὥρας 72’11’- Ἐνιαυτόν, Procl. in Plat. Tim. 37e (ΙΙΙ 40, 31 Diehl) ἐπεὶ καὶ οὐ τὸν χρόνον μόνον οὖς θεὸν ὑμνήκασιν, ἀλλὰ καὶ ἡμέραν αὐτην καὶ νύκτα καὶ μῆνα [θεὸν de]. Diehl] καὶ ἐνιαυτόν, 49 d (ΠΙ 89, 29 Diehl); V. 1Vaser RE2 V 2568. Ad VS. 5 γειιοιιένην τὸ πρῶτον cf. Hesiod. Theogon. 202 γεινομένηι τὰ πρῶτα. Ζῆλος Theogon. 384; Ἀπάτη Theogon. 224..
128. Procl. Theolog. Plat. IV 5 p. 188,22 καὶ πρὸ τούτων
(sc.P10tini et Iamblichi) ὁ Πλάτων αὐτὸς ἐν τῶι Κρατύλωι
128—132
ΙΕΡΟΙ ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ
183
(p. 396b ως λόγος) ταῖς Ὀρφικαῖς θεογονίαις (cf. supra p. 141) ἑπόμενος τοῦ μὲν Διὸς πατέρα τὸν Κρόνον (cf. fr. 139), τοῦ δὲ Κρόνου τον Οὐρανὸν ιῖποκαλεῖ. Lob. I 368.
129. (99) Procl. in Plat. Cratyl. 396 b. c p. 62, 3 Pasqu. ίὸς δ’ Ὀ. ἐνθὲωι στόματι λέγει, καὶ καταπίνει τὸν πρόγονον
αὐτοῦ τὸν Φανητα καὶ ἕγκολπίζεται πάσας αὐτοῦ τοὶς δυνάμεις ὁ Ζευς καὶ γίνεται πάντα νοερῶς ὅσαπερ ἦν ἐκεῖνος νοητῶς, καὶ ὁ Κρόνος πάσης τῆς δημιουργίας ἐνδίδωσι τῶι Διὶ τοὶς ἀρχὰς καὶ τῆς εἰς τα αἰσθητά προνοίας, καὶ ἑαυτὸν νοῶν ἥνωται τοῖς πρωτίστοις νοητοῖς καὶ πεπλήρωται ζτῶν ἐκεῖθεν 037a-
θῶν. διὸ καὶ τρέφεσθαί φησιν αὐτὸν ὁ θεολόγος ὑπὸ τῆς
Νυκτός·
ἐκ πάντων δὲ Κρόνον Νὺξ ἔτρεφεν ἠδ’ ἄτίταλλεν.
Idem versus etiam ap. Damasc. De princ. 67 (I 146, 17 Rue.)
post fr. 131. Lob. I 506; Kern De Theogon. 18. 57. 130. (245) Procl. in Hesiod. Opera 113 (Gaisf. ΙΙ 115, 9)
καὶ τοῦτο Κρόνιόν ἐστι· καὶ γαρ τὸν Κρόνον ἀεὶ μελαίνας ἔχειν
τας ἐπὶ τοῦ γενείου τρίχας φησὶν Ὀ.’ Πλάτων (Politic. 270 d. e) δὲ τούς ἐπὶ τῆς Κρονίας περιόδου οἷποβάλλειν φησὶ τὸ γῆρας, καὶ ἀεὶ γίνεσθαι νεωτέρους.’
Lob. I 511; M. Mayer Gigant. u. Titan. 238.
Cf. fr. 142.
_
131. (99) Damasc. De princ. 67 (I 146,12 Rue.) ἔοικε δὲ
καὶ Ὀ. τὸν Κρόνον εἰδώς νοῦν, (ὃς δηλοῖ ὅ τε σύμπας μῦθος ὁ περὶ αὐτοῦ καὶ ὁ ἀγκυλομήτης1 (καὶ add. Lob.) την Νύκτα ὥς πρωτην οὐσίαν καὶ τροφὸν πάντων (V. fr. 106) διὰ τοῦτο ανυμνουμένην αὐτὸν μάλιστα τὸν Κρόνον πεποιηκέναι (πεποίηκε Lob.) τρέφουσαν, (ὃς τοῦ νοῦ οὖσαν τὸ νοητόν, ἐπειδὴ τῶι νοοῦντι τροφὴ τὸ νοούμενόν ἐστι κατὰ τὸ λόγιον (Kroll De
orac. Chald. 19 n. 1). 1 καὶ τὸ ἀγκυλομήτης Usen. in Schoellii Proclo ad Remp. p. 38,15. Lob. I 506; Kern De Theogon. 57.
Hymn. XIII Κρόνου VS. 9 οἷγκυλομῆτα, φέριστε. 132. Damasc. De princ. 422 (ΙΙ 277, 5 Rue.) εἶτα ἐπὶ τούτοις καὶ εἰς τό κινούμενον προέρχεται καὶ ἑστώς, ἐπεὶ διὰ τοῦ
δημιουργοῦ καὶ ἡ ἐσχάτη φύσις ἑδράζεται τῶν ἄλλων ἐν τοῖς
κόλποις τῆς Ῥέας, ὥς ποιεῖ Ὀρφεύς· καὶ ἱ’λως ὁ δημιουργικὰς
184
IEPOI AOPOI EN ΡΑΨῼΙΑΙΑΙΣ KA'
132—135
ἅπασιν ὅρμος, ἦιδέ ἐστιν ἦ θεὸς ἢ καὶ πρώτη προάγει τὴν δημιουργίαν εἰς ὕλην. Procl. in Plat. Tim. 18 c (I 46, 27 Diehl) ἥ τε οὖν (Ήρα συμπρόεισι τῶι Διὶ πάντα άποτίκτουσα σὺν τῶι πατρί· διὸ καὶ ἰσοτελής (fr. 163) αὐτῶι Ι 47 D10“προσαγορεύεται· καὶ ἠ Ῥέα τῶι Κρόνωι· πάσης γάρ ἐστι τῆς Κρονίας δυνάμεως κόλπος ἦ θεὸς αὕτη· καὶ ἦ Γῆ τῶι Οὐρανῶι· πάντων γάρ ἦ Γῆ Mule, ῶν ὁ Οὐρανὸς πατήρ. Cf. Orac. Chald. apud
Krollium p. 30 (Ab. fr. 305):
Ῥείη τοι νοερῶν μακάρων πηγή τε ῥοή τε· πάντων γάρ πρῶτη δυνάμεις κόλποισιν άφράστοις δεξαμένη γενεὴν ἐπὶ πᾶν προχέει τροχάουσαν ubi VS. 2 cum Krollio Vix πατρὸς legendum est. Kern Herm. XXIII 1888, 488 n. XXVI. 133. Damasc. De princ. 284 (ΙΙ 157, 12 Rue.) ὁ μὲν γὰρ
Ὀ. δοκεῖ μᾶλλον τὴν ἄχρι φυτῶν τε καὶ τῶν ἄλλων καρπῶν
ὑποστρωννύναι φύσιν ὑπὸ τὴν Ῥέαν. εἰ μή ἄρα καὶ τὴν Γοργόνα νοοῖμεν ἄχρι τῶν λίθων αὐτῶν έκτείνουσαν τὴν ἑαυτῆς
ζωιογονίαν.
134. Procl. Theolog. Plat. V 11 init. p. 265, 25 ταῖς δὲ αὖ περὶ τοῦ βασιλέως τῶν νοερῶν θεῶν ὑπομνήσεσι πέρας ἐπιθέντες, ἐχομένως δή που τὴν βασιλίδα Ῥέαν ὑμνήσομεν. ταύτην γὰρ δή μητέρα τοῦ δημιουργοῦ τῶν ὅλων, δευτέραν δὲ τοῦ Κρόνου θεόν, Πλάτων τέ φησι καὶ Ὀρφεύς.
135. (100) Procl.- in Plat. Tim. 40e (ΠΙ 185, 28 Diehl)
,[anteit fr. 121]) τῶν γὰρ ἄλλων Ίιτάνων εἰς τὴν κατά τοῦ πατρὸς ·ἐπιβουλὴν ἱεμένων ὁ Ὠκεανὸς άπαγορεύει τε πρὸς τὰς’τῆς μητρὸς ἐπιτάξεις καὶ ἕνδοιάζει περὶ τῆς πράξεως· ἔνθ’ αὖτ’1 Ὠκεανὸς μὲν ένὶ μεγάροισιν ἔμιμνεν ὁρμαίνων, ποτέρωσε νόον τράποι, ἧῖ πατέρα ὃν Ι 18“Diehl γυ<ι>ῶσηι3 τε βίης καὶ άτάσθαλα λωβήσαιτο σὺν Κρόνωι ἥδ’ ἄλλοισιν ἀδελφοῖς, οἳπεπίθοντο 5 μητρὶ φίληι, ἢ τούς γε λιπῶν μένοι ἔνδον ἕκηλος. πολλά δὲ πορφύρων· μένεν ἥμενος ἐν μεγάροισι, σκυζόμενος ἧι μητρί,ᾼκασιγνήτοισι δὲ μᾶλλον.ημένει ὀὖν οὗτος ἅμα καὶ πρόεισι μετά τῆς Ίῆθύος συνέζευκται γὰρ αὐτῶι κατά τὴν πρῶτήν άπογέννησιν. οἱ δὲ ἄλλοι Τιτᾶνες ;εἰς διάκρισιν ἐπείγονται καὶ πρόοδον, ἡγεῖται δὲ αὐτῶν ὁ μέγιστος Κρόνος, ῶς φησιν ὁ θεολόγος (sequitur fr. 117).
135—138
ΙΕΡΟΙ ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΏΙΔΙΑΙΣ «ΚᾸ
185
1 οὖν vulgo. 2 ἢ Herm., ἠὲ codd. 3 γυ<ι>ώσηι Lob., γυιώσειε Duentz., γυώση QD, γνώση vulgo, γυμνώσηι Gesn. Herm. VIII vs. 31 p.468; Lob. I 507. 136. (103) Schol. Hesiod. Theogon. 209 (Gaisford Π 491)
(Ίιτᾶνες) παρά τὸ τετάσθαι καὶ έξαπλωθῆναι. ἢ ὅτι —— (ὃς λέγει οὗτος (se. Hesiodus) άπό τῆς δόξης τοῦ Ὀρφέως λαβών τοῦτο ——— ἱίτι πάλιν τιμωρῆσαι μέλλει ὁ Κρόνος τοὺς θεούς, καὶ λαβεῖν τὴν βασιλείαν αὐτοῦ, ἤγουν πάλιν ἐπικρατῆσαι μέλλει τὸ σκότος έκεῖνο τὸ άρχαιότατον τοὺς ζωιδιακοὺς κύκλους, τοὺς ἔχοντας τούς άστέρας. Lob. Π 793. Ad τὸ σκότος έκεῖνο τὸ άρχαιότατον cf. Plin. Epist. VI 20
p. 162, 22 Kuk. multz‘ad deos manus tollere, phares nusquam dam deos ullos aeternamque z'llam et novissz'mam noctem mzmdo inter-
firetabantur.
’
137. (114) Procl. in Plat. Cratyl. 396b p. 55, 11 Pasqu.
μόνος δ’ ὁ Κρόνος καὶ άφαιρεῖται τὸν Οὐρανὸν τὴν βασιλείαν
τελέως, καὶ τῶι Διὶ παραχωρεῖ τῆς ἡγεμονίας, τέμνων καὶ
τεμνόμενος, ὥς φησιν ὁ μῦθος. ἐπεὶ τοίνυν τὴν τοιαύτην διαδοχὴν ὑβριστικὴν οὖσαν έπὶ Κρόνου λεγομένην ἑοόρα ὁ Πλάτων παρά τοῖς θεολόγοις, μνήμης ἠξίωσεν καὶ τὴν έν τῶι ὀνόματι φαντασίαν τῆς ὕβρεως, ἵνα καὶ ταύτηι προσῆκον άποφήνηι
τὸ ὄνομα τῶι θεῶι, καὶ εἰκόνα φέρον τῆς περὶ ἐκεῖνον μυθευομένης ὕβρεως, ἡμᾶς δ’ άναδιδάξηι καὶ τὰ μυθικά πλάσματα πρὸς τήν άλήθειαν ἐπανάγειν, ὥς προσήκει περὶ θεῶν καὶ τὴν φαινομένην τερατολογίαν εἰς ἐπιστημονικὴν ἔννοιαν ἀναπέμπειν.
Lob. I 507; Dieterich Abraæas 76; M. Mayer ap. Rosch. Π 1470.
Lyd. De mens. IV 64 p. 116, 21 W. τεχθῆναι δ’ αὐτὴν (se. Ἀφροδίτην) άξιοῦσιν άπό τῶν Κρόνου μηδέων, τουτέστιν
άπὸ τοῦ αἰῶνος. Calixto? ap. Schol. G falsarii Ovid. Ib. 273 p. 51 Ellis (Saturnus) parte est laesus eadem pocnamgue ιι nato quam (ledit z'pse tulz't. ·
138. Procl. in Plat. Rempubl. ΙΙ 297,49 Kr. καὶταῦ<τ>α (καὶ οἱ θεολό>γοι γιγνώσκοντες τὸν βίαι λαβόντα τὴν βασιλείαν καὶ τοὺς ἑαυτοῦ παῖδας ἐ<σθί>ειν ἐμυθολόγησαν, ὥς δέον ὂν τὸν βιασάμενον (τὸν) πατέρα καὶ περὶ·τούς παῖδας εἶναι τοιοῦτον· τοῦτο δέ ἐστιν τὸν δι’ ὑπεροχήν δυνάμεως ἑτέρας ἡγησάμενον βασιλείας καὶ ὅσα γεννᾶι παρ’ ἑαυτῶι κατέχειν. -
186
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨᾩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ
138—141
d l Supplementa Schoellii (p. 90, 1) sunt; nonnulla autem eo rectius Kr. in co. egit.
139. (243) Lactant. Divin. instit. I 13,11 (I 52, 3 Br.) O. qui
a temporibus οίιιε fuit recentior, aperte Summum in terra et apud hommes regnasse commemomt:
προότιστος1 μὲνῖ ἄνασσεν ἐπιχθονίων3 Κρόνος ἀνδρῶν·
ἐκ δὲ4 Κρόνουὸ γένετ’ αὐτὸς6 ἄναξ μέγας εύρυόπα Ζεύς.7
Graeca 0m. R, in mg. interpretat. latin. add. man. rec. 1 προ· τοστις Ρ, προτιστος V. 2 μην Ρ. 3 ἄναξεν V; ἄναξ ἐκ ἐπιχθονίων ed. prior.; ἄναξ ἀπ’ Herm.; ἄνασσεν corr. Walch. (et Gust. Wolff) V. Lob. I 510 n. e. Protz'ston menanar cenepz's tom’onchro nos andron H. _4 καὶ S, δὲ 0m. P. 5 κρονος PV. 6 γενετατος S, γηνεταιτος P, γένετ’ αὖτις Lob. 7 ecdecho-o nugenete aut cesaraœ megas europazaeus H. Interpretationes latinae diversae in S et P.
Herm. XLVII;
Lob. I 510;
C. L. Struve Op. sel. I 131;
Gust. Wole Philolog. XVI 1860, 527 n. 5; Holwerda 309. 140. Procl. in Rempubl. ΙΙ 74, 26 Kr. ὁ μὲν θεολόγος Ὀ. τρία γένη παραδέδωκεν ἀνθρώπων· πρώτιστον τὸ χρυσοῦν, ὅπερ ὑποστῆσαι τὸν Φάνητά, φησιν· δεύτερον τὸ ἀργυροῦν, οὗ φησιν ἄρξαι τὸν μέγιστον Κρόνον· τρίτον τὸ Τιτανικόν, ὅ φησιν έκ τῶν Τιτανικοῖν μελῶν τὸν Δία συστήσασθαι (cf. Olympiodor. in Phaedon. 68 c p. 48, 25 NorV.)' συννοήσας οὖς Ι 75 Km“έν τρισὶν ὅροις τούτοις πᾶν εἶδος περιέχεται τῆς ἀνθρωπίνης ζωῆς. ἢ γαρ
νοερόν ἐστιν καὶ θεῖον, αὐτοῖς τοῖς ἀκροτάτοις τῶν ὄντων ἐνι-
δρυμένον, ἢ πρὸς ἑαυτό ἐπέστραπται καὶ νοεῖ ἑαυτό καὶ ἀγαπᾶι την τοιαύτην ζωήν, ἢ πρὸς τὰ χείρονα βλέπει καὶ μετ’ ἐκείνων ἐθέλει ζῆν ἀλόγων ὄντων. τριττῆς οὖν οὔσης τῆς ἀνθρωπίνης ζωῆς τὸ μὲν πρώτιστον ἀπὸ τοῦ Φάνητός ἐστιν, ὃς πᾶν τὸ νοοῦν συνάπτει τοῖς νοητοῖς, τὸ δὲ δεύτερον ἀπὸ τοῦ Κρόνου τοῦ προότου, φησὶν ὁ μῦθος, ἀγκυλομήτου (V. ἓν. 131) καὶ πάντα πρὸς ἑαυτὰ ποιοῦντος ἐπιστρέφειν, τὸ δὲ τρίτον ἀπὸ Διὸς τοῦ τῶν δευτέρων προνοεῖν καὶ διακοσμεῖν τὰ χείρονα διδάσκοντος· τοῦτο γὰρ ἴδιον δημιουργίας.
Lob. I 510; Vâri Wien. Stud. ΧΠ 1890, 222 n. 1; Dieterich
Abraæas 127; HGeg 51 n.'1.
”
141. (244) Procl. Hesiod. Op. et Dies 126 (Gaisf. ΙΙ 121, 18)
ὁ μὲν Ὀ. τοῦ ἀργυροῦ γένους βασιλεύειν φησὶ τὸν Κρόνον, τοὺς κατὰ τὸν καθαρὸν λόγον ζῶντας ἀργυροῦς λέγων ὥσπερ τοὺς κατὰ νοῦν μόνον χρυσοῦς· ὁ δὲ <Ησίοδος (Opera 127) ἐθέλων
141—142
ΙΕΡΟΙ ΛΟΙὈΙ ΕΝ ΡΑΨῼῙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
187
τήν μεταβολὴν ἐνδείξασθαι τῆς ἀνθρωπίνης ζωῆς τὸ ἀργυροῦν γένος τῶν ἀνθρώπων ποιεῖ ῥάθυμον.
Lob. I 510; Holwerda 309.
142. (245) Procl. Theolog. Plat. V 10 p. 264, 20 τῶν δὲ θεολόγων τὸ ἀγήρων τῆι τάξει ταύτηι (se. τῆι Κρονίαι) προσήκειν λεγόντων, ὥς οἵ τε βάρβαροί φασι, καὶ ὁ τῶν Ἑλλήνων θεολόγος Ὀ. —- καὶ γὰρ οὗτος ἀεὶ μελαίνας τὰς τοῦ Κρονίου προσώπου τρίχας μυστικῶς λέγει, καὶ μηδαμῶς γίγνεσθαι πολιὰς (V. fr. 130) -—— θαυμάζω τὸν τοῦ Πλάτωνος ἔνθεον νοῦν τοὶ αὕτά περὶ τοῦ θεοῦ τούτου τοῖς κατ’ (καθ’ Port.) ἴχνος αὐτοῦ πορευομένοις ἐκφαίνοντα. ἐν γάρ τῆι Κρονίαι περιόδωι τό γῆρας ἀφιέναι φησὶ τὰς ψυχάς, ἐπὶ δὲ τὸ νέον ἀνακάμπτειν, καὶ τὸ πολιὸν μὲν ἀφαιρεῖν, τὰς δὲ τρίχας μελαίνας ἴσχειν. τῶν γὰρ πρεσβυτέρων (φησὶν Sc. Plat. Polit. 270 d. e) αἱ λευκαὶ τρίχες έμελαίνοντο. τῶν δὲ γενειοόντων αἱ παρειαὶ λειαινόμεναι, εἰς τήν παρελθοῦσαν ὥραν καθίσταντο. ταῦτα μὲν ὁ Ἐλεάτης ξένος. ὁ δέ γε Ὀ. τὰ τούτοις ὅμοια περὶ τοῦ θεοῦ (sc. Κρόνου) διατάττεται· —————— ὑπὸ Ζηνὶ Κρονίωνι ἀθάνατον αἰῶνα καμεῖν, καθαροϊο γενείου ———— διεράς χαίτας εὐώδεας, οὐδὲ -- ήπεδανοϊο μιγήμεναι ἄνθεϊ λευκοῖι· 5 —————— ἀλλ’ ἐριθηλέα λάχνην. Unde restituendum esse Videtur: vvvvvv —v1 ὑπὸ Ζηνὶ Κρονίωνιῖ ἀθάνατον (τ’) αἰῶνα3 λαχεῖν4 καθαροῖο γενείου (καὶ) διεράς5 χαίτας εὐώδεας, οὐδέ (τι πάμπαν)6 <γήραος>ῖ ήπεδανοῖο μιγήμεναι ἄνθεϊ λευκῶι, 5 ἀλλ<ἀ περὶ κροτάφοισιν ἔχειν>8 ἐριθηλέα λάχνήν.
1 τοῖσι πάλαι πέπρωται suppl. Lob.; ἀλλὰ Κρόνον φάσκουσι Mullach. 2 ὑπὸ Ζηνὸς Κρονίωνος mavult Lob. 8 (τ’) αἰῶνα Duentz. 4 λαχεῖν
Hermann ap. Lob., qui ipse νέμειν praefert; καμεῖν ed. Porti. 5 καθαροῖσι
γένειον καὶ διεροῖς Herwerd. Herm. V 1871,143; καὶ add. Herm. αὐτοῖς) Duentz.; οὐδέ (τι πάμπαν> Herwerd.
Hermann.;..... ἀλλ’ αἰεὶ ἐ. λ. Duentzer.
6 οὐδέ 8 suppl.
(τι τόν γε) idem; Lob. pronomcn aut particz'pz'um plurale postulat, οὐδέ (ποτ’
7 γήραος add. Gesn.
Herm. ap. Lob. I 511; Duentzer 79 fr. IX; Mayer Gigant.
u. Tit. 238; Vâri Wien. Stud. ΧΠ 1890,224.
Spectat Orphicos forsitan Pindar. Ol. ΙΙ 68 Schn ὅσοι δ’
ἐτόλμασαν ἐστρὶς ἑκατέρωθι μείναντες ἀπό πάμπαν ἀδίκων ἔχειν ψυχάν, ἔτειλαν Διὸς ὁδὸν παρά Κρόνου τύρσιν (ἣν ἔταξε τοῖς
188
IEPOI AOPOI EN ΡΑΨᾨΙΛῙΑΙΣ ΚΔ
142—145
δικαίοις schol. I 93, 16 D11). Cf. etiam Pindar. Pyth. IV 291 λῦσε δὲ· Ζεὺς ἄφθιτος Τιτᾶνας. 143. Procl. in Plat. Rempubl. Π 53, 2 Kr. δεῖ δέ, ὥσπερ ἑκατέρας εἰσὶν ἡγεμόνες, οὕτω καὶ τὸν ἕνα προστάτην τῆς συναμφοτέρας νοεῖν άνόδου τε καὶ καθόδου καὶ τῆς διπλῆς ἐν τῆι γενέσει ζωῆς εὐγονίας τε καὶ δυσγονίας· ὃν, εἰ δεῖ τῆι ἐμῆι μαντεῖαι προσέχειν, οὐκ ἄλλον τὸν Προμηθέα δεῖ νομίζειν, ὃν καὶ Πλάτων έν Πρωταγόραι (320d), τῆς άνθρωπίνης ζωῆς ἔφορον, ὥσπερ τ<ὀν> Ἐπιμηθέα τῆς άλόγου φησίν, καὶ Ὀ. καὶ
εΗσίοδος (Theogon. 565) διὰ τῆς κλοπῆς τοῦ πυρὸς καὶ τῆς εἰς
ἀνθρώπους δόσεως ἐνδείκνυνται τὴν ψυχήν οἷπό τοῦ νοητοῦ κατάγειν εἰς τὴν γένεσιν, ῶς τῆς ἀνθρωπίνης περιόδου κύριον καὶ τῶν ἀμεινόνων καὶ χειρόνων γενέσεων. Cf. Olympiodor. in Plat. Phaed. B ρξη’ p. 122, 13 Norvin. 144. (105. 129) Procl. in Plat. Tim. 30 a (Ι 396, 29 Diehl) ἡ Θέμις εἰκότως έν άρχαῖς παραλαμβάνεται τῆς δημιουργίας· αὕτη γάρ ἐστιν ἡ τῶν δημιουργικῶν θεσμῶν αἰτία, Ι 397 Diem καὶ άπὸ ταύτης άδιαλύτως ἦ τάξις συνέστη τοῦ παντός, διὸ καὶ μένει μὲν παρθένος πρὸ τῆς τοῦ δημιουργοῦ προόδου κατὰ τούς χρησμοὺς τῆς Νυκτός· ἔστ’ ἂν Ῥείη παῖδα τέκηι Κρόνωι1 έν φιλότητι. συμπαράγει δὲ· τῶι Διὶ τὴν τριάδα τῶν Ὡρῶν (V. Hymn. XLIII)‘ταῖς ἐπιτέτραπται μέγας οὐρανὸς Οὔλυμπός τε, ἠμὲν άνακλϊναι πυκινὸν νέφος ἠδ’ ἐπιθεῖναι (Hom. Il. E 750).
1 παῖδα τέκηι Κρόνωι Herwerd. Herm. V 1871,138; τέκοι παῖδα Κρόνωι
Herm.; τε καὶ παῖδα κρόνω M, τε καὶ κρόνω παῖδα P, τέκεν παῖδα κρόνω N.
Herm. p.503 n. 1; Lob. I 539; Holwerda 290.
Hesiod. Theogon. 453 Ῥείη δὲ δμηθεῖσα Κρόνωι τέκε φαί-
διμα τέκνα.
’
145. (106. 128) Procl. in Plat. Cratyl. 403e (90, 28 Pasqu.)
ὅτι τὴν Δήμητρα Ὀ. μέν, τὴν αὐτὴν λέγων τῆι Ῥέαι εἶναι, λέγει ὅτι ἄνω μὲν μετά Κρόνου οὖσα άνΙ91ΡὸεἿΠ-εκφοίτητος Ῥέα ἐστίν, προβάλλουσα δὲ καὶ άπογεννῶσα τὸν Δία Δημήτηρ. λέγει γάρ· ᾗ Ῥείη τὸ πρὶν ἐοῦσα,1 ἐπεὶ Διὸς ἔπλετο μήτηρ,
Δημήτηρ γέγονε·2
1 ρείητ-ἐοῦσα Werf.; ρείην-ἐοῦσαν codd.; ἐοῦσα (γ’) Mullach. 2 γέγονε
Δημήτηρ codd.; transp. Boisson, γίγνετο Δ. Werf.; γεγονέναι Δήμητρα Lob.
145—147
ῙΕΡΟΙ ΑΟΙὈΙ ΕΝ ΡΑΨῼΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
189
qui haec duo verba Proclo relinquenda esse censet et Ῥείην-ἐοῦσαν servans
Orphea κίκλησκον Δήμητρα vel simile quid scripsisse Opinatur. Res dubia est.
Idem in Cratyl. 401 c p. 80,10 Pasqu. ό δ’ Ὀ. τρόπον μέν
τινα τήν αὐτὴν εἶναι τὴν Δήμητρα τῆι ὅληι ζωιογονίαι, τρόπον
δ’ ἄλλον οὐ την αὐτήν· ἄνω μὲν γάρ οὖσα Ῥέα ἐστί, κάτω δὲ μετά τοῦ Διὸς Δημήτηρ· καὶ γαρ τὰ παραγόμενοι1 ὅμοιά εἰσιν τοῖς παράγουσιν καὶ σχεδὸν τὰ αὐτά.
1 παραγόμενα ᾗνθῐὶἦ παραγενόμενα codd. 1
Theolog. Plat. V 11 p. 267, 38 καὶ δὴ καὶ (sc. Plato) ἐν Νόμοις τὰς Θεσμοφόρους θεας άνυμνιόν εἰς την ἕνωσιν τῆς τε Δήμητρος καὶ τῆς Κόρης άναπέμπει πᾶσαν τὴν ἔνθεσμον-«ζωήν.
ἐπεὶ κατ’ Ὀρφέα τοόι μὲν Κρόνωι συνοῦσα κατά τὴν άκρότητα
τὴν ἑαυτῆς ἦ μέση θεὸς Ῥέα καλεῖται, τὸν δὲ Δία παράγουσα καὶ μετὰ Διὸς ἐκφαίνουσα τούς τε ὅλους καὶ τοὺς μερικούς διακόσμους τῶν θεῶν Δημήτηρ. καὶ ἔστιν ὁ σύμπας τῆς μέσης ζωῆς διάκοσμος περιληπτικός τῶν τε ἄλλων Τιτανίδων, καὶ δὴ καὶ τῆς Δήμητρος. ταύτην γὰρ προεστήσατο μονάδα συναγωγὸν
μέσην τῶν ἐν αὐτῆι πασῶν τάξεων, τῶν τε κρυφίων καὶτῶν
μεριζομένων περὶ τας γεννητικὰς τῆς θεοῦ δυνάμεις. τριτταὶ δέ εἰσιν ἑκάτεραι. καὶ τὴν μὲν ἄνω τριάδα συνάπτειτοόι Κρόνωι, τὴν δὲ κάτω συνυφαίνει τῆι δημιουργικῆι τάξει. Ι 268 μέσην δὲ οὖσαν τὴν Δημητριακήν μονάδα συντεταγμένην, ἅμα καὶ
έξηιρημένην ιῖποφαίνει τοῦ δημιουργοῦ τῶν ὅλων. καὶ γὰρ
ὑφίστησι Δία’ μετά τῆς ὅλης καὶ συναπογεννᾶι τῆν Κόρην μετα τοῦ Διός. ἦ μὲν οῦν μέση τῶν πατέρων πρόγονος θεὸς διά τούτων άνυμνείσθω τῶν λόγων.
Lob. I 537; Gruppe Griech. Mythol. ΙΙ 1169 n. 7.
Cf. Phere’cyd. fr. 1 (Diels H3 202, 3) Ζὰς μὲν καὶ Χρόνος ἦσαν άεὶ καὶ Χθονίη· Χθονίηι δὲ ὄνομα ἐγένετο Γῆ, ἐπειδὴ αὐτῆι Ζὰς γῆν γέρας διδοῖ. 146. Damasc. De princ. 267 (ΙΙ 134, 17 Rue.) καὶ γὰρ ὃ παρ’ Ὀρφεῖ Κρόνος, ὃς Ἠτάν1 ἐστι κατα τὸν ἑαυτοῦ ὑπεζωκότα, καὶ καταπίνει τα οἰκεῖα γεννήματα κατα’τὸν άμείλικτον. Cf.
Procl. in Plat. Remp. Π 61, 22 Kr..
1 τι πᾶν cod. B.
Cf. Hymn. XIII Κρόνου VS. 2 όίλκιμε Ἠτάν.
147. (108) Schol. Lycophr. 399 p. 149, 11 Sch. δίσκον δὲ τὸν Δία λέγειδιὰ τὸν λίθον τὸν άντὶ Διὸς ὑπὸ Ῥέας-σπαρ-
γανωθέντα καὶ ὑπὸ Κρόνου καταποθέντα, (ὅς φησιν <Ησίοδος ἐν
190
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΑΙΑῙΣ ΚΔ’
147-151
τῆι Θεογονίαι (VS. 485) [τὴν Ὀρφέως ὑποκλέψας καὶ παραφθείρας Θεογονίαν]
Quae extrema uncis inclusi, ex Tzetzae classe ΙΙ sumpta sunt.
Lob. I 516.
Cf. Ioann. Gaz. Descript. tab. mundi I 49 de Sole a. Caelo evomito supra fr. 21a p.92. 148. (115) Procl. in Plat. Remp. I 138, 23 Kr. καὶ γὰρ
ἐκεῖνος καθεύδων πρώτιστος παραδέδοται τῶν θεῶν· ἔνθα Κρόνος μὲν ἔπειτα φαγών δολόεσσαν ἐδωδήν κεῖτο μέγα ῥέγχων.
Lob. I 516; Dieterich Abraxas 76 n. 5.
149. (45). Clem. Alex. Strom. VI 2. 26, 2 (Π 442,12 Staeh.) ἔν τε τῆι Θεογονίαι (V. p. 141) ἐπὶ τοῦ Κρόνου Ὀρφεῖ πεποίηται· κεῖτ’ ἀποδοχμώσας παχὺν αὐχένα, κὰδ δέ μιν ὕπνος ἦίρει1 πανδαμάτωρ, ταῦτα δὲὍμηρος ἐπὶ τοῦ Κύκλωπος μετέθηκεν (0d. ι 372). Antêit fr. 206 ἐκ τοῦ Διονύσου άφανισμοῦ.
1 ἦρει L.
Herm. XVIII vs. 3 p. 478; Lob. I 517; Schuster 49; Stemp-
linger Plagiat in der griech. Lit. 68. 150. Damasc. De princ. 278 (Π 150, 22 Rue.) τέταρτον καὶ δέκατον, αὐτό καθ’ αὑτὸ ζητήσωμεν διὰ τί ὅ μὲν πρῶτος πατὴρ (sc. Phanes) καὶ ὁ τρίτος (se. Iuppitel‘) οὐ παράγει Κουρητικήν τάξιν παρὰ τοῖς (Ἐλλησιν, μόνη δὲ ἦ Ῥέα τούς Κούρητας άπογεννᾶι, οὓς άμειλὶκτους (V. frr. 146. 151) εἷναί φαμεν· ὅλως δὲ διὰ τί αὐτῆι συντετάχθαι1 τρεῖς, ἑνὸς ὄντος αὐτῆς άμειλίκτου’κατά τήν θεοπαράδοτον φήμην.
1 συντετάχθαι (φαμέν) suppl. dubitanter Rue.
Holwerda 312. 151. (112. 194. 210) Procl. in Plat. Cratyl. 396b p. 58, 1 Pasqu. τοσαύτη γάρ ἐστιν ἡ τοῦ θεοῦ τούτου (Saturni) πάσης τῆς πρὸς τὰ καταδεέστερα συντάξεως ὑπερβολή καὶ ἡ πρὸς τὸ νοητὸν ἄχραντος ἕνωσις, ὥστε μηδὲ τῆς Κουρητικῆς αὐτὸν δεῖ· σθαι φρουρᾶς, ὥσπερ τὴν Ῥέαν καὶ τὸν Δία καὶ τὴν Κόρην· πάντες γὰρ οὗτοι διὰ τὰς εἰς τά δεύτερα προόδους τῆς άτρέπτου φυλακῆς τῶν Κουρήτων ἐδεήθησαν· ὁ δὲ Κρόνος, ἐν ἑαυτῶι μονίμως ἱδρυμένος καὶ άφ) ὅλων τῶν δευτέρων ἁρπάσας ἑαυτόν, τῆς παρὰ τιόν Κουρήτων ὑπερίδρυται φρουρᾶς, ἔχει δὲ καὶ τού-
151
IEPOI AOPOI EN ΡΑΨῼΙΑΙΑῙΣ ΚΔ
191
των ἑνοειδῶς ἐν ἑαυτῶι τὴν αἰτίαν· τό γὰρ καθαρὸν τοῦτο καὶ τὸ ἄχραντον ὑπόστασιν παρέχεται πάσαις ταῖς τῶν Κουρήτων προόδοις. Idem in Plat. Tim. 280 (I 317, 11 Diehl) ὥσπερ γὰρ ὁ θεολόγος περὶζ αὐτὸν (sc. Iovem) ἵστησι τὴν Κουρητικήν τάξιν, οὕτω δὴ καὶ ὁ Πλάτων (Protag. 321d) (φυλακὰς φοβεράς’ εἷναί φησι περὶ αὐτόν, καὶ ῶς ἐκεῖνος ἐπὶ τῆς τοῦ Ὀλύμπου κορυφῆς αὐτὸν ἱδρύει, οὕτως καὶ οὗτος (τήν ἀκρόπολιν’ ἀνῆκεν αὕτῶι, ἐν ἧι διαιωνίως ἱδρυμένος διὰ τῶν μέσων τάξεων κοσμεῖ τοὶ πάντα. τίς μὲν οὖν ὁ δημιουργός ἐστι καὶ ὅτι νοῦς θεῖος τῆς ὅλης ποιήσεως αἴτιος, εἰρήσθω διὰ τούτων, καὶ ὅπως ὑπό τε Ὀρφέως καὶ Πλάτωνος ὁ αὐτὸς ἀνυμνεῖται δημιουργὸς Ζεύς, ἀπὸ τούτων ὑπεμνήσθω (Diehl] an ὑπομεμνήσθωὲ ὑπομνήσθω Ρ). Idem Theolog‘. Plat. V 3 p. 253, 36 ἀλλά μὴν καὶ τριάδα τὴν ἀμείλικτον καὶ ἄχραντον τῶν νοερῶν θεῶν διαρρήδην ὁ Πλάτων ἑπόμενος τῶι Ὀρφεῖ Κουρητικήν ἀποκαλεῖ, καθάπερ ἐν Νόμοις (VII 796 b) φησὶν ὁ Ἀθηναῖος ξένος τοὶ τῶν Κουρήτων ἐνόπλια παίγνια καὶ τήν ἔνρυθμον (ἔρρυθμον Port.) χορείαν αὐτῶν ἀνυμνῶν. καὶ γὰρ Ὀ. τοὺς Κούρητας φύλακας τῶι Διὶ παρίστησι τρεῖς ὄντας. καὶ οἱ θεσμοὶ τῶν Κρητῶν καὶ ἡ Ἑλληνικῆ πᾶσα θεολογία τήν καθαράν καὶ ἄχραντον ζωὴν καὶ ἐνέρ-
γειαν εἰς τὴν τάξιν ταύτην ἀναπέμπουσιν· οὐδὲ γὰρ ἄλλο τι τὸ κορόν ἢ τό καθαρὸν καὶ ἀκήρατον ἐνδείκνυται. Cf. eundem 1.1. V35 init. p. 322, 23 ἴθι δὴ οὖν ἀπὸ τῆς ἀορίστου ταύτης καὶ κοινῆς περὶ τῶν θεῶν τούτων διδασκαλίας καὶ τήν Ἑλληνικὴν περὶ αὐτῆς φήμην ὑπὸ τοῦ Πλάτωνος ἦμῖνζζπαραδοθεῖσαν εἰς μέσον ἀγάγωμεν καὶ ἐπιδείξωμεν αὐτὸν καὶ μέχρι τῶν ὀνομάτων ἑπόμενον τοῖς παρ’ (Ἑλλησι θεολόγοις, καθάπερ ἐν τῆι τῶν
τριῶν βασιλέων μυστικῆι θεωρίαι, κάν τῆι τῶν ἀχράντων θεῶν
ἐξηγήσει, τῆς ἐκείνων οὐκ ἀφιστάμενον ὑφηγήσεως. τίς γὰρ οὐκ οἶδε τῶν καὶ σμικροὶ τῆς Ἑλληνικῆς θεοσοφίας ἀκηκοότων ἔν τε ταῖς ἀρρήτοις αὐτῶν τελεταῖς καὶ ταῖς ἄλλαις περὶ τῶν θεῶν πραγματείαις τὴν τῶν Κουρήτων τάξιν παρ’ αὐτοῖς διαφερόντως ὑμνημένην ως τῆς ἀχράντου προεστῶσαν ἰδιότητος, τῆς θεᾶς ἡγεμονΟὗσαν καὶ τήν φρουρὰν τῶν ὅλων εἰς αὐτὴν ἀναδησαμένην,· οὗτοι (αὐτοὶ Port.) γοῦν οἱ θεοὶ καὶ τήν βασιλίδα Ῥέαν λέγονται φρουρεῖν καὶ τὸν τῶν ὅλων δημιουργόν, καὶ
μέχρι τῶν αἰτίων τῆς μεριστῆς ζωιογονὶας τε καὶ δημιουργίας
προϊόντες, τήν τε Κόρην ἐν ἐκείνοις καὶ τὸν Διόνυσον, ἐξηιρημένους τῶν δευτέρων φυλάττειν, ὥσπερ ἐνταῦθα τοὶς τῆς ὅλης ζωῆς ζωιογονίας καὶ τῆς παντελοῦς δημιουργίας (δημιουργήας
192
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
151—152
Port.) πρωτουργούς ἀνέχουσι μονάδας· ταύτην δή οὖν τὴν Κουρητικήν τάξιν ού μόνον. Ὀ. καὶ οἱ πρὸ τοῦ Πλάτωνος ἔγνω, σαν θεολόγοι καὶ γνόντες ἐθρήσκευσαν, ἀλλά καὶ ὃ Ἀθηναῖος ξένος έν Νόμοις (VH 796 b) ἀνύμνησε. τὰ γὰρ έν Κρήτηι τῶν Κουρήτων ἐνόπλια παίγνια, πάσης τῆς εὐρύθμου κινήσεως εἷναί φησιν ἀρχηγικά παραδείγματα. καὶ νῦν οὐδὲ τοῦτο ἀπέχρησεν
αύτῶι τό τῆς Κουρητικῆς μνησθῆναι ταύτης τάξεως, ἀλλὰ καὶ
προστίθησι καὶ τὴν μίαν αὐτῶν ἑνάδα, τήν δέσποιναν ὑμνῶν Ἀθηνᾶν, 1 323 ἧς καὶ ἦ παρά τοῖς πρὸ αὐτοῦ θεολόγοις μυσταγωγία τήν ὅλην ἐξάπτει τῶν Κουρήτων πρόοδον, ἄνω μὲν αὐτοὺς περιστρέφουσα τοῖς Ἀθηναϊκοῖς συμβόλοις, ὥς τῆς ἀειθαλοῦς ζωῆς καὶ τῆς ἀκμαίας νοήσεως προστάτας, κάτω δὲ· περιφανῶς ὑποτάττουσα τῆι τῆς Ἀθηνᾶς προνοίαι. οἱ μὲν γάρ πρώτιστοι Κούρητες, ἅτε τῆς νοητῆς ὄντες θεοὶ καὶ κρυφίας ὀπαδοί, τοῖς ἐκεῖθεν προϊοῦσιν ἀρκοῦνται συνθήμασιν. οἱ δὲ ἐν ταῖς δευτέραις καὶ τρίταις τάξεσι τῆς νοερᾶς Ἀθηναῖκῆς ἐξήρτηνται μονάδος.... ὅθεν δή καὶ οἱ Κούρητες τήν ἕπωνυμίαν ἔλαχον τῆς ἀχράντου προεστῶτες καθαρότητος τῶν θεῶν et VI 13 p. 382,11. Olympiodor. in Plat. Phaedon. B gxa’
p. 110, 24 Norv. καὶ οἱ Κούρητες περὶ τοὺς δημιουργικοὺς θεούς, ὅτι νενεύκασι πρὸς τὸ χεῖρον.
Lob. I 546; Gruppe Suppl. 715 et Grieck. Mythol. Π 1169 n. 7; Maafi Orpheus 96 n. 124; Poerner De Curet. et Corybant. diss. Ha]. XXII 1913, 372. '
Ῥέας Κούρητες Mesomedes (Hadriani aequalis) Εἰς τὴν Ἶσιν VS. 16 ed. Wilamowitz Griçciz. Verskunst 598. 152. (111) Procl. Theolog. Plat. IV 16 p. 206,4 τῶι δὲ· τῆς Ἀδραστείας θεσμῶι πάντα ὑπήκοα, καὶ πᾶσαι διανομαὶ θεῶν, καὶ μέτρα πάντα καὶ φρουραὶ διά τοῦτον ὑφεστήκασι. παρ’ Ὀρφεῖ δὲ καὶ φρουρεῖν λέγεται τὸν ὅλον δημιουργόν,1 καὶ χάλκεαῖ ῥόπτρα λαβοῦσα καὶ τύπανον 7L αἴγηκες3 οὕτως ἠχεῖν, ὥστε πάντας ἐπιστρέφειν εἷς αὐτὴν τοὺς θεούς. ô‘καὶ Σωκράτης ἀπομιμούμενος, τὸν ἦχον λέγω τὸν μυθικὸν τὸν ἐπὶ πάντα διατείνοντα κηρύγματι, παραπλησίως τὸν θεσμὸν τῆς Ἀδραστείας ἐπὶ πάσας προάγει τὰς ψυχάς. θεσμὸς δὲ Ἀδραστείας ὅδε· ἥτις ἂν ψυχή κατίδοι τι τῶν ἀληθῶν μέχρι [τε]4 τῆς, ἑτέρας περιόδου, εἶναι ἀπήμονα μόνον, ούχὶ τὸν Ὀρφικὸν ἦχον ἀποτυπωσάμενος διά τοῦδε τοῦ κηρύγματος καὶ οἷον ὕμνον
152—154
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
193
τινά τοῦτον τῆς Ἀδραστείας ἀναφθεγξάμενος. πρῶτον μὲν γὰρ θεσμὸν αὐτὸν ἄλλ’ ού νόμον προσείρηκεν, ὥσπερ τὸν Κρόνιον
καὶ τὸν Δίϊον.
1 τὸν τῶν ὅλων ὃ. Ab.; sed cf. e. g. Procl. in Tim. 280 (I 315,14
Diehl) τὴν Δίκην ὃλην ὀπαδὸν αὑτοῦ. 2 χάλκια Wilamowitz Herm. LIV 1919, 60. 3 τ. αίγηκες (non αῧγηκες [Wilam.]) ed. Porti quae vertit tympano εκ pelle caprina facto. τύμπανα ἠχήεντα Lob. conferens Nonn. XLIV 139 κύμβαλα δ’ ἠχήεντα, τύπανον λιγύηχες Wilam., v. etiam Neustadt De Iove
Cretico diss. Berol._1906, 6. 4 delevi.
Lob. I 515; Kern Archaeol. Jahrb. ΙΙΙ 1888, 235; Gruppe Suppl. 746.
Vide fr. 105 b.
153. (308) Martyrium Theodoti Ancyrani et septem cum
eo virginum Acta S. S. 18 Μαίί c. 24 d. e (IV p. 160 B011.) Ὀ. γὰρ ὁ ὑμέτερος ποιητὴς λέγει, ὅτι Ζεὺς τὸν Κρόνον τὸν ἴδιον πατέρα ἐφόνευσε καὶ ἔσχε τὴν ἰδίαν μητέρα τὴν Ῥέαν, καὶ ἐξ αὐτῶν γεννᾶται ἦ Περσεφόνη, ἢν καὶ αὐτὴν1 ἐμίανεν· ἔσχε δὲ καὶ τὴν ἰδίαν άδελφὴν (Ήραν γυναῖκα. καὶ Ἀπόλλων δὲ τήν ἰδίαν άδελφὴν ἔσχεν Ἄρτεμιν, ἢν καὶ ἐμίανεν ἐν Δήλωι παρὰ τῶι βωμῶι. καὶ ὁ Ἄρης δὲ τήν Ἀφροδίτην. καὶ ὁ (Ἠφαιστος τὴν Ἀθηνᾶν.
1 ἢν καὶ αὐτὸς fort. recte Lob. Lob. I 593. 154. (114) Porphyr. De antro nymphar. 16 p. 67, 21 Nauck2
παρὰ δὲ τῶι Ὀρφεῖ ὁ Κρόνος μέλιτι ὑπὸ Διὸς ἐνεδρεύεται· πλησθεὶς γὰρ μέλιτος μεθύει καὶ σκοτοῦται ὥς’ὖπὸ οἴνου1 καὶ
ύπνοῑ ὥς παρὰ Πλάτωνι (Sympos. 203 b) ὅ Πόρος τοῦ νέκταρος
πλησθεὶς· οὔπω γὰρ | 57 N-auck οἶνος ἦν. φησὶ γαρ παρ’ Ὀρφεῖ ἡ Νύξ τῶι Διὶ ὑποτιθεμένη τὸν διὰ μέλιτος δόλον·2 εὖτ’ ἄν δή μιν ἴδηαι ὑπὸ δρυσὶν ὑψικόμοισιν ἔργοισιν μεθύοντα μελισσάων ἐριβόμβων,
δῆσον “
αὕτόν.3 o“καὶ πάσχει ὁ Κρόνος καὶ δεθεὶς ἐκτέμνεται ὠς ὁ Οὐρανός, τοῦ θεολόγου δι’ ἡδονῆς δεσμεῑσθαι καὶ κατάγεσθαι
τὰ θεῖα εἰς γένεσιν αἰνισσομένου άποσπερματίζειν τε δυνάμεις
εἰς ἡδονήν4 ἐκλυθέντα. ὅθεν ἐπιθυμίαι μὲν συνουσίας τὸν Οὐρανὸν κατιόντα εἰς Γῆν ἐκτέμνει Κρόνος· ταύτό δὲ τῆι ἐκ συνουσίας ἦδονῆι παρίσταται αὐτοῖς ἡ τοῦ μέλιτος, ὑφ’ οὗ δολωθεὶς ὁ Κρόνος ἐκτέμνεται. πρῶτος γὰρ τῶν άντιφερομένων τῶι Οὐρανῶι ὁ Κρόνος ἐστὶ καὶ ἡ τούτου σφαῖρα· κατίασιὸ δὲ δυνάμεις ἐξ ούρανοῦ καὶ άπὸ τῶν πλανωμένων. ἄλλα τὰς μὲν
Orphie. coll. kem. 13
“194
IEPOI AOPOI EN ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ
154—155
οὐρανοῦ δέχεται Κρόνος, τὰς δ’ ἀπὸ τοῦ Κρόνου Ζεύς. Procl.
Tim. 35h (ΙΙ 208, 30 Diehl) παραδειγματικὰ δὲ αἱ τομαὶ τοῦ πατρὸς καὶ οἱ δεσμοί· καὶ γὰρ τέμνει πρῶ1209ΒῑΘῙΠτως ἐκεῖνον
καὶ δεσμοῖ τοῖς ἀρρήκτοις δεσμοῖς, ταῦτα καὶ τῶν θεολόγων
αἰνισσομένων, ὁπόταν λέγωσι τάς τε Κρονίας ἐκτομὰς καὶ τούς δεσμούς, οἷς ἑαυτὸν λέγεται περιβάλλειν ὁ τοῦ παντὸς ποιητής, ῶν καὶ ὁ ἐν Κρατύλωι (404 a) διαμνημονεύει Σωκράτης.
1 ὑπὸ οίῑνου Lob., ἀπὸ οἶνον vulgo ante Nauckium. 2 δόλον Nauck, λόγον Μ. 3 <αὕτίκα μιν) δῆσον Barnes. 4 εἰς (Div) ἡδονὴν Nauck; ἔστ’ ἡδονὴν Μ. 5 κατίασι Herch., κάτεισι priores. Herm. XLIX; Lob. I 516; Dieterich Abraxas 76; M. Mayer ap. Rosch. ΙΙ 1470; Pohlenz N. Jahrb. XXXVII 1916, 591 n. 2. Saturnus mellz's et fructuum γελαστέον apud Cyrenenses Macrob.
Sat. I 7, 25. Allegorice 'Saturni vinculis utitur Hymn. XIII Κρόνου vs. 25 ποικιλόβουλ’, ἀμίαντε, μεγασθενές, ἄλκιμε Τιτάν,
ὅς δαπανᾱίς μὲν ἅπαντα καὶ αὔξεις ἔμπαλιν αὐτός,
δεσμοὺς ἀρρήκτους ὅς ἔχεις κατ’ ἀπείρονα κόσμον
αἰῶνος, Κρόνε παγγενέτωρ magicamque vim eis inesse iubet pap. mag. Paris. vs. 2326
(Dieterich 1.1. 77): ποίησον, ὅ λέγω, Ταρταροῦχε παρθένε, ἔδησα δεσμοῖς τοῖς Κρόνου τὸν σὸν πόλον. 155. (118) Procl. in Plat. Cratyl. 391a (27, 21 Pasqu.) καὶ γὰρ ό μέγιστος Κρόνος ἄνωθεν τὰς τῶν νοήσεων ἀρχοὶς ἒνδίδωσι τῶι δημιουργῶι καὶ ἐπιστατεῖ τῆς ὅλης δημιουργίας· διὸ καὶ δαίμονα αὐτὸν ὁ Ζεὺς καλεῖ παρ’ Ὀρφεῖ· ὄρθου δ’ ἡμετέρην γενεήν, ἀριδείκετε δαῖμον.
καὶ ἔοικεν τῶν συναγωγῶν καὶ τῶν διαιρέσεων τοῖς ἀκρο-
τάτας αἰτίας ἔχειν παρ’ ἑαυτῶι ὃ Κρόνος, διὰ μὲν τῶν οὐρανίων τομῶν προάγων εἰς τὰ μέρη τήν ὁλότητα τήν νοεράν καὶ προόδων γεννητικῶν καὶ πολλαπλασιασμῶν αἴτιος γινόμενος καὶ ὅλως τῆς Ι 28 ΡΒΒΨᾸ· Τιτανικῆς γενεᾶς ἡγούμενος, ἀφ’ ἧς ἦ διαίρεσις τῶν ὄντων, διὰ δὲ τῶν καταπόσεων συνάγων τοὶ ἑαυτοῦ πάλιν γεννήματα καὶ ἑνίζων πρὸς ἑαυτὸν καὶ ἀναλύων εἰς την ἑαυτοῦ μονοειδῆ καὶ ἀμέριστον αἰτίαν. ἐπεὶ καὶ ὁ δημιουργὸς Ζεὺς παρ’ αὐτοῦ προσεχῶς ὑποδέχεται τήν ἀλήθειαν τῶν ὄντων καῖ νοεῖ τὰ ἐν αὐτῶι πρῶτως· μαντεύει μὲν γα ρ αὐτῶι καὶ ἡ Νύξ (fr.103), ἀλλ’ ὁ πατήρ προσεχῶς, καὶ πάντα τοὶ μέτρα τῆς ὅλης
155 —-—-158
IEPOI AOPOI EN ΡΑΨΩΙΑΙΑΙΣ KA’
195
δημιουργίας αὕτῶι ἐνδίδωσιν. Eundem versum praebet idem in Tim. B prooem. (I 207, 11 Diehl) πρὸς δὲ τὸν Κρόνον πάλιν μετά τοὺς δεσμοὺς μόνον οὐκ εὐχόμενός φησιν· ὄρθου-δαῖμον, καὶ διὰ πάντων τῶν ἐχομένων τὴν τοῦ πατρὸς εὐμένειαν προκαλούμενος et in Plat. Alcibiad. I 103a p. 384, 3 Cousfl; Olym-
piodor. in Alcibiad. I c. 3 p. 15 Creuz. καὶ Ὀ. τὸν Δία ποιεῖ πρὸς
τὸν οἰκεῖον πατέρα λέγοντα· ὄρθουν-δαίμωω Damasc. De
princ. 270 (ΙΙ 136, 27 Rue.) οὐχὶ δὲ καὶ Ὀ. ἐν τῶι Κρόνωι
ἐξάπτει τὰ πείσματα τῆς ὅλης δημιουργίας, ὅ γέ τοι δημιουρ-
γικός, καὶ εὔχεται πρὸς αὐτόν· ὄρθου- δαῖμον; Ι 137 ΒΜ· άπευθύνει ἄρα καὶ άπορθοῖ τὴν, ὅλην κοσμοποιίαν· ἔτι τοίνυν σαφέστερον οἱ Φοίνικες ταῦτα περὶ αὐτοῦ άξιοῢσιν, πρῶτον μὲν δαίμονα αὐτὸν ποιοῦντες εἰληχότα τὸν δημιουργόν.
Herm. X vs. 4; Lob. I 518; Kern Herm. XXIII 1888, 487 n. XIX; Holwerda 319. 156. (183) Procl. in Plat. Tim. 22 d. e (I 118, 21 Diehl)
καὶ γὰρ καθαρμὸς ὃ μὲν γίνεται δι’ ὕδατος, ô‘δὲ διὰ πυρός, πανταχοῦ δὲ ἡ καθαρότης τοῖς δευτέροις άπὸ τῶν πρώτων, διὸ καὶ παρά τῶι Ὀρφεῖ τὰ καθάρσια κομίζειν ὁ Ζεὺς εἷπό τῆς Κρήτης παρακελεύεται· τὴν γὰρ Κρήτην οἷντὶ τοῦ νοητοῦ τάττειν εἰώθασιν οἱ θεολόγοι. Kern Herm. LI 1916, 564. 157. (116) Procl. Cratyl. 396b (52, 26 Pasqu.) καὶ γὰρ (Iuppiter) διττοὺς ὑφίστησι διακόσμους, τόν τε οὐράνιον καὶ τὸν ὑπερουράνιον (Lob., ὑπουράνιον codd.), ὅθεν αὐτοῦ καὶ τὸ σκῆπτρον εἷναί φησιν ὁ θεολόγος πισύρων καὶ εἴκοσι μέτρων, ῶς διττῶν ἄρχοντος δυωδεκάδων. Idem in Tim. 20a (I 69, 29
Diehl) τῶι δὲ τὰς μεγίστας άρχάς μετακεχειρίσθαι τὸ βασιλικὸν
ἐκείνου καὶ κρατητικόν τῶν ὅλων, οὗ καὶ τὸ Ι 7° Dïehl σκῆπτρον
πισύρων-μέτρων ἐστὶ κατά τούς θεολόγους et ibidem 31a
(I 451, 2 Diehl) ἄλλ’ ὁ μὲν Φάνης διττὰς ὑφίστησι τριάδας, ὁ δὲ Ζεὺς διττὰς δυωδεκάδας· καὶ γὰρ διὰ’τοῦτο τὸ σκῆπτρον αὐτοῦ λέγεται· πισύρων-ήμέτροον.
Lob. I 517; Holwerda 327.
158. (125) Procl. in Plat. Remp. ΙΙ 144, 29 Kr. διὸ καὶ
τῶι Διὶ τοῖς Τιτᾶσιν τας ἐγκοσμίους Ι 145 K" διανέμειν παρασκευα-
ςομένωι λήξεις ἕπεσθαι τὴν Δίκην ὁ Ὀ. φησιν· τῶι δὲ· Δίκη πολύποινος ἒφέσπετο1 πᾶσιν ἀρωγός.
13*
196
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
158—160
εἰ γὰρ πᾶσιν ἀρωγὸς πολύποινος, εἰ τῶι δημιουργῶι τοῦ παντὸς συνδιακοσμεῖ τὰ πάντα, θεῶν ἄρχει (V. fr. 103), δαίμοσιν
συνεπιστατεϊ, ψυχὰς διαδικάζει καὶ ἁπαξαπλῶς διὰ πασῶν διέρ-
χεται τῶν ψυχῶν ἡ κρίσις et Theolog. Plat. VI 8 p. 363, 15 pl‘ae— missis ὁ δὲ Ὀ. καὶ διαρρήδην εἷς τὸν ὅλον ἀναπέμπει δημιουργόν. ἤδη γὰρ αὐτῶι βασιλεύοντι καὶ διακοσμεῖν άρχομένωι τὸ πᾶν, ἕπεσθαί φησι τὴν ὅληνῖ Δίκην. τῶι-ἐφέσπετο etiam Procl. in Tim. 410 (ΙΙΙ 232, 31 Diehl). Vide etiam frr. 159. 160.
1 πολύπονος ἐφέπετο cod. Gottorp. Theol. et DÇ Tim.; πολύποινος
ἐφείπετο Portus. 2 v. Procl. in Tim. 28e (I 315, 14 Diehl) frr. 152. 160.
Lob. I 396; Schuster 27; Kern'De Theogon. 52; Diels Parme-
m'des Lehrgedz'cht 11; Dieterich Ανοίιίυ Religionsw. XI 1908, 159.:
Kl. Schr. 412; Kern Orpheus 40 n. 2. Cf. vetustiorum fragmentorum nr. 23.
Parmenid. fr. 1 vs. 14 (Diels H3 149, 7) τῶν δὲ Δίκη πολύποινος ἔχει κληῖδας άμοιβούς. Plotin. Ennead. V 8, 4 (ΙΙ 236, 24 Volkm.) καὶ ἡ οὐσία αὕτή σοφία, ἄλλ’ οὐκ αὐτός, εἶτα σοφός. διά τοῦτο δὲ οὐδεμία μείζων, καὶ ἦ αὕτοεπιστήμη ἐνταῦθα πάρεδρος τῶι νῶι τῶι συμπροφαίνεσθαι, οἷον λέγουσι κατά μίμησιν καὶ τῶι Διὶ τὴν Δίκην.
Η. F. Mueller Herm. LII 1917, 151 Sophoclis Oed. Col. vs. 1381
εἴπερ ἐστὶν ἡ παλαίφατος Δίκη ξύνεδρος Ζηνὸς άρχαίοις νόμοις
Plotino in mentem venisse suspicatur, cum et Sophoclem et Plotinum Orphicorum doctrinam sequi verisimilius esse mihi
quidem videatur (Orph. 41 n.). Cf. Aelian. fr. 25 (ΙΙ p. 197 Herch.)
et Arrian. Anabas. IV 9, 7.
159. Hermias in Plat. Phaedr. 247d p. 154, 14 Couvr. παράγεται δὲ ἡ Δικαιοσύνη παρά τῶι θεολόγωι ὑπὸ Νόμου καὶ Εὐσεβείας. Cf. ibidem p. 162, 9 ἦ μὲν ἐκεῖ Δίκη θυγάτηρ λέγεται τοῦ Νόμου τοῦ ἐκεῖ καὶ Εὐσεβείας (fr. 105 p. 169). Vide frr. 158. 160.
160. (126) Procl. in Plat. Alcibiad. I p. 499, 2 Cous.2 πάλιν,
ἐπειδήπερ ἡ πρὸ τοῦ κόσμου Δίκη συνέπεται τῶι Διί (πάρεδρος γὰρ ὁ Νόμος τοῦ Διός, ὥς φησιν ὃ Ὀ.). Idem in Plat. Tim. 280 (I 315, 8 Diehl) ἓν δὲ τῶι Γοργίαι (523 a) συντάττων τε αὐτὸν (se. Iovem) τοῖς Κρονίδαις καὶ ἐξαιρῶν ἄπ’
αὐτῶν, ἵνα καὶ πρὸ τῶν τριῶν ἧι καὶ μετέχηται ὑπ’ αὐτῶν, καὶ τὸν Nόμον αὕτῶι (sc. IOVi) συγκαθιδρῦων, ῶσπερ καὶ ὁ Ὀ. κατά γάρ τοῖς ὑποθήκας τῆς Νυκτὸς καὶ παρ’ ἐκείνωι πάρεδρον ποιεῖται τὸν Νόμον· ἔτι δὲ τὴν Δίκην ὅλην (v. fr. 158
160.—163
ιΕΡοι ΛοΓοι EN ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ·
197
n. 2) ὀπαδὸν αὐτοῦ τιθέμενος ἐν Νόμοις (IV 716 a fr. 21), ὥσπερ καὶ ὁ θεολόγος.
Lob. I 396. 533; Kern Orpheus 40 n. 2.
Hymn. LXIV Νόμου Vs. 1 άθανάτων καλέω καὶ θνητῶν ἁγνὸν ἄνακτα, οὐράνιον Νόμον κτλ. 161. Damasc. De princ. 283 (ΙΙ 156, 17 Rue.) ἔτι δὲ κατ’ Ὀρφέα δύο προβάλλεται (se. ἡ τῶν ἀμειλίκτων προβολὴ) ζωιογόνους θεότητας, τὴν μὲν κατά τὸ κινούμενον μᾶλλον, τὴν δὲ μᾶλλον κατά τό <ἑστό>ς, ίἨραν (V. fr. 163) φημὶ καὶ Ἑστίαν·1 ταύτην μὲν ἑδράζουσαν τούς εἰς τόδε τὸ πᾶν προϊόντας θεούς, ἐκείνην δὲ πάντας εἰς πρόοδον ἐκκαλουμένην. Cf. Procl. in Tim. 41d (ΙΙΙ 249, 16 Diehl).
1 τὸ σηρᾶν φημι καὶ ἑστιᾶν M; corr. Rue.
162. (110) Procl. Tim. 418 (ΙΙΙ 274, 17 Diehl) καὶ γὰρ ὁ δημιουργός, ῶς ὁ Ὀ. φησι, τρέφεται μὲν άπὸ τῆς Ἀδραστείας (fr. 105), σύνεστι δὲ τῆι Ἀνάγκηι (cf. frr. 54. 126 p. 132), γεννᾶι δὲ τὴν Εἱμαρμένην.
Lob. I 514; Holwerda. 328.
163. Procl. in Plat. Tim. 313 (Ι, 450, 20 Diehl) ὁ δὲ δημιουργὸς αὐτός, ό μέγιστος Ζεύς, συζυγεῑ τῆι (Ἠραυ διὸ καὶ ἰσοτελὴς αύτῶι καλεῖται, καὶ ἐκ τῶν αὐτῶν προεληλύθασι πατέρων. Cf. in Tim. 18c (I 46, 27 Diehl) fr. 132 et 41d (ΙΙΙ 248, 30 Diehl) πηγὴ πάσης τῆς τῶν ψυχῶν προόδου καὶ άπογεννήσεως..... πᾶσαν μὲν τὴν Ι 249 Diehl ὑπερκόσμιον άπογεννῶσα ψυχήν, πᾶσαν δὲ τήν ἐγκόσμιον, προϊοῦσα δὲ ἐπὶ πάντα καὶ ζωιοποιοῦσα καὶ τὸν ὅλον κόσμον, ἢν ὁ μὲν Ὀ. ἰσοτελῆ τῶι δημιουργῶι (Schneid.] δημιουργικῶι codd.) καλεῖ καὶ συνάπτει καὶ συζεύξας μίαν ποιεῖ μητέρα πάντων ῶν ὁ Ζεὺς πατήρ.....
LOb. Ῑ
Ὀ. ἐν τῶι περὶ Διὸς καὶ ίἨρας fr. 115; cf. Dion. Prus. XXXVI 56 (ΙΙ 15, 24 Arn.) τοῦτον ὑμνοῦσι παῖδες σοφῶν ἐν άρρήτοις τελεταῖς ίΉρας καὶ Διὸς εὐδαίμονα γάμον et Procl. in Plat. Tim. 18 c. d. (I 49, 12 Diehl) ἐπεὶ καὶ τὸ τήν αὐτὴν ἑτέροις ἢ τὸν αὐτὸν πλείοσι συζεύγνυσθαι λάβοις ἂν ἐκ
τῶν μυστικῶν λόγων καὶ τῶν ἐν ἀπορρήτοις λεγομένων ἱερῶν γάμων, οἷς καὶ ὁ Πλάτων εἰς δύναμιν ἐξομοιῶν τὰ περὶ
τοὺς πολίτας καὶ τοὺς τούτων γάμους ἱεροὺς γάμους προσηγόρευσε (Resp. V 458 e).’..
.198
IEPOI ΛΟΙὈΙ ΕΝ ΡΑΨῼΙΔΙΑΙΣ KA'
163—165
,
Lob. I 366. 539. 607; Giseke 79; Schuster 15 n. 2; Gruppe
Suppl. 701; Dieterich Nelcg/ia2 104 n. 3. 164. (117) Procl. in Tim. B prooem. (I 206, 26 Diehl) πρὶν δὲ ἅψηται (sc. Socrates) τῆς ὅλης πραγματείας, ἐπὶ θεῶν παρα-
κλήσεις καὶ εὐχὰς τρέπεται, μιμούμενος καὶ ταύτηι τὸν τοῦ παντὸς ποιητήν, ὃς πρὸ τῆς ὅλης δημιουργίας εἴς τε τό χρηστήριον εἰσιέναι λέγεται τῆς Νυκτὸς κακεῑθεν πληροῦσθαι τῶν θείων νοήσεων καὶ τὰς τῆς δημιουργίας ἀρχὰς ὑποδέχεσθαι καὶ τὰς ἀπορίας ἁπάσας, εἰ θέμις εἰπεῖν, διαΙ207 Βὶθωλύειν καὶ δὴ καὶ τὸν πατέρα παρακαλεῖν εἰς τὴν τῆς δημιουργίας σύλληψιν. πρὸς μὲν γὰρ τὴν Νύκτα τῶι θεολόγωι πεποίηται λέγων· μαῖα, θεῶν ὑπάτη, Νὺξ ἄμβροτε, πῶς, τάδε φράζε,ί πῶς χρή μ’ ἀθανάτων ἀρχὴν κρατερόφρονα θέσθαι; καὶ ἀκούει παρ’ αὐτῆς fl‘. 165 VS.2——VS. 3 οὐρανόν. Vs. 1 etiam in Tim. 40 e (ΙΙΙ 179, 10 Diehl).
1 φράζεις in Tim. 408.
Cf. ibidem 410 (ΙΙΙ 228, 12 Diehl) ῶσπερ γὰρ Ὀ. τὴν νοεραν οὐσίαν ἐνθεὶς τῶι Διὶ (τήν) δημιουργικὴν ἀπετέλεσεν κτλ. et Νυκτὸς χρησμούς fr. 107 p. 171, frr. 165. 168 p. 202. Lob. Ι 517. 165. (122) Procl. in Plat. Tim. Ι 28 c (I 313, 31 Diehl) τά τοίνυν ὅλα περιέχων ὁ Ζεὺς καὶ πάντα μοναδικῶς καὶ 1 314 me“νοερῶς κατὰ τούτους1 τοὺς χρησμοὺς τῆς Νυκτὸς ὑφίστησι πάντα τὰ ἕγκόσμια, θεούς τε καὶ τὰς μοίρας τοῦ παντός. λέγει γοῦν πρὸς αὐτὸν ἦ Νὺξ ἐρωτήσαντα· πῶς δέ μοι ἓν τεῖ τὰ πάντ’ ἔσται καὶ χωρὶς ἕκαστον,·
αἰθέρι πάντα πέριξ ἀφάτωι3 λάβε, τῶι δ’ ἐνὶ μέσσωι
’
οὐρανόν, ἐν δέ4 τε γαῖαν ἀπείριτον, ἐν δεῖ) θάλασσαν, ἐν δὲ τὰ τείρεα6 πάντα τά τ’ οὐρανὸς ἐστεφάνωται.ἵ
1 0m. C. 2 ἕν τι Herm., Lob. 3 0m. C. 4 ἐν δέ Ρ, ἥδέ C,
ές δέ Ν. 5 ἐν δὲ ΟΝ, ἡδὲ P. φάνωτο ç; P (πίει ενι·αυί Diehl).
6 πείρεα N.
7 ἐστεφάνωται CN, ἐστε-
Vs. 1 habent etiam idem in Tim. 36e (ΙΙ 256, 21 Diehl), Olympiodor. in Plat. Phaed. C ΙΙ οζ p. 162, 30 Norv., vs. 2
αἰθέρι-3 οὐρανόν Procl. in Tim. I 207, 9 Diehl, Simplic.
in Ari_stot. Phys. IV coroll. de loco I 643, 27 Diels ἐπεὶ οὖν ἡ Ἀσσύριος θεολογία καὶ ὑπὲρ τόνδε τὸν κόσμον ἄλλο σῶμα θειότερον τὸ αἰθέριον παραδέδωκεν, οἶδε δὲ αὐτὸ καὶ Ὀ. ἐν οἷς φησιν· αἰθέρι-οὐρανόν. ·
165--167
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨῼΙΔΙΑΙΣ ΚΔ
199
Herm. X VS. 5; Lob. I 521 n. V; Holwerda' 318.“Vs. 4 ex Il. Σ 485 sumptus est.
166. (122) Procl. in Plat. Tim. 310 (ΙΙ 24, 23 Diehl) καὶ οὗτός ἐστιν ὁ κρατερὸς δεσμός, ῶς φησιν ὁ θεολόγος, διὰ πάντων τεταμένος καὶ ὑπὸ τῆς χρυσῆς σειρᾶς συνεχόμενος· ἐπ’ αῦτῶι1 γὰρ ὁ Ζεὺς τὴν χρυσῆν ῦφὶστησι σειρὰν κατά τὰς ὑποθήκας τῆς Νυκτός (V. fr. 160)‘’’ αὐτὰρ ἐπὴν δεσμὸν κρατερὸν περὶῖ πάντα τανῦσσηις, σειρὴν χρυσείην ἐξ αἰθέρος οἷρτήσαντα.’’ z
1 παρ’ αὐτῶι Kro11. 2 περὶ ΜΡ; ἐπὶ Q; ἐπὶ πᾶσι in Tiin. 28,0 (v. infra),
ubi περὶ πάντα ΜΡ, ἐπὶ πάντα Q; περὶ πᾶσι in Tim. 32e et in Cratyl. 395 è. Vs. 1 legitur etiam apud eundem in Tim. 28 c (Ι 314, 12)
et 32 c (Π 53, 24 Diehl), in Cratyl. 395 e p. 50, 26 Pasqu.; vs. 2
apud eundem in Tim. 280 (I 314, 17 Diehl), ubi sequuntur verba
σειρᾶς χρυσῆς Ὁμηρικῶς (Il. Θ 19) τῶν θείων τάξεων ' τῶν έγκοσμίων κεκλημένης, cf. etiam in Tim. 34h (ΙΙ 112, 3 Diehl) _et Damasc. De princ. 205 (ΙΙ 87, 2 cf. Add. 385 et rïèctilis W. Kroll Philol. LIII 1894, 426). · '” " ' Herm. X vs. 9; Lob. I 521 n. V1; Holwerda 319.
Procl. Hymn. in Minerv. VII 2 ἀκροτάτης ἀπὸ σειρῆς (Ludw.
p. 150), Kroll De crac. Chald. 22; Wilamowitz Sitzungsber. Akad. Βονῖιη 1907, 273. 285.
167. (120. 121) Procl. in Plat. Tim. 29 a (I 324, 14 Diehl) ταῦτα δὲ καὶ ὁ Ὀ. ἐνδεικνύμενος καταπίνεσθαι τὸν νοητὸν θεὸν ἔφατο,παρά τοῦ δημιουργοῦ τῶν ὅλων· καὶ ὁ μὲν Πλάτων βλέπειν εἰς τὸ παράδειγμα τὸν δημιουργὸν ὑπέθετο, την νόησιν δια τῆς
ὁράσεως ένδεικνύμει.ὀς, ὁ δὲ θεολόγος καὶ οἷον ἐπιπηδᾶν αῦτόν τῶι νοητῶι καὶ καταπίνειν, ῶς ὁ μῦθος ἔφησεν· ἔστι γάρ, εἰ χρη
διαρρήδην τα τοῦ καθηγεμόνος λέγειν, ὁ παρά τῶι Ὀρφεῖ πρωτόγονοςθεός κατα1 τὸ πέρας τῶν νοητῶν ἱδρυμένος παρα τῶι Πλάτωνι τὸ αὕτοζῶιον· διὸ καὶ αἰώνιόν ἐστι καὶ, τῶν νοουμένων κάλλιστον, καὶ τοῦτ’ ἐστιν ἐν νοητοῖς, ὅπερ ὁ Ζεὺς ἐν νοεροῖς,· πέρας γαρ ἑκάτερος τῶνδε τῶν τάξεων, καὶ ὃ μὲν τῶν παραδειγματικῶν αἰτίων τὸ πρώτιστον, ὃ δὲ τῶν δημιουργικῶν τὸ μοναδικῶτατον· διὸ καὶ ἑνοῦται πρὸς ἐκεῖνον ὁ Ζεὺς διὰ μέσης τῆς Νυκτὸς καὶ πληρωθεὶς ἐκεῖθεν γίνεται κόσμος νοητὸς ῶς ἐν νοεροῖς. a ῶς τότε πρωτογόνοιοῖ χαδῶν3 μένος Ἠρικεπαὶου4 |325 Diehl τῶν πάντων δέμας εἶχεν ἑῆιένὶ γαστέρι κοίληι, ι, μεῖξε δ’ ἑοῖς μελέεσσι θεοῦ δύναμίν τε,καὶιαῖλκήη J: τοῦνεκα σύντῶιηπάνταῦ Διὸς πάλιν ἐντόςτ ἑτύχθηριχ..ι·.·-.
200
IEPÛI ΛΟΓΟῙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΛΙΑΙΣ ΚΔ’
167
Vs. 4 v. etiam b vs. 1, qui ea, quae in Orphicis secuta sunt,
praebet. 1 θεὸς (ô) κατὰ dubit. Kroll. 2 προτογόνοιο C, πρωτογόνων Ρ,
πρωτόγονος Ν. 3 χαδών Rohde, χανών codd. 4 ἠρικαῗπαίου Ρ, ἠρισκεπαίου C, ἦρισκεπαῖος schol. C bis, ήρικαπαίου N. 5 πάντα Holwerda (cf. etiam Lob. I 320 n. 1), Dîehl, v. infra. b vs. 1, ubi traditum πάντα, παρὰ codd., παντὶ edd. prior.
Zoëga Abhdlg. 262; Herm. VIII vs. 3; Lob. I 519; Rohde Psyche H6 114 n. 1; Holwerda 320; Kroll Philolog. LIII 1894, 561. Procl. in Plat. Tim. 280 (I 312, 26 Diehl) ὁ μὲν οὖν Πλάτων τοιοῦτον ὑποστησάμενος δημιουργὸν ἄρρητον αὐτὸν καὶ ἀκατονόμαστον εἴασεν, (ὃς ἐν τάγαθοῦ μοίραι (Phileb. 54 c) προτεταγμένον l 3‘3 Dîehl τῶν ὅλων· ἔστι γὰρ ἐν πάσηι τάξει θεῶν τὸ ἀναλογοῦν τῶι ἑνί. τοιοῦτον γοῦν ἡ ἐν ἑκάστωι κόσμωι μονάς. ὁ δέ γε Ὀ. καὶ ὄνομα αύτῶι προσήνεγκεν, ἅτε ἐκεῖθεν κινούμενος, ῶι καὶ αύτός ὁ Πλάτων ἠκολούθησεν έν ἄλλοις·
ὁ γοῦν παρ’ αύτῶι Ζεύς, ὁ πρὸ τῶν τριῶν Κρονιδῶν, οὗτός
ἐστι1 τῶν ὅλων δημιουργός. μετά γοῦν τήν κατάποσιν τοῦ Φάνητος αἱ ἰδέαι τῶν πάντων έν αύτῶι πεφήνασιν, ὥς φησιν ὃ θεολόγος· τοῦνεκα σὺν τῶι πάντα Διὸς πάλιν ἐντὸς ἐτύχθη,
“
(= a vs. 4)
b αἰθέρος εὐρείης ἠδ’ ούρανοῦ άγλαόν ὕψος, πόντου τ’ άτρυγέτου γαίης τ’ ἐρικυδέος ἕδρη, Ὠκεανός τε μέγας καὶ νείατα Ἰάρταραῖ γαίης καὶ ποταμοὶ καὶ πόντος άπείριτος ἄλλα τε πάντα 5 πάντες τ’ άθοίνατοι μάκαρες θεοὶ ἠδὲ θέαιναι, ὅσσα τ’ ἔην γεγαῶτα καὶ ὕστερον ὃππόσ’ ἔμελλεν, (V. fr. 169) ἐνγένετο,3 Ζηνὸς δ’ ἐνὶ γαστέρι σύρρα πεφύκει. _
Cf. Ι 314, 22 ss. Diehl et in Parmenid. 130b p. 799, 27 Cons.2
ὁ μὲν γὰρ Ὀ. μετὰ τὴν κατάποσιν τοῦ Φάνητος έν τῶι Διὶ τοὶ πάντα γεγονέναι φησίν, ἐπειδὴ πριόΙὸ00 0011’ῑτως μὲν καὶ ἡνωμένως ἐν ἐκείνωι, δευτέρως δὲ καὶ διακεκριμένως ἐν τῶι δη-
μιουργῶι τὰ πάντων ἀνεφάνη τῶν έγκοσμίων αἴτια· έκεῐ γάρ ὁ ἥλιος καὶ ἡ σελήνη καὶ ὁ οὐρανὸς αὐτὸς καὶ τὰ στοιχεῖα καὶ ὁ’Ἑρως ὁ ἑνοποιὸς καὶ πάντα ἁπλῶς ἓν γεγονότα Ζηνὸς... πεφύκει et in Tim. 28 c (I 308, 2 Diehl), ubi idem versus citatur. Vide quoque in Plat. Tim. 34a (ΙΙ 93, 18 Diehl) αἱ γὰρ παρὰ τοῖς θεολόγοις καταπόσεις περιοχαί τινές εἰσιν, ἀλλ’ αἱ μὲν
167—168
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
201
προγονικαὶ τὰ νοητὰ περιλαμβάνουσι νοερῶς, αἱ δὲ τῶν παίδων τὰ νοερὰ νοητῶς, Herm. in Plat. Phaedr. 247c p. 148, 10 Couvr. πρὸς δὴ τοῦτο εἴρηται, ὅτι δεῖ ἄχρι τινὸς εἶναι τὴν συναφήν. διὰ τί δὲ ἄχρι τούτου,· ὅτι δὴ οὐδὲ οἱ ὑπὸ τὸν Δία θεοὶ λέγον· ται ἑνοῦσθαι τῶι Φάνητι, ἀλλά μόνος ὁ Ζεύς καὶ αὐτὸς διὰ μέσης τῆς Νυκτός. VS. 6 V. etiam fr. 169 p. 208.
1 ἔστιν (ὁ) Kroll.
Holwerda.
2 τάρταρος C.
3 ἐγγένετο Gesn., ἓν γένετο
Herm. VI vs. 2—8; Lob. I 520 n. ΙΙΙ; Holwerda 320.
Ad vs. 5 cf. Hesiod. Theogon. 109 καὶ ποταμοὶ καὶ πόντος ἀπείριτος (cf. 0d. κ 195) et 878 κατά γαῖαν ἀπείριτον.
168. (123. 43) Porphyr. ap. Euseb. Praep. ev. ΙΙΙ 9 p. 100 a ——105d (I 121, 12 Dind.). Versus Orphici etiam ap. Stob. Eclog. I 23 (I 29, 10 Wachsm.). Vs. 17—20 quoque Euseb. 1.1. ΙΙΙ 11 (Ι 130, 28 Dind.); vs. 20 extr. etiam I 129, 29 Dind.; vs. 31. 32
1.1. XIII 13 (ΙΙ 216, 1 Dind.) v. quoque fr. 169. ὅρα δὲ τὴν τῶν Ἑλλήνων σοφίαν οὑτωσὶ διασκοπούμενος. τὸν γὰρ Δία τὸν νοῦν τοῦ κόσμου ὑπολαμβάνοντες, ὂς τὰ έν αὐτώι ἐδημιούργησεν ἔχων τὸν κόσμον, έν μὲν ταῖς θεολογίαις ταύτηι περὶ αὐτοῦ παραδεδιόκασιν οἱ τὰ Ὀρφέως εἰπόντες·
Ζεὺς πρῶτος γένετο, Ζεὺς ὕστατος ἀργικέραυνος·
Ζεύς κεφαλή, Ζεύς μέσσα, Διὸς δ’ ἐκ πάντα τέτυκται·ι
Ζεὺς ἄρσην γένετο, Ζεὺς ἄμβροτοςῖ ἔπλετο νύμφη· Ζεύς πυθμὴν3 γαίης τε καὶ οὖρανοῦ ἀστερόεντος· 5 Ζεύς βασιλεύς, Ζεὺς αὐτὸς ἁπάντων ἀρχιγένεθλος· ἓν κράτος, εἷς δαίμων γένετο,4 μέγας ἀρχὸς ἁπάντων,5
ἓν δὲὸ δέμας βασίλειον, ἐν (δι τάδε πάντα κυκλεῖται,ἵ
πῦρ καὶ ὕδωρ καὶ γαῖα καὶ αἰθήρ, νύξ τε καὶ ἦμαρ, καὶ Μῆτις, πρῶτος γενέτωρ καὶ Ἔρως πολυτερπής· 10 πάντα γὰρ έν Ζηνὸς μεγάλωι8 τάδε σωματι9 κεῖται· τοῦ δή τοι κεφαλῆ 1° μὲν ἰδεῖν καὶ καλὰ πρόσωπα οὐρανὸς αἰγλήεις, ὃν χρύσεαι ἀμφὶς,ἔθειραι ἄστρων μαρμαρέων περικαλλέες ἠερέθονται, ταύρεα δ’ ἀμφοτέρωθε δύο χρύσεια κέρατα, 15 ἀντολίη τε δύσις τε, θεῶν ὁδοὶ οὐρανιιόνων, ὄμματα δ’ ἠέλιός τε καὶ ἀντιόωσα 11 σελήνη· νοῦς δέ οἱ ἀψευδὴς βασιλήϊος 12 ἄφθιτος αἰθήρ, αἷι δὴ πάντα κλύει 13 καὶ φράζεται· οὐδέ τίς ἐστιν αὐδὴ οὔδ’ ἐνοπή οὐδὲ κτύπος οὐδὲ μὲν ὄσσα,“
202
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨῼΙΔΙΑΙΣ KA'
168
20
λήθει Διὸς οὖας ὑπερμενέος Κρονίωνος.
οἶδε μὲν άθανάτην κεφαλην ἔχει ἠδὲ νόημα· 15
σῶμα δέ οἱ περιφεγγές,16 ἀπείριτον, οἷστυφέλικτον,
ἄτρομον,17 ὀβριμόγυιον,18 ὑπερμενὲς ὦδε τέτυκται· ὦμοι μὲν καὶ στέρνα καὶ ετῗρέα νοῖτα θεοῖο 25 άηρ εὐρυβίης, πτέρυγες δέ οἱ ἐξεφύοντο, τῆις ἔπὶ πάντα ποτᾶθ), ἱερή δέ οἱ ἔπλετο νηδὺς γαῖά τε παμμήτωρ 19 ὀρέων τ’ αἰπεινὰ κάρηνα· μέσση δὲ ζώνη βαρυηχέος20 οἶδμα θαλάσσης καὶ πόντου· πυμάτη δὲ βάσις, χθονὸς ἔνδοθι ῥίζαι,21 30 Τάρταρά τ’ εὐρώεντα καὶ ἔσχατα πείρατα γαίης. πάντα22 δ’ άποκρύψας αὖθις 23 φάος ἔς πολυγηθὲς μέλλεν ιῖπὸ κραδίης προφέρειν πάλι, θέσκελα ῥέζων.24
1 Vide fr. 21a ad vs. 2.
Stob. F.
2 ἄμβροτος Stob., ἄφθιτος Eus.
3 λιμὴν
4 γενέτωρ cod. N Procl. in Tim. 280 et 31a (v. infra); ἐγένετο
Eus.
5 πάντων ΟΜΡ Procl. in Tim. 31a, μέγας οὗρανόν (οὐρανὸς Eus.)
αἴθων Clem. Alex. V 14, 128, 3 (Π 413, 9 Staeh.).
6 δὲ 0m. Stob., ἓνδέμας
ἓν I_Ieringa._ 7 ἓν (Eus., ἐν Clem., ὧι Heyse) δὲ τὰ πάντα τέτυκται, έν ὠι τάδε πάντα κυκλεῖται Clem. Alex. 1.1. cf. Norden Agnostos Theos 247.
8 ἐν μεγάλωι Ζηνὸς Eus.; μεγάλου Procl., fortasse recte. 9 δώματι Procl. 10 κεφαλὴν Eus. 11 ἂνταυγοῦσα Heringa; παμφανόωσα Koechly Opusc. phil. Ι 237 (Βο11 Στοιχ. Ι 43) collato Quinto Smyrnaeo X 457, cf. Eisler ÏVelten— 'ma'ntel u. Himmelszelt ΙΙ 403 n. 2, Beth W'z'en. δαιτί. XXXIV 1912, 290 n.
12 οὖς δέ οὶ ἀψευδὲς βασιλήϊον Heringa.
Eus.
13 κλύει Stob. Procl., κυκλεῖ
14 Stob., cuius F in fin. οὐδὲν· οὐ μένος habet; οὒτ’ ἐνοπὴ οὔτε
κτύπος οὔτε μὲν ὄσσα Eus., οὐδ’ ένοπή οὐδ’ αὖ κτύπος οὐδὲ μὲν ὄσσα Procl. 15 ἔχει ἡδὲ νόημα Eus., ἔχειν. ἡδ’ ἔνι’ σῆμα Stob. F, qui etiam vs. 22 init.
σῆμα habet, unde ἔχει ἠδ’ ἐπίσημον Heringa. 16 πυριφεγγὲς Procl. 17 ὄβρι-
μον Eus.
18 ὀμβρίγυιον Stob. F, fort. ὀμβριμόγυιον ν. fr. 169 vs. 12.
20 βαθυηχέος Procl., cuius P βαρυηχέος ut ceteri.
19 παμμήτειρα Eus.
21 ῥίζας Procl. P (Tim. 32h); ῥῆξαι Stob. F.
22 πάντας γὰρ κρύψας
Ps.—Aris’cot. fr. 21a vs. 8, Eus. ΧΙΙΙ 13 (ΙΙ 216, 1 Dind.), Clem. Alex. V 14,
122, 2 (ΙΙ 409, 6 Staeh.); πάντα τάδε κρύψας Procl. in Tim. 28c '(I 325, 9 Diehl). 23 καὶ post αὖθις add. Clem. Alex. 1.1. 24 ἔμελλεν ἀπὸ κραδίης προφέρειν πάλι θέσκελα ἔργα Procl. in Tim. B prooem. I 207, 20 Diehl. έξ
ἱερῆς κραδίης ἀνενέγκατο, μέρμερα ῥέζων Ps.-Arist0t. fr. 21a vs. 9, Clem. Alex. 1. l.
Vs. 1—18
omisso vs. 3 habet Procl. in Plat. Tim. 280
(I 313,17 Diehl) qui citat post fr. 167b τῶν δὲ ἰδεῶν πλήρης ὢν διὰ τούτων ἐν ἓαυττόι τὰ ὅλα περιείληφεν, ὥς καὶ τοῦτο ἑνδεικνύμενος ὁ θεολόγος ἐπήγαγε· Ζεὺς-ἦμαρ. τὰ τοίνυν ὅλα περιέχων ὃ Ζεὺς καὶ πάντα μοναδικῶς καὶ Ι 314 me” νοερῶς κατά τούτους τοὺς χρησμοτξςπῆς Νυκτὸς (fr...164) ὑφίστησι πάντα τὰ
168
ΙΕΡΟΙ ΛΟΓοΙ EN ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ
203
ἐγκόσμια, θεούς τε καὶ τας μοίρας τοῦ παντός. Sequitur 11·ι 165. Apud eundem legitur etiam vs. 6 in Tim. 31 a (Ι 451; 15 Diehl)
et 34b (ΙΙ 112, 12 Diehl). Idem affert vs. 9 in Plat. Tim. 24(1 (Ι 169, 18 Diehl) ἦν γὰρ ὁ δημιουργὸς καὶ Μῆτις... πολυτερπής, καὶ ῶς μὲν ΆΙῆτις τίκτει τὴν Ἀθηνᾶν, ῶς δὲ Ἔρως οἷπογεννᾶι τήν ἐρωτικὴν σειράν, 111 01111ᾶο111 32 0 (ΙΙ 54, 24 Diehl) ἔχει δὲ καὶ αὐτὸς (80. ὁ δημιουργὸς) ἐν ἔαυτῶι τὴν τοῦ’Ἑρωτος αἰτίαν· ἔστι γαρ καὶ Μῆτις... πολυτερπής. εἰκότως ἄρα φιλίας ἐστὶν αἴτιος τοῖς δημιουργήμασι καὶ ὁμολογίας. καὶ ἴσως πρὸς τοῦτο ἀποβλέπων καὶ ό Φερεκύδης (Diels H3 203, 8 fr. 3) ἔλεγεν εἰς Ἔρωτα μεταβεβλῆσθαι τὸν Δία μέλλοντα δημιουργεῖν (v. etiam fr. 170), in Alcibiad. Ι 103a p. 376, 19 Cous.2 (cf. Lob. I 529). VS. 10 πάντα γὰρ έν Ζηνὸς μεγάλου τάδε σώματι κεῖται in Tim. 28C (I 307, 30 Diehl). VS. 11 init. τοῦ δή τοι κεφαλή μέν, VS. 12 init. (οὐρανός αἰγλήεις)
et vs. 16 habet in Tim. 240 (Ι 161, 24 Diehl); vs. 17 νοῦς-
vs. 20 οὖας 111 Τ1111. 33 0 (ΙΙ 82, 13 Diehl) praemissis verbis οὐδὲ τῶν παρ’ Ἕλλησιν οὖν σοφῶν ἀγνοούντων τὰς θείας αἰσθήσεις οὐδὲ ἐπ’ αὕτοῦ τοῦ δημιουργοῦ παραιτουμένου) λέγειν, vs. 22—25 εὐρυβίης 01111880 vs. 23 in Tim. 32 b (ΙΙ 45, 7 Diehl);
VS. 28 μέσση —— 29 ῥίζαι 01111880 καὶ πόντου ibidem 45, 10 Diehl;
VS. 29 πυμάτη —— 30 γαίης 111 Τ1111. 36 b (ΙΙ 231, 27 Diehl); VS. 31. 32 ibidem 28 0 (Ι 325, 9 Diehl) et prooem. B (Ι 207, 20 Diehl). Ad hunc Ἱερῶν λόγων hymnum spectat Procl. in Τ1111.280 (Ι 310, 7 Diehl) ἔστι τοίνυν ὁ δημιουργὸς ὁ εἷς κατ’ αὐτὸν ὁ τὸ πέρας τῶν νοερῶν θεῶν ἀφορίζων θεὸς καὶ πληρούμενος μὲν ἀπὸ τῶν νοητῶν μονάδων καὶ τῶν τῆς ζωῆς πηγῶν, προϊέμενος δὲ ἀφ’ ἑαυτοῦ τὴν ὅλην δημιουργίαν καὶ προστησάμενος μερικῶτέρους τῶν ὅλων πατέρας, αὐτὸς δὲ ἀκίνητος έν τῆι κορυφῆι
τοῦ Ὀλύμπου διαιωνίως ἱδρυμένος καὶ διττῶν κόσμων βασιλεύων ὗπερουρανίων τε (τε Kroll; δὲ codd.) καὶ οὐρανίων, ἀρχὴν δὲ καὶ μέσα καὶ τέλη τῶν ὅλων περιέχων, ibidem 317,17 et 318, 20 Diehl εἰ δὲ ταῦτα ὁμοφώνως λέγεται τῶι τε Ίίμαίωι καὶ τοῖς λογίοις, πηγαῖός ἐστιν οὗτος δημιουργός, φαῖεν ἂν οἱ έκ τῆς θεοπαραδότου θεολογίας ὁρμώμενοι, κατὰ τὰς ἱδεάς καὶ αὐτὸς δημιουργῶν τὸν ὅλον κόσμον καὶ ῶς ἕνα καὶ ῶς πολύ (ὥς πολὺν fort. recte Kroll) καὶ ῶς καθ’,ὅλα διηιρημένον καὶ ῶς κατὰ μέρη, καὶ εἷς ὑπό τε Πλάτωνος καὶ Ὀρφέως καὶ τῶν λογίων ποιητὴς καὶ πατὴρ ὑμνεῖται τοῦ παντός, πατὴρ ἀνδρῶν τε Δθεῶν τε, γεννῶνμὲν τὰ πλήᾷη,τῶν θεῶν, ψυχὰς. δῖε-πέμπων
204
ΙΕΡΟΙ ΛΟΙὈΙ ΕΝ ΡΑΨῼΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
168
εἰς γενέσεις ἀνδρῶν, ῶς καὶ τοῦτό φησιν I319 me“ô Τίμαιος. Idem in Plat. Parmenid. 130b p. 799, 27 Cons.2 ὁ μὲν γαρ Ὀ. μετὰ τήν κατάποσιν τοῦ Φάνητος ἐν τῶι Διὶ τά πάντα γεγονέναι φησίν· ἐπειδή πρῶ |800 ΟοιιΒ·τως μὲν καὶ ἦνωμένως ἐν ἐκείνωι, δευτέρως δὲ καὶ διακεκριμένως ἐν τῶι δημιουργῶι τὰ πάντων άνεφάνη τῶν έγκοσμίων αἴτια· ἐκεῖ γάρ ὁ ἥλιος καὶ ἦ σελήνη καὶ ὁ ούρανός αύτός καὶ τά στοιχεῖα καὶ ὁ Ἔρως ὁ ἑνοποιός καὶ πάντα ἁπλῶς ἓν γεγονότα, Ζηνὸς δ’ ἐνὶ γαστέρι σύρρα πεφύκει (fr. 167b VS. 7)‘καὶ ούκ ἠρκέσθη τούτοις μόνον, άλλά καὶ τήν τάξιν τῶν εἰδῶν τῶν δημιουργικῶν παραδίδωσι, δι’ ἢν καὶ τά αἰσθητά τοιαύτην ἔλαχε τάξιν καὶ διακόσμησιν et Theol. Plat. VI 8 p. 363, 23 citato VS. 1: καί μοι δοκεῖ καὶ ὃ Πλάτων εἰς ἅπασαν τήν Ἑλληνικήν θεολογίαν άποβλέπων καὶ διαφερόντως (εἰς) τήν Ὀρφικην μυσταγωγίαν, άνειπεῖν, ῶς ἄρα ὃ παλαιός λόγος κτλ. (cf. fr. 21). Idem in Tim. 41 a (ΠΙ 209, 3 Diehl) ποιητής δὲ καὶ πατήρ ὁ Ζεύς, ὃς καὶ νῦν λέγεται δημιουργὸς ὑφ’ ἑαυτοῦ πατήρ τε ἔργων, φαῖεν ἂν οἱ Ὀρφικοί. ποιητής δὲ μόνως ὁ τῆς μεριστῆς ἐστι δημιουργίας αἴτιος, ῶς ἄν οἱ αὐτοὶ φαῖεν. τῶι μὲν οὖν πατρὶ μόνως ὑπόκειται τά νοητα πάντα, (τά νοερά πάντα 0m. QD), τά ύπερκόσμια, τά ἕγκόσμια· τῶι δὲ πατρὶ καὶ ποιητῆι τά νοερά πάντα, τά ὑπερκόσμια, τά ἐγκόσμια· τῶι δε ποιητῆι καὶ πατρὶ νοερῶι ὄντι τά ὑπερκόσμια, τά έγκόσμια· τῶι δὲ ποιητῆι μόνως τά έγκόσμια. καὶ ταῦτα πάντα ἦμᾶςή Ὀρφέως ἐδίδαξεν ύφήγησις· καθ’ ἑκάστην γάρ ἰδιότητα τῶν τεττάρων
πλῆθος ὑποτέτακται θεῶν. τίνα δὲ τά ἔργα τοῦ δημιουργοῦ καὶ
πατρός,·
δῆλον ὅτι τά τε στόματα πάντα καὶ ἡ τῶν ζεόιων σύστα-
σις καὶ ὁ τῶν ψυχῶν τῶν μεθεκτῶν άριθμός. ταῦτα οὖν πάντα
ἄλυτά ἐστι διά τό θέλημα τοῦ πατρός· τοῦτο γάρ καὶ αὐτοῖς ἐνδέδωκε δύναμιν τῆς άτρέπτου διαμονῆς, συνεκτικόν αὐτῶν καὶ φρουρητικόν ὑπάρχον ἐξηιρημένως. οἳ δὲ νόες οἱ ταῖς ψυχαῖς ἄνωθεν ἐπιβεβηκότες οὐκ ἄν λέγοιντο ἔργα τοῦ πατρός· οὐδὲ γάρ γένεσιν ἔσχον, ἀλλ’ ἀγενήτως ἐξεφάνησαν, οἷον ἐντός άδύτων τεχθέντες καὶ ού προελθόντες ἐξ αὐτῶν· ἐκείνων γάρ οὐδὲ παραδείγματά ἐστιν, άλλά τῶν μέσων τε καὶ τῶν τελευταίων· ψυχή γάρ πρῶτη τῶν εἰκόνων, τὰ δὲ ὅλα, οἷον τά ζῶια καὶ ἔμψυχα καὶ ἔννοα καὶ γενητά καὶ (ἀγένητα add. Kroll) ἐκ τῶν νοητῶν ὑπέστη παραδειγμάτων, ῶν καὶ τό αύτοζῶιον ἦν περιληπτικόν. Idem Cratyl. 395a (48, 22 Pasqu.) [καὶ del. Pasqu., ἤδη Croenert] άναφαίνεται πᾶν τό δημιουργικὸν τῶν θεῶν γένος άπὸ πάντων μὲν τῶν προειρημένων άρχικῶν αἰτίων καὶ βασι-
168
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
205
λικῶν, προσεχῶς δ’ άπὸ τοῦ ἑνὸς τῶν Τιτανικῶν διακόσμων ἡγεμόνος καὶ πρὸ τῶν ἄλλων | 49 Pasqu' δημιουργῶν ὃ Ζεύς, τὸ ἑνιαϊον κράτος τῆς ὅλης δημιουργικῆς σειρᾶς κληρωσάμενος καὶ τά τε άφανῆ πάντα καὶ τά ἐμφανῆ παράγων καὶ ὑφιστάς, νοερὸς μὲν αὐτὸς ὑπάρχων κατά τήν τάξιν, τα δ’ εἴδη τῶν ὄντων καὶ τά γένη προάγων εἷς τήν τῶν αἰσθητῶν διακόσμησιν, καὶ τῶν μὲν ὑπὲρ ἑαυτὸν θεῶν πεπληρωμένος, τοῖς δ’ ἐγκοσμίοις πᾶσιν ἀφ’ ἑαυτοῦ τήν εἰς τὸ εἶναι πρόοδον παρέχων. διὸ δή καὶ Ὀ. δημιουργοῦντα μεν αὐτὸν τήν οὐρανίαν πᾶσαν γενεὰν παραδίδωσιν καὶ ἥλιον ποιοῦντα καὶ σελήνην καὶ τούς ἄλλους άστρώιους θεούς, δημιουργοῦντα δὲ τά ὑπὸ σελήνην στοιχεῖα καὶ διακρίνοντα τοῖς εἴδεσιν άτάκτως ἔχοντα πρότερον, σειράς δ’ ὑφιστάντα θεῶν περὶ ὅλον τὸν κόσμον εἷς αὐτόν άνηρτημένας καὶ διαθεσμοθετοῦντα πᾶσι τοῖς ἕγκοσμίοις θεοῖς τάς κατ’ ἀξίαν διανομάς τῆς έν τῶι παντὶ προνοίας. καὶ Ὅμηρος δ’ ἑπόμενος Ὀρφεῖ πατέρα μὲν αὐτὸν άνυμνεῑ κοινῆι θεῶν τε καὶ άνθρωπων καὶ ἡγεμόνα καὶ βασιλέα καὶ ὕπατον κρειόντων... Cf. Procl. in Tim. 35a (ΙΙ 145, 4 Diehl) ἔτι δέ, ἵνα καὶ ταῦτα συνάιδοντα ταῖς Ὀρφικαῖς παραδόσεσι λέγωμεν· οὔ γάρ πάσης τάξεως νοητῆς ἦ νοερᾶς καὶ ἐκεῖνος κατηγορεῖ τὸ άμέριστον, ἄλλ’ εἷναί τινα καὶ τοῦδε τοῦ ὀνόματος κρείττω, καθάπερ ἄλλων ὀνομάτων ἄλλα· καὶ γάρ τό βασιλεῦς καὶ τὸ πατὴρ οὐ πάσαις ἐφαρμόζει τάξεσι. His Procli locis adde Simplic. in Aristot. de Caelo I 3 p. 270312 (93,11 Heiberg) διὰ τοῦτο τοῖς θεογονίας ἡμῖν οἱ θεῖοι ἄνδρες παραδεδώκασι θεῶν μὲν πλῆθος τὸ έν τῶι ἑνὶ
μένον καί, ὥς ἄν εἴποι τις, κατά πολλαπλασιασμόν ἐκείνου
προῖόν, γένεσιν δὲ ὑμνοῦντες αὐτοῦ, καθ’ ὅσον οἷπό τοῦ ἑνὸς ὑφέστηκεν, ὥσπερ καὶ άριθμῶν γένεσιν τὸν άπὸ τῆς μονάδος
θεωροῦμεν προποδισμόν (Lo_b. I 467); Damasc. De 'princ. 311
(ΙΙ 177, 10 Rue.) qui citat vs. 1 (Ζεύς πρ. γ., Ζ. δ’ ὕστατος άρχικέραυνος), VS. 3 (Z. ά. γ., Z. δ’ ἄμβροτος ἔπλετο νύμφη), vs. 4 coniunctum cum vs. 16, vs. 6 et pergit καὶ τάδε περὶ ἄλλου οὐδενός ἀπεφήνατο τῶν θεῶν ὁ θεολόγος, κατά δὲ αὖ τήν θεοπαράδοτον σοφίαν, τῆς μὲν διπλόης αὐτοῦ σύμβολον
τῆς τε πρὸς τὰ αὐτὰ ἕκαστα καὶ τῆς πρὸς τά ἄλλα τῶι νῶι
μὲν κατέχειν τά νοητά, αἴσθησιν δ’ ἐπάγειν κόσμοις.
Cf. praeter ea quae e Neoplatonicorum farragîne contuli Porphyrii et Eusebii explicationes huius hymni locis supra
allatis.
206
ΙΕΡΟΙ ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
168
Herm. VI vs. 9 p. 457; Lob. I 521. 523 s's. 530; G. F. Schoe11161111 Opusc. acad. II 19; Schuster 35 ss.; ἱΪει6.Ε1611(161111161 Uebeo' die Theologie des Xenophanes Breslau 1886, 29. 48; Kern De Theogon. 35; Th. Gomperz Griech. Denker I3 75; F. Duemmler Arch. Geseh. Philos. VII 1894, 147 = ΚΖ. Sehr. II 155; Gruppe Suppl. 705; Holwerda 326; Maafi Orpheus 276 n. 64 (ad vs. 15); Zeller Zeitsehr. wiss. Theol. XLII 1899, 238 = Κl. Sehr. ΙΙ 157
(cf. p. 235 = II 154); B011 Ans der Offenbamng Johamzz's Στοιχεῖα Ι 43 (ad vs. 14 ss.). Hymni in Iovem iam a Platone et auctore libri Περὶ κόσμου adhibiti (fr. 21 et 21 a) forma amplior et recentior, cui simile fr. 169. Horum versuum celeberrimi 616111 priores, qui
saepissime laudantur. Quae fr. 21 6 6011681, facile 6118611 possunt, cf. praeter 66 quae ex Neoplatonicis congesta sunt, Plutarch.
De def. oracul. 48 p. 436d οἱ μὲν σφόδρα παλαιοὶ θεολόγοι καὶ ποιηταὶ τῆι κρείττονι μόνηι τὸν νοῦν προσέχειν εἵλοντο, τοῦτο δή τὸ κοινὸν ἐπιφθεγγόμενοι πᾶσι πράγμασι· Ζεύς ἀρχή, Ζεύς μέσσα, Διὸς δ’ ἐκ πάντα πέλοντζαι (V. fr. 21a n. 6); Achill. Τ61. Comment. in Α16131 Ρ1166110111. 1168111. 81,29 MaaB διὸ καὶ ὁ Θεόκριτος (XVII 1) ί«ἐκ Διὸς ἀρχῶμε<σ>θα’ φησὶ ίκαὶ ἐς Δία λήγετε Μοῦσαι’, ὁ δὲ Ὀ. πάντα καιρὸν ἀνατίθησι Διὶ λέγων· ίΖεύς ἀρχή, Ζεύς μέσ<σ>α, Διὸς δ’ ἐκ πάντα τέτυκταιῆ ὅθεν ἀκολούθως καὶ τῶι ἔθει τῶι παλαιῶι καὶ τῆι ὑποκειμένηι ὑποθέσει ἀπὸ Διὸς πεποίηται τήν ἀρχήν. Tzetz. Schol. Lycophr. p. 3, 29 Scheel' (Lob. I 356) γράφει δὲ ὁ Ὀ. χωρὶς τῶν ἀστρολογικῶν καὶ’ἐπωιδικῶν καὶ μαγικῶν καὶ τῶν ἑτέρων καὶ ὕμνους
εἰς Δία καὶ τούς λοιπούς οὕτως (VS. 1. 2) Ζεύς πρῶτος...
τέτυκται. Ε Christianorum horreis exhibeo Synesii 1111116110116111
Hymn. II 63 σύ πατήρ, σὺ d" ἐσσὶ μάτηρ· σύ δὲ ἄρρην,.σύ δὲ θῆλυς· σύ δὲ φωνά, σὺ δὲ σιγά, φύσεως φύσις γονῶσα, σύ δ’ ἄναξ, αἰῶνος αἰῶν, τό μὲν εἰ θέμις βοᾶσαι.· μέγα χαῖρε, ῥίζα κόσμου, μέγα χαῖρε, κέντρον ὄντων, μονάς ἀμβρότων ἀριθμῶν προανουσίων ἀνάκτων 613 ΙΙΙ 180 ἓν καὶ πάντα, ἓν δι’ ἁπάντων ἓν τε πρὸ πάντων σπέρμα τὸ πάντων, ῥίζα καὶ ὄρπαξ, φύσις ἐν νοεροῖς θῆλυ καὶ ἄρρεν (Norden Agnostos Theos 229 v. etiam
fr. 30; Geffcken Ausgang des grieeh.-roem. Heidentums 317 n. 216) 61 Didym. Alexandr. De Trinit. ΙΙ 5 p. 140 (Migne 39, 494) ῶς
καὶ παρά τοῖς ἔξω λέγεται· εἷς θεὸς αύτοπάτωρ, ἐξ οὗ τάδε πάντα
γένοντο 61 ibidem ΙΙΙ 2 p. 322 (Migne 39, 788) (sc. οἱ Ἕλληνες
168—169
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔῙΑῙΣ ΚΔ’
207
εἷς θεός ἐστιν ἄναξ πανυπέρτατος, αὐτὸς ἁπάντων
καὶ γενέτης
πάμπρωτος ἔφυ καὶ ῥίζα καὶ ἄρχή et paulo post p. 323 (Migne 789) αὐτὸς πάντα φέρει θεὸς ἄμβροτος, αὐτὸς ἑαυτοῦ καὶ γενέτης καὶ ῥίζα πέλει καὶ τέρμα καὶ υἱός et c. 21 p. 402 (Migne 913) πάντα θεοῦ μεγάλοιο νόου ὑπὸ νεύματι κεῖται οἷρχή πηγή τε ζωῆς καὶ ὑπείροχον εὖχος καὶ κράτος ἠδὲ βίη καὶ ἰσχύος ἄφθιτος ἄλκη καὶ δύναμις κρατερή καὶ ἄμφιέλικτος ἀνάγκη (Lob. Ι 444). Quibus addimus (cf. Synes.) Clem. Alex. Quis dives salvetur 37, 2 (ΙΙΙ 184,1 Staeh.) καὶ τὸ μὲν ἄρρητον αὐτοῦ πατήρ, τὸ δὲ εἷς ἡμᾶς συμπαθὲς γέγονε μήτηρ et Euseb. De Laud. Constantini I p. 198, 33 Heikel ô ἐπὶ πάντων καὶ δια πάντων καὶ ἓν πᾶσιν ὁρωμένοις τε καὶ ἀφανέσιν ἐπιπορευόμενος τοῦ θεοῦ λόγος (V. Plat. Leg. IV 716 a fr. 21).
Orphicam poesin hi quoque sapiunt {Tiberiani versus Platonis de Graeco in Latinum translatz' qui ex nonnullis codd. editi sunt post M. Hauptium a Rieseo Anthol. Latin.» ΙΙ 46 p. 490, e quibus exhibeo praeter vs. 7. 8 maxime vs. 21—25 tu genus 0mm deum, tu rerum causa vigorque, tu natum omnis, deus innumembilis unus, tu seæu plenus toto, τῶι nascz'tur olim hic deus, hic mundus, domus hic hominumque deumque, lucens, augustae stellatus flore inventae. 169. (124) Aristocritus Manich. in Theos. Tubing. 50
p. 109, 23 «ΒΗΓ. ὅτι ὃ Συριανὸς ἐν τοῖς ἑαυτοῦ πονήμασιν (test. 238) ἄναφέρει χρησμὸν τοιοῦτον· I 11° ΒΨ· ἓν κράτος, εἷς δαίμων γενέτης1 μέγας, ἄρχὸς ἁπάντων, ἓν δὲ δέμας βασίλειον, ἓν ὦι τάδε πάντα κυκλοῦται,’ὶ
πῦρ καὶ ὕδωρ καὶ γαῖα καὶ αἰθήρ, νύξ τε καὶ ἦμαρ
καὶ Μῆτις, πρώτη γένετις,3 καὶ Ἔρως πολυτερπής. 5 πάντα γάρ ἐν Ζηνὸς,ιιεγιῡῖζὶωνι τάδε σώματι5 κεῖται,
πάντα μόνος δὲ νοεῖ πάντων προνοεῖ τεῦ θεουδιός·
πάντηιῖ δὲ Ζηνὸς καὶὸ ἐν ὄμμασι9 πατρὸς ἄνακτος ναίουσ’ ἀθάνατοί τε θεοὶ θνητοὶ τε ἄνθρωποι, θῆρές τ’ οἰωνοί θ’ ὁπόσα πνείει τε καὶ ἕρπει. 10 οὐδὲ ἕ που λήθουσιν 1° ἐφήμερα φῦλ’ ἀνθρώπων, ὁ’σσ’ ἄδὶκως ῥέζουσὶ περ, οὐδ’ εἰν οὔρεσι θῆρες ἄγριοι, τετράποδες, λασιότριχες, όμβριμόθυμοι.11
Vs. 1— = fr. 168, 6—10. 1 γένετο fr. 168 vs. 6. 2 κυκλεῖται
ibidem vs. 7.
3 γενέτωρ ibid. vs. 9.
4 ἐν μεγάλωι Ζηνὸς ibid. 11.8 Eus.
208
IEPOI ΔΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
169--171
5 σώματι ibid. vs. 10; σώματα T(ub.). 6 προνοεῖ τε Bur.; προνοεῖται T. V8. 7.‘8 v. infra. Procl. in Parmen. IV. 7 αὕτη Procl. 8 Ζηνὸς καὶ ibid., Ζηνός κεν T. 9 ἐν ὄμματι Eschenb. Epigen. 78 e Procli cod. Augustano. 10 ἓπουλήθουοιν T (Bur.), ἕπου λήθουσιν T (Weinr.). 11 ὀμβριμόθυμε
e. g. Εὖχῆ πρὸς Μουσ. 10 cf. Orac. Sibyll. I 104 p. 11 Geffck. v. Bur.
Citat vs. 7. 8 Procl. in Plat. Parmen. 1V 959, 21 Cons.2
καὶ οὐκ ἄν θαυμασαίμεθα τῶν Ὀρφικῶν ἀκούοντες ἐπῶν, ἐν
οἷς φησιν ὁ θεολόγος· αὕτη δὲ Ζηνὸς καὶ... ἄνθρωποι, ὅσσα τ’ ἔην γεγαῶτα καὶ ὕστερον ὁππόσ’ ἔμελλεν (fr. 167 b vs. 6) πάντων γάρ ἐστι πλήρης τῶν νοητῶν καὶ πάντων ἔχει τοίς διηιρημένας αἰτίας, (ὅστε καὶ οἷνθρώπους καὶ τᾶλλα πάντα γεννᾶι κατοὲ τὰς αὐτῶν ἰδιότητας, οὐ καθόσον ἕκαστον θεῖόν ἐστιν ῶσπερ ὃ πρὸ αὐτοῦ πατήρ ὁ νοητός.
Herm. XXXV; Lob. I 526.
170. (71) Procl. in Plat. Tim. 29 a. b (I 336, 6 Diehl) πάλαι γοὲρ ὃ θεολόγος ἔν τε τῶι Φάνητι τήν δημιουργικὴν αἰτίαν
ἀνύμνησεν· ἐκεῖ γάρ ἦν τε καὶ προῆν, ὥσπερ ἔφη καὶ αὐτός·
Βρόμιός τε μέγας καὶ Ζευς ὁ πανόπτης, ἱνα δὴ τῆς διττῆς δημιουργίας ἔχηι τὰς οἱονεὶ πηγάς· καὶ ἕν τῶι Διὶ τήν παραδειγματικήν· Μῆτις γαρ αὖ καὶ οὗτός ἐστιν, ῶς φησι· καὶ Μῆτις... πολυτερπήῖς (fr. 168 VS. 9), αὐτὸς δὲ
ὁ Διόνυσος καὶ Φάνης καὶ Ἠρικεπαῑος συνεχῶς ὀνομάζεται. Idem
in I. Alcibiad. 109 e p. 509, 9 Cons.2 κάλλιον δὲ συνάπτειν οἶμφοτέρους τούς λόγους· ἐν γοὶρ τῶι Διὶ ὁ Ἔρως ἐστί. καὶ γάρ Μῆτίς ἐστι πρώτως (1. πρῶτος) γενέτωρ καὶ Ἔρως πολυτερπής,
καὶ ὁ’Ἐρως πρόεισιν ἐκ τοῦ Διὸς καὶ συνυπέστη τῶι Διὶ προό-
τως ἐν τοῖς νοητοῖς· ἐκεῖ γάρ ὁ Ζεύς ὁ πανόπτης ἐστὶ καὶ ἁβρὸς’Ἐρως (fr. 83), ῶς Ὀ. φησιν. συγγενῶς οὖν ἔχουσι πρὸς ἀλλήλους, μᾶλλον δὲ ἦ’νωνται ἀλλήλοις καὶ φίλιος αὐτῶν ἐκοίτερός ἐστι. Herm. VIII; Lob. I 495.
171. Gregor. Nazianz. Or. ΧΧΧΙ,16 (Migne 36, 149) οἵ τε παρ’ Ἑλλήνων σεβόμενοι θεοί τε καὶ δαίμονες, ὥς αὐτοὶ λέγουσιν, οὐδὲν ἡμῶν δέονται κατηγόρων, ἀλλά τοῖς σφῶν αὐτῶν
ἁλίσκονται θεολόγοις, ὥς μὲν ἐμπαθεῖς, ὥς δὲ στασιώδεις, ὅσων
Ι “2 Migne δὲ κακῶν γέμοντες καὶ μεταβολῶν· καὶ οὐ πρὸς ἀλλήλους μόνον, ἀλλά καὶ πρὸς τὰς προότας αἰτίας ἀντιθέτως
ἔχοντες· οὓς δὴ καὶ Ὠκεανούς καὶ Τηθύας καὶ Φάνητας
171—175
IEPUI ΛοΓοι EN ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ
209
καὶ οὐκ οἶδα οὕστινας ὀνομάζουσι· καὶ τελευταῖόν τινα θεὸν
μισότεκνον διὰ φιλαρχίαν, πάντας καταπίνοντα τούς ἄλλους ἐξ ἀπληστίας, ἵνα γένηται πάντων ἀνδρῶν τε θεῶν τε πατὴρ (fr. 168 205) δυστυχῶς ἐσθιομένων καὶ ἐμουμένων. Cf. Abel fr. 66 n. 1.
Lob. I 468; Kern De 'l‘heogon. 44; Gruppe Suppl. 695.
172. (273) Procl. Theol. Plat. VI 12 p. 376, 21 πρῶτον δή τοῦτο κατανοήσωμεν, ὅπως καὶ αὐτὸς (se. Plato) ὥσπερ Ὀ. τὸν
ἥλιον εἰς ταύτόν πως ἄγει τῶι Ἀπόλλωνι καὶ οὖς τὴν κοινωνίαν πρεσβεύει τοῦτων τῶν θεῶν. ἐκεῖνος μὲν γὰρ διαρρήδην λέγει καὶ διὰ πάσης, ὥς εἰπεῖν, τῆς ποιήσεως. Lob. Ι 614; Kern Herm. XXIV 1889, 501 et Orph. 7 n. 2. Hymn. VIII εΗλίου et XXXIV Ἀπόλλωνος.
Platonis verbe. Leg. ΧΠ 945 e κατ’ ἐνιαυτὸν ἕκαστον μετά
τροπὰς ἡλίου τοὶς ἐκ θέρους εἰς χειμῶνα συνιέναι χρεαὶν πᾶσαν
τήν πόλιν εἰς εΗλὶου κοινὸν καὶ Ἀπόλλωνος τέμενος ad Orphicorum doctrinam de Apolline—Sole refert Wilamowitz Platon1 I 416 n. 3. Cautius iudicat Lob. 1.1. Solque z'pse permiseetur eum Apollz'ne, φιιεί suum nobz’s somm'um uawat Proeulus. De Apolline Orphicorum cf. etiam Serv. ad.Ve1'g. Aen. 11198 f1‘.4 et fr. 194. 173. (310) Fulgentius Mitologiar. ΠΙ 9 p. 74, 8 Helm N
Myth. Vat. 111 10, 7 (Raschke De Alberico myth. 103) uuue ergo
huius misttcae fabulae (se. Apollinis et Marsyae) tuterz'orem οινοbrum inquz'ramus. a musicis haee reperta est fabula, ut Orfeus in teogom'a scrtbz't; musiez' em'm duos artz's suae posuerunt ordines, tertium vero quasi ex uecessz'tate adiez'entes, ut Ermes Trismegz'stus ait, z'd est: adomeuou, psallomenou, aulumenon, hoe est: aut cau— tantz'um aut ettham'dz'antium aut tz'bz'zantz'um. Reitzenstein Poimaudres 210.
174. (132) Procl. in Plat. Tim. 24(1 (I 166, 21 Diehl) διὸ καὶ4 ὁ Ὀ. περὶ αὐτῆς (se. Ἀθηνᾶς) τικτομένης φησίν, ὅτι ἄρα αὐτὴν ὃ Ζεύς ἀπεγέννησεν ἐκ τῆς κεφαλῆς· ὅπλοις λαμπομένην χαλκήϊον ἄνθος ἰδέσθαι.
Herm. XXIX vs. 3; Lob. I 540. 175. (136) Procl. in Plat. Tim. 24d (I 170, 3 Diehl) οἰκεῖον
γὰρ τὸ τῆς ἀρετῆς γένος πρὸς τήν μεγίστην ταύτην θεόν, ὡς καὶ αὐτὴν ἀρετήν οὖσαν· ἐν γὰρ τοὸι δημιουργοὸι μένουσα σοφία καὶ νόησίς ἐστιν ἄτρεπτος, καὶ ἐν τοῖς ἡγεμονικοῖς θεοῖς ἐκ· φαίνει τήν τῆς ἀρετῆς δύναμιν,
Orphie. c011. Kern. 14
210
ΙΕΡΟΙ ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
175—178
Ἀρετῆς τ’ ὄνομ’ 1 ἐσθλὸν κλήιζεται,2 φησὶν Ὀ. Cf. eundem in Plat. Tim. 25b (I 185, 3 Diehl) καὶ γὰρ άλλη θεολογία τις, ούχ ἡ Ὀρφικὴ μόνον, Ἀρεῖ-ἠν αὐτην (se. Minervam) ἄπεκάλεσε.
1 τε οὔνομ’ codd.; em. Lob. 2 κληίζεται C. Herm. XXIX ad vs. 4; Lob. I 541; Kern Orpheus 50. De Ἀρετῆς cultu V. Deubner ap. Rosch. ΙΙΙ 2, 2128.
176. (131) Procl. in Plat. Tim. 246. (Ι 169, 1 Diehl) λέγει γοῦν καὶ ὁ θεολόγος, ὅτι παρήγαγεν αύτὴν (se. Minervam) ὁ πατήρ· ὄφρ’ αὐτῶι μεγάλων ἔργων κράντειρα1 πέλοιτο.2
1 κρήτειρα C, κρξξντειρα Μ. 2 γένοιτο Lob. Herm. XXIX vs. 4; Lob. I 540.
Cf. fr. 177. 177. (133) Procl. in Plat. Rempubl. I 102, 11 Kr. de Minerva
δεινὴ γὰρ Κρονίδαο νόου κράντειρα τέτυκται
φησὶν Ὀ.
Herm. XXIX VS. 5; Lob. I 540.
Cf. fr. 176. 178. (135) Procl. in Plat. Crat. 389 b. c (21,13 Pasqu.) εἰ δέ τις αὐτὰς τὰς ποιητικὰς καὶ γονίμους δυνάμεις τῶν θεῶν,
ἃς εἰς τὸ πᾶν προάγουσι, τέχνας προσαγορεύοι δημιουργικὰς καὶ
νοερὰς καὶ γεννητικὰς καὶ τελεσιουργούς, οὐκ ἄν οὐδ’ ἡμεῖς ὰποδοκιμάσαιμεν τήν τοιαύτην προσηγορίαν, ἐπεὶ καὶ τούς θεολόγους εὑρίσκομεν διὰ τούτων τὰς θείας ποιήσεις ἐνδεικνυμένους,
καὶ τούς μὲν Κύκλωπας ἁπάσης τεχνικῆς ποιήσεως αἰτίους
λέγοντας, οἳ καὶ τδν Δία καὶ τήν Ἀθηνᾶν καὶ τόνῘΉφαιστον ἐδίδαξαν (fr. 179 VS. 3), τήν δ’ Ἀθηνᾶν τῶν τ’ ἄλλων τεχνῶν καὶ διαφερόντως τῆς ὑφαντικῆς προστατεῖν, τὸν δ’ ςἭφαιστον ἄλλης ἰδίως ἔφορον τέχνης, αὖτην δὲ τήν ὑφαντικῆν ἀρχομένην μὲν άπὸ τῆς δεσποίνης Ἀθηνᾶς -· ἥδε γὰρ άθανάτων προφερεστάτη1 ἐστὶν ἁπασέων ἱστὸν ἐποίχεσθαι2 ταλασήιά τ’ ἔργα πινύσσειν —— | 221’39‘1‘l- φησὶν Ὀ., προϊοῦσαν δ’ εἰς τήν ζωιογόνον τῆς Κόρης σειρὰν —— καὶ γὰρ αὕτη καὶ πᾶς αὐτῆς ὁ χορὸς ἄνω μενούσης ὑφαίνειν λέγονται τὸν διακόσμον τῆς ζωιῆς (V. fr. 192) ——, μετεχο· μένην δὲ ὑπὸ πάντων τῶν ἐν κόσμωι θεῶν —— καὶ γὰρ ὁ εἷς
178—179
IEPOI AOPOI EN ΡΑΨΩΙΑΙΑΙΣ ΚΔ
211
δημιουργὸς τοϊς νέοις δημιουργοῖς προσυφαίνειν τῶι άθανάτωι παρακελεύεται (Plat. Tim. 41(1) τὸ θνητόν εἶδος τῆς ζωῆς -——,
περατουμένην δ’ εἰς τοὺς τῆς γενέσεως προστάτας θεούς, οἷν ἐστιν καὶ ἡ παρ’ Ὁμήρωι Κίρκη πᾶσαν ὑφαίνουσα την ἐν τῶι τετραστοίχωι ζωήν καὶ ἅμα ταῖς ῶιδαῖς ἐναρμόνιον ποιοῦσα τὸν ὑπὸ σελήνην τόπον. ἐν ταύταις οὖν ταῖς ὑφαντικαϊς καὶ ἡ Κίρκη3 ὑπὸ τῶν θεολόγων παραλαμβάνεται, χρυσῆ μέντοι, καθάπερ φασίν, ἐνδεικνύμενοι τὴν νοεράν αὐτῆς καὶ ἄχραντον ούσίαν καὶ ἄυλον καὶ άμιγῆ πρὸς τήν γένεσιν, καὶ τὸ ἔργον αὐτῆς διακρίνειν τὰ ἑστῶτα τῶν κινουμένων καὶ χωρίζειν κατά τήν ἑτερότητα τὴν θείαν. Cf. eundem in Parmenid. 1300 p. 829, 9 Cons.2 θαυμαστὸν δὲ οὐδὲν καὶ τὸ εἶναί τινας ἐν δαίμοσιν αἰτίας, οἳ καὶ ἔφοροι λέγονται τῶν τεχνῶν οἱ μὲν ἄλλων οἱ δὲ ἄλλων ὑπάρχειν, καὶ ἀνθρώποις δεδωρῆσθαι ταύτας, καὶ έν θεοῖς συμβολικῶς εἶναι, οἷον χαλκείας εἶναι μέν τις
δαίμων (Ἠφαιστος λεγέσθω προστάτης καὶ τὸ εἶδος ἔχων, αὐτὸς δὲ ὁ μέγας (Ἠφαιστος,συμβολικῶς ἂν λέγοιτο χαλκεύειν τὸν οὐρανόν (fr. 180)‘καὶ ὑφαντικῆς ὡσαύτως Ἀθηναῖκή τις δαιμονὶς ἔφορος, αὐτῆς τῆς Ἀθηνᾶς ἄλλως καὶ δημιουργικῶς ὑφαίνειν τὸν διάκοσμον τῶν νοερῶν εἰδῶν ὑμνουμένης V. etîam in Tim. 24d (I 168, 30 Diehl): Ἐργάνη δὲ ῶς τῶν δημιουργιΙ 169 Diehl κῶν ἔργων προστάτις.
1 προσφερεστάτη Ρ, προφανεστάτη C Procl. Tim. v. n. 2 2 ἱστὸν ἐποίχεσθαι Procl. in Tim. 23(1 (I 135, 9 Diehl), qui citat ἥδε... ἁπασῶν - ἱστὸν ἐποίχεσθαι, cf. Herwerd. Herm. V 1871,141, ὑφήνασθαι Cratyli codd.
v. fr. 193. 3 De Circe ap. Orphe'a nil notum; haud scio an vitium lateat
et Κόρη (v. frr. 192. 193) intellegendum sit. Herm. XXIX vs. 1; Lob. I 541.
Hesiod. Theogon. 79 Καλλιόπη θ’’ἢ δὲ προφερεστάτη ἐστὶν ἁπασέων. Orphei Εύχ. πρὸς Μουσ. 2 εὐχήν, ἤ δή τοι προφερεστέρη ἐστὶν ἁπασέων. Hom. Il. A 31 ἱστὸν ἐποιχομένην, 0d. κ 222 (de Circe) ἱστὸν ἐποιχομένης. 179. (92) Procl. in Plat. Tim. 29a (Ι 327, 23 Diehl) οὖς γάρ φησιν ὁ θεολόγος, οἱ πρῶτοι τεκτονόχειρες τῶι Διὶ τὰς δημιουργικὰς δυνάμεις ἔδοσαν πάσης τῆς έγκοσμίου ποιήσεως· οἳ Ζηνὶ βροντήν τε πόρον1 τεῦξάν τε κεραυνόν, πρῶτοι τεκτονόχειρες, ἰδ’2 (Ἥφαιστον καὶ Ἀθήνην δαίδαλα3 πάντ’ ἐδίδαξαν, ô’o’ οὐρανός ἐντὸς ἐέργει.
1 δόσαν Damasc. De princ. 256 (ΙΙ 125, 5 Rue.). Cf. Hesiod. infra. 2 ἰδ’ codd., οἳ priores Hermiam (cf. infra) secuti. 3 δαίδαλα 0m. Hermias. 14*
212
IEPOI ΔΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨῼΙΔῙΑΙΣ ΚΔ’
179—180
“Hermias in Plat. Phaedr. 247c p. 149, 9 Couvr. διὰ μὲνι
τοῦ (άχριόματος) ἳ ἐδήλωσεν (se. ὁ Πλάτων), ὅτι ὑπὲρ τήν Οὐρανοῦ βασιλείαν ἐστὶν ὁ τῶν Νυκτοῖν τόπος · διὰδὲ τοῦ (άσχημάτιστοςζ 3 ὅτι καὶ ὑπὲρ τὴν τῶν Κυκλοᾶπων τάξιν· ἐν γὰρ προᾶτοις τούτοις τὸ σχῆμα ἐκφαίνεσθαι ἡ θεολογία φησὶ καὶ πριότας άρχὰς
καὶ αἰτίας τῶν πανταχοῦ σχημάτων τούτους εἶναι τούς θεούς
Κύκλωπας·4 διὸ καὶ τεκτονόχειρας αὐτους ἦ θεολογία καλεῖ·5
αὕτη γὰρ τριάς ἐστι τελεσιουργικὴ τοῖν σχημάτων· κυκλοτερὴς
ὀφθαλμὸς ἕειςῦ ἐνέκειτο μετιόπωι (Hesiod. Theogon. 145) καὶ ἐν Παρμενίδηι (137 e) δὲ ἐὰν λέγηι ὁ Πλάτων ἐὐθὺ καὶ περιφερὲς), ταύτην τὴν τάξιν αἰνίττεται. οὗτοι δὲ καὶ [τήν]ἵ Ἀθηνᾶν καὶ (Ήφαιστον διδάσκουσι τὰ ποικίλα τῶν σχημάτων εἴδη, οὖς πρῶτοι αἴτιοι τῶν σχημάτων· πρῶτοι τεκτονόχειρες οἳ (Ἠφαιστον καὶ Ἀθήνην πάντ’ ἐδίδαξαν. ἐὰν οὖν άκούωμεν καὶ τὸν ςἩφαιστου καὶ τήν Ἀθηνᾶν αἰτίους τῶν σχημάτων, οὔ θαυμασόμεθα. ὁ μὲν γὰρ (Ήφαιστος τοῦ ἐν τοῖς σώμασι καὶ τοῦ ἐγκοσμίου παντὸς σχήματος αἴτιος( ἡ δὲ Ἀθηνᾶ τοῦ ψυχικοῦ τε καὶ Ι 15° C011“νοεροῦ· οἱ δὲ Κύκλωπες τοῦ θείου καὶ τοῦ πανταχοῦ δηλονότι· καὶ ὑπὲρ τήν τῶν Κυκλώπων τάξιν ἐστὶν ὁ
ὑπερουράνιος τόπος. 1 μὲν <οὗν> Couvr.
4 Κύκλωπας de]. Couvr.
2 ἀχρωμάτου codd.
3 ἀσχηματίστου codd.
6 εἷς Α.
5 καλεῖ codd. praeter φησὶν Μ.
7 τήν del. Ab.
Herm. VIII vs. 43 p. 468; Lob. Ι 504; Schoemann Opusc.
acad. ΙΙ 17.
‘
Cf. fr. 178.
Hom. 0d. ζ 232 άνὴρ ἴδρις ὃν (Ἡφαιστδς δέδαεν καὶ Παλλοές Ἀθήνη. Hom. Hymn. XX 2 de Vulcano ὃς μετ’ Ἀθηναίης γλαυκοόπιδος άγλαὰ ἔργα άνθρώπους ἐδίδαξεν ἐπὶ χθονός. Hesiod. Theogoñ. 141 de Cyclopibus οἳ Ζηνὶ βροντήν τε δόσαν τεῦξάν τε κεραυνόν. Ad VS. 3 cf. Hom. Il.,Ω 544 ὅσσον Λέσβος ἄνω,
Μάκαρος ἕδος, ἐντος ἐέργει. _’ 180. (211) Syrian. in Aristot. Metaphys. B 2 p. 997 b 34
’(26, 23 SS. Kr.) ὅτι μέντοι τάς άνάλογον (se. άπασοῦν τῶν τεχνῶν αἰτίας) καὶ ἐν θεοῖς ἔστιν ἐπινοεῖν, δηλοῦσι καὶ οἱ θεολόγοι
Κύκλωπας καὶ (Ἠφαιστον χαλκέας καὶ οἰκοδόμους οὐκ
ὀκνοῦντες καλεῖν, οὐδὲ Ἀθηνᾶι καὶ Κόρηι την ὑφαντικὴν ἀποκληροῦν. Procl. in Plat. Tim. 23 d. e (I 143, 7 Diehl) ôzdgraôta γάρ καὶ ὑπὸ τῶν θεολόγων [80. ὁ (Ἠφαιστος] λέγεται χαλκεύειν, ὥς στερεῶν καὶ άντιτῦπων ἐργάτης, καὶ διότι χάλ-
180——182
ΙΕΡΟΙ ΛΟΙὈΙ ΕΝ ΡΑΨῼΙΔΙΑΙΣ-ΚΛ’
213
κεος ὁ οὐρανός ῶς μίμημα ῶν τοῦ νοητοῦ καὶ ὁ τοῦ οὐρανοῦ ποιητής χαλκεύς. Idem paulo antea (Ι 142, 18 Diehl) ἄνωθεν οὖν ἡμεῖς απὸ τῶν θεολόγων τας περὶ. αὐτοῦ [80. Ἡφαίστου] πίστεις
ἑπενέγκιομεν ταῖς ἡμετέραις παραδόσεσιν. ὅτι μὲν οὖν, τῆς δη·
μιουργικῆς ἐστι σειρᾶς, αλλ’ οὐχὶ τῆς ζωιογονικῆς ἢ συνοχικῆς ἢ ἄλλης-τινός, δηλοῦσιν οἱ θεολόγοι χαλκεύοντα τε.αὐτὸν καὶ κινοῦντα τας φύσας καὶ ὅλως ἐργοτεχνίτην παραδιδόντες. Idem in Parmenid. 130c: p. 829, 16,00us.2 αὐτὸς δὲ· ὁΣ μέγας (Ἠφαιστος συμβολικῶς ἄν λέγοιτο χαλκεύειν τὸν οὐρανζόν,
V. in Tim. 36 d (ΙΙ 281, 20s. Diehl).,
181. Procl. in Plat. Tim. 40a (ΙΙΙ 118, 30 Diehl) ô‘cd-f-ya‘p τοῦτο καὶ οἱ θεολόγοι· τήν Εὐνομίαν ἐπέστησαν· τῆι απλανεῐ,
τὸ ἐν αὐτῆι πλῆθος διακρίνουσαν καὶ ἕκαστον ἐπιτῆςι οἰκείας
διατη119 Diehl ροῦσαν αεὶ τάξεως.7 δια τοῦτο δὲ ἄρα καὶ τὸν
(Ήφαιστον ὑμνοῦντες τοῦ οὐρανοῦ ποιητήν συναπτόυσιν αὐτῶι
τήν Ἀγλαΐαν ῶς, αγλαίζοντι παντα τὸν οὐρανὸν δια τῆςτῶν ἄστρων ποικιλίας. καὶ παλιν τῶι μὲν πλανωμένωι τήν (μὲν) Δίκην ἐφιστᾶσι τῶν Ὡρῶν ῶς ὀφείλουσαν τήν ανιομαλίαν κατα λόγον εἰς ὁμαλότητα περιάγειν, τήν δὲ Θαλειαν τῶν
Χαρίτων ῶς τας ζωᾶς αὐτῶν αειθαλεῑς,,ἀποτελοῦσαν, τῶιξῖὲ
ὑπὸ σελήνην τήν μὲν Εἰρήνην ῶς τὸν πόλεμον τῶν στοίχείῶν ἐξιωμένην, τήν δὲ Εὐφροσύνην (V. fr. 200) τῶν Χαρίτων ῶς ἓκαστοις ἐνδιδοῦσαν ῥαιστιόνην τῆςκατα φύσιν ἐνεργείας.
Cf. Hesiod. Theogon. 901—909; Çrph. Hymn. XLIII (vs."2
Εὐνομίη τε Δίκη τε καὶ Εἰρήνη πολύολβε), LX (VS. 2. 3,θυγατὲρες Ζηνός τε καὶ Εὐνομὶης (Εὐρυνόμης Schrader) βαθυκόλπού, Ἀγλαίη Θαλίη τε καὶ Εὐφροσύνη πολύολβε).’
182. (140) Procl. in Plat. Tim. 29 a (I 333, 2 Diehl) δια
δή ταῦτα καὶ οἱ θεολόγοι τῶι (Ηφαίστοοιτήν Ἀφροδίτην (fr. 184) συζεύξαντες οὕτως αὐτὸν χαλκεύειν εἰρήκασι τὸ πᾶν (fr. 180), καὶ αὖ ἐξ ἹῙφαίστου καὶ Ἀγλαΐας Εὔκλειαν καὶ Εὐθὲνειανι απογεννῶσι καὶ Εὐφήμην καὶ Φιλοφροσύνην,2 αἳ καὶ αὐταὶ τὸ σωματοειδὲς τῶι καλλει διαπρέπον αποτελοῦσι.,
l Εὐθένειαν codd.] Εὐσθένειαν vulgo. Lob. Ι 543; Kern Orpheus 50. 2 Εὖφροσύνη fr. 181 (et 200)..
Ad Εὐθένειαν V. anaglyphum notissimum in Thyreatid repertum, quod Εὕθηνίαν et Ἐπίκτησιν et Τελετήν repraesentat (Roscher Lex. ΙΙΙ 2, 2124 fig. 12 = IG 1V 676);. B. Keil Ber.
Sacchs. Ges. Wiss. 1916, 38 n'. 1.
·
,·; ρ. l
214
ΙΕΡΟΙ ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨῼΙΔΙΑΙΣ ΚΔ
183-186
183. (140) Procl. in Plat. Craty]. 4060 p. 110, 23 Pasqu.
τήν δὲ δευτέραν Ἀφροδίτην παράγει μὲν ὁ Ζεύς ἐκ τιόν ἑαυτοῦ
γεννητικῶν δυνάμεων, συμπαράγει δ’ αὐτῶι καὶ ἠ Διιόνη· πρόεισι δ’ ἦ θεὸς ἐκ τοῦ άφροῦ κατά τὸν αὐτὸν τῆι πρεσβυτέραι τρόπον· λέγει δ’ οὕτως καὶ περὶ ταύτης ὁ αὐτὸς θεολόγος (V. fr. 127)‘τὸν δὲ πόθος πλέον εἷλ’, άπὸ δ’ ἔκθορε· πατρὶ μεγίστωιῑ αἰδοίων άφροῑο γονή, ὑπέδεκτο δὲ πόντος σπέρμα Διὸς μεγάλου· περιτελλομένου δ’ ἐνιαυτοῦ οὸραις καλλιφύτοις τέκ’ ἐγερσιγέλωτ’ Ἀφροδίτην 5 άφρογενῆ.
1 μεγίστωι Werf.; μέγιστοι Α, μεγίστη cett.
Lob. I 542. 184. (139) Procl. in Plat. Tim. 32 c (ΙΙ 54, 19 Diehl) εἰ δὲ καὶ
πρὸ τούτων τήν ὑπερκόσμιον αἰτίαν τῆς φιλίας ἐθέλοις σκοπεῖν,
εὑρήσεις καὶ παρά τοῖς θεολόγοις αὐτήν ὑμνημένην· τήν γάρ Ἀφροδίτην παρήγαγεν ὁ δημιουργός, ἵνα κάλλος ἐπιλάμπηι (καὶ add. Diehl) τάξιν καὶ ἁρμονίαν καὶ κοινωνίαν πᾶσι τοῖς ἐγκοσμίοις, καὶ τὸν Ἔρωτα ὄπα δ δν αὐτῆς, ἑνοποιὸν ὄντα τῶν ὅλων. ἔχει δὲ καὶ αὐτὸς ἐν ἑαυτῶι τήν τοῦ Ἔρωτος αἰτίαν· ἔστι γάρ καὶ Μῆτις... πολυτερπής fr. 168 VS. 9. 185. (134) Procl. in Plat. Cratyl. 406d p. 112, 14 Pasqu. νῦν οὖν ὁ Σωκράτης τήν μὲν φρουρητικην διά τοῦ τῆς Παλλάδος άνυμνεῖ ὀνόματος, τήν δε τελεσιουργόν διά τοῦ τῆς Ἀθηνᾶς.
τήν οὖν ἔνρυθμον χορείαν διά τῆς κινήσεως ὑποφαίνει, ἧς καὶ
μεταδέδωκεν πρωτίστηι μὲν τῆι Κουρητικῆι τάξει, δευτέρως δὲ καὶ τοῖς ἄλλοις θεοῖς· ἔστιν γάρ ἦ θεὸς κατά ταύτην τήν δύναμιν ἡγεμών τῶν Κουρήτων, (ὅς φησιν Ὀ.
Lob. I 541; Poerner De Curet. et Corybant. 373.,
186. (133) Procl. in Plat. Rempubl. I 138,12 Kr. καὶ γάρ οἱ προότιστοι Κούρητες τά τε ἄλλα τῆι τάξει τῆς Ἀθηνᾶς ἀνεῖνται καὶ περιεστέφθαι λέγονται τῶι θαλλωι τῆς ἐλάας, οὲς φησιν Ὀ. Idem in Tim. 42cl (ΙΙΙ 310, 25 Diehl) ἢ καὶ ὅτι σύνεστιν αὐτοῖς Κουρητική θεότης, τῆι μὲν νοήσει τὸ ἄχραντον ἐπιλάμπουσα, τῆι δὲ κινήσει τό οἷκαμπές, άμείλικτον δὲ ὅλοις αὐτοῖς χορηγοῦσα δύναμιν, δι’ ἢν ἑαυτῶν ὄντες τά ὅλα ποδηγετοῦσιν. Herm. XXIX ad vs. 5; Lob. I 541; Poerner De Curet. et Corybant. 373.
187—188
,
ΙΕΡοι Λοιόι ΕΝ ΡΑΨᾩΜΙΑΙΣ 1M
215
187. (137) Procl. in Plat. Cratyl. 404b p. 106, 10 Pasqu. ἐπεὶ η’ γε Ἄρτεμις ἡ ἐν αὐτῆι καὶ ἦ Ἀθηνᾶ τήν παρθενίαν οῗεὶ τήν αὐτὴν διασιόιζουσι’ καὶ γάρ ἦ μὲν κατά τὸ μόνιμον αὐτῆς, ἡ δὲ κατά τὸ ἐπιστρεπτικόν χαρακτηρίζεται· τὸ δὲ γεννητικὸν μέσην ἐν αὕτῆι τάξιν ἔλαχεν. ἐπιθυμεῖν δ’ αὐτην τῆς παρθενίας
φασίν, ἐπειδὴ τὸ εἶδος αὐτῆς ἐν τῆι ζωιογόνωι περιέχεται πηγῆι,
καὶ νοεῖ τήν πηγαίαν άρετην καὶ ὑφίστησι τήν άρχικην καὶ άναγωγόν, καὶ τήν ἔνυλον άτιμάζει πᾶσαν μεῖξιν, καίτοι ἐφο· ρῶσα τούς καρπούς τῆς τοιαύτης ένύλου μείξεως’ άτελής <τε> γάμων καὶ ἄπειρος ἐοῦσα
παιδογόνου λοχίης πάσης άνά πείρατα λύει, φησὶν Ὀ.“καὶ ἔοικεν τάς μὲν γενέσεις καὶ τοὶς προόδους τῶν πραγμάτων ἐκτρέπεσθαι, τάς δὲ τελειότητας ἐπιφέρειν αὐτοῖς,
καὶ τάς μὲν ψυχάς διά τῆς κατ’ οἷρετην ζωῆς τελεσιουργεῖν, τοῖς δὲ θνητοῖς ζοᾶιοις τήν εἰς τὸ εἷόος ἀποκατάστασιν χορηγεῖν.
Lob. I 545; Holwerda 329. Ad vs. 2 cf. Hymn. XXXVI 4. 8 et Wernicke RE2
ΙΙ 1347. 1393.
188. (138. 201) Procl. in Plat. Cratyl. 406 b p. 106, 25 Pasqu.
ὅτι δὲ πολλή τῆς Ἀρτέμιδος καὶ ἦ πρὸς τὴν ἕγκόσμιον Ἑκάτην ἓνωσις καὶ ἦ πρὸς τήν Κόρην, φανερὸν τοῖς καὶ ὀλίγα τῶι Ὀρφεῖ παραβεβληκόσιν, ἐξ οἷν δῆλον, ὅτι καὶ ἦ Λητώ περιέχεται1 ἐν τῆι Δήμητρι τῆι καὶ τὴν Κόρην ὑποστη|1°7 Pas‘ïu' σάσηιῖ τῶι Διὶ καὶ την ἐγκόσμιον Ἑκάτην, ἐπεὶ καὶ τήν Ἄρτεμιν Ἑκάτην Ὀ. κέκληκεν· ἡ δ’ ἄρα δῖ’ Ἑκάτη παιὸὁς μέλη3 αὖθι λιποῦσα Λητοῦς εὐπλοκάμοιο κόρη προσεβήσατ’ 4 Ὄλυμπον· ὥστ’ οὐδὲν θαυμαστόν, εἰ καὶ’ τήν ἐν τῆι Κόρηι Ἄρτεμιν Ἑκάτην έν ἄλλοις κεκλήκαμεν.
1 περιέχεται Lob., περιέχουσα codd.
codd.; μέλε’ Koechly Opusc. philolog. I 237. V 1871, 145.
2 συνυποστησάσηι Lob.
3 μέλη
4 προσεβήσετ’ Herwerd. Herm.
Procl. ibidem 404b p. 94, 24 Pasqu. προσαγορεύεται δὲ καὶ Κόρη δια τήν καθαρότητα τῆς οὐσίας καὶ τήν ἄχραντον ἐν ταῖς άπογεννήσεσιν ὑπεροχήν. ἔχει δὲ πρώτην τε καὶ μέσην καὶ τελευταίαν ἠγεμονίαν, καὶ κατά μὲν τήν άκρότητα ἑαυτῆς Ἄρτεμις καλεῖται παρ’ Ὀρφεῖ, κατά δὲ τὸ μέσον κέντρον Περσεφόνη, κατά δὲ τὸ πέρας τῆς διακοσμήσεως Ἀθηνᾶ. Procl. ibidem 406b p. 105, 18 Pasqu. ὅτι τῆς δεσποίνης ἡμῶν Ἀρτέμιδος τρεῖς ὁ Πλάτων παραδίδωσιν ἰδιότητας, τήν τε ἄχραντον καὶ τήν
216
ΙΕΡΟΙ ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΛΙΑΙΣ ΚΔ
.
188-189
κόσμιον καὶ τήν ἀναγωγόν· καὶ διά μὲν τήν πρωτην παρθενίας
ἐρᾶν λέγεται ἡ θεός, διά δὲ τήν δευτέραν, καθ’ ἢν τελεσιουργός,
[ὥς]1 ἀρετῆς ἔφορος εἶναι λέγεται, διά δὲ τήν τρίτην, καθ’ ἧνῖ μισῆσαι λέγεται τάς γενεσιουργοῦς ὁρμάς. καὶ μάλιστα τῶν τριῶν ἦ πρῶτη ἐφαρμόζει τῆι τῆς θεοῦ 3 προόδωι, καθ’ ἤν ἐν τῆι ςωιογόνωι τῶν ἀρχῶν τριάδι τήν ὕπαρξιν ἔλαχεν, εἴτε Ἑκατικὴ προσαγορευομένη «θ-εότης, (ὃς οἱ θεουργοί φασιν, εἴτε Ἄρτεμις, ὠς Ὀρφεύς. ἐκεῖ γάρ ἱδρυμένη πεπλήρωται μὲν ἀχράντων δυνάμεων ἀπὸ τῶν ἀμειλίκτων θεῶν, εἰς δὲ τήν τῆς ἀρετῆς βλέπει πηγήν Ι 106 Pas‘lu' καὶ τήν παρθενίαν αὐτῆς ἀσπάζεται· καὶ γάρ ἐκείνη τὸ παρθένον οὔ προΐησιν, ῶς φησι τὸ λόγιον (Kroll De orac. Chald. 28)· νοοῦσα δ’ ἐκείνην ύφίστησιν καὶ τήν ἀρχικήν ἀρετήν, καὶ ἐξήιρηται πάσης κοινωνίας καὶ συζεύξεως καὶ τῆς κατά τήν γένεσιν προόδου. Cf. etiam' in Plat. Tim. 4οΙ) (ΙΙΙ 131,18 Diehl) εἰ δὲ καὶ μερικαὶ ψυχαὶ περὶ αὐτούς ἐσπάρησαν, ἄλλαι μὲν περὶ ἥλιον, ἄλλαι δὲ περὶ σελήνην, ἄλλαι δὲ·
περὶ ἕκαστον τῶν λοιπῶν, καὶ πρὸ τῶν ψυχῶν δαίμονες συμ-
πληροῦσι τοὲς ἀγέλας ῶνεῖσιν ἡγεμόνες, δῆλον, ὅτι καλῶς εἴρηται κόσμον ἑκάστην εἶναι τῶν σφαιρῶν, καὶ τῶν θεολόγων ἡμεῖς ταῦτα διδασκόντων, ὁπόταν περὶ ἑκάστου θεούς ἐν αὐτοῖς εἶναι
πρό τῶν δαιμόνων ἄλλους ὑπὸ τήν ἄλλου τελοῦντας ἡγεμονίαν * * *, οἷον καὶ περὶ τῆς δεσποίνης ἡμῶν τῆς σελήνης, ὅτι καὶ ἡ Ἑκάτη θεαί τινές εἰσιν ἐν αὐτῆι καὶ ἦ Ἄρτεμις, καὶ περὶ τοῦ βασιλέως (Πλίου καὶ τῶν ἐκεῖ θεῶν, τὸν ἐκεῖ Διόνυσον ὑμνοῦντες· (Ἠελίοιο πάρεδρος ἕπισκοπέων πόλον ἁγνόν’ (Kroll De orac. chald. 9), τὸν Δία τὸν ἐκεῖ, τὸν Ὄσιριν, τὸν Πᾶνα τὸν ἡλιακόν, τούς | 132Dï91‘1 ἄλλους, ῶν αἱ βίβλοι πλήρεις εἶσὶ τῶν θεολόγων καὶ τῶν θεουργῶν· ἐξ ῶν ἁπάντων δῆλον, ὅπως ἀληθὲς καὶ τῶν πλανωμένων ἕκαστον ἀγελάρχην εἶναι πολλῶν θεῶν
συμπληρούντων αὐτοῦ τήν ἰδίαν περιφοράν. 1 ὡς del. Pasqu. 2 post καθ’ ἣν lacunam statuit Pasqu., qui (ἐπιστρεπτικὴ) inserendum suadet; addit autem possis tamen καθ’ ἣν delere. 3 τῆς θεοῦ Boisson] τοῦ θ. codd.
Lob. Ι 543; Holwerda 329.
189. (107) Procl. in Plat. Cratyl. 404b p. 92, 14 Pasqu. ἡ δὲ Δημήτηρ πρῶτη καὶ τάς διττάς τροφάς διεῖλεν ἐν τοὶς θεοῖς, ῶς φησιν Ὀρφεύς·.; μήσατο”γάρ προπόλουςίτε)1 καὶ ἀμφιπόλους καὶ ὀπαδούς,2 μήσατο δ’ ἀμβροσίην καὶ ἐρυθροῦ νέκταροςἀρδμόν,3’ μήσατο δ’ ἀγλαά ἕργα4 μελισσάων ἐριβόμβων.
189—192
IEPOI ΛΟΙὈΙ ΕΝ ΡΑΨᾩΙΔΙΑΙΣ KA'
217
1 suppl. Duentz.
2 ὀπηδούς Lob._
3 ἀρδμόν Koechly Opusc. phil.
I 237, qui dubitanter ἔργον etiam proponit collato fr. 154 (Lob. I 516); ἄρθρον codd., ἄνθος vel εἶδαρ Lob. 4 δῶρα Lob.
Lob. I 538. 190. (185) Procl. in Plat. Tim. 31b (I 457, 14 Diehl) τὸ
μὲν (μονογενὲς’ τήν μοναδικήν αἰτίαν ἅπεικονίζεται καὶ τήν
(τῶν add.Dieh1) ὅλων ἐπικρατοῦσαν ούσίαν ἐνδείκνυται· καὶ γοίρ ὁ θεολόγος οὕτως τήν Κόρην μουνογένειαν εἴωθε προσαγορεύειν, ῶς τῶν ἐγκοσμίων ἁπάντων ἡγεμονικῶς προϊσταμένην καὶ τῶν μονογενῶν ζιόιων αἰτίαν· τάς γάρ μή μονογενεῖς ἦ μετ’ αὐτην ὑφίστησιν θεός (se. Δημήτηρ), ιῖλόγους οὔσας. μονογενῆ δ’ οὖν καλεῖ καὶ ἐκεῖνος δια ταῦτα τήν Κόρην, καίτοι καὶ ἄλλην θεότητα (se. Δία καὶ Πλούτωνα) παραγαγών εἰπὸ τῶν αὐτῶν αἰτίων τῆι Κόρηι. ·.
Herm. XXXIV p. 492; Lob. I 545. Hymn. XXIX in Proserpinam vs. 2 μουνογένειας V. etiam
Hesiod. Theogon. 426 μουνογενής de Hecate, quod imitatus est
Apollon. Argonaut. III 847. 1035.
191. (210) Procl. Theolog. Platon. VI 13 f). 382, 10 ἐπεὶ καὶ
περιεστάναι λέγονται (se. οἱ Κούρητες) τόν τῶν ὅλων δημιουργὸν καὶ περιχορεύειν ιῖπὸ τῆς Ῥέας εἷναφανέντες. ἐν μὲν οὖν τοῖς νοεροῖς θεοῖς ἦ Κουρητική τάξις ἡ πρωτίστη τήν ὑπόστασιν ἔλαχεν. ἀνάλογον δὴ τοῖς ἐκεῖ Κούρησιν ἡ τῶν Κορυβάντων προβαίνουσα τῆι Κόρηι καὶ φρουροῦσα πανταχόθεν αὐτήν, ὥς φησιν ἡ θεολογία. διὸ καὶ την ἐπωνυμίαν ἔλαχον ταύτην. Iulian. Or. V p. 168b δορυφοροῦσι γαρ αύτόν (se. Ἄττιν) παρὰ τῆς Μητρὸς δοθέντες οἱ Κορύβαντες αἱ τρεῖς ἄρχικαὶ τῶν μετά θεούς κρεισσόνων γενῶν ὖποστάσεις V. Kroll De orac. Chald. 37.
192. (211) Porphyr. De antro nymphar. 14 p. 66, 13 Nauck2
καὶ χιτῶν γε τὸ σῶμα τῆι ψυχῆι ὃ ἠμφίεσται, θαῦμα τῶι ὄντι ἰδέσθαι, εἴτε πρὸς τήν, σύστασιν ιῖποβλέποιςΙ εἴτε πρὸς τήν πρὸς τοῦτο σύνδεσιν τῆς ψυχῆς.2 οὕτω »καὶ παροὲ τῶι Ὀρφεῖ ἦΚόρη, ἤπερ ἐστὶ παντὸς τοῦ σπειρομένου ἔφορος, ἱστουργοῦσα παραδέδοταιρ τῶν παλαιῶν καὶ τόν ούρανόν πέπλον4
εἰρηκότων οἷον Ιθεῶν οὐρανίων περίβλημα.
1
1 ἅποβλέποις Psell., «ἀποβλξῑ Μ, ἀποβλέπει cett. 2 πρὸς τοῦτο σύνδεσιν τῆς ψυχῆς Μ, σύνδεσιν τῆς ψυχῆς τήν πρὸς τοῦτο 'Psell., σύνδεσιν
τοῦτο συνάγει τῆς ψυχῆς cett. 3 παραδέδοται M; παραδίδοται cett.
4 πέπλον οοᾶᾶ.’·ν; Lob. I380, finlôv”Nauck.
'
·
·’·
'
’
218
ΙῌΡΟΙ ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
192
Procl. in Tim. 41 b. c (ΙΙΙ 223, 3 Diehl) καὶ διά ταῦτα ἄρα
Ὀ. τήν τῶν μεριστῶν ζωιοποιὸν αἰτίαν ἄνω μένουσαν καὶ
ὑφαίνουσαν τὸν διάκοσμον τῶν οὐρανίων νύμφην τε εἷναί
φησιν ῶς ἄχραντον καὶ ταῦτα1 τῶι Διὶ συναφθεῖσανῖ καὶ
μένειν ἐν οἰκείοις ἤθεσι, προελθοῦσαν δὲ ιῖπό τῶν ἑαυτῆς οἴκων άτελεῖς (V. fr. 193) τε καταλείπειν τούς ἱστούς καὶ ἁρπάζεσθαι καὶ οἷναρπασθεῖσαν γαμεῖσθαι καὶ γαμηθεῖσαν
γεννᾶν (frr. 195. 196), ἵνα ψυχῶσηι καὶ τά ἐπείσακτον ἔχοντα ζωήν· τὸ γάρ οἷτελές, οἶμαι, τῶν ἱστῶν ἐνδείκνυται κάκεῖνο τὸ μέχρι τῶν ἀϊδίων ζῶιων άτελὲς εἶναι τὸ πᾶν. διὸ καὶ ὁ Πλάτων παρακελεύεσθαί φησι (41 (1) τὸν ἕνα δημιουργὸν τοῖς πολλοῖς (προσυφαίνειν τά θνητοὶ τοῖς άθανάτοις’ ἀναμιμνήσκων πως ἡμᾶς, ὅτι τῆς τοῦ παντὸς ὑφαντικῆς ζωῆς τελείωσίς ἐστιν ἡ προσθήκη τῶν θνητῶν, καὶ τῆς Ὀρφικῆς θεομυθίας καὶ τῶν άτελῶν ἱστῶν ἐξηγητικάς ἐννοίας παρεχόμενος. ὃ μὲν οὖν θεῖος άριθμός ὅρον οἰκεῖον ἔσχε καὶ πέρας καὶ ἔστι τέλος.
1 aut ἄχρ. καὶ <κατά> ταῦτα aut ἄχρ. κ, ταύτηι cum Krollio scribi
iubet Diehl. 2 σννοφθεΐσαν Holwerda. 363.
Idem 23d (I 134, 26 Diehl) μᾶλλον δὲ ἔσχατον μὲν ὁ
πέπλος, τό τῆς ὑφαντικῆς ἔργον, εἴδωλον φέρων τοῦ κοσμικοῦ
πολέμου καὶ τῆς δημιουργικῆς οἷπὸ τῆς θεοῦ τάξεως τῆς εἰς τὸ πᾶν προϊούσης, ὃν ἡ θεὸς ὑφαίνει μετά τοῦ πατρός. Vide etiam in Cratyl. 387c, 22, 2 Pasqu. (fr. 178) καὶ. γάρ αὕτη (se. Κόρη) καὶ πᾶς αὐτῆς ὃ χορὸς ἄνω μενούσης ὑφαίνειν λέγονται τὸν διάκοσμον τῆς ζωῆς et Syrian. in Aristot. Metaph. B 2
(26, 25 Kr.) f1‘.180. Damasc. De princ. 339 (ΙΙ 200, 14 Rue.; Add. 387) πρὸς μὲν τοίνυν τό πρῶτον ἐροῦμεν ὅτι τῶν θεολόγων οἱ μὲν άπὸ τῆς θείας ὁρμώμενοι παραδόσεως (άρχικῆτῧ καλοῦσι ταύτην τῆν διακόσμησιν, ὁ δὲ μέγας Ἰάμβλιχος (ἡγεμονικῆν’ αὐτήν ἀνευφημεῖ... ήδη δὲ οἱ νεώτεροι (se. θεολόγοι) καὶ (άφομοιωτικῆτθ αὐτην (se. τήν διακόσμησιν) κεκλήκασιν, ἴσως μὲν άπὸ τῆς παρ’ Ὀρφεῖ Κορικῆς ὑπερκοσμίου πεπλο-
πο ιίάς ὁρμηθέντες —- ἐν ῆι τά μιμήματα τῶν νοερῶν εἰδῶν ἐνυφαίνεται -———, σαφῶς δὲ καὶ άπὸ τῶν λογίων V. etiam fr. 196.
Lob. I 380. 550; Kern De Theogon. 96; Diels θέτε-ΒΜ.
Akad. Berlin 1897, 147; Marie Gothein ΑνοΙνίυ Βθῖίῃίοηειν.
ΙΧ 1906, 339; Eisler Weltenmantel and Himmelszelt Ι 117 11.1.
Ῥὴθνθογά Syr. fr. 2 (Diels H3 202, 23) κάπειδῆ τρίτη ἡμέρη γίγνεται τῶι γάμωι, τότε Ζοὶς ποιεῖ φᾶρος μέγα τε καὶ καλὸν καὶ ἐν αύτῶι ποικίλλει Γῆν καὶ Ὠγηνὸν καὶ τά Ὠγηνοῦ δεό-
192—194
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨῼΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
219
ματα... ἡ δέ μκν οἷμείβε>ται δεξαικένη εὑ τό φᾶ>ρος... Cf. Bacchi-Solis πέπλον φοινίκεον πυρὶ εἴκελον infra s. BAKXIKA.
193. (211) Tzetz. Exeges. in Iliad. 26, 18 Herm. (Ὀρφέως ·)
ἱστὸν ἐποιχομένην οἷτελῆ πόνον ἀνθεμόεσσαν1
1 ἀνθεμόεντα forsitan recte Mullach et Herwerd. Herm. V 1871,138 collato Il. X440 ἀλλ’ ἦ γ’ ἱστόν ῧφαινε μυχῶι δόμου ὑψηλοῖο δίπλακα πορφυρέην, ἐν δὲ θρόνα ποικίλ’ ἔπασσεν.
Herm. p. 511 n. 33; Lob. I 550.
Versus compositus ex Il. A 31 ἱστὸν ἐποιχομένην et Δ 26 (cf. 57) πῶς ἐθέλεις ἅλιον θεῖναι πόνον ἠδ’ οἷτέλεστον. Ad οἷτελῆ cf. fr. 192.
194. (274) Procl. in Plat. Cratyl. 404e p. 96, 13 Pasqu.
πολλή γάρ ἐστιν ἦ κοινωνία τῶν δύο τούτων σειρῶν, τῆς Κορικῆς λέγω καὶ τῆς Ἀπολλωνιακῆς· ἦ μὲν γὰρ ἑνιίς ἐστιν
τῆς μέσης τριάδος τῶν ἄρχων καὶ ζωιογονικοὲς προβέβληται
δυνάμεις εἶφ’ ἑαυτῆς· ὁ δὲ τας ἡλιακὰς ἀρχὰς εἰς μίαν ἕνωσιν ἐπιστρέφει, κατέχων την τρίπτερον ἀρχήν, ὠς τὸ λόγιόν φησι (Kroll De orac. Chald. 36). προσεχῆ δὲ τήν ὑπόστασιν ἔλαχον αἱ ἦλιακαὶ ἀρχαὶ μετοέ τὰς ζωιογονικιίς· διὸ καὶ παρ’ Ὀρφεῖ ἦ Δημήτηρ ἐγχειρίζουσα τῆι Κόρηι τήν βασιλείαν φησίν· αὐτὰρ Ἀπόλλωνος θαλερὸν λέχος εἰσαναβᾶσα τέξεαι ἀγλαὰ τέκνα πυρὶ φλεγέθοντα1 προσώποις.
τοῦτο δὲ πῶς ἄν γένοιτο μή πολλῆς οὔσης τῆς κοινωνίας τῶνδε τῶν 1950512;
1 πυρὶ φλεγέθοντα ABF, πυριφλεγέθοντα P.
Ad hos versus explicandos affert R. Foerster (v. Abel p. 261
n. 1) Procl. in Plat. Tim. 40 b. c (ΠΙ 140, 19 Diehl) πάντων γὰρ τῶν ἐν οὔρανοόι θεῶν πρόοδοι γεγόνασιν εἰς τὴν γῆν καὶ εἶποπερατιόσεις, καὶ ἔστενεν αὐτῆι πάντα χθονίως, ὅσα ἐν οὐρανοόι οὕρανίως [εἰκότως]·1 καὶ γαρ ἡ νοεροέ γῆ πάσας ὑποδέχεται τὰς
πατρικάς τοῦ οὐρανοῦ δυνάμεις καὶ ἔχει πάντα γεννητικιός.
οὕτως οὖν καὶ Διόνυσον χθόνιον ἐροῦμεν καὶ Ἀπόλλωνα χθόνιον, ὅς καὶ ὕδατα μαντικοὶ πολλαχοῦ τῆς γῆς ἀναδίδωσι καὶ στόμια προφητεύοντα τὸ μέλλον. ἄλλους δὲ τόπους αὐτῆς κιιθαρτικούς κριτικοΰς ἢ ἰατικούς2 ἀποτελοῦσιν αἱ εἰς αὐτὴν καθήκουσαι παιζόνιαι καὶ κριτικαὶ3 δυνάμεις.
1 εἰκότως del. Diehl. 2 Ζατρικούς D vulgo. 3 κριτικαὶ (καὶ καθαρτικαὶ) dubitanter Diehl. An κλητικαὶ et paulo supra κλητικοὺςὲ· Hiller de Gaertr'mgen.
220
ΙΕΡΟΙ ΛΟΙὈΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΛΙΑΙΣ KA'
194—196
Lob. I 544; Schuster 72 11.4; Foers’cer Ιίααῦ ιι. Rückkekr
der Persephone 43 n. 2; Holwerda 367; Maafi Orpheus 187 n. 26.
Ad VS. 1 cf. Hesiod. Theogon. 939 ἱερὸν λέχος εἰσαναβᾶσα, ad
vs. 2 Hymn. LXX 6 de Furiis Proserpinae filiabus κυανόχρωτοι ἄνασσαι, άπαστράπτουσαι ἄπ’ ὄσσων δεινήν άνταυγῆ φάεος σαρκοφθόρον αἴγλην. ·
195. (186. 210) Procl. in Plat. Cratyl. 402 d p. 85, 18 Pasqu.
ὅθεν καὶ ὁ θεολόγος τοὺς μὲν ἄκρους (se. Iovem et Plutonem) μετὰ τῆς Κόρης φησὶ τά τε πρῶτα καὶ τὰ ἔσχατα δημιουργεῖν, τὸν δὲ μέσον (Sc. Neptunum) καὶ ἄνευ ἐκείνης, άπὸ τοῦ σφετέρου κλήρου τὴν γεννητικὴν αἰτίαν συντάξαντα· διὸ καὶ φασὶν τὴν Κόρην ὑπὸ μὲν τοῦ Λιόςβιάζεσθαι, ὑπὸ δὲ τοῦ Πλού-
τωνος ἁρπάζεσθαι (v. fr. 192). Procl. Theolog. Platon. VI 11
p. 371, 11 καὶ γὰρ ἡ τῶν θεολόγων φήμη τῶν τὰς ἁγιωτάτας ἡμῖν ἐν Ἐλευσῖνι τελετὰς (V. test. nr. 102 et fr. 23) παραδεδωκότων ἄνω μὲν αὐτὴν (sc. τὴν Κόρην) ἐν τοῖς μητρὸς οἴκοις μένειν φησίν, οὓς ἦ μήτηρ αύτῆι (Platt Journ. Philol. Lond. XXVI 1899, 231; αὕτη ed. Porti) κατεσκεύασεν ἐν ἀβάτοις ἐξηιρημένους τοῦ παντός, κάτω δὲ (κατά δὲ cod. G0tt0rp.; em. Portus) μετά Πλούτωνος τῶν χθονίων ἐπάρχειν καὶ τούς τῆς γῆς μυχούς ἐπιτροπεύειν καὶ ζωὴν ἐπορέγειν τοῖς ἐσχάτοις τοῦ παντὸς καὶ ψυχῆς μεταδιδόναι τοῖς παρ’ ἑαυτῶν ἀψύχοις καὶ νεκροῖς. οὗ δὴ καὶ θαυμάσειε ἄν, ὅπωςὴ Κόρη Διὶ μὲν καὶ Πλούτωνι σύνεστι, τῶι μὲν —— ὥς φασιν οἱ μῦθοι ———' βιασαμένωι, τῶι δὲ ἁρπάσαντι τήν θεόν.
Gruppe Griech. Mythol. ΙΙ 1169 n. 7; 1523 n. 4; Poerner De Curetîbus et Corybantibus 371. _
Hymn. XXIX Φερσεφόνης VS. 14 άρπαγιμαῐα λέχη μετοπωρινά νυμφευθεῖσα V. fr. 196. 196. Procl. in Rempubl. ΙΙ 62, 6 Kr. τὴν ὸὲ μετοπωρινὴν (se. τῶν ῶρῶν) Ἀφροδίτης· ἐν ταύτηι γὰρ ἦ καταβολὴ γίνεται τῶν σπερμάτων εἰς γῆν, τοῦτο δὲ Ἀφροδίτης ἔργον τὰ γόνιμα μιγνύναι καὶ εἰς κοινωνίαν ἄγειν τὴν τῆς γενέσεως αἰτίαν ———— καὶ διὰ ταῦτα ἄρα καὶ ὁ μῦθος τὴν Κόρην ἁρπασθῆναί φησιν ἐν τῆι ὥραι ταύτηι (V. Hymn. XXIX 14 fr. 195), τῆς ζωιογονὶας1 τῶν μερικῶν πάντων προῖσταμένην, προσθεὶς ὅτιῖ καὶ ἐν, τῆι ἱστοποιίαι (V. fl'r. 192. 193) τὸν σκορπίον ὑφαίνουσα, τὸν, τὰ μέσα τῆς ὥρας εἰληχότα ταύτης, ὑπομείνειεν3 τὴν ἁρπαγήν.
2 ὅτι cod., διότι Usen. ex -· 1 τὴν ante τῆς· ζωιογονίας inser. Schoell. δὲ a. manu tertia inscrto. 3 ὑπέμεινεν ‘m 3 fort. recte’ Kr.- -,ι:
1974-199
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
221
197. (218) Procl. in Plat. Cratyl. 406b p. 106, 5 Pasqu.
ὅθεν δὴ καὶ ἡ Κόρη κατά μὲν την Ἄρτεμιν τὴν έν ἑαυτῆι καὶ τὴν Ἀθηνᾶν παρθένος λέγεται μένειν, κατά δὲ τὴν τῆς Περσεφόνης γόνιμον δύναμιν καὶ προσιέναι καὶ συνάπτεσθαι τῶι τρίτωι δημιουργῶι καὶ τίκτειν, ὥς φησιν Ὀρφεύς’
έννέα θυγατέρας γλαυκῶπιδας άνθεσιουργούς· ἐπεὶ γε Ἄρτεμις ἦ έν αύτῆι καὶ ἡ Ἀθηνᾶ τήν παρθενίαν άεὶ την αὐτην διασοόιζουσι... idem ad 404d p. 95, 10 Pasqu. διὸ καὶ Περσεφόνη καλεῖται μάλιστα τῶι Πλούτωνι συνοῦσα καὶ μετ’ αὐτοῦ διακοσμοῦσα τὰ τελευταῖα τοῦ παντός, καὶΔ κατά μὲν τὰ ἄκρα παρθένος εἶναι λέγεται καὶ ἄχραντος μένειν, κατὰ δὲ τὸ μέσον ζεύγνυσθαι τῶι Ἅιδηι καὶ συναπογεννᾶν τὰς έν τοῖς ὑποχθονίοις Εὐμενίδας.
Lob. I 544; Schuster 73 n. 4; Holwerda 329; Μααὸ Οηοῖι. 187 n. 26; Malten Arck. Religionsw. XII 1908, 422.
Hymn. LXIX 8 de Furiis Ἀΐδεω (ἀΐδιοι Platt Journ. Philol. Lond. XXVI 1899, 229) χθόνιαι, φοβεραὶ κόραι, αἰολόμορφοι et LXX 2. 3 de Eumenidibus ἁγναὶ θυγατέρες μεγάλοιο Διὸς χθονίοιο Φερσεφόνης τ’ ἐρατῆς κούρης καλλιπλοκάμοιο V. etiam XXIX 6 de Proserpina Εὐμενίδων γενέτειρα. 198. (187) Procl. Theolog. Plat. VI 11 p. 370, διττῆς δὲ οὔσης τῆς Κορικῆς τάξεως, καὶ τῆς μὲν ὑπὲρ | 371 τὸν κόσμον προφαινομένης, ὅθι (ὅτε cod. G0t0rp.; em. Port.) δὴ καὶ συντάττεται τῶι Διί, καὶ μετ’ ἐκείνου τὸν ἕνα δημιουργὸν ῦφίστησι
τῶν μεριστῶν (se. Διόνυσον), τῆς δὲ έν τῶι κόσμωι δευτέρας,
ἢ δὴ (οὗ δὴ cod. καὶ ὑπὸ τοῦ Πλούτω<νος> ἁρπάζεσθαι λέγεται, καὶ ψυχοῦν τὰ ἔσχατα τοῦ παντός, ῶν ὁ Πλούτων ἐπετρόπευεν, ἀμφοτέρας ὁ Πλάτων ἡμῖν τελέως ἐξέφηνε, τοτὲ μὲν τῆι Δήμητρι τὴν Κόρην συνάπτων, τοτὲ δὲ τῶι Πλούτωνι καὶ
σύζυγον αὐτὴν ἀποφαίνων τοῦδε τοῦ θεοῦ. Lob. I 549.
199. (207) Procl. in Plat. Tim. 34h (ΙΙ 105, 28 Diehl) ὁ δέ γε ἡμέτερος καθηγεμῶν (se. Iamblichus) προσφυέστερον τοῖς τοῦ Πλάτωνος ῥήμασιν ἐποιεῖτο τήν ἐξήγησιν· τῆς γάρ τοῦ παντὸς ψυχῆς ἐχούσης μέν τι καὶ ὖπερκόσμιον καὶ έξηιρημένον τοῦ παντός, καθό συνῆπται πρὸς τὸν νοῦν, ô‘δή κεφαλήν αὐτῆς ὅ τε Πλάτων ἐν τῶ Φαίδρωι (248 a) Ι 1°“Dïehl καὶ ὁ Ὀ. ἐν τοῖς περὶ τῆς Ἵπτας Ἵππας vulgo) λόγοις (V. p. 141) προσωνόμασεν... Proél. in Plat. Tim. 30h (I 407, 22 Diehl) ὁ δὲ
222
ΙΕΡΟΙ ΔΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
’ 199
Ὀ. τρόπον ἕτερον· ἀλλ’ εἴ με δεῖ τοῦμὸν εἰπεῖν, διά τούτων καὶ ἦ τοῦ θεολόγου διάνοια γίγνεται καταφανής. ἡ μὲν γάρ Ἵπταὶ τοῦ παντὸς οὖσα ψυχὴ καὶ οὕτω κεκλημένη παριὲ τῶι θεολόγωι τάχα μὲν ὅτι καὶ ἐν άκμαιοτάταις κινήσεσιν αἱ νοήσεις αὐτῆς οὐσίωνται, τάχα δὲ καὶ διά την ὀξυτάτην τοῦ παντὸς
φοράν, ἧς ἐστιν αἰτία, λίκνον2 ἐπὶ τῆς κεφαλῆς θεμένη
(cf. in Tim. 35h [Π 198, 9 Diehl] ἐπὶ τῆς κεφαλῆς φέρουσαν τὸν θεόν et ΙΙ 222, 20 τήν ἑαυτῆς κεφαλήν ἐνιδρύσασα) καὶ δράκοντι αῦτό περιστέψασα3 τὸν κραδιαῖον4 ὑποδέχεται Διόνυσον· τῶι γὰρ ἑαυΙ4<08ΒῑθῙιι τῆς θειοτάτωι γίγνεται τῆς νοερᾶς οῦσίας ὑποδοχή καὶ δέχεται τὸν ἕγκόσμιον
νοῦν. ὃ δὲ άπὸ τοῦ μηροῦ τοῦ Διὸς πρόεισιν εἰς αὐτήν —— ἦν
γάρ ἐκεῖ συνηνωμένος -—— καὶ προελθών καὶ μεθεκτός αὐτῆς γεγονῶς ἐπὶ τὸ νοητόν αὐτην ἀνάγει καὶ τήν ἑαυτοῦ5 πηγήν· ἐπείγεται γὰρ πρὸς την μητέρα τῶν θεῶν καὶ τὴν Ἴδην (cf. f1“. 105), ἀφ’ ἦς πάσα6 τῶν ψυχῶν ἦ σειρά. διὸ καὶ συλλαμβάνειν ἡ ἽπταἿ λέγεται τίκτοντι τῶι Διί· ῶς γὰρ εἴρηται πρότερον (30 b), νοῦν ἄνευ ψυχῆς ἀδύνατον παραγενέσθαι τωι, τοῦτο δὲ ὅμοιον τῶι παρ’ Ὀρφεῖ· γλυκερὸν δὲὸ τέκος Διὸς ἐξεκαλεῖτο, τοῦτο δὲ ἦν ὁ κοσμικός νοῦς Δίιος ῶν, κατᾶ τὸν ἐν τῶι Διὶ μείναντα προελθῶν.
1 ῗπτα ΜΡ;(Ίππα vulg. 2 λίκιον Μ; λύκιον N. 3 περιστρέψασα ΜΡ. 4 τό κραδιαῖον vulgo, quod Gesner e ficulnez's foliz's plexum vertit; τὸ κράδιον
coni. Lob. cratz'culam sz've vannum qua recens natz' excz'pz'ebantur interpretatus
cf. Procl. hymn. I 6 de Sole κόσμου κραδιαῖον ἔχων ἐριφεγγέα κύκλον. τὸ ποδιαῖον Ν. 5 ἑαυτοῦ Lob.] ἑαυτῆς codd. 6 πᾶσα vulgo; παρά MNP.
7 ἵπτα Μ. 8 δὲ post γλυκερὸν 0m. C.
Herm. XXIV. XLIII; Lob. I 582; Luebbert De Pindaro theologiae Orphicae censore Index Bonnens. 1888/1889 Op. XX; Holwerda 364; Kern Genethlz'alcon für Robert 90. Hymn. XLVIII Σαβαζίου (Quandt De Baccho ab Alexandri aetate in Asia minore culto. Diss. Hal..XXI 1912, 257)‘
κλῦθι, πάτερ, Κρόνου υἱέ, Σαβάζιε, κύδιμε δαζιιον, ὃς Βάκχον Διόνυσον, ἐρίβρομον, εἷραφιτότην μηρῶι ἕγκατέραψας, ὅπως τετελεσμένος ἰέλθηι1 Τμῶλον ἐς ἠγάθεον παρά θ’ Ἵπτανῖ καλλιπάρηιον. 5 ἄλλά, μάκαρ, Φρυγίης μεδέων, βασιλεύτατε πάντων, εὐμενέων ἐπαρωγὸς ἐπέλθοις μυστιπόλοισιν.
199—201
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩῘΔΙΑΙΣ ΚΔ’
223
1 ἔλθη Laur. 32, 45 et cett. codd.; ἔλθοι Herm.
παρά θ’ ςἸππαν Herm.
2 παρ’ î’n‘z’ καλλι-
πάρηον Laur. 32, 45 cf. Kern Herm. XLIX 1914, 480; παρ’ ἵππαν cett. codd.;
Hymn. XLIX Ἵπτας1 (Quandt 258) Ἵπτανῖ κικλήσκω, Βάκχου τροφόν, εὐάδα κούρην, μυστιπόλον, τελεταῖσιν3 ἀγαλλομένην Σάβου ἁγνοῦ νυκτερὶοις τε4 χοροῖσιν ἐριβρεμέταο Ἰάκχου.5 κλῦθί μου εὐχομένου, χθονία μήτηρ,6 βασίλεια, 5 εἴτε σύ γ’ ἐν Φρυγὶηι κατέχεις Ἴδης ὄρος ἁγνὸν ἢ Τμῶλος τέρπει σε, καλὸν Λυδοῖσι θόασμα’ ἔρχεο πρὸς τελετὰς ἱεροῖι γήθουσα προσώπωι.
1 (Ἰπτας Laur. 32, 45 v. supra ad XLVIII vs. 4; ἵπποις vulgo.
vulgo. 3 τελετῆισιν Herm.
2 ἳππαν
4 νυκτερίοισι codd., Herm.; corr. Schenkl.
5 χοροῖσι πυριβρεμέτοις ἰάχοισι codd.; corr. Herm.
6 μῆτερ Abel.
Nutricis Bacchi nomen genuinum restituit Ios. Keil e duobus titulis dedicatoriis in Matrem Hiptam in Maeonia repertis Emnos zur Grazer Philologenversammlung 1909, 102 (Keil et de Premer-
stein Denksckr. Akad. Wien Phil.-hist. Kl. LIV 1911, 85 n. 169) Με<λ>τὶνη Μητρᾶ ΆῙητρὶ Ἵπτα εὐχήν et 96 n. 1'88 Μητρὶ Ἵπτᾳ καὶ Διεὶ Σα<βαζίω>>ς V. Kern Genethl. 90. 200. (184) Procl. in Plat. Rempubl. I 18, 12 Kr. οὕτω καὶ τοῦ Θραικὸς θεολόγου μετά τῶν πολλῶν τῆς Σελήνης ὀνομάτων καὶ τήν Βενδῖν εἰς τήν θεὸν ἀναπέμψαντος· Πλουτσόνη τε καὶ Εὕφροσύνη Βενδῖς τε κραταιά.1
1 κραταιή Lob. Lob. I 545; Usener Goettemam. 36.
Εὐφροσύνη V. etiam fr. 181. 201. Damasc. De princ. 852 (Π 214, 4 Rue.) αὐτίκα πρὸς τὸ πρῶτον ἔχωμεν καὶ παρά τοῖς θεολόγοις, ὅτι εἰσὶν θεοὶ ἐν ὑπερτέραι μὲν τάξει τήν λῆξιν ἱδρυσάμενοι, τοῦ δὲ ἑξῆς διακόσμου προϊστάμενοι κατ’ ἰδιότητα· οἷον ὁ Ἄττις ἐν τῆι σεληναὶαι καθήμενος λήξει δημιουργεῖ τὸ γενητόν. οὕτως ἔχοντα καὶ
τὸν Ἄδωνιν εὑρίσκομεν ἐν ἀπορρήτοις, οὕτω πολλούς θεοὺς παρ’ Ὀρφεῖ τε καὶ τοῖς θεουργοῑς. Εὐχή πρὸς Μουσαῖον 40 Μητέρα τ’ ἀθανάτων, Ἄττιν καὶ Μῆνα κικλήσκω Οὐρανίαν τε θεάν, σὺν δ’ ἄμβροτον ἁγνόν Ἄδωνιν.
224
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
201-204
Cf. Hymn. ap. Hippolyt. Ref. 0mn. haeres. V 9, 8 p. 99, 12 VVendl. (Wilamowitz Herm. XXXVII 1902, 329; Griech. Vers-
Imnst 371) χαῖρε (ὦ) τὸ κατηφὲς ἄκουσμα 1 Ῥέας Ἄττι· σὲ κα-
4
λοῦσι μὲν Ἀσσύριοι τριπόθητον Ἄδωνιν, ὅληῖ δ’ Αἴγυπτος Ὄσιριν, ἐπουράνιον μηνὸς κέρας Ἑλληνὶς3 σοφία κτλ. 1 ἄκρισμα Herm. Opusc. VIII 374. 2 καλεῖ Roeper. 3 Ἑλληνὶς
σ. i. e. Orpheus (Reitzenstein _P027mandres 100 n. 3) Βί613;“Ελληνος σ. Wilamowitz, ἕλληνες σοφίαν P.
202. (272) Procl. in Plat. Tim. 33 a (ΙΙ 63, 29 Diehl) διὸ καὶ οἱ θεολόγοι τήν μὲν εἰς Ἀσκληπιὸν ἀναφέρουσιν ὑγείαν, τήν ἰατικην1 πᾶσαν τοῦ2 παρά φύσιν εἴτε άεὶ τὸ παρά φύσιν άναστέλλουσαν εἴτε ποτέ, τήν δὲ πρὸ3 Ἀσκληπιοῦ γεννῶσι τῆι δημιουργίαι συνυφεστῶσαν Ι 64 Dîehl τῶν πραγμάτων, ἣν παράγουσιν άπό Πειθοῦς καὶ Ἔρωτος, διότι τὸ πᾶν ἐκ νοῦ καὶ άνάγκης ἐστίν...
1 ἰατρικὴν Q. 2 τοῦ ΜΡ, τὴν Q. 3 πρὸς Μ.
Lob. I 593 n. III; Holwerda. 304.
203. (163) Olympiodor. in Plat. Phileb. 39 a. ed. Stallb. 267’ὅτι εἶσὶ μνῆμαι τοσαίδε· πρώτη μὲν 7) κατά αἴσθησιν· τηρεῖ γάρ πως καὶ 7) αἴσθησις· δευτέρα δὲ 7) κατά φαντασίαν. τρίτη ἦ κατά δόξαν· εἶτα 7) κατᾶ διάνοιαν· [268 Stallb' εἶτα 7) κατά νοῦν ἐν τοῖς νοεροῖς ἐν τοῖς θείοις· εἶτα 7) θεὸς αὐτή, ἀφ’ ἧς πᾶσα 7) ἰδιότης ἐπιγίγνεται· εἴτε 7) παρά τῶι Ὀρφεῖ ΙῑῙνημεό,1 (cf. fr. 114 VS. 4) εἴτε καὶ ἄλλη τις οὖσα τυγχάνει.
1 Μνημώ ex cod. Hermanni, μνήμη Stallb.
Herm. 510 n. 27; Lob. I 733; Kern Αγειι. Gesch.’ Philos.
ΙΙ 1889, 393; Stoll et Tuempel ap. Rosch. ΙΙ 3075.
204. (277. 309) Simplic. in Aristotel. Phys. II 4 p. 196b 5 (Ι 333, 15 Diels) ἐν Δελφοῖς δὲ· καὶ προκατῆρχεν ἐν ταῖς ἐρωτήσεσιν (ὦ Ίῆἇχη καὶ Λοξία, τοὸιδέ τινι θεμιστεύεις’,· καὶ παρ’ Ὀρφεῖ δὲ μνήμης τετύχηκεν (se. 7) Τύχη). Cf. Ioa. Diacon. ἃᾶ Hesiod. Theog. 411 (Flach p. 330) εὑρίσκω δὲ τὸν αὐτὸν Ὀρφέα καὶ την Τύχην’Ἄρτεμιν προσαγορεύοντα, ἀλλὰ καὶ τὴν Σελήνην Ἑκάτην (Sequitur' Hymn. Ι· VS. 1) καὶ μυρία παρ’ Ὀρφεῖ τὰ μεταληπτικῶς ἔχοντα τῶν ὀνομάτων· εὑρήσεις.
204—206
IEPOI ΛΟΓΟΙ EN- ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
225
’ἢ
Ϊλὲφῗαιῖ..Τύχαι in lamella. aurea fr. 47 vs. 3. 4; Hymn.
in Fortunam LXXII cf. Dieterich Nekyz'a2 X et 87 n. 4; Diels Festschr. Th. Gomperz 1902, 13.
205. (191. 206) Procl. Tim. 41d (III‘241, 5 Diehl) τελευτᾶι δὴ καλῶς ἡ δημιουργία τῶν νέων θεῶν κατὰ τῆν· τοῦ πατρὸς βούλησιν εἰς τὴν παλιγγενεσίαν....... ἓν τοῖς νέοις ἄρα θεοῖς καὶ τὴν ἐξ ἀρχῆς δημιουργίαν τῶν θνητῶν καὶτὴν τῆς παλιγγενεσίας αἰτίαν ὁ δημιουργὸς ἐνέθηκεν, ὥσπερ ἁπάντων τῶν έγκοσμίων έν τῆι μονάδι τῶν νέων θεῶν, ἣν καὶ αὐτὴν νέον θεὸν προσηγόρευσεν Ὀ. ὁρᾶις οὖν, ὅπως καὶ ἑνοποιούς
αὐτοῖς καὶ <ἐκ>θεωτικὰς δυνάμεις ἐνδέδωκε θεοὺς θεῶν ἄποκαλέσας, καὶ συνεκτικάς καὶ μονίμους διὰ τῆς τοῦ λυτοῦ καὶ
ἄλῦτου μεσότητος καὶ γνωστικάς διὰτῆς μαθήσεως καὶ τελειωτικάς διὰτοῦ τελειοῦν τὸν κόσμον ταῖς προσθήκαις τῶν θνητῶνᾲ καὶ δημιουργικὰς διὰ τῆς δημιουργικῆς (καὶ) κινητικὰς καὶ ἄφοὲ μοιωτικάς διὰ τῆς μιμήσεως τοῦ πατρός, καὶ πάλιν, ἐἰ βούλει λέγειν,’“Ηφαιστιακὰς μὲν διὰ τῆς κατὰ φύσιν ἐνεργείας, Ἀθηξ ναῖκάς δὲ’διὰ τῆς τοῦπροσυφαίνειν τῶι ἄθανάτωι τόξξθνητόν παρακελεύσεως, Δημητριακάς δὲ καὶ Κορικὰς διὰ τοῦ γεννᾶν καὶ
τρέφειν, Ίὶτανικάς δὲ· διὰ τοῦ θνητά καὶ ἐπίκηρα παράγειν, Διονυσιακὰς δὲ διὰ τῆς παλιγγενεσίας· ἅ γὰρ γεννῶσι, φθίνοντα
δέχονται πάλιν εἰς τὰς ὁλότητας αὐτῶν ἀναπέμποντες καὶ ἕκαστα τοῖς οἰκείοις διανέμοντες καὶ ἐκ τούτων ἄλλα πάλιν λαμβάνοντες
καὶ συντιθέντες εἰς ἄλλον γενέσεις· πάντα γάρ Ι 242 ΗΘΜ αὐτοῖς ὑπόκειται τὰ στοιχεῖα πρὸς τὰς γεννήσεις τῶν θνητῶν ζωιων καὶ τὸν (κύκλον ἅεὶ’ πληροῦσιν,ἀπαύστως τῶν γενέσεων καὶ φθίσεων. δέχονται οὖν, φθίνοντα, ὅσα ἔδοσαν γιγνομένοις καὶ
προστιθέασι τοῖς ὅλοις ὅσα ἀφαιροῦσι τῶν ὅλων, καὶ τοῦτο ἀπέραντον ἔχει τὴν ἀμοιβήν διὰ τὴν αεικινησίαν τῶν δημιουργούντων τὰ θνητά θεῶν πάντων, οἷς ἐπέτρεψε την δημιουργίαν
ὁ πατήρ. 206. (188) Clem. Alex. Strom. VI 2, 26, 1 (ΙΙ 442, 8 Staeh.)
εὕροις δ’ ἂν καὶ Ὅμηρον τὸν μέγαν ποιητήν ἐκεῖνα τὰ ἔπη
(Il. P 53)‘οἷον δὲ τρέφει ἔρνος ιῖνηρ ἐριθηλὲς ἐλαίης καὶ,τά ἑξῆς κατά λέξιν μετενηνοχότα παρ’ Ὀρφέως ἐκ τοῦ Διονύσου ἅφανισμοῦ.. ἔν τε τῆι Θεογονίαι ἐπὶ τοῦ Κρόνου
Orphie. c011. Kern. 15
226,;
IEPOI ΛΟΓΟῙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚᾸ
206-208
Herm. XVIII p. 478; Lob. I 554; Schuster 49; Gruppe Gréech. Culte u. IlIythen 637; Susemihl Ind. XI; Stemplinger Plagiat in der griech. Lz't._67..
Versus Homerici qui P 53 sequuntur: χώρωι ἐν οἰοπόλωι, ὅθ’ ἅλις άναβέβροχεν ὕδωρ, καλὸν τηλεθάον· τὸ δέ τε πνοιαὶ
δονέουσιν παντοίων άνέμων, καί τε βρύει ἄνθεϊ λευκιῦι.
207. (191) Procl. in Plat. Tim. 42d (ΙΙΙ 310, 30 Diehl) τὸν γὰρ Διόνυσον οἱ θεολόγοι ταύτηι τῆι προσηγορίαι κεκλήκασιν, ὃ δέ ἐστι πάσης τῆς δευτέρας δημιουργίας μονάς· ô γάρ Ζεΰς βασιλέα (fr. 208) τίθησι αὐτὸν l 3“Dïehl ἁπάντων τῶν ἐγκοσμίων θεῶν καὶ πρωτίστας αὐτώι νέμει τιμάς· καίπερ ἐόντι νέιοι καὶ νηπίωι εἰλαπιναστῆι. διὰ δὴ τοῦτο καὶ τὸν ἽῙλιον νέον θεὸν (v. fr. 205) εἰώθασι καλεῖν —— καὶ (νέος ἐφ’ ἡμέρηι ἡ’λιος’, φησὶν (Ηράκλειτος (Diels I3 78 fr. 6) ——, (ὃς Διονυσιακῆς μετέχοντα δυνάμεως. Idem in
Parmenid. 127b p. 686, 36 00113.? καὶ γάρ αὐτὸν τὸν Δία καὶ
τὸν Διόνυσον παῖδας καὶ νέους ἡ θεολογία καλεῖ· καίπερ ὄντε νέω φησὶν ὃ ὈρΙ687 Οουῑὶι·φεύς· καὶ ὅλως τὸ νοερὸν παρά τὸ νοητὸν καὶ παρὰ τὸ πατρικὸν παραβάλλοντες οὕτω καλοῦσιν.
De Procli fraude V. Kern Orpheus 56 n. 3.
Lob. I 553.
Cf. de Baccho ap. Ioann. Diacon. ad Hesiod. Theogon. 943
(V. infra. s. ΚΡΑΤΗΡ 0 ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΣ) ταυρογενής Διόνυσος ἐυφροσύνην πόρε θνητοῖς ἡδίστην πάσηισί τ’ ἐπ’ εἰλαπίνηισι πάρεστι. 208. (190) Procl. in Plat. Cratyl. 396b p. 55, 5 Pasqu. καὶ
ὁ Διόνυσος (ὁ add. Kroll) τελευταῖος θεῶν βασιλεὺς παρά τοῦ
Διός· ὃ γάρ πατὴρ ἱδρύει τε αὐτὸν ἐν τιδι βασιλείωι θρόνωι καὶ ἐγχειρίζει τὸ σκῆπτρον καὶ βασιλέα ποιεῖ τῶν ἐγκόσμίοον ἁπάντων θεῶν· κλῦτε, θεοί· τόνδ’ ὔμμιν ἐγώ βασιλῆα τίθημι1 λέγει πρὸς τοὺς νέους θεοὺς (V. frr. 205. 207) ὁ Ζεύς. Olympiodor. Phaedon. Β δ’ p. 85, 9 Norv. ὅτι τοὶ μὲν περὶ μονάδος καὶ τριάδος άληθῶς εἴρηται, Τιτᾶνας δὲ τῶι Διονύσωι ἐπιβουλεύοντας ἄλλης εἶναι φήσομεν ἰδιότητος· οὐδεὶς γὰρ άριθμός ἐναντιοῦται τῆι οἰκεῖαι μονάδι οὐδὲ· οἷναιρεῖ αὐτήν, ἢ οὕτω γε καὶ ἑαυτόν. άλλὰ
καὶ ὁ Ζεὺς οὐ,πρὸς τούς Τιτᾶνας λέγει, άλλᾰ πρὸς τοὺς ἄλλους
θεούς· κλῦτε — -_»—— βασιλῆα δίδωμι.
ἐπεὶ καὶ ὃ Διόνυσος
208—209
IEPOI ΛοΓοΙ ΕΝ ΡΑΨῼΙΔΙΑΙΣ ΚΔ
227
ἐν μὲν τῶι θρόνωι τοῦ Διὸς ἀμέριστος............... ε
εἰς τοὺς, Τιτᾶνας μερι............ ρακῶς μεταίιιορφοῦται.2
1 δίδωμι Olympiodor. secutus dedi. 2 Textum lacunosum Norvinîi editionem
Lob. Ι 552:
209. (195) Plotin. Ennead. IV 3 (Π 24, 14 Volkm.) οἷνθρεόπων δὲ ψυχαὶ εἴδωλα αὐτῶν ἰδοῦσαι οἷον Διονύσου ἐν κατόπτρωι ἐκεῖ ἐγένοντο ἄνωθεν ὁρμηθεῖσαι, οὔκ ἅποτμηθεῐσαι οὐδ’ αὗται τῆς ἑαυτῶν ἀρχῆς τε καὶ νοῦ. Olympiodor. Phaedon. B ρκη’ p. 111,14 Norv. ὅτι τα ὅμοια μυθεύεται καὶ ἐν τῶι παραδείγματι. ὁ γὰρ Διόνυσος, ὅτε τὸ εἴδωλον ἐνέθηκε τῶι ἕσόπτρωι, τούτωι ἐφέσπετο, καὶ οὕτως εἰς τὸ πᾶν ἐμερίσθη. ὃ δὲ Ἀπόλλων συναγείρει τε αὐτὸν καὶ ἀνοίγει καθαρτικὸς ὦν θεὸς καὶ τοῦ Διονύσου σωτὴρ ως ἀληθῶς, καὶ
διὰ τοῦτο Διονυσοδότης (V. Pausan. I 31, 4 de sacris Phlyensibus O. Jessen RE2 V 1007) äv'vflveïtal (V. fr. 211); Procl. in
Plat. Tim. 23 d. e (I 142, 24 Diehl) ὅτι δὲ τῶν αἰσθητῶν δημιουρ-
γός, ἄλλ’ οὐ τῶν ψυχικῶν ἢ τῶν νοερῶν ἔργων, καὶ τοῦτο οἱ αὐτοὶ (sc. θεολόγοι) δηλοῦσιν· ἦ γὰρ τοῦ ἐσόπτρου κατασκευὴ καὶ ἦ χαλκεῖα (fr. 180) καὶ ἡ χωλεία καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα σύμβολα τῆς περὶ τὸ αἰσθητὸν αὐτοῦ ποιήσεώς ἐστι. καὶ μὴν καὶ ὅτι πάντων τῶν αἰσθητῶν ἐστι ποιητής, ἐκ τῶν αὐτῶν φανερόν, οἳ φασιν αὐτὸν ἄνωθεν ἀπὸ τοῦ Ὀλύμπου φέρεσθαι μέχρι γῆς, καὶ οἳ τὰς ὑποδοχὰς Ι 1431319111 πασας τῶν ἐγκοσμίων θεῶν (Ηφαιστοτεύκτους ποιοῦσιν, ibidem 33b (ΙΙ 80,19 Diehl) πάλαι δὲ καὶ τοῖς θεολόγοις τὸ ἔσοπτρον ἐπιτηδειότητος παρείληπται σύμβολον πρὸς τὴν νοερὰν ἄποπλήρωσιν τοῦ παντός· διὸ καὶ τὸν ἽΙφαιστον ἔσοπτρόν φασι ποιῆσαι τῶιῆΔιονύσωι, εἰς ὃ ἐμβλέψας ὁ θεὸς καὶ εἴδωλον ἑαυτοῦ θεασάμενος προῆλθεν εἰς ὅλην τὴν μεριστὴν δημιουργίαν, 29 a. b (I 336, 29 Diehl) καθάπερ οὖν Ὀ. εἴδωλα πλάττει τοῦ Διονύσου τὰ τὴν γένεσιν ἐπιτροπεύοντα καὶ τὸ εἶδος I337 Dïehl ὅλον ὑποδεξάμενα τοῦ παραδείγματος, οὕτως καὶ ὁ φιλόσοφος (se. Πλάτων) εἰκόνα τὸν κόσμον τοῦ νοητοῦ προσεἶπεν, ῶς ἐοικότα τῶι σφετέρωι παραδείγματι, in Rempubl. I 94, 5 ΚΓ. οἵσπερ δὴ καὶ Ὀ. τοῖς Διονυσιακοῖς εἰδώλοις
τὰς συνθέσεις καὶ τὰς διαιρέσεις καὶ τοὺς θρήνους προσῆψεν
ἀπὸ τῶν προνοουμένων ἅπαντα ταῦτα ἐκείνοις. ἀναθείς. Ad θρήνους cf. eundem ibidem I 125, 20 ΚΓ. ἐπεὶ καὶ Κόρης καὶ
Δήμητρος καὶ αὐτῆς τῆς μεγίστης θεᾶς (an vitôç?)
15*
228
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩῘΛΙΑῙΣ ΚΔ’
209—210
ἱερούς τινας ἐν ἀπορρήτοις θρήνους αἱ τελεταὶ παραδεδώκασιν. ἔσοπτρος iam in libello rituali fr. 31 VS. 30 V.
etiam fr. 34. Cf. etiam δίοπτραι Kroll De or. chald. 23.’
Lob. I 555; Rohde Psyche II6 117 n. 1; 415 (de 1000 Plotini);
J. Kroll Lehren d. Herm. Trismeg. 116. Nonnus Dionys. V1169 (V. fr. 210 p. 231) κερδαλέηι χρισθέντες ἐπίκλοπα κύκλα προσώπου
οῦδὲ Διὸς θρόνον εἶχεν ἐπὶ χρόνον· ἀλλά ἑ γύψωι δαίμονος ἀστόργοιο χόλωι βαρυμήνιος (Ἠρης Ίῖχρταρίηι Τιτῆνες ἐδηλήσαντο μαχαίρηι ἀντιτύπωι νόθον εἶδος ὀπιπεύοντα κατόπτρωι. 210. (198. 199) Procl. in Plat. Tim. 35 a (ΙΙ 145, 18 Diehl) ἀλλὰ τὰ μὲν ἄλλα δημιουργήματα αὐτοῦ πάντα μεμερίσθαι φησὶν (se. Ὀ.) ὑπὸ τῶν διαιρετικῶν θεῶν, μόνην δὲ τὴν καρδίαν ἀμέριστον εἶναι προνοίαι τῆς Ἀθηνᾶς· ἐπειδὴ γάρ ὑφίστησι μὲν καὶ νοῦς καὶ ψυχὰς καὶ σώματα, ἀλλὰ ψυχαὶ μὲν καὶ σώματα δέχονται πολλὴν τὴν πρὸς ἑαυτὰ διαίρεσιν καὶ τὸν μερισμόν, νοῦς δὲ ἡνωμένος μένει καὶ ἀδιαίρετος έν ἑνὶ τὰ πάντα ὢν καὶ μιᾶι νοήσει τὰ ὅλα1 τά νοητὰ περιέχων, μόνην τήν νοεράν οὐσίαν καὶ τόν νοερὸν ἀριθμὸν ἀπολελεῖφθαί φησιν ὑπὸ τῆς Ἀθηνᾶς
σεσωσμένον·.’
a μούνην2 γὰρ κραδίην νοερὴν λίπον,3 φησίν, ἄντικρυς νοεραν αὐτὴν προσαγορεύων. εἰ τοίνυν ἦ | 146 Dîehl ἀμέριστος καρδία νοερά ἐστι, νοῦς ἄν εἴη δηλαδὴ καὶ νοερὸς ἀριθμός, οὐ μέντοι πᾶς νοῦς, ἀλλ’ ὁ ἕγκόσμιος· οὗτος γάρ ἐστιν ἦ καρδία ἡ ἀμέριστος, ἐπειδὴ καὶ τούτου δημιουργὸς ἣν ὁ μεριζόμενος θεός. τὸν μὲν δη νοῦν ἀμέριστον οὕσίαν τοῦ Διονύσου καλεῖ, τὸ δὲ γόνιμον αὐτοῦ την μεριστήν αὕτὴν4 περὶ τό σῶμα ζωὴν φυσικήν οὖσαν καὶ σπερμάτων οἰστικήν,.ἧν καὶ τήν Ἄρτεμίν (V. fr. 188) φησι τήν πάσης προεστῶσαν τῆς ἑν τῆι φύσει γεννήσεως καὶ μαιευομένην τούς φυσικούς λόγους ἄνωθεν διατείνειν ἄχρι τῶν ὑποχθονίων, δυναμοῦσαν αὐτῆς τήν γόνιμον δύναμιν, τό δὲ· λοιπὸν τοῦ θεοῦ σῶμα πᾶν την ψυχικήν σύστασιν, εἰς ἑπτά καὶ τοῦτο διηιρημένον· b ἑπτὰ δὲ πάντα μέλη κούρου διεμοιρήσαντο, φησιν ὁ θεολόγος περὶ τῶν Τιτάνων, καθάπερ καὶ ὁ Τίμαιος εἰς ἑπτά διαιρεῖ μοίρας αὐτήν. καὶ τάχα ἄν τὸ διὰ παντός τοῦ κόσμου τεταμένην εἶναι τήν ψυχὴν τοῦ Τιτανικοῦ μερισμοῦ τούς Ὀρφικοὺς ἀναμιμνήσκοι, δι’ ὃν οὐ μόνον ἡ ψυχὴ περι-
210
IEPOI ΛοΓοι EN ΡΑΨῼΙΑΙΑΙΣ ΚΔ
229
εἰκότως
καλύπτει τὸ πᾶν, ἄλλα καὶ τέταται δι’ αὐτοῦ παντός.
δή οὖν καὶ ὁ Πλάτων άμέριστον οὕσίαν άπεκάλεσε·την προσεχῶς’ὑπὲρ ψυχήν καὶ (ὃς συντόμως εἰπεῖν τὸν μεθεκτὸν εἷπὸ ψυχῆς νοῦν, τοῖς Ὀρφικοῖς ἑπόμενος μύθοις καὶ οἷον ἐξηγητής τῶν ἐν άπορρήτοις λεγομένων εἶναι βουλόμενος.
1 τὰ ὅλα MQ; πάντα Ρ. 2 μόνην Q. 3 λίπον L0b.; λεῖπον codd.
4,αὔτοῦ dubitanter Kroll; αἰτίαν Holwerda.
Idem in 35h (ΙΙ 197, 24 Diehl) καὶ γάρ ὁ ιῖριθμός κοινός ἐστιν άμφοτέροις ἡ ἑβδομάς, ἐπεὶ καὶ τὸν Διόνυσον οἱ θεολόγοι μεριζόμενον εἰς ἑπτά μερισθῆναι λέγουσιν· ἑπτὰ... διεμοιρήσαντο καὶ τῶι Ἀπόλλωνι τήν ἑπτάδα άνεῐσαν, (ὂς συνέχοντι πάσας τὰς συμφωνίας· ἐν γὰρ’μονάδι καὶ δυάδι καὶ τετράδι
πρῶτον τὸ δὶς δια πασῶν, ἐξ ῶν ἑβδομάς, in Parmenid. 130b
p. 808, 25 Cons.2 διὸ καὶ οἱ θεολόγοι τὸν μὲν νοῦν ἐν τοῖς σπαραγμοῖς τοῖς· Διονυσιακοῖς1 ἀμέριστον -προνοίαι τῆς Ἀθηνᾶς σῶιζεσθαι λέγουσι, τὴν δὲ ψυχήν μερίζεσθαι πρώτως, καὶ ἡ εἷς ἑπτὰ’γοῦὑι τομὴ ταύτης ἐστὶ πραότης· οἰκεῖον οὖν αὕτῆι καὶ τὸ εἶδος >τῆς διαιρετικῆς καὶ τὸ θεωρεῖν μεταβατικῶς, in Craty]. 406 b. c p._ 109, Ι19 καὶ ἐν τῆι διασπαράξει τῶν Ίὶτάνων μόνη ἦ καρδία ἀδιαίρετος μεῖναι λέγεται, τουτέστιν ἡ άμερης (B0isS.] άμερῖς codd., άμέρισ<τος> dubitanter Pasqu.) τοῦ νοῦ οὐσία, in I. Alcibiad. 344, 31 Cons.2 άνάγκη τοίνυν κατὰ τήν τῶν ἄκρων άναλογίαν καὶ τὸν Ἀλκιβιάδην ἐν ψυχῆι λογικῆι τάττειν, ἧς ἐξήρτηται μὲν ἔτι τὰ πάθη καὶ αἱ,ἄλογοι δυνάμεις, οἷον ἐπιὃ βουλεύουσαι τῆι λογικῆι ζωῆι καὶ Ίὶτανικῶς αὐτὴν ἐπιχειροῦσαι σπαράττειν· ὑπερίδρυται δὲ ὃ νοῦς Ἀθηναϊκῶς άνέχων αΰτῇν
άπὸ τῆς ῥοπῆς καὶ τῆς εἰς τὸ ἔνυλον φορᾶς. Ἀθηναϊκὸν γὰρ
τὸ σῶιζειν άμὲριστον τὴν ζωήν, ἐξ οὗπερ Σώτειρα ἐπεκλήθη Παλλὰς Ἀθήνη·’ Ίὶτανικὸν | 345 00118· δὲ τὸ μερίζειν αὐτήν και προκαλεῖσθαι περὶ (πρὸς Lob. I 560) ςτὴν γένεσιν, in Tim’. prooem. E (ΙΙΙ 169, 3 Diehl) ἰν. 107 p. 171 infra. Damasc. Dé princ. 94 (I 236,1 Rue.) ὁ γὰρ Ζεύς, φέρε εἰπεῖν, τοὺς πολλοὺς εἶφ’ ἑαυτοῦ παραγαγών κατὰ μέρη θεούς,,ἐπὶ τούτωι τῶι ὁλοτελεῖ μερισμῶι τήν μεριστήν ὁλότητα παρήγαγεν, καὶ τοὺς ὑπὸ ταύτηι πολλοὺς τεταγμένους θεούς,· ἢ οὐχὶ καὶ τοὺς Τιτᾶνας ὁ Ζεὺς ἐγέννησεν ἐν τῶι οἰκείωι διακόσμωι κατὰ τήν Ὀρφικήν παράδοσιν,· οὕτω δὴ καὶ ὁ Κρόνος ἐπὶ πολλῆι γενεᾶι τῆι πρόε
τερον, ἐπ’ ε’σχάτωι παράγει τόν ὅλον Δία (διιὶ codd.; corr. Κόρῃ)
τῆς ἑτερας ἐξάρχοντα Βασιλείας* τὰ δὲ Ιὅμοια καὶ τὸν Οὐρανὸν ὑφιστῶντα παραδίδωσιΙ μετὰ τοὺς ὅλους Οὐρανίδας τὸν Κρόνον
230
IEPOI AOFOI EN ΡΑΨΩΙΑΙΑΙΣ [ω’
210
ἔσχατον cf. Lob. I 614 n. ο (fr. 278 Abel).
Cf. etiam Nonn.
Abbas in orat. ΙΙ contra Iulian. 35 (Migne 36,1053) Περὶ θεῶν
διεσπασμένων· Περσεφόνη γεννᾶι τὸν Ζαγραῖον Διόνυσον, ἐκ
τοῦ Διὸς συλλαβοῦσα αὐτόν. τοῦτον γεννηθέντα οἱ Τιτᾶνες
*δαιμονίων Διονύσιοι ώς αὐτόν· ἄλλοι σθη ὑπὸ τῶν
(an δαιμόνων τάξεις αὗται-*φθονήσαντες τῶι ἐκ Διὸς ἔχοντι τὴν γένίἠσιν, διασπαράσσουσιν δὲ λέγονσιν, ὅτι καθ’ ὑπόθεσιν τῆς (Ἤρας διεσπάἨτάνων ὁ Διόνυσος.
Herm. VIII VS. 46 p.469; Lob. I 557. 710 ss.; C. O. Mueller Prolegomena 390; Mayer Gigant. α. Titan. 236; Gruppe Griech. Culte ιι. Mytken I 638. 651. 660; Rohde Psyche II6 116; H01Werda 365; Gruppe Griech. JVIythol. ΙΙ 970; Maafi Orpheus 92;
S. Reinach Rev. Arclzéol. 1899 ΙΙ 210—217 (—.-= Cultes, Mythes et Religions ΙΙ 58——65); ibidem 1902 Π 242—279 (= Π 85-122);
Diels Festsckr. Tk. Gomperz 12; Weniger Arch. Religionsw.
X 1907, 61.
'
'
-
Veterrima de Zagreo testimonia sunt haecce: Alcmaeonis 1123 p. 77 Ki. πότνια Γῆ Ζαγρέῦ τε θεῶν πανυπέρτατε πάντων (Wilamowitz Hom. Unters. 214 n. 13), Aeschyl. Sisyph. TGF fr. 228 p. 74 Nauck2 Ζαγρεῖ τε νῦν με καὶ πολυξένωι...
χαίρειν, Euripid. Cret. TGF fr. 472 p. 505 Nauck2 VS. 9 ἁγνὸν δὲ βίον τείνων ἐξ οὗ. Διὸς Ἰδαίου μύστης γενόμην, καὶ
νυκτιπόλου Ζαγρέως βούτης (βούτας Diels Deutsche Litt.-Ztg.
1889, 1081; βούτης Wilamowitz Berl. Klassz'kerrtexte V 2, 77 n. 1; βροντὰς Porph.) τάς τ’ ὠμοφάγους δαῖτας τελέσας μητρὶ τ’ ὀρεὶαι όᾶιόας άνασχών γ’· καὶ (μετά VVilamOWitZ 1.1.) Κουρήτων
βάκχος ἐκλήθην ὁσιωθείς cf. Wilamowitz, qui Euripidem Epimenide usum esse censet, Hippolytos p. 224 n. 1;. Kem Herm. LI 1916, 563; Latte De saltationibus Graecor. == RVV XIII
1913, 53; Callimachi fr. 171 de Proserpina υἷα Διώνυσον Ζαγρέα
γειναμένη. Mythi de Baccho a Titanibus perempto nulla extat memoria antiquior quam Onomacriti fr. IV (test. nr. 194), cui accedunt, quae Orphicis vetustioribus (V. frr. 34—_36) ascripsi. Exscribo
hic Schol. ad Lycophr. 208 p. 98, 5 Scheer ἐτιμᾶτο δὲ καὶ Διόνυσος έν Δελφοῖς σὺν Ἀπόλλωνι οὑτωσί· οἱ Τιτᾶνες τὰ Διο-
νύσου μέλη σπαράξαντες Ἀπόλλωνι (Et. Gen.) άόελφῶι ὄντι αὐτοῦ παρέθεντο ἐμβαλόντες λέβητι,1 ὁ οὲ παρὰ τῶι τρίποδι ἅπέθετοῖ (Etym. M. 255, 14) (ὃς φησι Καλλίμαχος (fI‘. 374) καὶ Εὐφορίων (fr. 12 Scheidw.) λέγων· ‘è‘rï’ πυρὶ Βάκχον* ὄῖονῧ
210
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ
231
ὑπερφίαλοιὸ ἐβάλοντοζ7
Cf. etiam Diodor. V 75, 4 τοῦτον δὲ
τὸν θεὸν (se. Διόνυσον) γεγονέναι φασὶν ἐκ Διὸς καὶ Φερσεφόνης κατα τὴν Κρήτην (cf. Eurip. 1.1.), ὃν Ὀ. κατά τὰς τελετὰς παρέδωκε διασπώμενον ὑπὸ ταῖν Τιτάνων. Plutarch. De esu carn.
I 9960 τά γὰρ δη περὶ τὸν Διόνυσον μεμυθευμένα πάθη τοῦ διαμελισμοῦ καὶ τὰ Τιτάνων ἐπ’ αὐτὸν τολμήματα, κολάσεις τε
τούτων καὶ κεραυνώσεις γευσαμένων τοῦ φόνου, ἤινιγμένος ἐστὶ
μῦθος εἰς την παλιγγενεσίαν. τὸ γάρ ἐν ἡμῖν ἄλογον καὶ ἄτακτον καὶ βίαιον οὐ θεῖον άλλά δαιμονικὸν οἱ παλαιοὶ Τιτᾶνας ὠνόμασαν, καὶ τοῦτ’ ἔστι κολαζομένου καὶ δίκην διδόντος. Lucian. Περὶ ὀρχήσεως 39 de saltationum mimicarum argumentis Δευκαλίωνα..., εἶτα Ἰάκχου σπαραγμὸν (cf. Ὀρφέως σπαραγμόν (test. nl'. 256) καὶ (Ἠρας δόλον καὶ Σεμέλης κατάφλεξιν καὶ,Διονύσου άμφοτέρας τὰς γονὰς καὶ ὅσα περὶ Ἀθηνᾶς καὶ ὅσα περὶ <Ηφαὶστου κτλ.
1 εἰσ λέβητα Τ Βάκχον Scheidw. 2 παρέθετο Τ. 3 ἄν a. γ 1; ἐν γ 2; ἐμ b. 6 ὑπὲρ φιάλην
4 βάκχαν α γ 1; βάκχοις an βάκχας b; βάέ γ 2; Βακχέα Lob. I 558 n. c.;
5 δίαν α γ 1; δῖαν γ 2; δῖον b.
codd.; ὑπὲρ φιάλης Lob.; ὑπερφίαλοι C. O.Mueller.
λοντο b yl; ἐμβάλλοντες γ 2.
7 ἐβάλοντο a; ἐβάλ-
Haec omnia quae ex Etymologicis etc. de Zagreo tradita sunt, Apollodorea esse videntur; cf. Wilamowitz Hom. Unters. 1.1.
Argon. 24 Ζαγρῆος περίφημον ἄμυξιν tantum e coniectura
Lobeckii legitur ν. test. nr. 224 p. 67; sed fabula Zagrei attingitur VS. 429 (fr. 29 p. 100). Etiam in Hymnis Zagrei nomen nusquam apparet; at spectat ad eius ortum XXIX 7 (in Prosvr-
pinam) ἤν Ζεὺς άρρήτοισι γοναῖς τεκνώσατο κούρην. De Hymno XXXVII in Titanes V. fr. 220. Ad Procl. (V. infra) νε. 12 cf. Hymn. XIX 15 σμαραγεῖ δὲ κεραυνὸς αἰθέρος ἐν γυάλοισι. Orphicorum Ἶεροῐς λόγοις usus est haud dubie Nonnus VI 155 ——-228; X 293—297; XXIV 44—48 (άρχεγόνου γὰρ ἐκ κραδίης άνέτελλες άειδομένου Διονύσου cf. f1'.21a VS. 9 et 168
νε. 32); XLVIII 25—30. Lob. I 552. Procl. Hymn. VII in Minerv.
νε. 11 p. 151 Ludw. (Lob. I 561 cf. Wilamowitz Sz'tzungsber.
Akad. Berlin 1907, 273)
ἢ κραδίην έσάωσας άμιστύλλεύτον1 ἄνακτος αἰθέρος έν γυάλοισι μεριζομένου ποτε Βάκχου Τιτήνων ὑπὸ χερσί-ὴπόρες δέ ê? πατρὶ φέρουσα, ὄφρα νέος βουλῆισιν ὑπ’3 ἀρρήτοισι τοκῆος
15. ἐκ Σεμέλης περὶ4 κόσμον άνηβήσηι,5 Διόνυσος.6
232
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
210—212
1 ἂμυστίλλευτον Wakefield] άμυστύλλ,ευτον·ν91 ἇμιστύλευτονὛεΙ ἀμυστίλευιον codd.; άμυστιλύτου Taylor. 2 δὲ ἓ BDG;‘âé οἱ C cf. Herm. Orph. 774. 3 ὑπ’ codd. praeter ἀπ’ Η. 4 παρὰ i. e. praeter ordinem naturae Wakef. 5 ἄνηβήσαι idem. 6 διόνυσσος DH, pc. ΒΩ.
De Orphei fabula. e Zagrei mytho orta cf. test. nrr. 113 ss. 211. (193. 207) Olympiodor. in Plat. Phaedon. 67e p. 43, 14 Norv. πῶς δὲ ἄρα οὐ τὰ Ὀρφικὰ ἐκεῖνα παρωιόεῖ νῦν ὁ Πλάτων,
ὅτι ὁ Διόνυσος σπαράττετιιι μὲν ὑπὸ τῶν Ίίτάνίον, ἑνοῦται δὲ ὑπὸ τοῦ Ἀπόλλωνος,· διὸ συίἰϊγείρεσθαι καὶ άθροίςεσθαι, τουτἐστιν άπό τῆς Τιτανικῆς ζωῆς ε’πὶ τὴν ἑνοειδῆ. καὶ ἡ Κόρη δὲ κατάγεται μὲν εἰς Ἅιδου, άνάγεται δὲ πάλιν καὶ οἰκεῖ, ἔνθα πάλαι ἧν, ὑπὸ τῆς Δήμητρος. Procl. Tim. 35h (ΙΙ 198, 2 Diehl) ἥκει μεν οὖν τῆι ψυχῆι καὶ άπὸ τῶν ὑπερτέρων ιιίτίωνόὖτος ὁ’ἀριθμός (se. ἡ ἑπτάς), ὥσπερ καὶ ἦ τριάς, αὕτη μὲν άπὸ τῶν νοητῶν, ἐκεῖνος δὲ άπὸ τῶν νοερῶν, ἥκει δὲ καὶ άπὸ τούτων τῶν θεῶν, ἵνα τὸν μὲν εἰς ἑπτὰ μοίρας μερισμὸν ἔχηι σύνθημα
τῆς Διονυσιακῆς σειρᾶς καὶ τοῦ μύθευομένου σπαραγμοῦ -—7 καὶ
γὰρ ἔδει νοῦ μετέχουσαν αὐτὴν Διονυσιακοῦ καί, (σς Ὀ. φησιν, ἐπὶ τῆς κεφαλῆς φέρουσαν (SC. Hiptam fr. 199) τὸν θεὸν διηιρῆσθαι κατ’ ἐκεῖνον -, τήν δὲ ἐν ταύταις ταῖς μοίραις ἁρμονίαν
έχηι τῆς Ἀπολλωνιακῆς τάξεως σύμβολον· καὶ γὰρ ἐν ἐκείνοις ὁ συνάγων καὶ ἑνίζων τά μερισθέντα τοῦ Διονύσου μέλη κατα τὴν βούλησιν τοῦ πατρὸς οὗτός ἐστιν ὁ θεός. In Plat. I. Alcib.
1033. p. 391, 9 Cons.2 καί μοι δοκεῖ, καθάπερ Ὀ. ἐφίστησι τῶι
βασιλεῖ Διονύσωι τήν μονάδα τὴν Ἀπολλωνιακήν, άποτρέπουσαν αὐτὸν τῆς εἰς τὸ Ίίτανικόν πλῆθος προόδουκαὶ τῆς ἐξαναστάσέως τοῦ βασιλείου θρόνου, καὶ φρουροῦσαν αυτὸν ἄχραντον
έν τῆι ἑνωσει.
Herm. 508 n. 17; Lob. I 553.’
212. Olympiodor. in Plat. Phaed. Β ιδ’ p. 88, 5 Norv. ὅτι τοῦ μὲν μυστικοῦ1 λόγου μονὰς ἡγεῖται ἡ τοῦ νέου θεοῦ, τῆς δὲ φιλοσόφου ἀποδείξεως, ἅτε άνελιττούσης τὸν άπόρρητον
λόγον, τὸ πλῆθος τῶν θεῶν, οὸςῖ ιῖντιστρόφως ὁ Πλάτων
νέους καλεῖ, τὸν δὲ βασιλέα αὐτῶν ποιεῖ τὸν (Ήλιον, ὃς πολλὴν ἔχει πρὸς τὸν Διόνυσον κοινωνίαν διὰ μέσου τοῦ Ἀπόλλωνος κατ’ Ὀρφέα (V. fr. 172). κάλλιον δὲ· τὸν εἨλιον ὥς μὲν Δία βασιλέα ποιεῖν, »ὥς δὲ Διόνυσον περὶ τὸν
κόσμον διηιρημένον, (ὃς ῥὶς-Ἀπόλλωνα μέσον,’συνάγοντα μὲν τὴν
Διονυσιακὴν, (διαίρεσιν, τῶι· δὲ Διὶ παριστάμενον. Cf. etiam infra
s. BAKXIKA.“
·
·
’ "1:"
-
- î·
1 μῦστικοῦ M; μυθικοῦ dubitanter Norv.-
2 ὅῒί Μ’·’θ in 1'38":
213—214
,ΙΕΡΟΙ ΛΟΙὋΙ._ ΕΝ ΒΑΨΩΙΔΙΑΙΣ,ΚᾸ
233
’ 213. (206. 208) Serv. in Verg. Georg. I 1664p.'171, 10.cf. Myth. Vat. ΙΙ 92 (Keseling Diss. Hal. 1908, 23) ‘mystz'ea’ autem.‘Iacchi’ ideo ait, (se. Varro) quod Libem' patrz's sacra. ad purgatz'onem animae pertinebant, et εἰσ hommes ez'us mysterz'z's purgabantar, stout vanm’s frumenta purgantar. laine est gaod dlcz'tar Osz’rz'däs membra a Typhone dilam’atä Isz's ονιόνο saperposaz'sse: nam idem— est Liber pater1 ——— in οιιιιιε Μῃεΐενιίε vannus est, gala,,ιιι ιῖιωιιηιιε, am‘mas pargat, amie et Liber ab eo, qaod liberet, dz'ctus est ——. quem Ο. ιι Gigantz‘bus 'dz'cz't esse disceaptam. Mythogr. Vat. III 12, 5 (Raschke De Alberico mythol.‘124) ut autem μιαῖο altz'us orclz'ri2 videamm‘, habet fabula, Gigantes 'Baeeham inebrz'atum inven'isse, et dtseerpto eo- μιν membra, frusta seloel'isse,3 et eum paalo post ὐιυιιιη et integrmn resurrexz'sse. quod figmentam diseipali.Orphez'4 interpretatz' legzmtar, m'hil
-ιιῐιιιᾱ Baccka quam animant intelligendam 5» αεεενειιίεε;
.quaehat ferunt philosophz’ quamvis qu’asz‘ô membratz'm per mandz' corpora ᾱιυιᾱαίιιγ, semper tamen se redintegrare? videtu-r,’ cor; 10_orz'bas.—emergens8 et se ferments,9 dam semper una' eademqae perseveaans nullam10’simplz'citatz's suae patitar,seetz’onem. home etz'am,fabalam in sac'rz's,‘1 ez'us 12 repraesentasse legzmtar. Cf..etiam infra s. ΒΑΚΧΙΚΑ et ΙΕΡΟΣ ΛΟΓΟΣ [ΑΙΙἿΤΠΤΙΟΣ]
1 nain hiacas idem est liber pater P; ‘nam iacchus et liber pater idem est R. 2 evehz' M. 3 sepelz'vz'sse N. 4 0m. Μ. 5 intelligentes N. 6 0m. Μ. 7 'redz'ntegrart LN. 8 emergens e corporibus LN; de corportbus Μ. 9 se 0m. L; reformans LN. 10 nullam 0m. N. 11 in sac'rz's fabulam L. 12 eius 0m. ΜΝ,
1101). Ι 584 (cf. etiam ΙΙ 1133 de Hygini fab.150),; M. Mayer Gigant. ιι. Titan. 150.’ 214. (200) Fabula de Zagrei morte mutata et amplificata: Himer. Or. IX 4 p. 560 Wernsçl. p.66 Duebn. ἐθέλω δὲ ὑμῖν, ὦ φίλοι, διήγημά τι πρὸς τὸ συμβὰν ὑπαινὶξασθαι.1 ἦν νέος ἔτι
Διόνυσος καὶ κατὰ τοῦ θεοῦ τὸ τῶν Τελχίνων γένος ἐφύετο· ηὐξάνετο Βάκχος καὶ Τιτᾶνες πάντες διερρήγνυντο φθόνωικζ
τέλος δέ, μή στέγειν δυνάμενοι, διασπάσαι τοῦτον· ἠθέλησαν, τέχνας, z)" _ ἐμελέτων καὶ, φάρμακα καὶ κέντρα διαβολῆς καὶ. φύσεως, μαχγιινεύμᾳτα.-.,,ἐμίσου,ν,ᾅὲ ὥς οἶμαι τὸν Σειληυὸιΐκιιὶ
τὸν Σάτυρον, καὶ«.-γόηταςθῑούτους ἐφθέγξαντο, ὅτι tait. Βάκχωι ήρέρκοντοᾞτί οὖν ἐςτὶρτούτοις ᾼιόνυσοςψέκειτόν μὲιη οἶμαιὲ
πληγεὶς3 -οςᾳὶ -μτὴύ πληγὴν’,καιρίαν-ι ἐστὲνκζενῖ ἄμπελος« δ’ῑῗῆτ
ζιᾳτηφὴς καὶ, σκυθρωπὸς οἶνος καὶ βότρυς ὥσπερ,δακρύων-,κώ
234
IEPOI ΛΟΙὈΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
214
Βάκχος οὐκέτι σφυρὸν εἰς’1 τὴν κίνησιν εἶχεν εῧάρμοστον. ἀλλ’ οὐ δια τέλους τὸ δάκρυον οῧδὲ5 πολεμίων τὸ τρόπαιον. ὁ γάρ Ζεὺς ἐποπτεύων ἑώρα πάντα καὶ τὸν Διόνυσον ἐγείρας, (ὃς λόγος, Τιτᾶνας ἐποίει παρά τῶν μύθων ἐλαύνεσθαι,
1 Lob.] αἰνίξασθαι R, ἀπαινίξασθαι Wernsd. 2 τί οὖν ἐπὶ τούτοις,
,Διόνυσος ἔκειτο μὲν οἶζαοι πληγεὶς Lob.
εἰσφορά R, εἷς σφυρᾶ Wernsd.
3 πλαγεὶς VVernsd.
4 Reiske]
5 οὐδὲ Dieterich; οὔτε Wernsd.
Iul. Firmic. Matern. De err. profan. relig. 6 p. 15, 2 Ziegler. sed adkuc supers-unt altae superstitiones, quarum seereta pandenda sunt: L'iberz' et Liberae quae om-n’ia sacrés sensibus vestrz's spectaliter intimanda sunt, ut et in z'stz's profam's religionibus seiatz's mortes esse homtnum conseemtas. Liber ttaque Iom's fuit films, regis scilz'cet Orettcz' (V. fr. 156). hic cum futsset adultera matre progem'tus, motricbatur αριιά patrem studiosius quam decebat. ωπον Iom's σαί Iunom' fuit nomen, novercalis animé furore commota ad necem infant’is omnifam'am parabat insidias. proficz'scens peregre pater quz'a indégnattones tacitas sciebat uæorz's, ne quid αἶ) ἱναιέα mulz'ere (Ζοῑο Ῑίονοῦ, z'doneis sieut sibz' videbatur custod’tbus tutelam credidit filiz'. tune Iuno opportunum instdiarum nancta tempus, et ex hoc fortius z'nflammata, quia profz'ez'scens μαῖον et sellam regn'äpuero tradz'derat et sccptrum, custodes prtmum regalz'bus praemiz’s muner'ibasque corrupz't, detnde satellites suos qui Titanes υοοαὸαηΐαν, in z'nterz'om'bus reg’tae loeat partibus, et crepundits acl speculo adfabre facto animes ita puem’les inleæz't, ut desertz's regiz’s. sedz'bus ad z'nsz'dz'arum loeum puerz'lz's am'mz' destdem’o duceretur. illie z'nterceptus trucz'datur, et ut nullum possz't necz's invenirz' vesttgz'um, particulatz'm1 membra concisa satellttum sibz‘dtvidit'turba. tunc ut kuz’c facinom' alz'ud factnus adderetur, quia vehementer tyranm' e-rudelz'tas t'imebatur, deeocta var’t-is generibus puem’ membra consumunt, ut humani Ι 1° ΖῑθῐῑῙ· cadaveris inaudit’ts usque in illum dtem epulz's vescerentmx cor divisum sibi soror servat, ———- eut Minerve, fuit nomen ——, ρειίαῖ et ipsa sceleris fait particeps, et ut manifestum delattonis esset indieium, et ut haberet unde furentis patrts z'mpetum mitigaret. reverse Iovz' filia ordinem facinoris expom’t. tune pater funeste σα· lamitate eladz's et acerbi luctus atrocitate commotus
214—215
IEPOI AOFOI EN ΡΑΨῼΙΛΙΑΙΣ 1M
235
Tit’anas,_quidem νανὶο genere excrucz’atos necat, nec praetermz‘ssum est in ultione fz'lz'z' aut tormentum ali— quod aut poena, sed ρον omnia poenarnm genera bac— chatus necem qualiscumque fz'l'iz' vindicam‘t, affectu quidem patris sed γέννατιηὶοα potestate. tune σιτία diutius pater ferre lugent'z's anz'mz' tormenta non poterat, ct quia ἀοῖον ex orbitate veniens nullis solacz’is mitigabatnr, imaginem ez'us ex gypso plastico opere perfecz't et cor puerz'3 ex quo facinus fuerat sorore deferente detectum, in ea parte plast‘es4 conlocat qua pectorz's fuerant. liniamenta formata. post haec pro τανταΖο exstruz't templum, et paedagogum pue”: constituz’t sacerdotem. huic Silenus fuit nomen. Cretenses ut furentis tyrannz' saevitiam mitigarent, festos funerz's dies statuunt, et annuum sacrum trieterz'ca consecratz'one conponunt, omnia per ordinem facientes quae puer mordens ont fecz't απτ passus est. m'vum laniant dentibus tau'rum, crudeles epnlas ennuis commemorationibus excitantes, et per secreta sz'lvarum clamom’bus dz'ssonis ez'nlantes fingunt
anime; furentz's |17Zï°g1'z'nsaniam, ut illud fac'z'nns. non
per fraudem factum, sed per insanz’am crederetur. ργασfertnr cista in q'na cor soror latenter absconderat; tibiarum cantu et cymbalorum tz'nnz'tu crepundz'a, quibus puer deceptns fuerat mentiuntur. sz'c in honorcm tyrannz' α serviente plebe deus factus est qui habere non potnz‘t sepulturam.
1 partic'ulatz'm P vulgo; articulatùn Wakefield. 2 quae Bursian. 3 cor μιωή Bursian; corpori P. 4 plastes vel plastz' Bursiañ; plaste P.
Lob. I 569; ad I-Iimerii
locum cf. Dieterich De hymnis
Orph. 8 = Kl. Schr. 74 (cf. test. nr. 210).
215. (205) Procl. in Plat. Tim. 24e (I 173, 1 Diehl) καὶ
γὰρ οἱ θεολόγοι μετὰ τὸν τοῦ Διονύσου διασπασμόν, ὃς δηλοῖ τὴν ἐκ τῆς ἀμερίστου δημιουργίας μεριστὴν πρόοδον εἰς τὸ πᾶν ὑπὸ (del. dubitanter Kroll) τοῦ Διός, τούς· μὲν ἄλλους Τιτᾶνας ἄλλας λήξεις ὀίακεκληρῶσθαὶ φασι, τὸν δὲ Ἄτλαντα ἐν τοῖς πρὸς ἑσπέραν τόποις ἱδρῦσθαι ιῖνέχοντα τὸν οὐρανόν· ·
Ἅτλας,δ’ οὐρανὸν εὐρύν ἔχει κρατερῆς ὑπ’ ἀνάγκης,
πείρασιν ἐνγαὶης.
·
236
IEPOI ΛοΓοι ΕΝ ΡΑΨΩΙΛΙΑΙΣ 1M
’ 215—4216
Cf. Simplic. in Aristot. De Caelo 2842114 p. 375,12 Heib. εἰ δὲ μῦθος ὄντως ἐστὶ θεῖόν τι κρύπτων ἐν ἑαυτῶι καὶ σοφόν, λεγέσθω ὅτι Ἄτλας εἷς μέν ἐστι καὶ αὐτὸς τῶν περὶ τὸν Διόνυσον
Ίιτάνων, διὰ δὲ τό μῆ τελέως ἐξαμαρτεῖν εἰς αὐτόν, τουτέστι
μή κατά τῆν Τιτανικὴν μόνην διάκρισιν ἐνεργῆσαι περὶ τὴν
Διονυσιακὴν δημιουργίαν, άλλ) ἀποκλίνειν πως καὶ πρὸς τὴν
Δίιον συνοχὴν κατ’ ἄμφω τας ἰδιότητας ἐνεργεῖ κτλ. Herm. XXXV-Vs. 1; Lob. I 564. 711; SchOemann Opusc.
academ. II 17; Mayer Gigant. ιι. Titan. 236. Hesiod. Theogon. 517, qui eadem verba habet; cf. etiam
arcae Cypseli epigramma Ἄτλας οὐρανὸν οὗτος Ιἔχει, τά δὲ μᾶλα μεθήσει ap. Pausan. V 18, 4 (Robert Herm. XXIII 1888, 440
n. 3; Heldens. ΙΙ 494 n.'4; Preger n. 186, 4 p. 144).
Aliae ταρταρώσεις supra frr. 121 ss.; Atlantis frater Prometheus fr. 143.. 216. (202—204) Procl. in Plat. Cratyl. 406 c, 13.108,13 Pasqu. ὅτι τὸν’δεσπότην ἡμῶν Διόνυσον οἱ’θεολόγοι πολλάκις καὶ οἷπό τῶν τελευταίων αὐτοῦ δώρων Οἶνον καλοῦσιν, οἷον Ὀ.· a Οίνου δ’ ἀντὶ μιῆς τριπλῆν μετά ῥίζαν ἔθεντο· ·’ καὶ πάλιν’’ V b Οἴνου πάντα μέλη κόσμωι λαβὲ καί μοι ἔνεικε·
καὶ αὖθις·
c Οἴνωι (Ξγαιομὲνη κούρωι Διός. Idem in 406 c p. 109, 9 Pasqu. ἐπειδὴ τοίνυν ἡ μεριστὴ δημιουργία πᾶσα τῆς Διονυσιακῆς ἐξήρτηται μονάδος, διαιροῦσα τούς μὲν μεθεκτούς ἐν τῶι κόσμωι νόας άπὸ τοῦ ὅλου νοῦ, τας δὲ πολλὰς ψυχάς άπὸ τῆς μιᾶς, τα δ’ εἴδη τὰ αἰσθητά πάντα οἷπὸ τῶν οἰκείων ὁλοτήτων, διὰ δὴ τοῦτο καὶ αὐτὸν τὸν θεὸν Οἶνον 3τρο<σ>ειρήκασινι οἱ θεολόγοι αὐτόν τε καὶ πάντα· τὰ δημιουργήματα αὐτοῦ· πάντα γὰρ ἔκγονα τοῦ νοῦ, καὶ τὰ μεν πορρώτερον τὰ δὲ ἐγγύτερον μετέχει τῆς μεριστῆς τοῦ νοῦ διανομῆς. άναλόγως οὖν ἐν τοῖς οὖσιν ὁ οἶνος ἐγγινόμενος ἐνεργεῖ,
ἐν μὲν τῶι σώματι εἰδωλικιῦς κατά οἴησιν καὶ φαντασίαν ψευδῆ,
ἐν δὲ τοῖς νοεροϊς τὸ κατά vm‘E-v‘2 ἐνεργεῖν καὶ δημιουργεῖν, ἐπεὶ καὶ ἐν 7τῆι διασςιαράξει τῶν Τιτάνων μόνη ἦ καρδία ἀδιαίρετος μεῖναι λέγεται, τουτέστιν ἡ ιῖμερής3 τοῦ νοῦ οὐσία.
1 προ<σ>ειρὴκασιν Pasqu., προειρήκασιν codd.
Croenert.
2 τῶι κατά νοῦν
3 ιῖμερῆςᾚοὶεεοης ἀμερὶς codd.; an ἄμέρισ<τος>9 Pasqn.
Lob. I 563; Gruppe Griech. Culte ιι. Myth. I 647. »· ·
216—219
IEPOI ΛΟῙὌΙ ΕΝ ΡΑΨΩῙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
237
Hesych. Οἷνος· Διόνυσος Usener Rhez‘n. Mus. N. F. LIII
1898, 375 == Kl. Schr. IV 303; Ο. Hoefer ap. Rosch. ΙΙΙ 799.
217. 216) Procl. Tim. 41d (ΙΙΙ 250, 17 Diehl) ἐπεὶ καὶ ἄλλοι παραδέδονται κρατῆρες ὑπό τε ᾎὈρφέως καὶ Πλατωνος’ Πλάτων τε γάρ ἐν Φιλήβωι (61 b. c) τὸν μὲν (Ηφαίστειον κρατῆρα παραδίδωσι, τὸν δὲ Λιονὺσιακόν, καὶ Ὀ. οἶδε μὲν καὶ τὸν τοῦ Διονύσου κρατῆρα,Δ πολλοὺς δὲ καὶ ἄλλους ἱδρύει περὶ τήν <Ηλιακήν τράπεζαν. Lob. I 376. 731; Kern Arck. Gesch. Philos. ΙΙ 1889, 393;
Gruppe Suppl. 698.
De poematibus Κρατῆρες v. infra s. KPATHPEE; de Solis mensa Herod. ΙΙΙ 17; Pausan. VI 26, 2 (Gruppe 1.1. 700). Cf. etiam Pherecyd. Diels II3 205 n. 12 (Diog. Laert. I 119) Φ. ἔλεγέ τε ὅτι οἱ θεοὶ τήν τράπεζαν θυωρὸν καλοῦσιν. 218. (192. 299) Procl. Tim. 42e (ΙΙΙ 316, 3 Diehl) ô‘γὰρ εἷπε περὶ τῆς μονάδος τῶν νέων θεῶν· ὁ Ὀρφεύς· κραΐνε μὲν οὖν Ζεὺς πάντα πατήρ, Βάκχος δ’ ἐπέκραινε.
τοῦτο καὶ περὶ τῶν νέων θεῶν ῥητέον, ὅτι δὴ τὴν δημιουργίαν
ἐπιτελοῦσι τοῦ πατρός, ἣν ἐκεῖνος αὐτῶι τῶι νοεῖν ὑπέστησεν, ὥσπερ δή φησι καὶ τὸ λόγιον (Kroll De or. chald. 46); (ταῦτα πατὴρ ἐνόησε, βροτὸς δέ οἱ ἕψύχωτο’. Damasc. De princ. 245 (ΙΙ 117, 2 Rue., Add. 386) καὶ δὴ καὶ ὁ Διόνυσος ἐπικραίνει τὰ τοῦ Διὸς ἔργα, φησὶν Ὀ., ὁλοποιοῦ τοῦ Διὸς ὄντος· ἄλλα καὶ ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ μέσον καὶ τό τέλος μέρη ἄττα· ἄλλ’ ἤδή ἕστηκεν ἄπ’ οἷλλήλων· τὰ δὲ ἁπλῶς μέρη συννεύει μάλιστα πρὸς τὸ ὅλον, ibidem 160 (ΙΙ 44, 3 Rue.) ἕνωσις μὲν δημιουργική ὁ μονοειδὴς εἷς δημιουργός· ὁλότης δέ, ὁ ἤδη μὲν τὰ μέρη
προφαίνων, οὔπω δὲ μεριζόμενος, οἷος ὁ Σαβάζιος, ὁ δὲ Διόνυ-
σος, τὸ ἄπειρον ἤδη μεριζόμενον πλῆθος. διὸ καὶ ὁ Διόνυσος καὶ ὃ Ζεὺς καὶ οἱ τελετάρχαι ἀναλογοῦσιν τῶι Φάνητι κατά τὸ ἄπειρον πλῆθος.
Herm. XXVI; Lob. I 553; Kern De Theogon. 4.7; Herm.
ΧΧΙΙΙ 1888, 485 n. XIII. 219. (252) Clem. Alex. Strom. V 8, 46, 3 (ΙΙ 357, 10 Staeh.)
ναὶ μὴν ἦ στοιχειωτικὴ τῶν παίδων διδασκαλία τήν τῶν τεττάρων
στοιχείων περιείληφεν, ἑρμηνείαν. βέόυ μὲν γάρ τούς Φρύγας τὸ’ὕδωρ φησὶ καλεῖν, καθὰ καὶ Ὀρφεύς· καὶ βέδυ Νυμφάων καταλείβεται οἷγλαόν ὕδωρ. ἶ’
238
IEPOI ΔΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ”
219—220
,’ ἄλλα καὶ ὁ θύτης’Δίων’ ὁμοίως φαίνεται γράφων( (καὶ
βέδυ λαβὼν κατά χειρῶν καταχέου καὶ ἐπὶ τὴν ἱεροσκοπίην τρέπου). ἔμπαλιν δὲ ὁ κωμικὸς Φιλύλλιος1 βέδυ τὸν ιῖέρα
βιόδωρον ὄντα δια τούτων γινώσκει (seqmtur Kock CAF Ι 787
fr. 20)(
1 Φιλύλλιος Casaubon.; φιλύδεος L. Herm. fr. XIX vs. 9; Lob. ΙΙ 836. 883. Ad βέδυ V. P. de Lagarde Ges. Abhdlgn. 1866, 285. 220. (85) Olympiodor. in Plat. Phaedon. 61 c p. 2, 21 Norv.
παρὰ τῶι Ὀρφεῖ τέσσαρες βασιλεῖαι παραδίδονται· πρώτη μὲν ἡ τοῦ Οὐρανοῦ, ἢν ὁ Κρόνος διεδέξατο ἐκτεμῶν τὰ
αἰδοῖα τοῦ πατρός· μετά δὲ τὸν Κρόνον ὁ Ζεὺς ἐβασίλευσε
καταταρταριόσας τὸν πατέρα· εἶτα τὸν Δία διεδέξατο ὁ Διόνυσος, ὅν φασι κατ’ ἐπιβουλὴν τῆςἭρας τούς περὶ αὐτὸν Τιτᾶνας σπαράττειν καὶ τῶν σαρκῶν αὐτοῦ ἀπογεύεσθαι. καὶ τούτους ὀργισθεὶς ὁ Ζεὺς ἐκεραύνωσε, καὶ ἐκ τῆς αἰθάλης τῶν άτμῶν τῶν ἀναδοθέντων ἐξ αὐτῶν ὕλης γενομένης γενέσθαι τοὺς άνθροόπους· οὐ δεῖ οὖν ἐξάγειν ἡμᾶς ἑαυτούς, οὐχ ὅτι, ῶς δοκεῖ λέγειν ἡ λέξις, διότι ἔν τινι δεσμῶι ἐσμεν τῶι σῶΙῧΝΟΠματι, τοῦτο γὰρ δῆλόν ἐστι, καὶ οὐκ ἄν τοῦτο ἀπόρρητον ἔλεγεν, ἄλλ’ ὅτι οὐ δεῖ ἐξάγειν ἡμᾶς ἑαυτούς ῶς τοῦ στόματος ἡμῶν Διονυσιακοῦ ὄντος· μέρος γὰρ αὐτοῦ ἐσμεν, εἴ γε ἐκ τῆς αἰθάλης τῶν Τιτάνων συγκείμεθα γευσαξ
μένων τῶν σαρκῶν τούτου.
Cf. supra frr. 209 ss. et Hymn. XXXVII Τιτάνων vs. 1 V
Τιτῆνες, Γαίης τε καὶ Οὐρανοῦ άγλαα τέκνα, ἡμετέρων πρόγονοι πατέρων, γαίης ὑπένερθεν οἴκοις Ταρταρίοισι μυχῶι χθονὸς ἐνναίοντες, _ άρχαὶ καὶ πηγαὶ πάντων θνητῶν πολυμόχθων’5 εἰναλίων πτηνῶν τε καὶ οἳ χθόνα ναιετάουσιν ἐξ ὑμέων γὰρ πᾶσα πέλει γενεά 1 κατὰ κόσμον. ὑμᾶς κικλήσκω μῆνιν χαλεπὴν άποπέμπειν, εἴτις άπό χθονίων2 προγόνων οἴκοις ἐπελάσθη.3
1 γενεὴ Herm. 2 an ὑποχθονίωνὲ 3 oi’xowz πελάσθη Herm.
Lob. 579 ss.; Luebbert De Pindaro theologiae Orphicae censore. Ind. Bonnens. 1888/9 p. VIII; Rohde Psyche II8 117; Dieterich De hymn. Orph. 6 = Kl; θοὴν. 72; Kroll De orac.
Chald. 38 n. 2; Kern Herm. LI 1916, 554; Orpheus 43.
221*222
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔῙΑῙΣ ΚΔ’
239
221. (221) Procl. in Plat. Rempubl. Π 85, 1 Kr. δηλοῖ (se. ὁ Πλάτων) δὲ έν Φαίδωνι (62 b; 69 c; 1083. V. fr. 5 et 7) τό τε1 ἐν ἀπορρήτοις λεγόμενον, ῶς ἔν τινι φρουρᾶι ἐσμεν οἱ ἄν· θρωποι, σιγῆι τῆι πρεπούσηι σέβων, καὶ τὰς τελετάς μαρτυρόμενος τῶν διαφόρων λήξεων τῆς ψυχῆς κεκαθαρμένης τε καὶ
άκαθάρτου εἰς Ἅιδου άπιούσης, καὶ τάς τε σχίσειςῖ αὖ καὶ τὰς. τριόδους3 άπὸ τῶν ὁσίων4 καὶ τῶν πατρίων θεσμῶν (i. e. Eleu— siniorum) τεκμαιρόμενος, ἅ δή τῆς συμβολικῆς ἅπαντα θεωρίας
ἐστὶ μεστά, καὶ τῶν παρά τοῖς ποιηταῖς θρυλουμένων άνόδων
τε καὶ καθόδων, τῶν τε Διονυσιακῶν συνθημάτωνὸ καὶ τῶν Τιτανικῶν ἁμαρτημάτων λεγομένων, καὶ τῶν ἐν Ἅιδου τριόδων καὶ τῆς πλάνης καὶ τῶν τοιούτων ἁπάντων. ὥστ’ οὐδ’ ἂν
αὐτὸς παντελῶς άτιμάσειεν τὴν τοιαύτην μυθοποιίαν, ἄλλ’ ὥς
πρὸς την παιδευτικην τῶν νέων προαίρεσιν άλλοτρίαν αὐτὴν ὑπείληφεν· καὶ διὰ ταῦτα τούς τῆς θεολογίας τύπους συμμέτρους τοῖς τῶν παιδευτικῶν ἤθεσιν παραδίδωσιν.’
1 τόν τε cod. 2 σχίσεις Lob. ΙΙ 1343 e Plat. Phaedon. 1083., σχέσεις (ε ex ι) cod. 3 τριόδους etiam Olympiod. p. 192,19. 23 Norv. cf. Plat. Gorg. 5243.; περιόδους Plat. Phaed. 1083. BTW Stob. 4 ὁσίων Plat.
ibidem B et γρ Wt, οὐσιῶν cod. Procli, θυσιῶν Lob. et ita. Plat. TW Stob. ὃ παθημάτων Abel Gruppe. ‘Lob. ΙΙ 1342; Gruppe Suppl. 717; Tannery Rev. Philolog. XXV 1901, 315 v. etiam supra fr. 8.
222. (154) Procl. in Plat. Rempubl. ΙΙ 340, 11 Kr. ἐπεὶ καὶ τὰ ἄλλα παρ’« Ὀρφέως (se. ὁ Πλάτων) ἕμυθολόγησεν λαβοόν, οἷον ὅτι ἐν τῶι Ἀχέροντι καθαίρονται καὶ τυγχάνουσιν εύμοιρίας τινός· οἳ μέν κ’ εύαγέωσιν ὑπ’ αὐγὰς ἤελίοιο,. αὖτις άποφθίμενοι μαλακώτερον οἶτον ἔχουσιν ἐν καλῶι λειμῶνι βαθύρροον ἄμφ’ Ἀχέροντα, καὶ ὅτι κολάζονται ἐν τῶι Ίῖκρτάρωι· οἱ δ’ οἴδικα1 ῥέξαντες ὑπ’ αύγάς ἠελίοιο ὑβρισταὶ2 κατάγονται ὑπὸ πλάκα Κωκυτοῖο3 Τάρταρον ἐς κρυοέντα. διὰ γάρ τούτων σαφῶς τας Πλατωνικάς διατάξεις περὶ τῶν ὑπὸ γῆς λήξεων φαίνεται παραλαβών, ὥσπερ καὶ τοὶς περὶ τῶν μετεμψυχῶσεων. εἰ δὲ. ταῦτα ἑπόμενος Ὀρφεῖ διατάττει Πλάτων, ἆρ’ ού γελοῖόν ἐστιν ——— άφίημι γὰρ θεμιτὸν λέγειν —— τὸν τῶν τοιούτων ἡγεμόνα δογμάτων, οἷς ἦ Πλάτωνοςςῖφιλοσοφίος.
240
IEPOI ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔῙΑΙΣ ΚΔ’
222—223
διαφέρει τῶνῗᾶλλων””ἇπασῶν, ἐἰς ἄλογα ζιόια κατάγεινκαὶ κύῡὲνου ψυχὴν-ποιεῖν (X 620 äÎtest. nr. 139); οὗ καὶ τὴν περὶ τῶν θείων, ὑφήγησιν,αὐτὸς ἓν Τιμαίωι (40 Ε) πιστὴν εἷναί φησιν καίπερ ἄνευ τε εἰκότων λόγων4 καὶ άποδείξεων λεγοΙΜ1 ΚΥ· μένην, ὥς δι’ ἐνθεασμόν εἰδότος μάλιστα τὰ τῶν θεῶν πατέρων ὄντων, εἴ τις5 ἔστιν τῆς θεογονίας τοῖς (Ἑλλησιν πατήρ, ἣν αὐτὸς παραὲ δοῦναι προθέμενος ἐπὶ τούς παραδόντας πρώτους άνάγειθ τὴν περὶ αὐτῆς άλήθειαν.
1 τᾶδικα δὲ Preller. 2 ὑβρισταὶ Holsten.; ὕβρι. αὶ cod., ὓβριν θ’ αἳ Mai quod mmquam extitit Kr.; ὓβριν θ’ οἳ Abel et Vâri Wz'en. Stud. XII 1890, 230. 3 ὑποπτω-κατωκυτοῖο cod., corr. Preller cui etiam πτύχα non displicuit. 4 λόγων del. Usen. in Schoellii edit.; εἶκοτολογιῶν Raderm. 5 εἴτις Schoell.; ἥτισ cod. 6 ἀνάγειν cod. Preller Rhez‘n. Mus. IV 1845, 391 = Ausgew. Aufs. αιιε ἄεν class. Altertumswiss. 1864, 363; Kern Aus der Anomz'a 87; Dieterich Nekyia134. 194; Norden Herm. XXVIII 1893, 398;
P. Vergilms Μανο Aenez's Buch VI p. 25.. Ad vs. 6'cf. Hesiod. Scut. 255 Τάρταρον ἐς κρυόενθ’.
223. (224) Procl. in Plat. Rempubl. Π 339, 17ÀKr. ὅτι δὲ
καὶ ἰδία τῶν άλόγων τίς ἐστιν ψύχωσις, ἄλλ’ οὐκ άπὸ μόνων τών ἀνθρωπίνων ψυχῶν, δηλοῖ λέγων ὁ Ὀρφεύς· αἱ μὲν δὴ θηρῶν τε καὶ οἰωνῶν πτεροέντων Α ψυχαὶ ὅτ’ άίξωσι,1 λίπηι δέ,μινῖ ἱερὸς αἰών, τῶν οὔ τις ψυχὴν παράγει3 δόμον εἰς Ἀίδαο, ἄλλ’ αὐτοῦ πεπότηται4 ἐτώσιον, είς ὅ’κεν αὐτὴν5 5 ἄλλο6 άφαρπάζηι μίγδην άνέμοιο πνοῆισιν· ὁππότε δ’ ἄνθρωπος προλίπηι φάος ἠελίοιο, ψυχὰς άθανάτας κατάγει Κυλλήνιος Ἑρμῆς γαίὴς ἐς κευθμῶνα πελώριον· | 34° ΚΥ· δι’ ὦν τὰς μὲν άνθρωπίνας ψυχὰς βούλεται χωρεῖν εἰς τὸν ὑποχθόνιον τόπον καθάρσεως ἕνεκα καὶ κολάσεως καὶ εἷς τά δεσμωτήρια τῆςτείσεως, τὰς δὲ τῶν άλόγων αὐτοῦ περὶ τὸν άέρα πωτᾶσθαι,ῖ μέχρις ἄν είς ἄλλα σώματα πάλιν ἐνδεθοόσιν. εἰ δ’ ἦσαν καὶ αἱ τῶν άλόγων ψυχώσεις οἷπό ψυχῶν άνθρωπίνων μόνων, -πάσας ἔδει φάναι τὸν Ἑρμῆν είς Ἅιδου κατάγειν. ἤ καθαρθησομένας ἤ κολασθησομένας· ὥσπερ καὶ Πλάτων (Gorg. 523 b) ποιεῖ καὶ τὰς ἐκ τῶν άλόγων, άνθρωπίνας δὲ· οὔσας -ψυχοὶς εἰς τὸν ὑπὸ γῆς τόπον άπάγων καὶ πάλιν ἐκεῖθεν στέλλων εἰς ἄλλας βίων αἱρέσεις, â‘δὴ πρότερον ἐπεδείξαμεν. ἵ·-
223*224
IEPOI AOPOI ΕΝ ΡΑΨΩΙΔῙΑΙΣ ΚΔ
241Ϊ
1 αἰίζωσι cod.; corr. Schoell. 2 τέ μιν Preller. 3 κατάγει Ab. 4 πεπότηνται cod.; corr. Schoell. 5 εἶσόκ’ ἀϋτμὴν Vâri Men. StudΧΠ 1890, 230. 6 ἄλλος Schoell, ἄλλοσ’ Vâri (debebat ἀϋτμὴ et id- fort.
verum ita, ut servetur πεπότηνται Kr.). 7 ποτᾶσθαι Preller-
Preller Rhez'n. Mus. IV 1845, 390 = Ausgew. Aufs. aus der
class. Altertumsw. 362; Kern Αιιέ ἀει· Anomz'a 87; Dieterich
Abraæas 65, Nekyz'a 135; Zeller Zez'tschr. wiss. Tkeol. XLII 1899, 237. 255 = ΚΖ, δοῖιν. Π 156. 172. Ad vs. 6 cf. fr. 32f vs. 1; ad vs. 8 cf. Hesiod. Theogon. 158
Γαίης ἐν κευθμῶνι.
224. (222. 223)
Procl. in Plat. Rempubl. ΙΙ 338, 10 Kr.
ταῦτα καὶ τῆς Ὀρφικῆς ἡμᾶς ἐκδιδασκούσης θεολογίας. ἢ οὐχὶ καὶ Ὀ. τὰ τοιαῦτα σαφῶς παραδίδωσιν, ὅταν μετά τὴν τῶν Τιτάνων μυθικὴν δίκην καὶ τήν ἐξ ἐκείνων γένεσιν τῶν θνητῶν τούτων ζῶιων λέγηι1 πρῶτον μέν, ὅτι τοὺς βίους άμείβουσιν αἱ ψυχαὶ κατά δή τινας περιόδους καὶ εἰσδύονται ἄλλαι εἰς ἄλλα στόματα πολλάκις οἷνθρῶπων· a οἱ δ’ αὐτοὶ πατέρες τε καὶ υἱέες ἐν μεγάροισιν εὔκοσμοί τ’ ἄλοχοι καὶ μητέρες ἠδὲ θύγατρεςῖ v 7ivom’ 3 άλλήλων μεταμειβομένηισι γενέθλαις. ἐν γὰρ τούτοις τὴν εἶπ’ άνθρωπίνων σωμάτων εἰς άνθρῶπινα μετοίκισιν4 αὐτῶν παραδίδωσιν...... Ι 339ν1ΚΥ· ἔπειθ’ ὅτι καὶ εἰς τά ἄλλα ζῶια μετάβασίς ἐστι τῶν ψυχῶν τῶν άνθρωπίνων,5 καὶ τοῦτο διαρρήδην Ὀ. οἷναδιδάσκει,6 ὁπηνίκα ἄν διορίζηται· b οὕνεκ’ άμειβομένη ψυχή κατά κύκλα χρόνοιο7 άνθρῶπων8 ζῶιοισι μετέρχεται ἄλλοθεν ἄλλοις ἄλλοτε μέν θ’ ἱππος, τότε9 γίνεται -υυ-ῖῑθ ἄλλοτε δὲ· πρόβατον, τότε δ’ ὄρνεον αἰνὸν ἰδέσθαι, 5 ἄλλοτε δ’ αὖ κύνεόν τε δέμας φωνή τε βαρεῖα, καὶ ψυχρῶν ὀφίων ἕρπει γένος έν χθονὶ δίηι. Olympiodor. in Plat. Phaedon. 70c p. 58, 8 Norv. καὶ ὅτι τὸ
ζῶν καὶ τὸ τεθνεὸς ἐξ άλλήλων, κατασκευάζει ἡ λέξις ἐκ τῆς
μαρτυρίας τῶν παλαιῶν ποιητῶν, άπὸ Ὀρφέως, φημί, λέγοντος· a. οἱ δ’ αὐτοὶ πατέρες τε καὶ υἱέες έν μεγάροισιν ἠδ’11 ἄλοχοι σεμναὶ κεδναί τε θύγατρες, πανταχοῦ γὰρ ὁ Πλάτων παρωιδεῖ τὰ Ὀρφέως. οὕτω γοῦν καὶ άνωτέρω ἔλεγεν· ὁ μὲν οὖν ἐν άπορρήτοις περὶ αὐτῶν λεγόμενος, καὶ πάλιν fr. 235.
Orphie. c011. Kern.
ἢ
·
16
242
ΙΕΡΟΓΛΟΙὈΙ ΕΝ ΡΑΨῼΙΔΙΑΙΣ KA'
224—226
1 λέγηι Kr.; λέγει cod. 2 v. Olympiodori lectionem. 3 γίνονται. cod. 4 μετοίκησιν Holsten. 5 ἀνθρωπίνων Usen. in R. Schoellii editione p. 116;
ἀνθρώπων cod. 6 ἀναδιδάσκων cod.; corr. Preller. 7 χρόνοιο Herwerd.; χρόνοισι (σι in ras.) cod. 8 ἀνθρώπου Usen.; ἀνθρώπων cod. 9 ἵππος,
τότε Usen.; ἵππος ὅδε cod.; ἵπποις, ὁ δὲ Preller; ἵππωι τότε Vâri ÏVz’cn. Stud. XII_1890, 228. 10 lacunam suppl. Usen. verbis ἀμφικέρως βοῦς. 11 εἰ 6’ Μ.
Preller Rhez'n. Mus. IV 1845, 390 = Ausgew. Aufs. αιιε der
class.'Altertumsw. 362; Herwerden Herm. V 1871, 143; Kern Arch. Gesck. P722103. I 1888, 499; Zeller Zez'tschr. wiss. Theol.
XLII' 1899, 235 = Kl. Schr. Π 155.’ Ad a νε. 1 ἐν μεγάροισιν cf. Empedocl. fr. 137 νε. 4 (Diels I3 276, 1) σφάξας ἐν μεγάροισι κακὴν άλεγύνατο δαῖτα (pater
filium immutatum); ad b vs. 1. 2 Empedocl. fr. 115 VS. 6 (Diels
I3 267, 6) τρίς μιν μυρίας οἷρας άπὸ μακάρων άλάλησθαι, φυομένους παντοῖα διὰ χρόνου εἴδεα θνητῶν άργαλέας βιότοιο μεταλλάσσοντα κελεύθους et VS. 12 ἄλλος 6’ ἐξ ἄλλου
δέχεται, ad b νε. 3ss. Empedocl. fr. 117 (Diels I3 268, 9) ἤδη γάρ ποτ’ ἐγώ γενόμην κοῦρος τε κόρη τε θάμνος τ’ οἰωνός τε καὶ ἔξαλος ἔλλοπος ἰχθύς. Orphicus imitari Videtur Hesiodi Catalog. fr. 14 νε. 3—6 p. 137 Rz.3 (1913) ἄλλοτε μὲν γὰρ έν ὀρνίθεσσι φάνεσκεν αἰετός, ἄλλοτε 6’ αὖτε πελέσκετο, θαῦμα ἰδέσθαι, μύρμηξ, άλλοτε 6’ αὖτε μελισσέων άγλαὰ φῦλα, ἄλλοτε 6’ αἰνὸς ὄφις καὶ άμεὶλιχος.
Rzach Wz‘en. Stud. XVI 1894, 229. _ 225. (246) Plutarch. Quaest. symposiac. VIII 4, 2 p. 723 e
ὁ δὲ φοῖνιξ μακρόβιον μέν ἐστιν ἐν τοῖς μάλιστα τῶν φυτῶν, ὥς που καὶ τὰ Ὀρφικά ταῦτα μεμαρτύρηκε· ζῶιον 6’ ἴσον άκροκόμοισιν1
φοινίκων ἔρνεσσιν n 1 ἶσον ἇβροκόμοισι vel ἶσα μακροκόμοισι Reiske; ζῶν 6’ ἶσον φοινίκων
ἔρνεσι ἄκροκόμοισι Wytt.; ἔρνεσι φοινίκων ζῶιον 6’ ἶσα μακραίωσιν Mullach.
Herm. XL; Lob. I 513; Rohde Psyche ΙΙ6 121 n. 226. (230) Clem. Alex. Strom. VI 2, 17, 1 (ΙΙ 435, 20 Staeh.)
Ὀρφέως δὲ ποιήσαντος’ ἔστιν ὕδωρ ψυχῆι,1 θάνατος2 6’ ὑδάτεσ<σ>ιν3 άμοιβή, ἐκ δὲ ὕδατος (μὲν)4 γαῖα, τὸ 6’ ἐκ γαίαςῑ* πάλιν ὕδωρ· ἐκ τοῦ δήθ ψυχὴ ὅλον αἰθέραἵ άλλάσσουσα·
(Ηράκλειτος ἐκ τούτων συνιστάμενος τούς λόγους οἶδέ,πως
γράφει (Diels I3 85 fr. 36) ·, ‘wvxñww θάνατος ὕδωρ γενέσθαι,
226—227
IEPOI AOPOI EN ΡΑΨῼΙΑΙΑῙΣ KA'
243
ὕδατι’δὲ θάνατος γῆν γενέσθαι, ἐκ γῆς dà ὕδωρ γίνεται, ἐξ
ὕδατος δὲ ψυχή’.
.
« 1 ψυχῆι Sylb.; ψυχὴ L. 2 ψυχὴ pro θάνατος Hermann Opusc. ΙΙ 244; ψυχῆι θάνατος, <ψυχῆ> δ’ ὑδάτεσσιν [ἀμοιβή] Bywater. 3 ὑδάτεσιν L. 4 (μὲν) add. Herm. 5 γαίης idem. 6 δὲ Heinsius. 7 ὁδὸν αἰθέρος Herm.; ὅλον αἰθέρ’ ἀναίσσουσα Bywater. Herm. XIX VS. 2; Lob. I 336. Π 949; Zeller Zez'tsckr. wiss.
Theol. XLII 1899, 237 == Kl. θοὴν. Π 157; Diels ΙΙ3 163 n. 9;
Stemplinger Plagiat in der griech. Lit. 63. 73. Versus Orphicos ad Heracliti exemplum fictos esse (con-
trarium Clem. Alex. etiam V1 2, 27, 1 [ΙΙ 443, 10 Staeh.] σιωπῶ δὲ Ἡράκλειτον τὸν Ἐφέσιον, ὃς παρ’ Ὀρφέως τοὶ πλεῖστα εἴληφεν; Diels Iaïemklez'tos2 32 V. test. nr. 251) apparet; cf. Ono-
macriti fr. I (supra p. 55 test. nr. 191).
227. (251) Clem. Alex. Strom. V 8, 45, 4 (ΙΙ 356, 9 Staeh.) ἄλλα καὶ Διονύσιος ὁ Θρᾶιξ ὁ γραμματικὸς ἐν τῶι Περὶ τῆς
ἐμφάσεως 2 M. Schmidt Phil. VII 1852, 369 n. 2) περὶ τοῦ τῶν τροχίσκων1 συμβόλου φησὶ κατὰ λέξιν· ((έσήμαινον γοῦν οὗ
διὰ λέξεως μόνον, οἷλλὰ καὶ διὰ. συμβόλων ἔνιοι τὰς προέξεις,
διὰ λέξεως μὲν (ὃς ἔχει τὰ λεγόμενα Δελφικὰ παραγγέλματα, τὸ (μηδὲν ἄγαν’ καὶ τὸ (γνῶθι σαυτόν’ καὶ τὰ τούτοις ὅμοια, διὰ dà συμβόλων ὡς ὅ τε τροχὸς ὁ στρεφόμενος ἐν τοῖς τῶν θεῶν τεμένεσιν εἱλκυσμένος παρδ Αἰγυπτίων καὶ τὸ τῶν θαλλῶν
τῶν διδομένων τοῖς προσκυνοῦσι. φησὶ γὰρ Ὀ. ὁ Θράικιος·
Τθαλλῶν δ’ ὅσσαῖ βροτοῖσιν ἐπὶ χθονὸς3 ἔργα μέμηλεν, οὐδὲν ἔχει μίαν αἶσαν ἐπὶ φρεσίν,4 εἷλλά κυκλεῖται πάντα πέριξ, στῆναι δὲκαθ’ ἓν μέρος οὐ θέμις ἐστίν, ἀλλ’ ἔχει, εὸς ἤρξαντο, δρόμου μέρος ἶσον ἕκαστος. οἱ θαλλοὶ ἤτοι τῆς πρώτης τροφῆς σύμβολον ὑπάρχουσιν, ἢ
ὅπως ἕπιστῶνται οἱ πολλοὶ,τούς μὲν καρπούς δι’ ὅλου θάλλειν καὶ αὔξεσθαι διαμένοντας ἐπὶ πλεῖστον, σφᾶς δὲ αὐτοὺς ὀλίγον
εἰληχέναι τὸν τῆς ζωῆς χρόνον, τούτου χάριν δίδοσθαι τούς
θαλλοῦς βούλονΙὸὅἿΞῒῆθῦται, ἴσως δὲ καὶ ἵνα ἐπιστοῦνται, ὅτι,
ὠς οὗτοι [αὖ]5 καίονται,6 οὕτως καὶ <αὐ>τούς7 δεῖ τοῦτον τὸν βίονὸ ταχέως ἕκλιπεῖν9 καὶ πυρὸς ἔργον γενέσθαι.”
1 περὶ τοῦ τῶν τροχίσκων Heys., τοῦ περὶ τ. τρ. L, τοῦ [περὶ τῶν τροχίσκων] Diels Zez'tschr. aegypt. ὅρι’. XXXVIII 1900, 53. 2 θαλλῶν δ’
ἶσα Lobeck, θαλλοῖς δ’ ἶσα Mullach; φύλλων δ’ οἶα Herwerd.
Lob.’ 4 ἐπὶ χθονὸς Lob. 5 αὖ del. Staeh.
313322 φρεσὶν
6 αὐαίνονται Schwartz.
7 <αὖ>τούς Staeh.; τοὺς εἰς L.
9 ἐκλιπεῖν <δεῖ> Mayor.
8 βίον <εἰσιόντας> Sylb.; βίον <ῗίκοντας> Lob.
-
16*
244
ΙΕΡΟΙ ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
227—230
Herm. XIX vs. 5; Lob. Π 835 s.; Steudener Zez'tschr. Gymnw. IX 1855, 626 n. VII; Herwerden Herm. V 1871, 142. Versus Orphici a Clemente in Dionysii Thracis verba illati esse videntur. 228. Vettius Valens Anthologiar. liber IX 1 p. 330, 23 Kr. (v. etiam Catalog. cod. astrolog. Graec. V 2, 49) καθώς καὶ ὁ
θειότατος Ὀ. λέγει· a ψυχὴ καὶ ἄλλως· b οἷὲρα ἄλλως· c ψυχή ἄλλως· (1 ψυχὴ δ’ ἀνθρώποισιν ἄπ’ αἰθέρος ἐρρίζωται. δ’ ἕλκοντες ψυχὴν θείαν δρεπόμεσθα.1 δ’ ἀθάνατος καὶ ἀγήρως ἐκ Διός ἐστιν. δ’ ἀθάνατος πάντων, τὰ δὲ σώματα θνητά.
1 ὃρεπόμεθα S.
229. Procl. in Plat. Tim. 42 c. d (III 297, 3 Diehl) τὴν οὖν πρώτην ἕξιν κατά τήν σχέσιν οἶφεῑσα τήν πρὸς πᾶσαν τήν γένεσιν καὶ τὸ ἄλογον τὸ ποιοῦν αὐτὴν γενεσιουργόν, λόγωι μὲν κρατοῦσα τὸ ἄλογον, νοῦν δὲ χορηγοῦσα τῆι δόξηι, πᾶσαν δὲ τὴν ψυχὴν εἰς την εὐδαίμονα περιάγουσα ζωήν οἷπό τῆς περὶ τὴν· γένεσιν πλάνης, ἧς καὶ οἱ παρ’ Ὀρφεῖ τῶι Διονύσωι καὶ τῆι Κόρηι τελούμενοι τυχεῖν εὔχονται·
κύκλου τ’ ἂν λήξαι καὶ οἷναπνεύσαι κακότητος.
Praecedunt ΙΠ 296, 7 verba: μία σωτηρία τῆς ψυχῆς αὕτη παρὰ τοῦ δημιουργοῦ προτείνεται τοῦ κύκλου τῆς γενέσεως ἀπαλλάττουσα καὶ τῆς πολλῆς πλάνης καὶ τῆς οἷνηνύτου ζωῆς, ἦ πρὸς τό νοερὸν εἶδος τῆς ψυχῆς ἄναδρομὴ καὶ ἦ φυγή πάντῶν τῶν ἐκ τῆς γενέσεως ἡμῖν προσπεφυκότων.
Versus Orphicus sic habebat κύκλου τε λῆξαι καὶ ἀναπνεῦσαι
κακότητος (Rohde); κύκλου τ’ αὖ λ. κ. ἀναπνεῦσαι κ. Gale (Lob.). Lob. ΙΙ 798. 800; Rohde Psyche Π6 124 n. 1; 130 n. 3;
N. Heidelb. Jahrb. VI 1895, 5 = ΚΖ. Schr. ΙΙ 298 (ad Maassii Orpbeus 96).
230. Simplic. in Aristotel. De caelo ΙΙ 1, 284 a 14 (377, 12
Heib.) ἐνδεθῆναι δὲ ὑπὸ τοῦ τὸ κατ’ ἀξίαν πᾶσιν ἅφορὶζοντος δημιουργοῦ θεοῦ ἐν τῶι τῆς εἱμαρμένης τε καὶ γενέσεως τροχῶι,
230—232
IEPOI Λοιόι EN ΡΑΨΩΙΑΙΑΙΣ ΚΔ
245
οὗπερ ἀδύνατον ἀπαλλαγῆναι κατά τὸν Ὀρφέα μὴ τοὺς θεοὺς ἐκείνους ἱλεωσάμενον
οἷς ἐπέταξεν ὁ Ζεὺς
κύκλου τ’ ἀλλῆξαι1 καὶ ἀναψῦξαιῖ κακότητος τὰς ἀνθρωπίνας ψυχάς.
1 ἀλλῆξαι Α; ἀλῦσαι F; ἀλλῦσαι c. Cf. fr. 229. 2 ἀναψῦξαι Fc, ἆμψῦξαι Α. Utrumque fragmentum ex eodem Orphei car-
mine haustum esse verisimile est (V. Rohde Psyche ΙΙ6 124 n. 1).. Ad cyclum cf. etiam Hymn. LVII 7 ὁπότ’ ἄν μοίρης χρόνος
εἰσαφίκηται et Vergil. Aen. VI 745 perfecto temporis orbe. 231. Procl. in Plat. Rempubl. ΙΙ 173, 12 Kr. καὶ ὁ μὲν Πλάτων διὰ τοιαύτας αἰτίας ἀποδίδωσι τήν χιλιάδα ταῖς ὑπὸ
τῶι Πλούτωνι ψυχαῖς, ὁ δὲ Ὀ. διὰ τριακοσίων αύτάς ἐτῶν ἀπὸ τῶν τόπων ἄγει τοῦν ὑπὸ γῆς καὶ τῶν ἐκεῖ δικαιωτηρίων αὖθις εἰς γένεσιν, σύνθημα καὶ οὗτος ποιούμενος τὰς τρεῖς ἑκατοντάόας τῆς τελείας περιόδου τῶν ἀνθρωπίνων ψυχῶν“καθαιρομένων, ἐφ’ οἷς ἐβίωσαν ἐπιστρεφόμεναι τὴν γένεσιν.
1 ἀνθρωπίνων ψυχῶν Kr.; ἀνθρ. βίων cod.
Dieterich Nekyz’a 116 ss.
232. (208) Olympiodor. in Plat. Phaedon. B ια’ p. 87, 13
Norv. ὅτι ὁ Διόνυσος λύσεως ἐστιν αἴτιος· διὸ καὶ Λυσεὺς ὁ θεός, καὶ ὁ Ὀ. φησιν·
ἄνθρωποι δὲ τεληέσσας ἑκατόμβας
πέμψουσιν πάσηισι έν ὥραις ἀμφιέτηισιν1 ὄργια τ’ έκτελέσουσι λύσιν προγόνων ἀθεμίστων μαιόμενοι’ συ δὲ τοῖσιν έχων κράτος, οὕς κ’ ἒθέληισθα, 5 λύσεις ἔκ τε πόνων χαλεπῶν καὶ ἀπείρονος οἴστρου.
1 ἀμφιέτεσσιν Lob. n Herm. 509 n. 23; Lob. I 584; Rohde Psyche ΙΙ6 128 n. 5; Anrich Das antilce Myster’ienwesen in seian Ez’nflusse auf das Christentum 119 n. 3; Tannery R612. philol. XXIII 1899, 126.
XXV 1901, 314; S. Reinach Rev. philol. XXIII 1899, 239 = Cultes,
mythes et rélz'gz'ons I 312; Kern Orpheus 46; Latte ArchReligz'onsw.
XX 1921, 282. Hymn. LII Îl'çwnjçcxoñ VS. 2 ταυρόκερως, Ληναῖε, πυροσπόρε, Νύσιε (νύσσιε codd.), Λυσεῦ (Schneider] λυσσεῦ codd.).
Conferendus est Δ. Λύσιος quem veteres perperam interpretati
2.46
IEPOI ΛοΓοι ΕΝ ΡΑΨΩΙΑΙΑΙΣ ΚΔ
232—233
sunt' vel captivorum liberatorem (Heraclides Ponticus fr. 101
p. 91 VOSS) vel διὰ τὸ λυτρώσασθαι Θηβαίους παρά Ναξίων
ἄμπελον (Aristophanes Thebanus) Wentze] Ἐπικλήσεις VII 42. Vs. 3 λύσις προγόνων ἀθεμίστων ad generis humani Vitiositatem insitam, cuius auctores Titanes'sunt, referenda est v. frr. 209 ss. 220 ss. Sic etiam παλαιὸν πένθος fragmenti Pindarici in Platonis Menone 81 b (133 Schr.) intelligendum est nec non λύσεις παλαιῶν
μηνιμάτων apud Iamblichum De mysteriis rec. Parthey 3,10
p. 121,11. Ad προγόνων ἀθεμίστων cf. Hymn. XXXVII VS. 2 (fr. 220) de Titanibus ἡμετέρων πατέρων πρόγονοι. 233. (76) Ioann. Malalas Chronogr. IV 91 p. 74 Din'd.
ω Georg. Cedren. Histor. compend. I 103 Bekk.; V. etiam Suîd.
S. Ὀρφεύς. τό ὑετῶν οἷνθρτόΙ 75 Dind'nœv γένος εἶπεν (se. ὁ Ὀ.) ὑπ’
αὐτοῦ τοῦ θεοῦ πλασθέντα ἐκ γῆς καὶ ψυχὴν ὑπ’ αὐτοῦ λαβόντα
λογικήν, καθώς Μωσῆς ὁ πάνσοφος ἐξέθετο ταῦτα. ὁ δὲ αὐτὸς Ὀ. ἐν τῆι αὐτοῦ βίβλωι συνέταξεν, ὅτι διὰ τῶν αὐτῶν τριῶν ὀνομάτων, μιᾶς δὲ θεότητος, τὰ πάντα ἐγένετο, καὶ αὐτός ἐστι τά πάντα (V. fr. 167 55.). περὶ δὲ τοῦ ταλαιπώρου γένους τῶν ἀνθρώπων ὁ αὐτὸς Ὀ. ἐξέθετο ποιητικῶς στίχους πολλούς, οἷν
μέρος εἰσὶν οὖτοι’ >
θῆρές τε οἰωνοί τε βροτῶν τ’ οίετιόσια1 φῦλα, ἑρμηνεία· θηρία, ὄρνεά τε, τῶν άνθρεόπων τὰ καταναλισκόμενα
ἔθνηῧ _,
ἄχθεα γῆς, εἴδωλα τετυγμένα, μηδαμὰ μηδὲνῖ ἑρμηνεία· τὸ βάρος τῆς γῆς, εἶδος κατεσκευασμένον, μηδὲ d'un? τί ἐγεννήθησαν μηδὲ διὰ τί άποθνήσκουσιν
εἰδότες, οὔτε κακοῖο προσερχομένοιο νοῆσαι
γινώσκοντες. ἑρμηνεία’ οὔτε κακοῦ ἐρχομένου κατ’ αὐτῶν αἰσθανόμενοι · φράδμονες, οὔτ’ ἄποθεν3 μάλ’ άποστρέψαι κακότητος άσφαλίσασθαι, οὔτε άπὸ μακρόθεν πολύ ἀποστρέψαι ἐκ τοῦ
κακοῦ
5 οὔτ’ άγαθοῦ παρεόντος ἐπιστρέψαι (τε)4 καὶ ἔρξαι5 Ι 7° Dind' οὔτε άγαθοῦ ἐρχομένου ὑποστρέψαι ἐκ τοῦ κακοῦ καὶ κρατῆσαι καλόν· _. V..ἴδριες,6 άλλὰ μάτην άδαήμονες,7 άπρονόητοι.·: ἔμπειροι. ἑρμηνεία· ἄλλ’ ιὸς ἔτυχεν [ἅμα de]. Dind.] άμαθεστάτως φέρονται,,,μηόὲν, προεννοούμιειόι..,καὶ ἄλλους όῖὲ πολλοὺς, στίχους
233—234
ΙΕΡΟΙ ΛΟΓΟΙ ΕΝ ΡΑΨΩΙΔΙΑΙΣ ΚΔ’
247
ἐξέθετο ὁ αὐτὸς σοφώτατος Ὀρφεύς. ταῦτα δὲ· πάντα ἐξέθετο ὁ σοφώτατος Ίιμόθεος χρονογράφος (test. nr. 21), λέγων τὸν
αὐτὸν Ὀρφέα πρὸ τοσούτων χρόνων εἰπόντα τριάδα ὁμοούσιον δημιουργῆσαι τὰ πάντα. Cf. ΙΙΙ. ΆΙαρτύρ. τῆς Ἁγ. Αἰκατερίν. 11 p. 52 Viteau ὂν δ’ ἔφης (se. ὁ τῶν ρητόρων ἡγούμενος) Ὀρφέα καὶ μάλα τὴν 1 53 Ἧΐ· ὑμῶν τῶν τούτους (se. τούς τῶν Ἑλλήνων
μεγάλους θεοὺς) σεβομένων ἐλέγχει παράνοιαν. ἐν ἧι γὰρ βίβλωι
την αὐτοῦ θεογονίαν, οὖς ἔφης, καὶ κόσμου κτίσιν ἐξέθετο, ἐν
αὐτῆι καὶ περὶ τῆς ὑμῶν οὕτω καθυπεσήμανεν ματαιότητος· οὔτε κακοῖς προσερχόμενοι νοῆσαι φῶτες οὔτε ποιὸν μάλα προτρέψαι κακότητος ἔχουσιν. 1 τ’ ἅετώσια φῦλα Nauck ad Iamblich. Vita. Pythagor. 31, 5; τ’ ἀλιτήρια φῦλα Bentl.; ταλεῖτε οἶα Mala1.; τ’ ἀλιτώσια Cedren.; τε Γετώσια Herwerd. Herm. V 1871,142 collato Il. Σ 101 Γετώσιον ἄχθος ἀρούρης. 2 μηδαμᾶ
μηδὲν Bentl.;,ιιὴ’διὰ μηδὲν Malal.; om. Cedren. μήτε τι ἐσθλόν Scalig. in
Euseb. 5. 3 οὒτ’ ἄποθεν μάλ’ Bentl.; οὔτε ποῖον μάλλα προτρέψαι -Malal.; οὗ. π. μάλ’ άποστρ. Cedren. ν. etiam Μαρτύρ. Αἰκατερίν. supra. 4 τε add. Bentl. 5 ἔρξαι idem; εἶρξαι Malal.’ 6 Ξὶἳριες om. Cedren.
7 ἀδαήμονες Cedr.; εἰδήμονες Malal.
Herm. XXXII νε. 6; Lob. I 580; Bentley Epist. ad Mill. Opusc. philo]. Lips. 1781, 457; Zeller Zez'tschr. wiss. Theol. XLII
1899, 236 = ΚΖ. Schr. ΙΙ 156.
Imitatur Orphicus Cereris verba ad Metaniram Hom. Hymn. in Cererem νε. 257
νήϊδες ἄνθρωποι καὶ άφράδμονες οὔτ’ άγαθοϊο αἶσαν ἐπερχομένου προγνώμεναι, οὔτε κακοῖο.
Ad νε. 1 cf. Empedocl. Περὶ φύσεως fr. 21 νε. 11 (Diels
I3 233,11) θῆρες τ’ οἰωνοί τε καὶ ὑδατοθρέμμονες ἰχθῦς, et Καθαρμοὶ fr. 130 VS. 2 (Diels I3 273, 3) θῆρες τ’ οἰωνοί τε, φιλοφροσύνη τε δεδήει, Kern Arch. Gesch. Philos. I 1888, 501. 505; ad νε. 2ε. cf. [Pythagorae] Aureum carm. 55 p. 207 Nauck τλήμονας, οἵτ’ άγαθῶν πέλας ὄντων οὔτ’ ἐσορῶσιν οὔτε κλύουσι, λύσιν δὲ κακῶν παῦροι συνίσασιν.. 234. (264) Clem. Alex. VI 2, 5. 3 (ΙΙ 424, 22 Staeh'. Ὀρφέως τοίνυν ποιήσαντος·. · ὡς οὐ κύντερον ἦν καὶ ῥίγιον ἄλλο γυναικός Ὅμηρος (0d. λ 427) ἄντικρυς λέγει (ὥς οὐκ αἰνότερον καὶ κύντερον ἄλλο γυναικόςῆ.
’. Lob. ΙΙ 952.
248
ΙΕΡοΙ ΛοΓοι Hesiod. 0p. et D. 702
BAKXIKA
234—235
οὔ μὲν γάρ τι γυναικός άνὴρ ληίζετ’ ἄμεινον τῆς άγαθῆς, τῆς δ’ αὖτε κακῆς οὐ ῥίγιον ἄλλο
ad quem spectat Semonides fr. 6 (Bergk PLG ΙΙ4 738) γυναικὸς
οὐδὲν χρῆμ’ άνὴρ ληΐζεται
ἐσθλῆς ἄμεινον οὐδὲ ῥίγιον κακῆς.
235. (227) Olympiodor. in Plat. Phaedon. 68e p. 48, 20 Norv.
διὸ καὶ παρωιδεῖ ἔπος Ὀρφικὸν τὸ λέγον, ὅτι· ὅστις δ’ ἡμῶν ἀτέλεστος, ὥσπερ έν βορβόρωι κείσεται ἐν Ἅιδου· τελετὴ γάρ ἐστιν ἡ τῶν άρετῶν βακχεία· καί φησιν· πολλοὶ μὲν ναρθηκοφόροι παῦροι δέ τε βάκχοι,
.ναρθηκοφόρους, οὐ μὴν βάκχους τούς πολιτικούς καλῶν, ναρθη-
κοφόρους δὲ καὶ βάκχους τούς καθαρτικούς· καὶ γάρ ἐπ’δοῦμεθα μὲν τῆι ὕληι ὡς Τιτᾶνες διὰ τὸν πολὺν μερισμόν· πολύ γὰρ τὸ ἐμὸν καὶ σόν· άνεγειρόμεθα δὲ ιὸς βάκχοι· διὸ καὶ περὶ τὸν
θάνατον μαντικώτεροι γινόμεθα, καὶ ἔφορος δὲ τοῦ θανάτου ὁ Διόνυσος, διότι καὶ πάσης βακχείας. καὶ εὖ γε τοῦ λόγου, διότι
καὶ άπὸ Ι 49 Nm“θεοῦ ἤρξατο, ἡνίκα ἔλεγεν (ὁ μὲν ἐν ἀπορρήτοις περὶ αὐτῶν λεγόμενος λόγος, ὡς ἔν τινι φρουρᾶι ἐσμεν) (Phaed. 62h fr. 7)· καὶ εἰς θεὸν κατέληξεν, ἐξ οὗ καὶ ἤρξατο,
λέγω,δὲ τὸν Διόνυσον. Cf. eundem 67C p. 43, 22; 7.0 c p. 58, 16
et B ogn’ p. 122, 28 Norv. nec non Hermiam in Plat. Phaedr. 249 c p. 172, 10 Couvreur.
Lob. ΙΙ 813 qui huius celeberrimi versus imitationes multifarias congessit; Maafi Orpheus 109; Tannery Rev. philol. XXV
1901,316.
Versus iam Platoni haud ignotus v. fr. 5.
5. ΒΑΚΧΙΚΑ
Herod. ΙΙ 81 (test. nr. 216) ὁμολογέουσι δὲ ταῦτα τοῖσι Ὀρφικοῖσι καλεομένοισι καὶ Βακχικοῖσι, έοῦσι δὲ Αἰγυπτίοισι καὶ Πυθαγορείοισι· οὐδὲ γὰρ τούτων τῶν ὀργίων μετέχοντα
ὅσιόν έστι έν εἰρινέοισι εἳμασι θαφθῆναι. ἔστι δὲ περὶ αὐτῶν ἱρὸς λόγος λεγόμενος (Rohde P83]ch II6 107 n. 1; Kern Orpheus 10). Suid. test. mag223d Θρονισμοὶ μητρῶιοι καὶ Βακχικά· ταῦτα Νικίου τοῦ Ἐλεάτου (test. nr. 175) φασὶν εἶναι. ΟΕ infra S.
ΘΡΟΝΙΣΜΟ] ΆῙΗΊῬῼΙΟΙ, Lob. I 368; Giseke Rhez'n. Mus.
235 -- 237
ΒΑΚΧΙΚΑ
249
VIII 1853, 111. 117; Sehuster 1 n. 5; Abel p. 144; Rohde 1.‘l. 104 n.; Kern 1.1. 29 n. Quem Orphei librum Herodotus signifieaverit, obscurum est. Ego s. Βακχικά eomposui Macrobii locos ad Bacchum pertinentes Rohdeum secutus, qui etiam eum Schustero fr. 243 (Hippolyt. Ref. 0mn. haeres. V 20 p. 121 Wendl.) huc traxit, propterea quod Hippolytus ἐν τοῖς Βακχικοῖς τοῦ Ὀρφέως diserte dicit. Sed cf. quae de hac re Tannery (v. infra) non sine veritatis specie exposuit. Cum Macrobii versus Orphiei omnes haud dubie ad unum'Orphei librum serioris aetatis pertineant, euius notitiam e Cornelio Labeone,_ qui Porphyrium Neoplatonieum exeerpsit, cepisse videtur (cf. W. A. Baehrens Cornelius Labeo 1918, 4. 50), etiam fr. 242 hic edere non dubitavi. Cum ad Bacehi mythum Iearium speetet, addidi Βακχικοῖς fr. 244, haud ignarus quam ineerta sit haee eonieetura.
236. (235)
Macrob. Saturn. (Cornelius Labeo?) I 23, 21
postremo potentiam solz's ad omnium potestatum summz'tatem referrz' indiccmt theologz', qui in sacris hoc brem'ssima precatz'one
demonstramt décentes Ἵίλιε παντοκράτορ, κόσμου πνεῦμα, κόσμου δύναμις, κόσμου φῶς. Solem esse omm‘a et O. testatur his
versz'bus:
κέκλυθι τηλεπόρου δίνης ἑλικαύγεα1 κύκλον οὐρανίαις στροφάλιξι περίδρομον αἰὲνῖ ἑλίσσων, ἀγλαὲ Ζεῦ3 Διόνυσε, πάτερ πόντου, πάτερ αἴης, (Ήλιε παγγενέτορ4 πανταίολε5 χρυσεοφεγγές.
1 ελΙκαιτεα Ρ, ελκαγγεα B. 2 περιδρομο ηλιεν Ρ, περιδρομο ηαιεν Β. 3 αταα ζευ ΒΡ. 4 πανγενετωρ BP. 5 Πὰν αἰόλε Herm.
Herm. VII vs. 25 p. 464; Lob. I 745 qui dubitanter hymnis
attribuit.
237. (167) Maerob. Saturn. (Cornelius Labeo?) I 18,12 Ο. quoque, solem volens intellegz', ait inter cetera
τήκων αἰθέρα δῖον1 ἀκίνητον πρὶν ἐόντα ἐξανέφηνεῖ 1θεοῖσιν ὤραν3 κάλλιστον ἰδέσθαι, ὃν δὴ νῦν καλέουσι. Φάνητά τε καὶ Διόνυσον Εὐβουλῆά τ’ ἄνακτα καὶ Ἀνταύγην ἀρίδηλον· 5 ἄλλοι δ’ ἄλλο καλοῦσιν ἐπιχθονίων ἀνθρώπων. πρῶτος δ’ ἐς φάος ἦλθε, Διώνυσος δ’ ἐπεκλήθη,4.. οὕνεκα δινεῖται κατ’ ἀπείρονα μακρὸν Ὄλυμπον ·· ἀλλαχθεὶς d" ὄνομ’ἔσχε, προσωνυμίας πρὸς ἕκαστον. παντοδαπὰςό κατά καιρὸν ἀμειβομένοιο χρόνοιο.’,...
250
ΒΑΚΧΙΚΑ
237--238
Φάνητα ἀίεαίί solem οἷπό τοῦ φωτὸς καὶ φανεροῦ id est a lamine atque inluminatione, quia cunctz's νίείίιιν cuncta conspz'cz'ens. Διόνυσος, ut z'pse ναΐας ait, οἷπό τοῦ δινεῖσθαι καὶ περιφέρεσθαι, id est quod circumfemtur in ambitum.
1 Ϊθεῖον Gesn. 2 εξανεφενε Β, ενεφηνε Ρ. 3 ὁρᾶν codd.; ἴ,Ωρον vel ὥραν Gesnz'; θεοῖς δῶρον Duentz. 4 επεκαηον Ρ. 5 προσωνυμίαις τ’ ἐκέκαστο παντοδαπαῖς Lob. I 498 n. c.
Vs. 3 ex alio carmine Orphiemsumptus traditur ap. Diodor. I 11,3 (ω Euseb. Praep. eV. I 9, 27 d = I 33, 2 Dind.) τῶν δὲ
παρ’ (Ἑλλησι παλαιῶν μυθολόγων τινὲς τὸν Ὄσιριν Διόνυσον προσονομάζουσι (ἐπονομάζουσι C) καὶ Σείριον παρωνύμως· ὦν Εὔμολπος μὲν ἐν τοῖς Βακχικοῖς ἔπεσί φησιν (ἀστροφαῆ (οἶστροφανῆ CD) Διόνυσον ἐν ἀκτίνεσσι πυρωπόν, Ὀ. δὲ (fr. 168 Ab.) τοῦνεκά μιν καλέουσι Φάνητά τε καὶ Διόνυσον “
et ap. Aristocritum Manichaeum in Theosophia Tubing. 8 p. 96,15 Bur. (V. etiam Bur. p. 54) ὅτι τινὲς ἐδόξασαν, τὸν Ἀπόλλωνα εἶναι
καὶ (Ἠλιον. ΙΑἰγύπτιοι δὲ τὸν Ὄσιριν (Ἠλιον ιόνόμασαν. μεθερμηνεύεται δὲ ἑλληνικῆι όιαλέκτωι Ὄσιρις ὁ πολυ<ό>φθαλμος άπὸ τοῦ· πάντηι ἐπιβάλλοντα τὸν ἥλιον τὰς άκτῖνας ὥσπερ ὀφθαλμοῖς πολλοῖς πάσαν βλέπειν τήν γῆν. τινὲς δὲ τῶν Ἑλλήνων καὶ Σίριον αὐτὸν παρωνύμως ὠνόμασαν, ἕτεροι δὲ Διόνυσον,
ως καὶ Ὀρφεύς· τοῦνεκα... Διόνυσον. Vide infra s.
ΙΕΡοΣ ΛοΓοΣ [AIFYIITI 02].
Herm. VII VS. 1; Lob. I 379. 497; Bentley Epist. ad Millium Opusc. philo]. Lips. 1781, 456; Zoëga Abhdlg-n. 217. 219; Schoemann Opusc. academ. ΙΙ 14; Schuster 28; Zeller Ιὸ 134 n. 2, Zez'tschr. wiss. Tkeol. XLII 1899, 258 = Kl. Schr. ΙΙ 174; Diels Festschr. Th. Gomperz 1902, 13; Beth Wien. Stud. XXXIV 1912, 290. Vide fr. 85 ss. et imprimis hymnum VI in Proÿogonum
fr. 87. Ad vs. 4 cf. Empedoclem Περὶ φύσεως fr. 44 (Diels I3 243, 8) άνταυγεῑ πρὸς Ὄλυμπον άταρβήτοισι προσώποις. 238. (152) Macrob. Saturn. (Cornelius Labeo P) I 18, 22
item Ο. Uberum atgue Solem unum esse deum eundemque deman— stmns de ornatu vestituque eius in sacrés Liberalz'bus z'ta scribz't
ταῦτά τε πάντα τελεῖν ἦρι1 σκευῆι πυκάσαντα
σῶμα θεοῦ,· μίμημα περικλύτου2 ἠελίοιο ·,πρῶτα μὲν οὖν φλογέαις ἐναλίγκιον άκτίνεσσιν πέπλον φοινίκεον πυρὶ εἴκελον3 άμφιβαλέσθαι· 5 αὐτάρ4 ὕπερθε νεβροῖο παναίολον εὕρύ καθάψαιῦ -
238—239
BAKX-IKA
251
δέρμα,τεολύστικτον6 θηρὸς’κατὰ δεξιὸν ὦμον, ἄστρων δαιδαλέων μίμημ’, ἱεροῦ, τε. ατόλοιο.ῗ.; εἶτα,δ’ ὕπερθε νεβρῆς χρύσεον8 ζωστῆρα βαλέσθαι, ' παμφανόωντα, πέριξ στέρνων φορέειν, μέγα σῆμα, 10 εὐθύς ὅτ’ ἐκ περάτων γαίης Φαέθων οἷνορούων, χρυσείαις οἷκτῑσι βάληι ῥόον Ὠκεανοῖο, αὐγὴ9 δ’ ἄσπετος ἧι, 1° ιῖνά δὲ δρόσωι ἅμφιμιγεῖσα μαρμαίρηι δίνηισιν ἑλισσομένη κατὰ κύκλον, πρόσθε θεοῦ· ζωστὴρ δ’ ἄρ’ ὑπὸ στέρνων εἷμετρήτων 1‘15 φαίνεται Ὠκεανοῦ κύκλος, μέγα θαῦμα ἰδέσθαι.
1 ἦρι Geelius, ερι B, ιτερα (τ in rasura) P. 2 περιχαυιου Ρ.. 3 εἶὸιελον Ζθυῐι, ικελον Ρ, κελον Β. 4 ταυταν P. 5 ευρι καταψαι ΒΡ. 6 νολιστικτον P, πολιστικτον Β. _ 7 τεπολιο Ρ, τενολοιο Β. 8 χρυσέων Ρ,
χρισεων Β.
9 αυτη ΒΡ.
10, νι B.
11 ἀμετριτων Β, ἀμετρήτου Gesn.
Herm. VII vs. 10; Lob. I 727; Schuster 29 n. 2; Zeller Zez'tschr. wiss. Theol. XLÏI 1899, 257 = Κl. Schr. ΙΙ 174. Ad vs._7 cf. Maafi Aratea 126, vs. 8 cf. Hymn. LII. Ίριετηρικοῦ VS. 10 οὗρεσίφοιτα Ἔρως, νεβριδοστόλε, ἅμφιέτηρε, ubi
Ludwich Berl. philol. Wochensehr. 1912, 1840 legere vult ofigem}
(poct’, ἔρνος νεβριδοστόλον, v. etiam R. Keydell Quaest. metr. de
epicor. Graecor. recent. diss. Berol. 1911, 30.
239. (.169)
Macrob. Saturn. (Cornelius Labeo P) I 18,17
idem versus Orphieiï Εὔβουλῆαῖ (V. fr. 237 vs. 4) vacantes boni eonsz'lz'i h.sz deum praestz'tem monstmnt. nam si eoneeptu me'ntz's consil’ia naseuntur, νεανιᾱὶ aut'em mentem solem esse opinantur auetores, οι que in hommes manat intellegend'i princzpium, φηωήΐο bom' consilz'z' Solem antistz'tem credz'demnt. Solem Libemm esse manifeste pronzmtz'at Ο. hoc versu,
a "chœ, ὃν Διόνυσον ἐπίκλησιν καλέουσιν.
et is guidem versus absolzotz‘or, ille 'vero ez'usdem vatis operosior b εἷς Ζεύς, εἷς Ἀΐδης, εἷς (Ήλιος, εἷς Διόνυσος. 1 Orpheici P. 2 supra. Εὖβουλῆα add. καλιἸ). _ Herm. IV; Lob. I 460; Schuster 43 n. 1.” ἱ,Γ
Cum b cf..Ps.-Iustin. Cohort. ad Gentiles c. 15 (ΙΙΙ 62
Οἰῖο)1 καὶ αὖθις ἀλλαχοῦ που 'infra S._’{AIA9HKAI’ῘῙκ 245
p. 257) οὕτως λέγει·
’
ἰ H 1
.·
εἷς Ζεύς, εἷς Ἀΐδης, εἷς (Ἠλὶος, εἷς -Διόνυσος,’ εἷς θεὸς ἕν πάντεσσι. τί σοι δίχα ταῦτ’- ἄγορεύως.,.-.;“.
252
ΒΑΚΧΙΚΑ
239— 242
et versum a Iuliano Orat. IV 175, 23 Hertl. allatum
εἷς Ζεὺς, εἷς Ἀΐδης, εἷς (Ἠλιός ἐστι Σάραπις,
vide W. Kroll.Rhein. Mus. LXXI 1916, 315; Geffcken Ausgang des griech»rôm. Heidentums 285; Weinreich Neue Urkunden
σαν Sampis-Religion 24. 28. εἷς θεός in aretalogia Christiana. E. Peterson Εἷς Θεός Diss. Gottingae 1920, 17. εἷς Διόνυσος v.
quoque in libello rituali fr. 31 vs. 23.
240. (206) Macrob. in Somn. Scipion. I 12, 11 cf. fr. 213
haeo est autem hyle, quae omne corpus mundi, quod ubicumque cernimus, ideis inpressa formavit. sed altissima et purissima pars eius, qua oel sustentantur dioina oel constant, nectar vocatur et ereditur esse potus deorum, inferior vero atque turbidior potus animarum. et hoc est quod oeteres Lethaeum fluvium vocaverunt. ipsum autem Liberum patrem Orphioi νοῦν ὑλικόν suspioantur intellegi qui ab illo individuo natus in singulos ipse dividitur. ideo in illorum sacris traditur Titanio furore in membra disoerptus et frustis sepultis rursus unus et integer emersisse quia νοῦς, quem diximus, mentem oocari, ex individuo praebendo se dividendum et rursus ex diviso ad individuum revertendo et mundi inplet offioia et naturae suae arcana non deserit.
241. (p. 216) Macrob. in Somn. Scipion. I 12, 7 et hoc est
quod Plato notavit in Phaedone animam in corpus trahi nova ebrietate trepidantem, Ivolens novum potum materialis alluvionis intellegi quo delibuta et gravata deduoitur. arcani huius indieium est et Crater I/iberi patris ille sidereus in regione quae inter Cancrum est et Leonem locatus, ebrietatem illic primum deseensuris animis evenire siloa influente significans, unde et oomes ebrietatis oblioio illio animis inoipit iam latenter obrepere. Cf. infra KPA ΤΗΡΕΣ. Lob. I 736..
242. (80)
Macrob. Saturn. (Cornelius Labeo P) I 17, 42
Apollinem Πατρῶιου eognominaverunt non 'propria gentis unius aut oivitatis religione sed ut auctorem progenerandarum omnium rerum, quod sol umoribus eæsiccatis ad progenerandum omnibus praebuit causam, ut ait Orpheus
πατρὸς ἔχοντα νόον καὶ ἐπίφρονα βουλήν,
Herm. VII vs. 29; Lob. I 497; B. Boehm De Cornelii Labe-
onis aetate diss. Regimont. 1913, 22. Hesiod. Theogon. 122 de Amore δάμναται ἐν στήθεσσι νόον
καὶ ἐπίφρονα βουλήν.
-
243
BAKXIKA
253
243. (3) Hippolyt. Refut. 0mn. haeres. V 20,4 p. 121, 21 Wendl.
ἔστι δὲ αύτοῖς ἦ πᾶσα διδασκαλία τοῦ λόγου άπὸ1 τῶν παλαιῶν θεολόγων, Μουσαίου καὶ Λίνου καὶ τοῦ τὰς τελετὰς μάλιστα καὶ τά μυστήρια καταδείξαντος Ὀρφέως. ὁ γάρ περὶ τῆς μήτρας αὐτῶν καὶ τοῦ ὄφεωςῖ λόγος καὶ (ὁ) ὀμφαλός,3 ὅπερ ἐστὶν οἰνδρεία,4 διαρρήδην οὕτως ἐστὶν ἐν τοῖς Βακχικοῖς τοῦ Ὀρφέως.
τετέλεσται δὲ ταῦτα καὶ παραδέδοται άνθρώποις πρὸ τῆς
Κελεοῦ καὶ Τριπτολέμου καὶ Δήμητρος καὶ Κόρης καὶ Διονύσου ἐν Ἐλευσῖνι τελετῆς, ἐν Φλοιοῦντι5 | 122 Wendl τῆς Ἀττικῆς· πρὸ γὰρ τῶν Ἐλευσινίων μυστηρίων ἔστιν ἐν τῆι Φλοιοῦντι (τῆς>6 λεγομένης Μεγάλης ὄργια.7 ἔστι δὲ παστὰςΙ ἐν αύτῆι, ἐπὶ δε τῆς παστάδος ἐγγέγραπται μέχρι σήμερον ἡ τούτων8 πάντων τῶν εἰρημένων λόγων ἰδέα. πολλὰ μὲν οὖν ἐστι τά ἐπὶ τῆς παστάδος ἐκείνης ἐγγεγραμμένα, περὶ οἷν Πλούταρχος ποιεῖται λόγους ἐν ταῖς πρὸς Ἐμπεδοκλέα δέκα βίβλοις (M. Treu Der
sog. Lampriaskatalog der Plutarchschriften Wa'ldenburg 1873, 8, 43)·
ἐστι δὲ9 τοῖς πλείοσι 1° καὶ πρεσβύτης τις ἐγγεγραμμένος πολιὸς πτερωτὸς 11 ἐντεταμένην ἔχων τὴν αἰσχύνην, γυναῖκα άποφεύγουσαν διώκων κυνοειδῆ.12 ἐπιγέγραπται δὲ ἐπὶ τοῦ πρεσβύτου· φάος ῥυέντης, 13 ἐπὶ δε τῆς γυναικός· ᾧπερεηφικόλα.14 έοικε
δὲ εἶναι κατά τὸν Σηθιανῶν λόγον ὁ φάος ῥυέντης τὸ φῶς, τὸ σκοτεινὸν ὕδωρ δὲ ἦ φικόλα, τὸ δε ἐν μέσωι τούτων διάστημα ἁρμονία πνεύματος μεταξύ τεταγμένου. τὸ δὲ ὄνομα τοῦ φάος ῥυέντος 15 την ῥύσιν· ἄνωθεν τοῦ φωτός, (ὃς λέγουσι, δηλοῖ κάτω.16 ὥστε εὐλόγως ἄν τις εἴποι τούς Σηθιανούς ἐγγύς που
τελεῖν παρ’ αὐτοῖς τὰ τῆς Μεγάλης Φλοιασίων ὄργια.Π 1 οἷπό Gott.; ὑπό Ρ. 2 ὄφεως Schneidewin Goett. Gel. Nachr. 1852, 95, ten Brink Mnemosyne ΙΙ 1853, 383; Ὀρφέως P. 3 ὀμφαλός P; ô add. ten Brink; ô φαλλός Guigniaut apud Cruice Philosophumena etc. rec. Paris
1860; sed recte contulit Maafi Hippolyt. 1.1. 19,11 p. 118, 12 σχῆμα δὲ ἔχουσιν ὁ οὐρανὸς καὶ ἦ γῆ μήτραι παραπλήσιον τὸν ὀμφαλὸν έχούσηι μέσον,
καὶ εἰ, φησίν, ὑπὸ ὄψιν ἀγαγεῖν θέλει τις τό σχῆμα τοῦτο, ἔγκυον μήτραν ὁποίου βούλεται ζώιου τεχνικῶς ἐρευνησάτω, καὶ εὑρήσει τό έκτύπωμα τοῦ
ούρανοῦ καὶ τῆς γῆς καὶ τῶν ἐν μέσωι πάντων ἀπαραλλάκτως ὑποκείμενον.
4 ἀνδρεία Ρ; ἇνδρεια sine accentu in P inveniri testatur Tannery p. 102, qui
ἀνδρεῖα proponit Hippolyte a attribué gratuiment aux Sethiens une obscénité pour rendre leur doctrine encore plus répugnante. En fait, l’ ὀμφαλός de la μήτρα désignait seulement, pour eux, ce que nous appellons le col de la matrice, l’ appendice saillant que présente un utérus, dont ils prétendaient retrouver la forme, même dans celle du monde. Or cette partie, dont le nom technique, qu’ ils avaient probablement voulu éviter, était καυλός, offre effectivement une analogie de forme avec une verge humaine. Hippolyte pouvait donc prétendre que les Sethiens avaient voulu, dans la conception de leur empreintes,
254
ΒᾺΚΧΙΚΛ
243 -244
accoupler" les organes "des deux sentes; c’était au moins aussi sérieux que le rapprochement entre leur doctrine ct les peintures de Phlya.; ἁρμονία Schneidewin 1.1. 95 cf. Hippolyt. 1.1. 20 p. 122,12. 5_
1852, 242 (Φλιοῦντι τῆς Ἀχαίας).
6 τῆς ins. Gott.
7 λεγομένης Μεγά-
λης ὄργια Gott.; λεγομένη μεγαληγορία Ρ.
8 τούτων dubitanter Wend-
land; τὰ τῶν Ρ quod delevit Miller. 9 ἔστι δὲ Ρ; ἔ. δ’ ἐν Miller. 10 τοῖς πλείοσι Ρ ; ταῖς παστάσι ‘Vendl.; nvlscñot? Miller; xsioot? Μαεῶ Orpheus 302. 11 πετρωτός Ρ. 12 κυανοειδῆ Gott. 13 φάος ῥυέντης utroque loco P; Φάνης ῥυείς ten Brink; Φάνης ἐριέντης MaaB 1.1. 303. 14 Περσεφόνη
Φλυά Brink; an ἐριὲντου Κόρηὲ MaaB 1.1.; cf. Rohde ΚΖ. Schr. ΙΙ 312.
15 Φάνητος ῥυέντος Brink. 16 (πρὸς τὸ) κάτω Brink; sed cf. p. 88, 14 κάτω ῥὲηι ὁ Ὠκεανός (Wendl.). 17 Φλοιᾶς ἰονόργια P; Φλιασίων
ὄργια Scott et Meineke; Φλιασίας ὄργια Bunsen; Φλυῆσιν (Φλυασιν Diels)
ὄργια Gott. _ Schuster 1 n. 5; Ed. Hiller Herm. XXI 1886, 365; Rohde Psyche II6 104 n.; Maafi Orpheus 301; Tannery Rev. philol. XXIV 1900, 97 ss., qui Hippolytum certum Orphicorum' carmen respicere negavit; neu μήτρα neu ὀμφαλός in Orphicorum fragments. reponenda, sed Sethianis attribuenda esse censet.
Cf. J. Kroll Lehren d. Herm. Trismeg. 129.
244. (269)
Serv. in Verg. Georg. ΙΙ 389 p. 253, 16 T11.
ω Myth. Vat. I 19; ΙΙ 61 v. Keseling De Mythogr. Vatic. secundi font. diss. Hal. 1908, 20 oscillorum autem variae sunt opiniones; nam alii hanc asserunt fabulam. Icarus Atheniensis, pater Erigonae, cum acceptant a Libero patre vinum mortalibus indicaret, occisus est a rusticis, qui cum plus aequo potassent, deebriati1 se venenum accepisse crediderant. huius canis est reversus ad Erigonam filiam, quae, cum eius comitata vestigia pervenisset ιιιί patris cadaver, laqueo vitam finivit. haec dcorum roluntate inter astra relata est, quam Virginem vacant. canis quoque ille est inter sidera collocatus. sed post aliquantum tempus Atheni— ensibus morbus inmissus est talis, ut eorum virgines furore quodam compellerentur ιιιί laqueum; rcsponditque oraculum, sedari passe illam pestilentiam, si Erigonac et Icari cadavera requirerentur. quae cum diu quaesita nusquam invenirentur, ad ostendendam suam devotionem Athenienses, ut etiam in alieno ‘ea quaerere viderentur elemento, suspenderunt de arboribus ἱ. 4 4
244
BAKXIKA
ΔΙΑ eHKAI
255
fuîzem, ιιιῖ quem se tenentes hommes hac atque- z'llac agitabantur, ut quasi et per aè‘rem2 z'llorum | 254 ΤΗ· cadavem quaerere m'derentur. sed cum inde plem‘que caderent, inventum est, ut (j"ormozs)3 ιιιῖ oris ειιὶ similitudz'nem facerent et eas pro se suspensas 1110υοvent.... οιἰῆ dit:th oscilla esse membm virilia de floribus facta, quae suspendebant‘ur per intercolumnia“z‘ta; ut in θοι hommes, acceptés clauses persom‘s, inpz‘ngerent et ea 0re cillerent,’ἑοῖ est moverent, ad risum populo commovendum. et hoc in Orpheo
(non Lucani) lectum est.
1 ᾱοεῦνίαιί Μ; debrz'atz' vel clebm'atz' vel inebrz'atz' 6111 codd. 2 etz'am' per aerem V. 3 formas vel personas add. Fabricius. 4 z'd est inter duas columnas add. M.
Lob. I 585; Dieterich Nekyz‘a2 134 11. 1; Heeg Diss. 47. De Erigonae mytho 611 8011110016 111 86117116, 611 Ε161061116116 111 0611111116 elegiaco celeberrimo 11601610 v. Preller-Robert Griech. Mythol. I4 667; Escher RE?- VI 451 11. 2; Μ66Β Philolog. LXXVII 1921, 1; Rud. Pfeiffer Kallimaehosstudz'en 1922, 102. Dixit de Erigona Ο. 6116111 111 ΓΕῼΡΓΙΑ.
6. ΔΙΑΘΗΚΑΙ
In numero librorum Orphicorum a Suida (V. test. 223) 611610111111 (16661 1100 061111611 6 scriptoribus Christianis 666116 611111111111111, 111 01111166 παλινωιδίαν 0601111666 111011616111. Ρ166161 66
(11166 infra ex Ρ6.-111611110, 0166161116, Eusebio, Aristocrito Manichaeo
00116016 611111 cf. Ps.-Iustin. Cohort. 611 Gentil. 0. 36 c. (1 p.118
Otto εἰ δέ τις ὄκνος ἢ παλαιά τῶν προγόνων ὑμῶν δεισιδαιμονία τέως ἐντυγχάνειν ὑμᾶς ταῖς τῶν ἁγίων ἀνδρῶν προφητείαις κωλύει, δι’ οἷν δυνατὸν μανθάνειν ὑμᾶς ἕνα καὶ μόνον εἶναι (DG; εἰδέναι BCEF) θεόν, ὅ πρῶτόν ἐστι τῆς άληθοῦς θεοσεβείας γνώρισμα, τῶι γοῦν πρότερον ὑμᾶς τήν πολυθεότητα
διδάξαντι, ὕστερον δὲ λυσιτελῆ καὶ άναγκαίαν παλινωιόίαν ἇισαι
προελομένωι πείσθητε Ὀρφεῖ, ταῦτ’ (τῶι C) εἰρηκότι (ἲ μικρῶι πρόσθεν (c. 15) γέγραφα, καὶ τοῖς λοιποῖς (Sibyllae Homero
Sophocli Pythagorae Platoni [0.16-2Ο]) δὲ τοῖς τὰ αὐτὰ περὶ
ἑνὸς θεοῦ γεγραφόσι πείσθητε 61 Theophil. ad Autolyc. ΠΙ 2 p. 117c (p.188 Otto) [Ab. fr. 4] τί γὰρ ὠφέλησεν Ὅμηρον συγγράψαι τόν Ἰλιακὸν πόλεμον καὶ πολλοὺς ἐξαπατῆσαι, ἢ <Ησίοδον ὁ κατάλογος τῆς θεογονίας τῶν,παρ’ αὐτοόι θεῶν ὀνομαζομένων,
256
ΔΙΑΘΗΚΑΙ
245
ἢ Ὀρφέα οἱ l 19° (ΜΟ τριακόσιοι ἑξήκοντα πέντε θεοί, οὓς αὐτὸς ἐπὶ
τέλει τοῦ βίου ἀθετεῖ ἐν ταῖς Αιαθήκαις αῧτοῧ λέγων ἕνα· εἶναι θεόν,· Cf. Lactant. Divin. instit. I 7, 6—7 p. 26, 18 Br. quodsi cultores deomm eos ipsos colere se putant, quos summz' ἀεί ministres appellamus, m'hz'l est quod nobz’s (in quod nobz‘s SHM) faciat invidz'am, qui umzm deum dicamus, multos negemus. si eos multitude delectat, non duodecz'm dicz'mus aut trecen tos sexagz'nta (trecentz’s aut sexaginta M) quinque ut 0., sed innumembz'les esse. argm'mus errores eorum inÿdz'versum, qui tam paucos putant. Lob. I 364. 448; Reitzenstein Poz'mandres 272 n. 3. Tres Testamenti redactiones extitisse videntur quas brevi-
tatis causa Iustinianam (fr. 245) Clementinam vel Hecataei falsarii (fr. 246) Aristobulianam (fr. 247) nomino. Dixit de his
rebus doctissime permulta A. Elter in Indicibus Bonnensibus a. 1894 De Iustini monarchia et Aristobulo Iudaeo Ι. II (De Gnomolog. Graec. hist. atque origine commentationis partes V et V1), quae non omnia probabilia. sunt; sed multa. correxit quae priores peccaverunt. Quorum ex numero afferantur praeter Lobeckium I 364. 448—465 imprimis Schuster 56; Gruppe Suppl. 711. 742; Rohde Psyche ΙΙ6 114 n. 3; Zeller Zez'tschr. wiss. Theol. XLII 1899, 269 = Kl. θοὴν, ΙΙ 184; MaaB Aratea (Phil. Unters. ΧΙΙ 1892) 131. 253.
Ι. Redactio Iustiniana
245. (4) Ps.-Iustin. De mon. c. 2 p. 104e—105b (ΙΙΙ 132 Otto) praemissis his verbis μαρτυρήσει δέ μοι καὶ Ὀ. ὁ παρεισάγων (παρεισαγαγοόυ vel προεισαγαγοόν Lob. I 364) τοὺς τριακοσίους ἑξήκοντα θεοὺς ἐν τῶι Διαθῆκαι (διαθήκαις C, διαθήκης Ι. Α. Goez.) ἐπιγραφομὲνωι βιβλίωι, ὁπότε μετανοῶν ἐπὶ
τούτωι φαίνεται ἐξ οὖν γράφει. Exscripserunt haec praefatus
Ps.—Iustin. Coh. ad Gentil. c. 15 p. 15c—16a (ΙΙΙ 59 Otto) Ὀ. γοῦν, ὁ τῆς πολυθ-εότητος ὑμῶν ὥς ἄν εἴποιΙ60 °tt° τις, πρῶτος διδάσκαλος γεγονώς, οἷα πρὸς τὸν υἱὸν αῧτοῦ Μουσαῖον
καὶ τοὺς λοιποὺς γνησίους ἀκροατὰς ὕστερον,περὶ ἑνὸς καὶ μόνου θεοῦ κηρύττει λέγων, ἀναγκαῖον ὑπομνῆσαι ὖμᾶς. ἔφη δὲ οὕτως m Cyrill. c. Iulian. I 25 (p. 25 Aubert; Migne 76, 541)
qui vs.1—13 et μεθ’ ἕτερα πάλιν vs. 17———-21 affert et introducit
verbis Ὀρφέα μὲν οὖν τὸν Οἰάγρου δεισιδαιμονέστατόν φασι
245
ΑΙΑΘΗΚΑΙ
257
γενέσθαι τῶν ἄλλων καὶ φθάσαι μὲν την Ὁμήρου ποίησιν, ἅτε δὴ καὶ ἐν χρόνοις ὄντα πρεσβύτερον, ὤιδὰς δὲ καὶ ὕμνους τοῖς ψευδωνύμοις· ἐξυφῆναι θεοῖς καὶ οὐκ άθ·αύ,ιιαστον ἐπὶ τούτωι τὴν δόξαν ἑλεῖν, εἶτα τῶν ἑαυτοῦ δογμάτων κατεγνωκότα, συνέντα τε ὅτι μονονουχὶ τήν ἁμαξιτὸν ιῖφεὶς Ι 2“Aub' έν ἐκβολῆι γέγονε τῆς εὐθείας ὁδοῦ, μεταφοιτῆσαι πρὸς τά βελτίω καὶ τοῦ ψεύδους άνθελέσθαι τήν ἀλήθειαν φάναι τε οὕτω περὶ θεοῦ
(cf. Herm. Schrader Aœ'chz'v Gesch. Philos. I 1888, 361 et de Cyrilli lectionibus Elterum 178 bis n. 4)·
φθέγξομαι οἷς θέμις ἐστί· θύρας δ’ ἐπίθεσθε βέβηλοι
πάντεςι ὁμῶς. σύ δ’ ἄκουε, φαεσφόρου ἔκγονε Μήνης,
Movaaî" ἐξερέω γὰρ άληθέα· μηδέ σε τὰ πρὶν ἐν στήθεσσι φανένταῖ φίλης αἰῶνος άμέρσηι.
5 εἰς δὲ λόγον θεῖον βλέψας τούτωι προσέδρευε3
ἰθύνων4 κραδίης νοερόνὸ κύτος· εὖ δ’6 ἐπίβαινε άτραπιτοῦ, μοῦνον δ’ έσόρα κόσμοιο ἄνακτα.
εἷς ἔστ’,ἵ αὕτογενής,8 ἑνὸς ἔκγονα πάντα τέτυκται·9
ἐν δ’ αὐτοῖς αὐτὸς περιγίνεται, 10 οὐδέ τις αὐτὸν 10 εἰσοράαι θνητῶν, αὐτὸς δέ γε πάντας ὃρᾶται.“
οὗτος 12 δ’ ἐξ οἷγαθοῖο κακὸν θνητοῖσι δίδωσι 13
Ι 62 0tt° καὶ πόλεμον κρυόεντα καὶ ἄλγεα δακρυόεντα. οὐδέ τις ἔσθ’ ἕτερος χωρὶς μεγάλου βασιλῆος. 14 αὐτὸν δ’ οὐχ ὁρόω· περὶ γὰρ νέφος ἐστήρικται. 15 πᾶσιν γὰρ θνητοῖς θνηταὶ κόραι εἰσὶν ἐν ὄσσοις,15
άσθενέες δ’ ἰδέειν Δία τὸν 16 πάντων μεδέοντα.
οὗτος γὰρ χάλκειον ἐς οὐρανὸν ἐστήρικται χρυσέωι εἰνὶ θρόνωι, γαίης δ’ ἐπὶ ποσσὶ βέβηκε χεῖρά τε δεξιτερήν ἐπὶ τέρματος Ὠκεανοῖο 20 πάντοθεν ἐκτέτεικεν· περὶ γὰρ τρέμει οὔρεα μακρά καὶ ποταμοὶ πολιῆς τε βάθος χαροποῖο θαλάσσης.
sequitur fr. 239 b. ' 1 Vs. 1-2 0m. Iustin. Mon. codd. βέβηλοι πᾶσιν Coh. G, βεβήλοις πᾶσιν Coh. D cf. Elterum 165. 183, βεβήλοις etiam Tatian. Or. ad Graec.
c. 8 p. 9,13 Schw. 2 ῥηθέντα superscripsit alia. manus in Mon. C. 3 Vs.5—7 0m. Mon. F. 4 εὐθύνων Clem. Strom. V 14,123,1 (ΙΙ 409, 17 Staeh.). 5 in Coh. F post νοερὸν inter duo verba emsa posz'tum est φέγγος, ut legeretur νοερὸν φέγγος ἐπίβαινε Otto. 6 εὖ δ’ Clem., εὖ τ’ Mon. Euseb. 7 εἷς δ’ ἔστ’,ΟοῙι BD Cyrill.; εἷς δ’ ἔστιν Coh. G. 8 supra
γενής in Mon. C alia manus ex Eusebio (v. fr. 247 vs. 10) τελής, αὐτοτελής etiam
Clem. Strom. V, 12, 78, 4 (ΙΙ 378, 6 Staeh.).
Orphie. coll. ΚΘΗ),
9 τέτεκται Mon. C et ibidem supra.
17
ἓνὸς... τέτεκται alia. manus ex Eusebio (πέφυκε fr. 246 vs. 8 p. 259) scripsit
258
AIAOHKAI
245
' 10 περι11 αὐτὸς
αὐτοῦ δ’ ῧπο πάντα τελεῖται. ἓνός ἔργον ἅπαντα Mon. F. νίοσεται Clem. Protr. VII 74, 5 (Ι 57, 3 Staeh.) v. fr. 245 initium.
δὲ πάντ’ ἓορᾶται Mon. F.
Staeh.), Eus.
12 αὐτὸς Clem. Strom. V 14, 126, 5 (ΙΙ 411, 24
pro δίδωσι ap. Clem. Strom.
13 Vs. 11. 12 0m. Mon. F
ibidem φυτεύει.
14 μεγάλου βασιλῆος Clem. Strom. V 14, 133,1 (ΙΙ 416, 4
Staeh.) et Coh. codd. praeter CE; βασιλῆος μεγάλοιο Mon. F; ceteri Mon.
codd. et Coh. CE habent μεγάλοιο ἄνακτος. 15 antecedit in Mon. F versui 16 versus μικραὶ ἐπεὶ σάρκες [τε καὶ] ὀστέα πεφύασιν (cf. fr. 246 ad vs. 16). 16 Δία τὸν Coh. DG; τόν διὰ Coh. ABCF, Mon. G; τὸν ἀεὶ Mon. F.
_Herm. 1;
Lob. I 438;
Elter 153. 178 ss.;
Wobbermin
Religionsgeschz’chtl. Stud. zur Frage der Beez’nflussung des U9"chm'stent'ums durch das cmtz'ke filysteriemvesen 1896, 130.
Ad vs. 1 cf. fr. 13 (Plate Sympos. 218 b), infra frr. 246. 247
et quae Kroll De orac. Chald. 59 n. 2 composuit. Omnium primus versum Orphicum de silentio mystico imitari Videtur Empedocles
fr. 4 VS. 4, Diels 13 225, 1 (ad Musam) ἄντομαι ὦν θέμις ἐστὶν ἐφημερίοιοιν ἀκούειν (cf. Kel‘n Ανοῖιίν Gesch. Philos. I 1888, 504).
Ad vs. 8 ss. cf. Oracul. Sibyll. ΙΠ 11 p. 47 Geffck.
εἷς θἐός ἐστι μόναρχος ἀθέσφατος αἰθέρι ναίων αὐτοφυὴς ἀόρατος ὁρώμενος αὐτὸς ἅπαντα,
ibidem Prol. 94 p. 5, 1
εἷς θεός, ὃς μόνος ἄρχει, ὑπερμεγέθης, ἀγένητος·
ἀλλὰ θεὸς μόνος εἷς πανυπέρτατος, ὃς πεποίηκεν
οὐρανὸν ἠέλιον κτλ.,
IV 12 p. 92 ὃς καθορῶν ἅμα πάντας ὑπ’ οὐδενὸς αὐτὸς ὁρᾶται,
fr. 1, 7 p. 227 S. εἷς θεός, ὃς μόνος ἄρχει, ὑπερμεγέθης ἀγένητος παντοκράτωρ ἀόρατος ὁρώμενος αὐτὸς ἅπαντα, · αὐτὸς δ’ οὐ βλέπεται θνητῆι ὑπὸ σαρκὸς ἁπάσης. Ad VS. 12 cf. Hesiod. Theogon. 227 (Ἔρις στυγερὴ τέκε) Λήθην τε Λιμόν τε καὶ ἄλγεα δακρυόεντα, Oracul. Sibyll. ΙΙΙ 603 p. 79 Geffck. καὶ πόλεμον καὶ λοιμὸν ἰδ’ ἄλγεα δακρυόεντα V. etiam ibidem fr. 1, 32 p. 229 εἷς θεός ἐστι βροχὰς ἀνέμους οεισμοῦς ἐπιπέμπων ἀστεροπὰς λιμοὺς λοιμοὺς καὶ κήδεα λυγρά καὶ νιφετοὺς κρύσταλλοι et fr. 3, 20 p. 231 Geffck. [Ci fr. 247 n. 13.] Ad VS. 13 cf. Clem. Alex. Strom. V 14, 133, 1 (ΙΙ 416, 5
Staeh.) 65L (se. Ὀρφεῖ allato vel‘su 13) πειθόμενος ὃ κωμικὸς
Δίφιλος (CFA Π fr. 138 p. 580) γνωμικεότατα (τὸν ὄντα πάν-
245—246
ΔΙΑΘΗΚΑῘ
259
των) φησί, πατέρα τοῦτον διὰ τέλους τίμα μόνον, άγαθιῦν τοσούτων εὑρετὴν καὶ κτίστορα. Ad vs. 17 cf. Hesiod. Theogon. 778 de Styge ἀμφὶ δὲ πάντη κίοσιν άργυρέοισι πρὸς οὐρανὸν ἐστήρικται. Vide infra
fr. 247 ad vs. 29 p. 264.
Cum νε. 18 iure confert Clem. (V. fr. 246 p. 260) Is.66, 1.
ΙΙ. Redactio Clementina (Hecataei falsarii?) 246. (5) Ex Ps.—Iustin. De mon. etiam fiuxisse Videntur,
quae Clemens Alex. Protr. VII 74, 4 (I 56, 14 Staeh.) praemissis
his verbis ὁ δὲ· Θράικιος ἱεροφάντης καὶ ποιητής ἅμα, ὁ τοῦ Οἰάγρου Ὀ., μετά τὴν τῶν ὀργίων ἱεροφαντίαν καὶ τῶν εἰδώλων τὴν θεολογίαν, παλινωιδί αν άληθείας εἰσάγει, τὸν ἱερὸν ὄντως ὀψέ ποτε, ὅμως δ’ οὖν ἄιδων λόγον e Testamento Orphico affert.
Sunt vs. 1—10, quibuscum coniungit post vs. 7 vocem ἀθάνατον
i. e. initium redactionis Aristobulianae fr. 247 vs. 9 (ἀθάνατον παλαιὸς δὲ λόγος περὶ τοῦδε φαείνει). Eodem fonte utitur Clemens Strom. V 12, 78, 4 (ΙΙ 378, 1 Staeh.), ubi post verba ἦ γραφή ιεἰσῆλθεν δὲ Μωῦσῆς εἰς τὸν γνόφον οὗ ἦν ὁ θεός),
τοῦτο δηλοῖ τοῖς συνιέναι δυναμένοις, ώς ὁ θεὸς άόρατός ἐστι
καὶ ἄρρητος, γνόφος δὲ ὠς άληθῶς ἡ τῶν πολλῶν άπιστία τε καὶ ἄγνοια τῆι αὐγῆι τῆς άληθείας ἐπίπροσθε φέρεται. Ὀρφεύς τε αὖ ὁ θεολόγος ἐντεῦθεν ὠφελημένος εἰπών laudat VS. 8 εἷς ἔστ’-τέτυκται, cui addit ἢ (πέφυκεν), γράφεται γὰρ καὶ οὕτως ν. fr. 245 n. 9 (πέφυκε varia lectio etiam fr. 21a vs. 2); VS. 9 οὐδέ τις αὕτόν-1Ο ὁρᾶται, νε. 14 αὐτὸν δ’ οὐχ ὁρόω -——15 ἐν ὄσσοις addito versu μικραί, ἐπεὶ σάρκες τε καὶ ὀστέα (ἐμπεφυῖα add. L) ἐμπεφύασιν V.-fr. 245 n. 15 (μαῦραι pro μικραί legi iubet Platt Journ. philol. Lond. XXVI 1899, 229). Praeter
Ps.-Iustinum Testamenti Orphici altera redactione se usum esse
testatur Clem. Strom. V 14, 123, 1 (ΙΙ 409, 15' Staeh.) ὁ δὲ αὐτὸς
Ὀ. καὶ ταῦτα λέγει, sequuntur redactionis Instinianae νε. 5 εἰς
δὲ λόγον-7 ἄνακτα οἷθάνατον (ν. supra), tum pergit αὖθίς τε περὶ τοῦ θεοῦ, άόρατον αὐτὸν λέγων, μόνωι γνωσθῆναι ἑνί τινί φησι τό γένος Χαλδαίωι, εἴτε τὸν Ἀβραὰμ λέγων τοῦτον εἴτε
καὶ τὸν υἱὸν τὸν αὐτοῦ, διὰ τούτων sequuntur redactionis
Aristobulianae νε. 23 εἰ μή -27 περὶ χεῦμα et post verbe. εἶτα οἷον (παραφράζων add. ex Eus.) τὸ (ὁ οὐρανός μοι θρόνος, ἦ
17*
260
ΔΙΑΘΗΚΑΙ
246—247
δὲ γῆ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν μου (Is.66, 1) ἐπιφέρει sequuntur redactionis Aristobulianae vs. 30 αὐτὸς d‘à—36 τελευτήν et
39 ἄλλως οὐ-4Ο ἐξ ὑπάτου κραίνει, quibus âdiung‘it verba καὶ τὰ ἐπὶ τούτοις. διὰ γάρ τούτων δεδήλωκεν πάντα ἐκεῖνα
τὰ προφητικά (Is. 64,1) (ἐὰν άνοίξηις τὸν οὐρανόν, τρόμος λήψεται άπό σοῦ ὄρη καὶ τακήσεται, ὥς άπὸ προσώπου πυρὸς τήκεται κηρόςῖ. Sequitur fr. 248. Tum citat Clem. Strom. V 14, 126, 5 (ΙΙ 411, 24 Staeh.) redactionis Iustinianae vs. 11 αὐτὸς (οὗτος Iustin. et Aristocrit. Manich. [T] cf. fr. 247 n. 11)——-12 δακρυόεντα κατά τὸν Ὀρφέα et post Archilochi f1“. 88 (Bergk
PLG4 ΙΙ 707) allatum p. 412, 6 Staeh. pergit πάλιν ἡμῖν ιῖισάτω
ὁ Θράικιος Ὀρφεύς redactionis Aristobulianae vs. 31 χεῖρα δὲ δεξιτερὴν ἐπὶ τέρματος (v. 11.30) et vs. ex 32 et 30 fictum πάντοθεν (V. Aristocrit. p. 264) ἐκτέτεικεν, γαίη δ’ ὑπὸ ποσσὶ βέβη-
κεν, quibus addit ταῦτα ἐμφανῶς ἐκεῖθεν εἴληπται (ὁ κύριος σώσει πόλεις κατοικουμένας, καὶ τὴν οἰκουμένην ὅλην κατειλήψεται τῆι χειρὶ (ὃς νεοσσιάν) (Is. 10, 14). Denique Strom. V 14, 133, 1 (ΙΙ 416, 4 Staeh.) affert vs. 13 redactionis Iustinianae (οὐδέ τις ἔσθ’ ἕτερος χωρὶς μεγάλου βασιλῆος V. f1“. 245 n. 14). Quamquam ex his Testamenti versibus per Clementis libros
sparsis carmen componi potest, tamen destiti ab hoc conatu, cum certa. restitutio praeberi nequeat. De Abelii tentamine
(fr. 5) recte iudicavit Elter 1.1. 154. Clemens Hecataei (se. Ab— deritae) falsarii libro Κατ’ Ἄβραμον καὶ τοὺς Αἰγυπτίους (Strom. V 14, 113,1 [ΙΙ 402,17 Staeh.]) usus est (cf. Elterum 152. 178 ss. et Christium Abhdlg. Akademz‘e llfio'nchen XXI 1901, 485).
Ps.-Hecataeus ante Iosephum vixit; nam hic Antiquit. I 7, 2, 159
Ἑκαταῖος δὲ καὶ τοῦ μνησθῆναι (se. Ἀβράμου) πλεῖόν τι πεποίηκε· βιβλίον γάρ περὶ αὐτοῦ συνταξάμενος κατέλιπεν de
eodem libro dicit ac Clemens cf. Christium l. l. 486; II3 154, 17 n. 15. Diels
Lob. I 443; Elter 153. 178 bis; Wobbe’rmin (v. p. 258) 138.
ΙΙΙ. Redactio Aristobuliana 247. (6) Aristobul. ap. Euseb. Praeparat. evangelic. XIII 12 (ΙΙ 191, 11 Dind.), quem recensio in Theosophia Tubingensi [Τ] servata sequitur, de que v. p. 263 s. δεῖ γάρ λαμβάνειν τὴν θείαν
φωνήν οὐ ῥητὸν λόγον, ἀλλ’ ἔργων κατασκευάς, καθώς καὶ διά
24:7
ΔΙΑΘΗΚΑΙ
261
τῆς νομοθεσίας ἡμῖν ὅλην τὴν γένεσιν τοῦ κόσμου θεοῦ λόγους
εἴρηκεν ὁ Μωσῆς. συνεχῶς γάρ φησιν ἐφ’ ἑκάστου (καὶ εἶπεν ὁ θεός, καὶ έγένετο’. δοκοῦσι δέ μοι περιειργασμένοι πάντα κατηκολουθηκέναι τούτωι Πυθαγόρας τε καὶ Σωκράτης καὶ Πλάτων, λέγοντες άκούειν φωνῆς θεοῦ, τὴν κατασκευήν τῶν ὅλων συνθεωροῦντες άκριβῶς ὑπὸ θεοῦ γεγονυῖαν καὶ συνεχομένην άδιαλείπτως. ἔτι δὲ καὶ’Û. ἐν ποιήμασι τῶν κατά τὸν ἱερὸν λόγον αύτῶι λεγομένων οὕτως ἐκτίθεται περὶ τοῦ διακρατεῖσθαι θείαι δυνάμει τά πάντα καὶ γενητοὶ ὑπάρχειν, καὶ ἐπὶ
πάντων εἶναι τὸν θεόν. λέγει δ’ οὕτως·’
φθέγξομαι οἷς θέμις ἐστί· θύρας δ’ ἐπίθεσθε βέβηλοι, φεύγοντες δικαίων θεσμούς, θείοιο τεθέντος πᾶσι νόμου·1 συ δ’ ἄκουε, φαεσφόρου ἔκγονε2 ΛἸΙήνης, Μουσαῖ”3 ἐξερέω γάρ άληθέα, μηδέ σε4 τοὶ πρὶν 5 ἐν στήθεσσι φανέντα φίλης αἰῶνος ιῖμέρσηι, εἰς δὲ λόγον θεῖον βλέψας τούτωι προσέδρευε, ἰθύνων κραδίης νοερὸν κύτος· εὖ δ’ ἐπίβαινε άτραπιτοῦ, μοῦνον δ’ έσόρα κόσμοιο τυπωτηνὸ ιῖθάνατον. παλαιόςῦ δὲ λόγος περὶ τοῦδε φαείνει, 10 Ι 192 Βῑῦᾶ· εἷς ἴστ’ αὐτοτελής, αὐτοῦ δ’ ὕπο πάντα τελεῖται,7 έν δ’ αύτοῖς αὐτὸς περινίσσεται,8 ούδέ9 τις αὐτὸν εἰσοράαι ψυχῶν θνητῶν, νῶι δ’ εἰσοράαται.10 αὐτὸς11 δ’ ἐξ ιῖγαθῶν θνητοῖς κακὸν οὐκ ἐπιτέλλει ἀνθρώποις· αὐτοῖς δὲ κ’’Έρις 12 καὶ Μῑσος ὀπηδεῖ, 15 καὶ Πόλεμος καὶ Λοιμός ἰδ’ Ἄλγεα δακρυόεντα, 13 ούδέ τις ἔσθ’ ἶέτερος·14 τῶι κεν ῥέα πάντ’ έσορῆται. 15 οὐ κεν ἴδοις16 αὐτόν, πρὶν δή ποτε δεῦρ’ ἐπὶ γαῖαν,17 τέκνον ἐμόν, δείξω 18 σοι, ὁπηνίκα δέρκομαι αύτοῦ
ἴχνια καὶ χεῖρα στιβαρὴν 19 κρατεροῖο θεοῖο.
20 αὐτὸν δ’ οὐχ ὁρόω· περὶ γιῖρ νέφος ἐστήρικται λοιπον ἐμοὶ καὶ πᾶσι δεκάπτυχονῖΟ άνθρῶποισιν· οὐ γάρ κέν τις ἴδοι θνητῶν μερόπων κρείοντα,21. ἐἰ μὴ μουνογενής τις άπορρῶξ φύλου ἄνωθεν Χαλδαίων· ἴδρις γὰρ ἔην ἄστροιο πορείης,22 25 καὶ σφαίρης ἥτ’ άμφὶς όχῆος άεὶ περιτέλλει,,κυκλοτερὴς ἴση τε κατά σφέτερον κνῶδακα.23 πνεύματα 24 δ’ ἦνιοχεῖ25 περί τ’ ήέρα καὶ περὶ χεῦμα νάματος· έκφαίνειδὲ πυρὸς σέλας ἰφιγενήτου.28 αὐτὸς δὴ 27 μέγαν αὖθις ἐπ’ οὐρανὸν ἐστήρικται 30 χρυσέωι28 εἰνὶ θρόνωι· γαίη δ’ ὑπὸ ποσσὶ βέβηκέ29
2152
ΛΙΑΘΗΚΑΙ
247
χεῖρα δὲ· δεξιτερὴν ἐπὶ τέρμασιν 30 Ὠκεανοῖο ἐκτέτακεν· ὀρέων δὲ τρέμει βάσις ἔνδοθι ι(11>μσι’5ι,31 οὐδὲ φέρειν δύναται κρατερὸν μένος. ἔστι δὲ πάντηι32 αὐτὸς ἐπουράνιος, καὶ ἐπὶ χθονὶ πάντα τελευτᾶι, 35 οἷρχην αὐτὸς ἔχων καὶ μέσσην 33 ἠδὲ τελευτήν, σὸς λόγος άρχαίων, (ὃς ὑλογενής διέταξεν, 34 ἐκ θεόθεν γνώμαισι λαβών κατά δίπλακα θ-εσμόν.35 ἄλλως οὐ θεμιτόν3ὓ δὲ λέγειν·37 τρομέω δέ τε λίην33 ἐν νόσοι. ἐξ ὑπάτου κραίνει περὶ πάντ’ ἐνὶ régal.” 40 05 τέκνον, σὺ δὲ· τοῖσι νόοισι πελάζεο, γλώσσης
εὖ μάλ’ ἐπικρατέων, στέρνοισι δὲ ἔνθεο φήμην.40
1 θεῖόν τε νόημα, πάντες ὁμῶς Τ cf. redactionem Iustinianam fr. 245.
2 ἔγγονε Τ cf. Herwerd. Herm. V 1871, 140.
δέ σε Τ (Weinr.). 5 ἄνακτα Iust. Clem.
3 Μουσαῖε Τ (Weinr.).
4 μή
6 ô τοῦ Μωσέως καὶ τῶν ἄλλων
προφητῶν Τ 111 mg.
7 αὐτογενῆς. ἔκγονα πάντα τέτυκται Τ (Weinr.);
<ἑνὸς> ἔκγονα Β111.; <τοῦ δ’) ἔκγονα Κ1011 ΡῘιίῐοῐ. LIII 1894, 420 n. 5 v. fr. 245 11. 9.
8 περιγίνεται Iust. 9 οὐ, δέ Τ (Weinr.). 10 εἰσοράει θνητῶν, αὐτὸς δέ γε πάντας ὁρᾶται T, εἰσοράαι etc. Iustin. Clem. Sequitur in T vs. 13 interpolatus (cf. p. 263). 11 οὗτος Τ cf. recens. Iustinianam vs. 11 et fr. 246 p. 260.
12 αὐτοῖς δὲ κ’ Ἔρις T; αὐτῶι δὲ χάρις perperam Eus; iam Schenkl δέ τ’ ἔρις coniecerat. 13 καὶ πόλεμον κρυόεντα καὶ ἄ. δ. 111511. 018111., 811111
Orac. Sibyll. ΙΙΙ 603 (p. 79 Gefick. v. cf. supra p. 258 ad fr. 245 vs. 12) versionem Aristobulianam sequantur. 14 οὐδεὶς ἔσθ’ ἔτερος Τ. 15 τῶι-ἐσο-
ρῆται Τ. σύ δέ κεν ῥέα πάντ’ έσορήσαις Eus. σύ δέ κεν ῥέα πάντ’ ἐσαθρήσαις πρίν κεν ἰδηις αὐτόν· πλὴν δή ποτε Lob. I 442 n. h ἢ κεν ἔδηις αὐτόν·
πλὴν δήποτε subaudz'to μᾶλλον ante ἢ Boissonade Philostrati Epistolae p. 162. Ad πρὶν habet T in mg. πρὸ τοῦ σαρκωθηναι καὶ ἐπὶ γῆν ὀφθῆναι. 16 οὗ
κεν ἰδοις Β111.; οὔκουν ἴδης T; αἶ’ κεν ἰδηις αὐτόν Eus. 17 πρὶν δήποτε δ’ ἐπὶ γαῖαν Τ. 18 sc. ἰβςνια καὶ χεῖρα κτλ. 19 χεῖρα στιβῖιρήν (Τ ‘Veinr.) cf. Bur. Ad Z'wic T in mg.: ὅτε τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ἔδειξε τὰς χεῖρας
καὶ τοὺς πόδας. 20 λοιπόν (λεπτὸν Lob. I 442 n. ί) ἐμοί’ στᾶσιν (πᾶσιν Hermann) δὲ δέκα πτυχαὶ ἀνθρώποισιν Ε115.; sequor T. Ad λοιπὸν Τ 111 mg.
ἀντὶ τοῦ, καὶ ἐμοὶ καὶ πᾶσι τοῖς ἀνθρώποις, ad δεκάπτυχονιῆ-Μωσαῖκὴ δεκάλογος διδάσκαλος ἔσται. 21 κρείοντα T, κραίνοντα Eus. 22 Clem. Eus.; ἄστρων τε πορείης Τ. 23 T qui in mg. ad ἥτ’ ἀμφὶς ὀχῆος praebet
ἥτις ἐξ ἀμφοτέρωθεν τοῦ ὁρίζοντος ἢ τοῦ ἄξονος άεὶ κινεῖται, cum Clem.
et Eus. habeant καὶ σφαίρης κίνημ’ ἀμφὶ χθόνα (θ’ add. Clem.) ὡς περιτέλλει κυκλοτερές γ’ ἐν ίσωι, κατά δὲ σφέτερον κνώδακα (Ε115.; κ. ἐν ίσωι τε κατὰ σφ. κν. Clem.). 24 πνεύματι T; Clem. L, Eus. I; πνεῦμά τ’ Eus. O. 25 Ad ἡνιοχεῖ Τ superscr. εὐτάκτως ἄγει <περὶ add. Bur.) τὸν ἀέρα ἢ (καὶ
Β111.) τὰ τῆς γῆς πέρατα, τὸ ὕδωρ. 26 ἐκφαίνει δὲ πυρὸς σέλατα, διαφεγγέιι
πάντηι Τ, qui ad πυρός σέλατα 111 mg. habet in antigr. πυροσέλευτα (Weinr.) et super vs. 28 (T vs. 32) τῆς θεότητος ἀπαυγασματα. 27 αὐτὸς δ’ αὖ 018111. Theodoret. 28 in αντε. χρυσέων Τ 111 mg. 29 γαίης δ’ ἔπι ποσσὶ
βέβηκε Iustin. cf. Bur. 30 τέρματος Iustin. Clem., τέρματα Cyrill.
247
ΛΙΑΘΗΚΑΙ
263
31 Clem. Eus.; παντόθεν έκτέτακεν· περὶ γαρ τρέμει οὔρεα μακρά Iust.; παντόθεν ἐκτέτακεν, όρέων δὲ τρέμει βάσις αὐτὸν Τ. De versu, qui in T hic sequitur, cf. p. 264. 32 πάντη Τ, πάντων Eus. Clem. 33 ἅμα καὶ μέσον ἠδὲ τελευτήν Clem.; ἧι δ’ αὗ μέσον, ἧι δὲ τελευτήν T. 34 Ad ὡς ὑλ. διέτ. Τ 111 mg. ô τὴν τῶν ἐνύλων γένεσιν γράψας Μωσῆς. ὓδογενής Scaliger Casaubon. alii cf. Lob. I 443 n. n. 35 ἐκ θεόθεν γνώμην τε λαβών καὶ δίπλακα θεσμόν T. Ad δίπλακα superscr. T forte δυσί· διὸ γὰρ λαβὼν (Weinr.) τόν νόμον ἐν πλαξί. 36 Clem. Eus., ἀλλ’ ὡς οὗ θ. Τ.
37 δὲ λέγειν Eus. T; σὲ λ. Clem.; με λ. Bur. fortasse recte. 38 δὲ τελίην Τ quod reqte interpretatus est Kroll 1.1.; δέ γε γυῖα Eus.; δέ τε γ. Clem.
Ad τρομέω Τ 111 mg. φρίττω τὸ μυστήριον λογιζόμενος.
cmt. πάντες. 40 Τ habet:
39 T in mg. in
ὦ τέκνον, σύ δὲ σοῖσι νόοις πέλας ίσθι ἐς αὐτόν,
μηδ’ ἀπόδος, μάλ’ ἐπικρατέων στέρνοις θεοφήμην.
Cf. Euseb. 1.1. ΙΙΙ 7 p. 97d (I 118, 16 Dind.) ἄκουε δ’ οὖν καὶ τῆς τούτων φυσιολογίας, μεθ’ οἵας ἐξενήνεκται τιόι Πορφυρίωι ιῖλαςονείας·
φθέγξομαι οἷς θέμις ἐστί, θύρας d" ἐπίθεσθε βέβηλοι
σοφίας θεολόγον νοήματα δεικνύς, οἷς τὸν θεὸν καὶ τοῦ θεοῦ τας δυνάμεις διὰ εἰκόνων συμφύλων αἰσθήσει ἐμήνυσαν ἄνδρες τιέ άφανῆ φανεροῖς (V. fr. 109) ὑποτυπωσαντες πλάσμασι, τοῖς καθάπερ ἐκ βίβλων τῶν άγαλμάτων άναλέγειν τοὶ περὶ θεῶν μεμαθηκόσι γράμματα et ΙΙΙ 13 p. 1183 (I 142,10 Dind.) οὐ γάρ με ἦ άλαζών ἐκπλήξει φωνή· (φθέγξομαι-*βέβηλοϋ φήσασα.
Aristocritus Manich. in.Theos. Tubing. c. 55 p. 112, 5 Bur.
ὅτι Ὀ., ὁ Οἰάγρου τοῦ Θραικός, πρότερον μὲν ὕμνους τινας εἰς τοὺς ἐξαγίστους θεοὺς ἐξυφάνας καὶ τὰς μιαρᾶς γενέσεις αὐτῶν διηγησάμενος, εἶτα, συνεὶς ὥσπερ τὸ δυσσεβὲς τοῦ πράγματος, μετέθηκεν ἑαυτὸν ἐπὶ τὸ μόνον καλὸν καὶ τὸν ὄντως ὑμνῶν θεὸν καὶ τήν τῶν πάλαι Χαλδαίων σοφίαν, δηλαδὴ τὴν τοῦ Ἀβραάμ, ἐπαινῶν, παραινεῖ τῶι ἰδίωι παιδὶ ΆῙουσαίωι τοῖς μὲν φθάσασι μυθευθῆναι μὴ πείθεσθαι, τοῖς δὲ ῥηθήσεσθαι μέλλουσι
προσέχειν τὸν νοῦν. ἔστι δὲ τά ἔατή ταῦτα· sequuntur recensionis Aristobulianae vs. 1—20 addito solum vs. 13 αὐτὸν δ’ οὐχ
ὁρόωσι· περὶ γάρ νέφος ἐστήρικται prave ficto e VS. 20 αὐτὸν δ’ οὐχ ὁρόω· περὶ γὰρ νέφος ἐστήρικται. Tum adduntur ex
recensione Iustiniana vs. 15 ss. valde depravati:
πᾶσι γάρ θνητοῖς (θνηταὶ add.; deest Τ) κόραι εἰσὶν ἐν ὄσσοις (ὄσσοις Τ Weinr.)
264
ΔΙΑΘΗΚΑΙ
247
μικραί, ἐπεὶ σάρκες <τε add.; deest T) καὶ ὀστέα ἐμπεφύασιν (έμφύασιν T Weinr. ν. Bur.), άσθενέες τ’ ἰδέειν τὸν δή πάντα (1. πάντων) μεδέοντα,
quorum alter versus solum in 'Iustini Mon. cod. F. legitur, tertius
deformatus est ex νε. 16 (Iust.) οἷσθενέες δ’ ἰδέειν Δία τὸν πάντων μεδέοντα. Sequuntur redactionis Aristobulianae νεε. 21——41
addito solum inter νε. 32, qui hic traditur παντόθεν έκτέτακεν,
ὀρέων δὲ τρέμει βάσις αὐτὸν et νε. 33 ultimo versu redactionis
Iustinianae καὶ ποταμοὶ πολιῆς τε βάθος χαροποῖο θαλάσσης, qui hic tamen incipit: ἐν θυμῶι πολιῆς. De singulis quae differunt V. supra apparatum criticum, de quo bene meritus est Otto Weinreich qui Bureschii lectiones meum in usum diligentissime examinavit. De codice Tubingensi vide W. Schmid Verzez'ckn. griech. Handschr. der kgl. Univ.—Bibl. Tuebz'ngen 1902, 51 n. M b 27. Theodoret. Graec. affect. cur. ΙΙ 30 p. 44, 25 Raed. ô δὲ
Ὀδρύσης Ὀ. καὶ αὐτὸς εἰς Αἴγυπτον άφιΙ45Βᾶθᾶκόμενος τὰ περὶ τοῦ ὄντος οὕτω πως μεμάθηκε καὶ βοᾶι. Sequuntur redactionis Aristobulianae VS. 10 εἷς ἔστ’ αὐτοτελής-12 εἰσοράαι, ubi
cum Ps.-Iustino (fr. 245 νε. 10) pergit θνητῶν αὐτὸς δέ γε
πάντας ὁρᾶται. Tum sequuntur redactionis Iustinianae νε. 14 ——15 addito versu μικραί, ἐπεὶ σάρκες τε καὶ ὀστέα ἐμπεφύκασιν (V. fr. 246). καὶ πάλιν redactionis Aristobulianae νε. 29 αὐτὸς δ’ ouï—35 άρχὴν αὐτὸς ἔχων καὶ μέσσον. Addit haec ἄλλ’ ὅμως καὶ ταῦτα παρ’ Αἰγυπτίων μεμαθηκώς, οἳ παρ’ Ἑβραίων μαθήματά τινα τῆς άληθείας παρέλαβον, παρέμειξε τοῦ πλάνου τῆι θεολογίαι τινα καὶ τῶν Διονυσίων καὶ Θεσμοφορίων τά
δυ’σαγῆ παραδέδωκεν ὄργια, Affert Testamenti VS. 1 καὶ οἷόν τινι μέλιτι περιχρίσας οἷς θέμις ἐστί,,θύρας
τὴν κύλικα, τὸ δηλητήριον πόμα τοῖς ἐξαπατωμένοις προσφέρει.
φθέγξομαι
δ’ ἐπίθεσθε βέβηλοι 1.1. Ι 86 p. 25, 9 et 115 p. 32, 15 Βᾶθᾶῆ cf. Lob. I 439.
Ad vs. 13 cf. Μ. Heinze Lehre νονι Logos Oldenbury 1872, 188, qui etiam p. 187 de voce περινίσσεται νε. 11 loquitur.
Cum νε. 22 ss. cf. Evang. Iohannis I 18 θεὸν οὐδεὶς ἑωρακεν πωποτε, ὁ μονογενής υἱὸς ὃ (ὂν εἰς τὸν κόλπον (νοΧ mystica
ν. Dieterich Mithmslz't'zwgz'e 123. 136) τοῦ πατρὸς ἐκεῖνος ἐξ·
ηγήσατο; ad νε. 25 ε. ν. Maafi Aratea. 131; ad νε. 29 oft. Μεῑαῦ Aratea 254 Arat. Phaenom. νε. 10 αὐτὸς (se. Ζεὺς) γαρ τά γε σήματ’ ἐν οὐρανῶι ἐστήριξεν ἄστρα διακρίνας. Ol‘phicam
247—248
ΑΙΑΘΗΚΑΙ
265
poesin sapiunt etiam versus allati a Macrobio Saturn. I 20,16 παθη Sampz‘s, quem Aegyptiz' (ἴθυνε maximum prodiderunt, οναΐιιε α Nicocreonte Cypm’omm rege qm's deorum kaberetur, Ms versibus sollicitam religionem regis instruxit
εἰμὶ θεὸς τοιόσδε μαθεῖν, οἷόν κ’ ἐγώ εἴπω· οὐράνιος κόσμος κεφαλή, γαστήρ δὲ θάλασσα, γαῖα δέ μοι πόδες εἰσί, τὰ δ’ οὔατ’ έν αἰθέρι κεῖται, ὄμμα τε τηλαυγὲς λαμπρὸν φάος ἠελίοιο
ex lais apparet, Sampz‘s et salis unam et individuam esse natw'am.
Vide quoque Ἱερῶν λόγων fr. 167—169.
Herm. II; Lob. I 441; Elter 154. 180; Wobbermin 125. 188.
248. (238. 239) Clem. A1ex.V 14. 125,1 (ΙΙ 410,19 Staeh.)
N Euseb. Praep. evang. XIII 401 (ΙΙ 217, 13 Dind.) καὶ (τὰ) δια,(ΙῘσαΐου (40, 12) ίτίς ἐμέτρησεν τὸν οὐρανὸν σπιθαμῆι καὶ, πᾶσαν τὴν γῆν δρακί’; πάλιν (V. fr. 246) ὅταν εἴπηι (Ὀρφεύς)· a αἰθέρος ἠδ’ Ἀΐδου, πόντου γαίης τε1 τύραννε, ὃς βρονταῖςῖ σείεις βριαρόν δόμον Οὐλύμποιο· ί 4“Sch- δαίμονες ὃν φρίσσουσι[ν], θεῶν δὲ δέδοικεν ὅμιλος·3
(ἧι Μοῖραι πείθονται, άμείλικτοί4 περ ἐοῦσαι·
5 ἄφθιτε, μητροπάτωρ,5 οὗ θυμοῖι πάντα δονεῖται·
ὃς κινεῖς άνέμους, νεφέληισι δὲθ πάντα παλύπτεις,
πρηστῆρσι σχίζων πλατὺν αἰθέρα· σή μὲν έν ἄστροις τάξις, άναλλάκτοισιν έφημοσύναισιῖ τρέχουσα·8 σῶι9 δὲ θρόνωι πυρόεντι παρεστᾶσιν 1° πολύμοχθοι 10 ἄγγελοι, οἷσι μέμηλε βροτοῖς ὥς πάντα τελεῖται· σὸν μὲν ἔαρ λάμπει νέον ἄνθεσι πορφυρέοισιν· σὸς χειμών ψυχραῖσιν11 ἐπερχόμενος νεφέλαισιν·12 σάς 13 ποτε βακχευτὴςΜι Βρόμιος15 διένειμεν ὀπώρας. εἶτα ἐπιφέρει, ῥητῶς παντοκράτορα ὀνομάζων τὸν θεόν· b ἄφθιτον, άθάνατον, ῥητὸν μόνον ἀθανάτοισιν. ἐλθέ, μέγιστε θεῶν πάντων, κρατερῆι σὺν άνάγκηι, φρικτός, άήττητος, μέγας, ἄφθιτος, ὃν στέφει αἰθήρ. διὰ μὲν τοῦ (μητροπάτωρ’ οὐ μόνον τὴν ἐκ μὴ ὄντων γένεσιν ἐμήνυσεν, δέδωκεν δὲ άφορμάς τοῖς τὰς προβολὰς εἰσάγουσι τάχα καὶ σύζυγον νοῆσαι τοῦ θεοῦ· παραφράζει δὲ ἐκείνας τὰς προφητικιές γραφάς, τήν τε διὰ Ὠσηὲ (Eus.; ἡσαΐου L) ίέγιό στερεῶν βροντὴν καὶ κτίζων πνεῦμα’ (Amos 4,13), οὗ αἱ χεῖρες τήν στρατιὰν τοῦ οῧρανοῦ ἐθεμελίωσαν (τῶν ιῖγγέλων ἐποίησαν
266
ΑΙΑΘΗΚΑΙ
248
Eus. Ο cf. Hos. 13, 4 et ceteros a Staehlinio indicatos locos), καὶ τὴν δια Μωϋσεέος (Deuteron. 32, 39)‘‘ἴδετε, ἴδετε, ὅτι ἐγώ
εἰμι, καὶ οὐκ ἔστι θεὸς ἕτερος πλὴν ἐμοῦ· ἐγώ ἀποκτενῶ καὶ ζῆν ποιήσω· πατάξω κοῖγοό ἰάσομαι· καὶ οὐκ ἔστιν ὃς ἐξελεῑται ἐκ τῶν χειρῶν μου’. Sequuntur fr. 245 vs. 11. 12 v. ibidem n. 12.
1 τε 0111. Eus. O. 2 τύραννε, ὃς βρονταῖς (βρονταῖσι codd.) Eus.; τύραννος, βρονταῖς δὲ Clem. L. 3 θεῶν δείδοικεν ὅμιλος Platt J'ourn.
philol. Lond. XXVI 1899, 232. 4 ἄμείλικτοι Eus, ἀμίλικτοι L. 5 μητρο-
πάτορ Eus. I0. 6 δὲ 0m. Eus. BIO. 7 έφημοσύναισι Eus; ἐφημοσύναις L; έφημοσύνηισι Ab. 8 τρεχούσαις Eus. BIO; τρέχουσιν Heyse. 9 ωι Eus. 10 πύρόεντι παρεστᾶσιν Eus., πυρόοντι παρεστᾶσι L. 11 ψυχρῆισιν ΑΙ). 12 νεφέλαισιν Eus; νεφέλεσιν L; νιφάδεσσι Lob. 456 n.d; νεφέληισιν Ah. 13 σάς Fronto ap. Vigerium; ἅς L Eus.; σός Lob. - 14 βακχευτῆς Ios. Scalig'er; βακχευτάς L Eus. 15 βρόμιος Eus.; βρομίοις L. Ηει·111.ΙΠ; Lob. I 455. Ad a 3 cf. Pradel Griech. and sueditulz’en. Gebete etc. 1907
RVV ΙΙΙ 3, 292 s.; ad vs. 5 μητροπάτωρ Usener Strena Helbigiana 316 = K l. Soin”. IV 335; ad VS. 10 ἄγγελοι Lob. I 456 n. c; R. Heinze Xenokmtes 113 n. 1; Achelis Ze-itsclm neutestamentl.
Ï'Vissensch. I 1900, 87 et Dieterich ibidem 336 = Kl. Saler. 193.
Cf. ceteroquin Oracul. Sibyllin. VIII 429—436 p. 160 Geffck.
αὐτογένητος,1 ἄχραντος,2 ἅένναος ἀΐδιος τε, 430 7L οὕρανοῦχος ἰσχύι μετρῶν3 πυρόεσσαν ἀυτμήν4 καὶ πατάγου5 σκῆπτρον κατέχει6 σὺν εἶπηνέι πυρσοῖι, πρηΰνει7 τε ῥάρωετιυπιεῖον8 ὁουπήματα βροντῶν, γῆν κλονέων9 κατέχει 1° ῥοιζήματα11 —» v un: κοῖστεροπῶν μάστιγας ἀπαμβλύνει 12 πυροφεγγεῖς13 435 ὄμβρων δ’ ἄσπετα χεύματ’ ἔχει ῥιπάς τε 14 χαλάζης
κρυμαλέης νεφελῶν τε βολὰς καὶ χείματος ὁρμάς.15 1 αὖτογὲνητος Opsop.; αύτογέννητος aI"; ἅγέννητος Φ. 2·ἄναρχος
Nauck cf. Aristid. Apol. 1 p. 4 11. Geffck. (Ζιυοὶ griech. Apologeten 1907).
3 οὖρανοῦχος cf. τεμενοῦχος, ούρανοῦ ἰσχύει μετρεῖν Geffck. 4 ἀτμήν ΦΨ. 5 πάταγον Φ. 6 κατέχεις Ewald. 7 πραύνει Φ; πρηΰνεις ΕΝ. 8 βαρυκτύπέα (I); βαρυκτηπέων Ψ. 9 γῆν κλονῶν îP'; γῆν τε κλονῶν Rzach.
10 κατέχεις ΕΝ. 11 post ῥοιζήματα add. ἠελίοιο Friedlieb (cf. Hymn. VIII 6 in Solem: εύδρομε, ῥοιζήτωρ (Scalig. Herm.: ῥοιζωτήρ vel ῥιζωτὴρ codd.;
ῥοιζῆτορ Ab.), πυρόεις, φαιδρωπέ, διφρευτά cf. iu Protogonum VI 5 fr. 87;
Kroll De oracul. Chald. 65 n. 1; τ’ ἄγρια πόντου suppl. Wilamowitz. 12 ἀπαμβλύνεις ΕΝ. 13 πυριφεγγεῖς Struve Opusc. sel. 1119. 14 χεύματ’ ἔχει ῥιπάς τε Wilam.; χεύματα ἐρικινῆς δὲ aP; χεύματα ἤρακινῆς δὲ (I); χεύματα
εἰαρινῆς δὲ χ. Struve. 15 νεφελῶν τε βολὰς καὶ χ. ὁρμάς em. Wilam.; νεφελέων τε βουλῆς κ. χ. ὁρμῆς 2I"; νεφελῶν βουλῆς κ. χ. ὁρμῆς Φ.
ΑΣΤΡΟΛΟΙἾΚΑ
267
7. ΑΣΊῬοΛ 017er
Corpus operum astrologicorum Orpheo, qui in Argonauticis
VS. 207 dicit Ἀγκαῐός τ’ ἔμολε Πλευρώνιος, ὃς ῥα πορείας οὐρανίας ἄστρων ἐδάη κύκλους τε πλανήτας (01. Μ33Β Tagesgoetter p. 269 n. 23), ascriptum extitisse Tzetzes 011111311ΧΠ 399
vs. 140 p. 444 Kiessl. testis esse Videtur (cf. post Grisekium Rhez'n. Mus. VIII 1853, 102 et Abelium in praefatione Lithicorum
(edit. 3. 1881) p. 2 Heegium Die angebl. orphiscken Ἔργα καὶ Ἡμέραι Diss. Wuerzburg 1907, 35): 140 ὁ Ἄτλας ὁ παρ’ Ἕλλησιν, ὁ Λίβυς ἀστρολόγος, (ἐφ’ οὗ ὁ Ἕλλην εΗρακλῆς παρέλαβε τήν τέχνην, οὐκ ἦσαν παλαιότεροι τού Μέτωνος εἰς χρόνον,· οὐκ ἔγραψαν καὶ οὗτοι δὲ περὶ αστρολογίας,ι κᾶν συγχωρήσωμεν αὐτοὺς μὴ γράψαι περὶ τούτων, 145 Ὀρφεύς ὁ μέγας, σύγχρονος ὑπάρχων (Ηρακλέῖ, γράψας Ἐφημερίδας τε καὶ Δωδεκα<ε>τηρίδας καὶ περὶ ἄλλων ἀκριβῶς, ἐλέγχει τούτους ψεύστας.
Cf. Tzetz. Exeges. in 111311. p. 27,11 Herm. φυσικῶν φημὶ καὶ οἷστρονομικῶν, μαγικῶν τε καὶ των τοιούτων, ἐπεὶ καὶ
ὀλίγοις τά τοιαῦτα ἐςτιτερπῆ, ἄλλως τε δὲ καὶ Ὀ. καὶ ἕτεροι
περὶ τοιούτων συγγεγραςρήκεσαν 01 Schol. Lycophr. p. 3, 29
Scheer γράφει δὲ ὁ’Û. χωρὶς τῶν οἷστρολογικίόν καὶ ἐπωιδικοὸν
καὶ μαγικῶν καὶ τῶν ἑτέρων καὶ ὕμνους εἰς Δία καὶ τούς
λοιποὺς οὕτως· Ζεῦς--τέτυκται (supra. fr. 21a VS. 1. 2).
Collegimus igitur hic omnia fragment-a. quae ad astrologiam faciunt. Theon (test. 111: 236) commentarium de Orphei Astro— logicis composuisse 111011111· (Heeg Festschr. Μ 1380110πο 1912, 164).
Num corpori astrologico titulus Περὶ καταρχεόν inscriptus fuerit,
111 Heegius Diss. 68 suspicatur, in dubio relinquimus. Spectat
311 111 1013311 0113111 Argonauticorum Vs. 37 (test. nr. 224) σημείων τεράτων τε λύσεις ἄστρων τε πορείας. De necessitudine, quae inter 11300 0311111113 01 Maximi carmen Περὶ καταρχῶν 111 11110
0011. Laurent. 28, 27 servato 01 3 Ludwichio 3. 1877 denuo edito intercedit, cf. 111113. Η30 00100113 partes 1111330 videntur
I. Δωδεκαετηρίδες frr. 249-270,
-
ΙΙ. Ἐφημερὶδες frr. 271—279.
268
ΑΣTPOAOIἸΚ A
ΔῼΔΕΚΑ E ΤΗΡΙΔΕΣ
ΙΙΙ. Γεωργία
V. Περὶ σεισμῶν
frr. 280—283. IV. (Περὶ δραπετῶν)
fr. 284.
fr. 285. VI. Περὶ ἐπεέιβασεωϊ
frr. 286—287.
VII. Περὶ κειταρχιότ fr. 288. De AZTPONOJVIA V. p. 296. ΆΙεγάλα’Ἐργα (Lob. I 413 et Ἔργα καὶ Ἡιιέραι (fr. 11—-—29 Ah.) non extiterunt, ut Heeg in Diss. evicit. Anteire iubemus cum Heegio Diss. 61 Firmic. Matern. Mathes. IV prooem. 5 p. 196, 21 Kroll-Skutsch (Αἱ). p.141): omm'a
6mm, quae Aesculapz'o lllercum'us 7‘ez’nknus (et Hanubius Teuffel; emhnus V) m'a: tradidemnt, quae Petosz‘ris explicavz't et Nechepso et qzme Abram, Orfeus et Critode-m-us edz'demmt [et del. ed. princ.
Venet] ceterz'que cannes hm’us artis scz'z' (Sittl; antisoz' vel antiscia
codd.), perlecta pariter atque collecta et contrarz'z's sententz'arum diversitatz'bus comparata illis perscm'psz'mus libm's etc. Lob. I 363; Tannery Revue philol. XXI 1897, 190; Heeg
Diss. 10. 61; Geffcken Herm. LV 1920, 282.
I. Διοδεκαετηρίδες Suid. S. Ὀ. Κροτωνιάτης (test. ΠΥ. 177) Ὀ. Κροτωνιάτης ἐποποιός, ὃν Πεισιστράτιοι τῶι τυράννωι Ἀσκληπιάδης (se. Myrleanus, V. etiam Heegium 26) φησὶν ἐν τιῦι ἑατωι βιβλίωι
τῶν γραμματικῶν· Διοδεκαετηρίδας (Diels Π3 164, 7 Tzetzam secutus cf. Lob. I 424 s. et Bollium ap. Heegium 70; δεκαετηρίδιε, δεκαετηρίαυ codd. praeter δεκαετηρίας Brux.; Δωδεκαετηρίαν Lamb. cf. Gisekium 102; Heegium 18; F. Bollium Aus der O/ïcn-
bammg Johanm's Στοιχεῖα Ι 79 8.), Ἀργοναυτικά καὶ ἄλλα τινα. Tzetz. Chiliad. XII 144 p.445 Kiessl. (v. supra p. 267) κᾶν συγχωρήσωμεν αὐτοὺς (se. Atlantem et Herculem Metone astrologo antiquiores) μη γράψαι περὶ τούτων, Ὀ. ὃ μέγας, σύγχροιὉς ὑπάρχων <Ηρακλέϊ, γράψας Ἐφημερίδας τε (frr. 271—279) καὶ Δωδεκα<ε>τηρίδας καὶ περὶ ἄλλων ἀκριβῶς, ἐλέγχει τούτους
ψεύστας. Cf. Tzetz. ad Hesiod. Op. et Dies 568 (Gaisford Carminis de agriculturae
II 335,17)’0 δὲ μαθηματικῶς πάντα παρακελεύεται δρᾶν·
οἷον sequuntur frr. 282. 263. 266.
249—250
ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΚΑ
ΔῼΔ ΕΚΑ ΕΤΗΡΙΔ ΕΣ
269
(Γεωργία) partem Dodecaeterides fuisse iure negth Heeg 19 cf. fr. 282. ‘Num fr. 281 ad Georgiam pertinuerit, ambiguum cf.
Heegium 47. Forsitan spectat ad Dodecaeterides Orphicas Censorin. De die natali 18,6 p. 53, 5 Jahn (v. fr. 250) 0b lioc
in Graecia multae religiones (regiones D) hoc intercallo temporis samma caerimonia colantar, Delphis quoqae ladi qui vocantnr Pythia post annam octavum olim conficiebantur. proxima est hanc magnitadinem quae cocatar dodecaeteris ex annis certenti— bas duodecim. haie anno Ohaldaico nomen est, gaem genethliaci non ιιιῖ sclis lanaeqne cursus sed ιιιῖ observationes alias habent accomoclatam, qaod in eo dicnnt tempestates, frugumqne procentas ac sterilitates, item morbos salubritatesqne circumire.
249. (21) Tzetz. Chiliad. ΧΠ 399 VS. 152 p. 44 K. τιόν Διοδεκα<ε>τηρίὸοον δὲ ἡ καταρχὴ τοιάδε· δεῦρό νυν οὔατά μοι καθαρὰς άκοάς τε πετάσσας κέκλυθι τάξιν ἅπασαν, ὅσην τεκμήρατο Δαὶμων ἔκ τε μιῆς νυκτὸς ἧδ’ ἐξ ἑνὸς ἤματος αὕτως.
Herm. XXXVII 4; Lob. I 416; Giseke 102; Heeg 20. 26 fr. 1.
Δαίμων Εὕχ. πρὸς Mono. 31; Hymn. LXXIII Δαίμονος (cf. XXVII Μητρὸς θεῶν 4ss.; supra fr. 83, infra fr. 255 ὡρίσθη ἀπ’ ἀρχῆς πάμφορον (sive ὑπὸ Δαίμονος sive ὑπὸ παντοκράτορος δημιουργοῦ Heeg 20 n. 2). Cf. Parmenid. fr. 1 vs. 3 (Diels I3 148) et fr. 12 (Diels I3 161) αἱ γάρ στεινότεραι πλῆντο πυρὸς άκρήτοιο, αἱ δ’ ἐπὶ ταῖς νυκτός, μετὰ δὲ φλογὸς ἵεται αἶσα· ἐν δὲ μέσωι τούτων δαίμων ἤ πάντα κυβερνᾶι 011m Pfeifferi commentatione fr. 83 indicata. 250. (249. 250) Censorin. De die natali 18, 11 p. 55, 6 Jahn
est praeterea annns, gaem Aristoteles maximum potins quam magnum appellat, qaem solis et lanae cagaramqne quinqae stellamim orbes conficinnt, cum aal idem signant, ιιὒί qaonclam simal faerant, ana refemlntar: caius anni hiemps summa est cataclysmes, quam nosta'i diluvionem cocant, aestas antem ecpyrosis, qnod est mnndi incendiam. nam lais alternis temporibns mandats tum exignescei‘e tnm exaquescere cidetur. Hanc Aristarclins patavit esse annomim vertentium ΙΙCCOCLXXXIIII, Aretes
Dymhachinus VDLII, Hemclitns (Diels I3 74 n. 13) et Linns XDCCC, Dion XDCCCLXXXIIII, | 56 J31m O. OXX, Cassandmis
tricies seæies centum milimn: alii νενο infinitmn esse nec amqaam in se recerti eæistimamlnt. Plutarch. De def. oracul. 12 p. 415f.
270
ΑΣΤΡοΛ OPIKA
ΛΩΛΕΚΑ ΕΤΗΡΙᾼΕΣ
250—254
(test. nr. 251) καὶ ὃ Κλεόμβροτος (Gerth ΒΕ2 ΧΙ 679 n. 4) “οἷκούω ταῦτ” ἔφη (πολλῶν καὶ ὁρῶ τὴν Στωικὴν ἐκπύρωσιν ὥσπερ τὰ εΗρακλείτου καὶ Ὀρφέως ἐπινεμομένην ἔπη οὕτω καὶ
τά Ἡσιόδου καὶ συνεξάπτουσανῖ1
1 συνεξάπτουσαν Wyttenb.; συνεξαπατουσαν codd.; συνεξαπατῶσαν Ab.
Lob. Π 792; B011 ap. Heegium 70; Geffcken Herm. XLIX 1914, 336 5.; J. Kroll ibidem L 1915,143.
251. Dodecaeteris Orphica (V, V. Heegium Diss. 17) Περὶ τῆς φύσεως τῶν ιβ’ ζωιόὶων καὶ πρὸς τὰ ἐνιαύσιοι καταστήματα
τῶν φυσικῶν ἰδιωμάτων vestigiis dactylicis ornata, e codd.
Vatican. gr. 1290 fol. 69V, Monac. gr. 287 fol. 92V, Mutin. gr. 85
fol. 23‘" edita a Bollio Catalog. cod. astrologorum graecor. V 1, 241.
(Διὸς Κριὸν περιπολεύοντος)1 τὸ [δὲ] ἔτος [ὅπερ αὐτὸς κυριεύσει]2 ὑπάρχει πολεμικὸν ἄπ’ οἷρχῆς, πάμφορον πάνυ, παντοίας τροφοὶς ἒπιφέρον· πτώσεις δὲ ἄνθ’ρίόπων·3 καὶ τετριὲποδα θοὶλψουσι πάντα.4
1 add. Heeg‘. 2 uncis inclus. idem. Eadem vel similia addidit aut
uncis inclusit Heeg etiam in sequentibus frag'mentis. 3 πάνυ πάμφορον..., παντοίας δὲ τροφᾶς ἐπάγει... πτώσεις δ’ ἀνθρώπων temptat idem. 4 (οἶνος
χρηστός> add. post πάντα idem afferens Geopon. I 12 p. 22, 16 Beckh (Oder
Rhez'n. llIus. LXV 1890, 70 et Diels II8 128 n. 8) ὁ δὲ Δημόκριτος λέγει τὸν οἶνον χρηστὸν καὶ παράμονον εἶναι, εὔθετον δὲ εἶναι τό ἔτος πρὸς μόνην ἀμπέλων φυτείαν. B011 Sphaem 330 5.; Heeg 17. 21. 24. 26 fr. 2.
252. Dodecaeteris V (cf. fr. 251) (Διὸς Ταῦρον περιπολεύοντος) τὸ [όὲ]θέτος [ὅπερ αὐτὸς κυριεύσει] κατόμβρι,ιιόν1 ἐστιν ἄπ’ ἀρχῆς καὶ τὰ ὄψιμα τότε μᾶλλον οἴσουσι καρπόν.
1 καθόμβριμον codd. Heeg 27 'fr. 3.
253. Dodecaeteris V (cf. fr. 251) (Διὸς Διδύμους περι-
πολεύοντος) τὸ [δὲ] ἔτος [οὗπερ αὕτό 1 ἕξει τὴν κυριότητα]
μόνος σῖτος γένηται· αὐχμηρὸς δὲ καιρὸς καὶ τά σπέρματα κατακαύσει· ἄμπελος καὶ συκῆ ἀνθέξεται καρπιῦν.2 1 οὗπερ αὐτό i. e. τό δωδεκατημόριον B011; ὅπερ αὐτὸς codd. πῶν Boll; καρπόν codd. Heeg 27 fr. 4. 2 καρ·
254. Dodecaeteris V (cf. fr. 251) (Διὸς Καρκίνου περιπολεύοντος) τὸ [δὲ] ἔτος [αὐτοῦ] τετράποδα οὔποτε θ·οἱλψουσι’ πενταμηνιαϊος ὑ χειμών κρατήσει τὸ μῆκος· πτοόσεις δὲ· καὶ
254—258
ΑΣΤΡοΛοΓΙΚΑ
ΛΩΑΕΚΑΕΤΗΡΙΔΕΣ
271
λοιμός, τετραπόδων πλῆθος ὄλλυται· καὶ τὸ τῶν Διδύμων 1
ἔτος Καρκίνος2 καταπίνει.
1 (ὄληται τοῦ Διδύμου Mon. 2 Καρκίνος καταπίνει B011 citans Geopon. I 12,16 p. 23,24 Beckh de anno Geminorum ἄμεινον δὲ καρπούς ἀποθέσθαι
διὰ τὴν ἐν τῶι έρχομένωι ἔτει ἐσομένην ἀφορίαν (cf. Ârchz’v Religionsw. XII 1909, 150); καρκίνον καταπίει codd.
Heeg 27 fr. 5.
255. Dodecaeteris V (cf. fr. 251) (Διὸς Λέοντα περιπολεύοντος) τὸ [δὲ] ἔτος [αὐτοῦ, ὅπερ κυριεύσει] ὡρίσθη ἄπ’ ἀρχῆς πάμφορον (cf. ἃᾶ fr. 249)‘πλουτήσει έν οἴνωι καὶ έλαίωι παντί, ἄλλα τῶν θηρίων τότε ἐπάνοδος ἔσται· βορὰ τετραπόδων· βροτοῖς δὲ μῆνες ἐρίδων·1 ἐλαίας ὁ καρπὸς ὀλεῖται· συκῆ καρποφορεῖ· καὶ ἄμπελος εκβλύσει τὲν οἶνον.
1 ἐρίδων Βο11; ἐρήδουν codd.; μῆνες δὲ βροτοῖς ἐρίδων <πλέοι> temptat Heeg.
Heeg 27 fr. 6.
256. Dodecaeteris V (cf. fr. 251) (Διὸς Παρθένον περιπολεύοντος) τὸ [δὲ αὐτῆς] ἔτος λοιμοῦ ὑπάρχει ποιητικόν, (βοῶν δὲ μάλιστα ·>1 ἀνθρώπων στενιόσεις· τετραπόδων βρώματα λήψει· καὶ κεραυνοβόλοιῖ νεφέλαι τα σπέρματα κατακαύσουσι·3 πτώσεις δὲ ἀνθρώπων ἐπικοίνως τρεῖς
ἐπὶ δύο.
1 <βοῶν δὲ μάλιστα) suppl. Heeg. 2 κεραυνοβόλαι codd. 3 κατακαύσει codd.; ἠδὲ κεραυνοβόλοι νεφέλαι (κατά καρπὸν) ἔκαυσαν. πτώσεις δ’ ἀνθρώπων ἐπικοίνως (ἐπικενεῖς codd.) τρεῖς ἐπὶ δοιάς temptat Heeg. Heeg 28 fr. 7. 257. (14. 189) Tzetz. Exeges. in Iliad. 26, 1 Herm. καὶ
μαθητὴν δὲ αὐτόν (se. τὸν (Όμηρον) φημι μᾶλλον Ὀρφέως εἶναι ἢ Προναπίδου· εὑρίσκω γὰρ αὐτὸν ἑὲ μέν τινα τῶν Ὀρφέως ἐπῶν καθ’ ὁλοκληρίαν πρὸς τήν αὐτοῦ μετοχετεύσαντα ποίησιν, ἕτερα δὲ πάλιν καθ’ ἡμίσειαν παρασπάσαντα, ἔστι δ’ ἂ καὶ μεταφράσαντα ἢ καὶ ιῖλληνάλλως μεταστρέψαντα ποίησιν ως
τὸ sequitur fr. 268 καὶ τό· ἕκτον ἔτος· τὸ μὲν οὔτις έπέφρασεν1 οὐδ’ ἐνόησεν 1 ἐπεφράσατ’ Mullach. Herm. p. 511 n. 33; Lob. I 554; Heeg 23. 28 fr. 7.
258. Dodecaeteris V (cf. fr. 251) (Διὸς Ζυγόν περιπολεύοντος [τὸ δὲ ἔτος, ὅπερ αὐτὸς κυριεύσει] βοοῖν τότε οἷνᾶ-
272
ΑΣΤΡΟΛΟΙἾΚΑ
ΔῼΔΕΚΑ ΕΤΗΡΙΔ ΕΣ
258—262
στασις ἔσται· τετράποδα θάλψουσι· βροτοῖς ἐπὶ γῆς κομήεντα πάμφορα.
’3
Heeg 28 fr. 8.
.
'
259. Dodecaetel‘is V (cf. fr. 251) (Διὸς Σκορπίον περιπολεύοντος) [τὸ’δὲ ἔτος, ὅπερ αὐτὸς κυριεύσει] σῖτος καὶ ἔλαιον γίνεται· τὰ δ’ ἄλλα πάντα οὔποτε θάλψουσι· δρύες καρποφορήσουσι· τοῖς α’κιίρποις <......>ι βρώματα
δοῦναι
1 Lacunam indicavit Heeg.
Heeg 25. 28 fr. 9.
260. Dodecaetel‘is V (Cf. fr. 251) (Διὸς Τοξότην περιπολεύοντος) [τὸ δὲ ἔτος, ὅπερ αὐτὸς κυριεύσει] πολεμικόν ἐστιν ἄπ’ αρχῆς· καὶ ἐν ἡμέραις θερισμοῦ τοὶ ἅρματα πάντα πεσεῖται· καὶ τῆς εὐθηνίας τὸν καρπὸν λοιμὸς ὑποτάσσει.
Heeg 28 fr. 10. Cf. Palchi Περὶ τῶν ιβ’ ςωιδίων καὶ τῶν δ’ καιρῶν ap. Bollium Catalog. V 1, 177, 24 τὸ δὲ ἔτος τοῦτο (se. Τοξότου)
οὔτε πρὸς φυτείαν οὔτε πρὸς θεραπείαν (ἐπιτήδειον inser. B011)f ε’κλείψουσι δὲ ἐν αύτῶι καὶ πηγαί. Vide Bollii adnotationem. 261. (22) Tzetz. Exeges. in Iliad. 127, 4 Herm. ὁ παλαιὸς γόρ Ὀ., εἶφ’ οὗπερ ὁ ἐμὸς χρυσοῦς Ὅμηρος ὥς ιῖνθεμουργὸς μέλισσα πολλὰ (Abel; Ὅμηρος πολλὰ οἷνθεμουργὸν μέλισσα-ν Herm.) ἄνθη ἐπῶν οἷπεδρέψατο, ἐν ταῖς ἑαυτοῦ Δωδεκαετηρίσιν ού νήδυμόν φησιν, ἄλλα ἥδυμον (0d. ν 79 ἥδυμος ὕπνος) λέγων οὑτωσί· ὦδε γὰρ ἄν μίμνοι καθαρός τε <καὶ>1 ἔμπεδος2 οἶνος ἥδυμος εὐώδης τε· καλὸν δ’ ἔτος ἐστὶ φυτείηι.3
1 add. Lob. 2 ἔμπεδος Koechly Opusc. phil. I 237; ἔμπλεος codd.
3 φυτείη codd.; φυτείης error Hermanni.
Herm. 512 n. 34; Lob. I 424; B011 Sphaem 330 n. 1; Heeg 21.
29 fr. 10. Cf. fr. 251 n. 4. 262. Dodecaeteris V (cf. fr. 251) (Διὸς Λίγοκέρωτα περιπολεύοντος) [τὸ δὲ ἔτος, ὅπερ κρατήσει] ἡ γῆ οἶνον οἴσει ὥς ὕδωρ· καὶ τα πρωτογενῆ τῆς γῆς τότε οἴσουσι καρπόν, ὄψιμον δὲ καρπόν· γαῖαν μήποτε μείξηις·1 κερα-υνοβόλος2 δὲ ὀμίχλη τα πάντα μαρανεῖ· καὶ τὸ κρύος τῆς πάχνης ὀλέσει
καρπούς 1 μίξηις Heeg; μίξεις codd. Heeg 29 fr. 11. 2 κεραυνοβόλος B011; κεραυνοβόλως codd.
263—268
ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΚΑ
ΔῼΔΕΚΑ ΕΤΗΡΙΔ ΕΣ
273
263. (12) Tzetz. ad Hesiod. Op. et Dies 568 (Gaisford ΙΙ 335, 17). Cf. supra p.268. Ὀ. δὲ μαθηματικῶς πάντα παρακελεύεται δρᾶν· οἷον... V. ad fr. 282, ubi sequitur Διὸς (Ῡὸροχόον περιπολεῦοντος μὴ πλεύσηις· χαλεπή γὰρ τότε λίαν ἐστὶν ἡ θάλασσα.
Lob. I 424; Heeg 29 fr. 12.
264. Dodecaeteris V (cf. fr. 251) τὸ [d’ αὐτοῦ] ἔτος (Ἥλιος καύσωνι ῥίψει·1 αὐχμηρὸς γάρ καιρὸς γένηται· καὶ τὰ σπέρματα πάντα μαρανεῖ· λοιμὸς γὰρ γένηται μέγας εἰς πάντα.
1 an <ἀστάχυας> καύσωνι ῥίψειὲ Heeg. Heeg 29 fr. 12.
265. Dodecaeteris V (cf. fr. 251) τὸ [δὲ] ἔτος [ὅπερ οἱ Ἰχθύες κυριεύσουσιν] εὖ μάλα τὰ πάντα ἀναπληροῦσιν.
Heeg 29 fr. 13.
266. (12) Tzetz. ad Hesiod. Op. et Dies 568 (Gaisford II 335, 21-) τοῦ αὐτοῦ Διὸς ἒν Ἰχθύσιν ὄντος καλὸν γάμους
ποιεῖν. Heeg 29 fr. 13. _ 267. (23) Schol. Lycophr. 523 p. 189,1053. Sch. κοίρανος
γὰρ ὁ δικτάτωρ1 λέγεται, τύραννος δὲ ὁ βίαιος μόναρχος, βασιλεὺς δὲ ὁ ἐννόμως καὶ δικαίως κρατῶν. δείκνυσι δὲ καὶ Ὀ. τὴν τούτων διαφορὰν οὑτωσὶ λέγων ἐν ταῖς Δωδεκαετηρὶσιν’ ἔστιῖ δ’ αὖ τις3 ανὴρ ἢ κοίρανος ἠὲ τύραννος
_ ἢ βασιλεύς, ὃς τῆμος ἐς οὐρανὸν ὶξεται αἰπύν. 1 διατάκτωρ priores. 2 ἔσται ΙΙ class. codd. Tzetz. 3 αὖτις Lob.;
οὖτος Koechly Opusc. philol. I 237.
Lob. I 425; Heeg 22. 30 fr.14; J. Kroll ταινία des Herm.
Trismeg. 322. Ad vs. 2 cf. Empedocl. Καθαρμοὶ fr. 146 (I3 278, 4 Diels) εἷς δὲ τέλος μάντεις τε καὶ ὑμνοπόλοι καὶ ἰητροὶ καὶ πρόμοι
ἀνθρώποισιν ἐπιχθονίοισι πέλονται,
τιμῆισι φέριστοι.
ἔνθεν οἷναβλαστοῦσι θεοὶ
_
268. (14) Tzetz. Exeges. in Iliad. 26, 2 Herm. εὑρίσκω γὰρ αὐτὸν... (V. Îr. 257) οὸς τό·’ σηκάζειν πυρούς1 τε καὶ ἀστάχυας κατ’ ἅλωάς ἀνδρῶν λικμώντων, ὅτε τε ξανθή <Δη>μήτηρ2 κρίνηι ἐπειγομένων ἀνέμων καρπόν τε καὶ ἄχνας.
1 πυρούς codd.; πυρσούς error Herm. in Orph. 2 <Δη>μήτηρ Lob. Herm. Orph. 511 n. 33; Lob. I 423; Heeg 30 fr. 15.
Orphie. c011. Kern.
13
274
ΑΩΛ EKA ETHPIA ΕΣ
ΕΦΗΜΕΡΙΔ ΕΣ
269—270
269. (15) Tzetz. Exeg'es. in Iliad. 26, 20 Herm. post fr. 193 (V. fr. 257, ubi Tzetzae verba Orphei sententias introducentia
inveniuntur) allatum καὶ τό· “σμήνεα δ’ ἐργάζοιο1 μελισσάων ιῖδινῑίων
1 ἐργάζοιο Lob.; ἐργάζευ cod.; εἰργάζοντο Mullach. Herm. 511 n. 33; Lob. I 423.
270. (16) Tzetz. ad Hesiod. Op. et Dies 502 (Gaisford ΙΙ 308, 23) τά δὲ· ἔπη ἐκ τίόν Ὀρφέως μετεβλήθη· φησὶ γάρ Ὀρφεύς· _
πολλαὶ δ’ οὐρανόθεν καὶ ἐπαρτέες ἐκ νεφελάων
τῆμος ἐπόρνυυται φφγγοῖς καὶ δένδρεσιν ἄλλοις
οὔρεσί τε σκοπέλοις τε καὶ ἀνθρώποιςι ἐριθῦμοις
πηγυλίδες καὶ ἔσονται ιῖμειδέες’ αἵδε γοίρῖ ὅντως 5 τρύξουσιν3 καὶ θῆρας ἐν οὔρεσιν· οὐδέ τις ἀνδρῶν προβλώσκειν μεγάρων δύναται κατοὲ γυῖα δαμασθεὶς ψύχεϊ λευγαλέωι· πάχνηι δ’ ὕπο γαῖα μέμυκε.
1 ἀνθρώποις Heinsius; ἀνθρώπων codd. 2 αἱ δὲ γάρ θοιῖιῖ. 3 τρύξουσιν vel τρύζουσιν codd.; τρύουσιν Heinsius. Herm. XXXI; Lob. I 423; Heeg 22. 30 fr. 16. Orphicus imitari Videtur Hesiodi Op. et Dies 504
μῆνα δὲ Ληναιῶνα, κάκ’ ἤματα, βουδόρα πάντα, 505 τοῦτον ἀλεύασθαι, καὶ πηγάδας, αἵ τ’ ἐπὶ γαῖαν
πνεύσαντος Βορέαο δυσηλεγέες τελέθουσιν,
ὅς τε διὰ Θρήικης ἱπποτρόφου εὗρέῖ πόντιοι
ἐμπνεύσας ὤρινε· μέμυκε δὲ γαΐα καὶ ὕλη
κτλ.
ΙΙ. Ἐφημερίδες
Huius carminis astrologici titulus sol'um traditus est ter
a Tzetza Chiliad. XII 399 vs. 146 (cf. supra p. 268), in Prolegomenis ad Hesiodi Op. et Dies 18 (ΙΙ 21 Gaisf.) fr. 271, ad
Aristophan. Nub. 1178 (fr. 279). Al‘gumentum leviter indicat
Procl. ad Hesîod. Op. et Dies 763 (Gaisf. ΙΙ 414, 29): αἱ περὶ τῆς τῶν ἡμερῶν ἐκλογῆς καὶ ἄπεκλογῆς παραινέσεις έχουσι μὲν τὰς ἄρχας ἐκ τῶν παρατηρήσεων, ἄλλαι δὲ παρ’
ἄλλοις ἐκράτησαν, ἐπεὶ καὶ παρ’ Ὀρφεῖ τινες αὐτῶν διακρίσεις καὶ ἐν τοῖς Ἀθηναίων πατρίοις (sc. Philochori et Amphoteri
ΑΣΤΡΟΔΟΓΙΚΑ
ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ
275
cf. ad VS. 808 Gaisf. ΙΙ 441, 17) διωρίσθησαν, καὶ αἱ μὲν ἅγαθαί τινες, αἱ δὲ φαῦλαι, μέσαι δέ τινες εἶναι. καὶ οὔχ ὅλας ἡμέρας μόνον ὖπέλαβόν τινες εὐκαιρίαν ἔχειν πρὸς καταρχιίς τινων πράξεων, ἄλλα καὶ μόρια τῆς ἡμέρας, ὁτὲ μὲν τα ἑωθινά ἐπαινοῦντες, ὁτὲ δὲ τιὲ Ι 415 Gai“περὶ δείλην ὀψίαν, ὅπου δὲ καὶ τοῖς μὲν θεοῖς οἰκεῖα τὰ πρὸς μεσημβρίαν εἰρήκασιν, ἥρωσι δὲ τὰ μετᾶ μεσημβρίαν (Lob. I 411; fr. 24 Ab.). Similiter Procl. ad VS. 822 αἵδε μὲν ἡμέραι εἰσὶν ἐπιχθονίοις μέγ’ ὄνειαρ, αἱ δ’ ἄλλαι μετάδουποι, ἅκήριοι, οὔ τι φέρουσαι. ἄλλος δ’ οἷλλοίην αἰνεῖ, παῦροι δὲ ἴσασιν. ἄλλοτε μητρυιὴ πέλει ἡμέρη, ἄλλοτε μήτηρ (Gaisf. ΙΙ 445,18) καὶ γάρ Ὀ. εἷπε περὶ τῶν ἡμερῶν τούτων, ἄλλας ἐπαινῶν καὶ ἄλλας ἕκβάλλων; καὶ Ἀθηναῖοι κατα τήν παρατήρησιν ἴδια περὶ αὐτῶν ἐδόξασαν. Cf. Moschopul.
ad vs. 822 (Gaisf. ΙΙ 446, 20; Lob. I 413). διδασκαλίαν νῦν Tzetzes ad eun-
dem versum (Gaisf. ΙΙ 445, 27) συμπερανας τήν τῶν ἡμερῶν
έπιλογικιῦι κεφαλαίωι ἕπαναληπτικιός λέγει
(se. ἹῙσίοδος)· αἵδε μὲν ἡμέραι ἅνύσιμοι, αἱ δὲ λοιπαὶ ἄποφράδες· ἄλλος ô" ἄλλην αἰνεῖ. τοῦτο δέ φησιν, ὅτι Ὀ. ἄλλας παραδίδωσιν, ἑτέρας δὲ ὁ Μελάμπους. ὀλίγοι δὲ γινώσκουσι τὸ ἀληθές· ἡ γὰρ ἡμέρα ὁτὲ μὲν συνεργεῖ καί ἐστι μήτηρ, ὁτὲ δὲ ἐναντιοῦται καὶ δοκεῖ μητρυιά (Lob. I 429; fr. 24 Ab.). Melampodis Μέθοδος περὶ τῶν τῆς Σελήνης προγνώσεων invenitur in Catalogo cod. astrolog. IV 110; cf. Heegium 33 n. 5. Proclus Plutarchum sequi videtur: Reitzenstein Nachr. Goett. Ges.
W688. 1906, 40. Cf. Vatic. gl‘.’ 1056 Ἐκλογαὶ τῶν ἡμερῶν ιῖπό τῶν τῆς Σελήνης μονῶν et Αἱ ἀπὸ τῶν ζωιὸίων ἐκλογαί et Αἱ έκλογαὶ τῶν ἡμερῶν ἐκ τοῦ εἶναι τήν Σελήνην εἰς ἕκαστον τῶν δώδεκα ζωιδίων, ἥτις ἐκλογή ἐστι παὶ πλατυτέρα (Catalog. cod.
astrolog. graecor. V 3 p. 90 ss.; Heeg Diss. 33. 71). Aetatem Alexandrinam sapere hanc poesin Orphicam censuit idem 39. 45.
Cf. etiam Iuven'al. ΙΙ Sat. VI 569 hae tamen ignorant quid sidns
triste minet/w Saturni, quo laeta Venus se profemt astro, qu'is mensz‘s damnés, qnae dentur tempom lucro: illius oceursus etz‘am νὶέανε memento, in catins manibus cen pz‘ngm'a sucz'na tritas cernz‘s Ephemem‘das, quae nullum consnlz't et z‘am consulitur, quae castm νὶνο patriamgue patente non ibit pariter numerz's revoeata Thrasyllz'. ad primum lapidem νεοίανὶ 0mn placet, hora sumz'tur ex libro; si prurit frietus ocellz' angulus, inspeeta genesz‘collym‘a posait et Ammian. Marcellin. XXVIII 4, 24
(ΙΙ 472, 6 Clark) multz'... nec lavam‘arbitrantw se cautius
18*
276
ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΚΑ
ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ
271-273
passe, antequam Ephemeride scrmmlose siscz'tavta didicerint, ubz’ sit verbz' gratia signum Μενοιινίί, νεῖ quotam ccmcm' sideris parfem polum discurrens obtineat luna.
27]. (25) Ioann. Tzetz. Prol. ad Hesiod. 18 (Gaisf. Π 21, 6) καὶ τῶν μὲν Ἔργων Ὀρφέως οὕτως (V. fr. 280) ἐστὶν ἦ ιῖρχή. αἱ δὲ ([Ιμέραι, ἤτοι αἱ Ἐφημερίδες αὕτοῦ ἄρχονται οὕτως· πάντ’ ἐδάης,,Μουσαϊε θεοφραδές. εἰ δέ σ’ ιῖνοόγει θυμὸς ἐπωνυμίας Μήνης κατὰ μοῖραν οἰκοῦσαι,1 ῥεῖά τοι ἐξερέω. σύ δ’ ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῆισιν, οἳῆΙν τάξιν ἔχοντα κυρεῖ. μάλα γὰρ χρέος ἐστὶν 5 ἴδμεναι, (ὃς αὕτη παρέχει κλέος ἄντυγι μηνός.
Tres priores versus habet Tzetzes etiam Chiliad. XII 399 vs. 149 p. 445 Κ. 1 οἰκοῦσαι Prol. Hesiod.; οἷεζσαι Chiliad.
Lob. Ι 414; Heeg 36.
Ad Musaei allocutionem cf. test. m‘. 168.
272. Cod. Monacensis gr. 287 fol. 19v (B011 Catalogus
cod. astrolog. VII 101). Cf. VII 12 Il. 7. Περὶ τῶν τῆς Σελήνης ἡμερῶν. (Πσιόδοο (fol. 20) εὔχρησται τῆς Σελήνης ἡμέραι αὗται· δ’ ζ’ η’ θ’ ια’ ιβ’ [ις’] ιζ’ [ιη’] ιθ’ κ’ κζ’ λ’. Ὀρφέως· πεφωτισμέναι καὶ εὕχρησται τῆς Σελήνης αὗται· [α’] β’ γ’ ζ’ θ’ ια’
ιγ’ ιδ’ ις’ [ιζ’] ιθ·’ κ’ κγ’ κς’ κη’. ἐν ταύταις, (ὅς φησιν Ὀρφεύς
καὶ (Ησίοδος, ἅπασα ἀρχή εὐθετεῖ · καὶ χρή ἀφορᾶν καὶ πρὸς τοὶ σχήματα τῆς Σελήνης καὶ τοὺς τύπους αὐτῆς καὶ τοῖς συναφείας
καὶ τας οἷπορροίαςι καὶ τούς καλοποιούς τῶν οἷστέρων καὶ τοὺς
συλληπτικούς.
Unci Heegii sunt. 1 ἀπορροίας B011; ἀπορίας cod.
Heeg 44. 71.
’
.
Cf. Hesiodi Op. et Dies 765 ss. Ad πεφωτισμέναι cf. quae Heeg Diss. 71 edidit e cod. Vatic. gr. 952 fol. 168v Αιήγησις Πυθαγόρου περὶ πεφωτισμένων ἡμερῶν τῆς Σελήνης καὶ οἷφωτίστων. ·
273. (29) Pr‘ocl. ad Hesiod. Op. et Dies 767 (Gaisf. Π 419,16),
quem exscripsit Eustathius V. Lob. I 412, ἡ μὲν οὖν πρώτη, η’ καὶ ἕνη ῥηθεΐσα οὖς ἀρχὴ θεῖόν ἐστι· καὶ γὰρ,πᾶσαν ἀρχήν φησι Πλάτων (Phaedl‘. 245d) εἶναι θείαν, καὶ γενέθλιος afin/1 καλεῖται τοῦ μηνός· καὶ ὁ μὴν ἐν αὐτῆι παρ’ Ὀρφεῖ,προσαγορεύεται μονόκερως μόσχος· ἁπλοῖς μὲν γὰρ ὁ μην ὠς γενέσεως ἐργάτης λέγεται βοῦς, οἷς δὲ,πρώτην ἔχων τότε τῆς οἰκείας οὕσίας τήν ἴκφυσινῖ μόσχος, καὶ διὰ τὸ μοναδικόν
273 —- 274
ΑΣ TPOA 01’1KA
Ε(PH MΕΡΙΔΕΣ
277
μονόκερως. Idem testatur Ioann. Protospathar. ad eundem versum
(Gaisf. ΙΙ 451, 27) ὁ δὲ μὴν παρ’ Ὀρφεῖ μόσχος μονόκερως ὀνομάζεται καὶ μόσχος μὲν (ὃς πρώτην ἔχων τῆι νέαι τῆν ἔκφυσιν, μονόκερως δὲ διὰ τὸ μοναδικόν αὐτοῦ.
1 αὐτοῦ Gaisford; αὕτη Ab., Heeg. 2 Cf. Protospatharium. ἔκφυσιν etiam cod. Rhedig., Herm. Schultz Abhdlg. Goett. Gcs. Wz'ss. XII 1910
nr. 4 p. 6; ἔκφασιν vulgo. Lob. I 412; Heeg 37, qui iure papyrum Mimaut affert (cf. Reitzenstein Poimandres 147. 257).
Hymn. IX Σελήνης VS. 2 ταυρόκερως Μήνη, VS. 9 κερασφόρε, Maxim. Περὶ καταρχιῦν 50 κεραῆς ταυροόπιδος ἄργέτιν αἴγλην, 537 κερασφόρος ἅργέτα Μήνη. Forsitan huc pertinent etiam, quae de Lunae nominibus ex Epigenis Περὶ τῆς Ὀρφέως ποιήσεως libro Clemens Alex. Strom. V 8, 49, 3 (fr. 33) exposuit; cf. Heegium 38. Ad μοναδικόν Vide Dieterichii Abraæas 47.
274. (26) Tzetz. ad Hesiod. Op. et Dies 763 (Gaisf. ΙΙ 416, 13)
κατάρχεται γοῦν (se. cIlm’oôog) καί φησιν ὁποία τούτων ποίωι
τῶν ἔργων καθέστηκε χρήσιμος, κᾶν δεινῶς (δειλῶςῗ) καὶ συγκεχυμένως καὶ κακοζήλως, ἔτι δὲ καὶ ψευδῶς καὶ οὐχ, ὥσπερ ὁ μέγας Ὀ. διδασκαλικῶς τε καὶ τεταγμένως καὶ κατ’ εὐκρί-
νειαν καὶ τὸ πλέον τεχνικωτέρως καὶ ἀληθοῦς. ἐκεῖνος μὲν γοῖρ οὕτω φησί· πρῶτονι μὲν προότωι ἐνὶ ἤματι φαίνεται Ἄρης, Μήνη τ’ εἰς’Ἀρηνῖ ἐπιτέλλεται· ἴσχεο δ’ ἔργων.
αὐτὰρ ἐπὴν τρίτον ἦμαρ ἀπόπροθεν ἠελίοιο,. πᾶσιν ἐπιχθονίοισι φυτοσπόρου αἰτίη ἀλκῆς. τετράδι δ’ αὐξομένη πολυφεγγέα λαμπάδα τείνει. καὶ καθεξῆς πέντε ἓξ ἑπτά μέχρι τῆς τριακοστῆς· οὗτος δὲ (se. εΗσίοδος) τριακοστὴν λέγει ἔννην. _
1 πρῶτα EFH. 2 Μήνη τ’ εἰς’Ἀρην Heeg; Μήνη δ’ εἰς τ’ Ἄρην Ε; ὥστ’ ἄρρην FH; φαίνετ’ ἄραίη (ἄωρος Heeg 41) μήνη, ὅτ’ εἷς’Ἄρην Lob.
Herm. XLI;
Lob. I 419. 428 (J. Scaligeri tentamina);
Heeg 40. De Martis die natali vs. 1 indicato Heeg 43. Ad vs. 6 cf. Cleostrati Tenedii poetae astrologici fr. 1 ap. Dielesium H3 197
ἄλλ’ ὁπόταν τρίτον ἦμαρ ἐπ’ ὀγδώκοντα μένηισι, Breithaupt De
278
ΑΣΤΡΟΔΟΓΙΚΑ
ΕΦΠΜΕΡΙΔΕΣ
275—277
Parmenisco Grammatico (Στοιχεῖα IV) 31. Ex Selenodromiis Catalog astrol. ΙΙΙ 32 et IV 142 affert quasdamz similitudiues Heeg 41. 275. Tzetz. Exeges. in Iliad. 26, 16 Herm. Praeeunt verba initio fr. 257 exscripta; tum post fr. 48 allatum sequitur
ἕκτηι ἐν ἤριγενεῖ ῥοδοδακτύλωι άργυροπέζηι1
1 ἕκτη ἐνήριγεν εἷροδοδακτύλω ἁργυροπέζη codd.; em. Lob. Herm. 511 n. 33; Lob. I 597.
‘276. (148) Ioa. Lyd. De mens. ΙΙ 12 p. 33, 8 W. cf. Fl'. Boertzler Philolog. LXXVII (N. F. XXXI) 1921, 370 οἵ γε μὴν Πυθαγόρειοι τῶι ἡγεμόνι τοῦ παντὸς τὴν ἑβδόμην άνατίθενται, τουτέστι τῶι ἑνί, καὶ μάρτυς1 Ὀ.2 λέγων οὕτως· ἑβδόμη, ἣν ἐφίλησεν ἄναξ ἑκάεργος Ἀπόλλων. Cf. Procl. in Tim. 34a (ΙΙ 95, 4 Diehl) διά τοῦτο καὶ ὁ περικόσμιος νοῦς μοναδικός τε καὶ ἑβδομαδικός ἐστιν, ὥς φησιν Ὀρφεύς.
1 μάρτυς om. codd. rec. Barber. et Planud. 2 ὀ ὀρφεύς S. Lob. I 428; Diels Festschr. Gomperz 12; Heeg 43; Roscher Βία hz'ppokmt. δ’οήνῆιέ νον. ἄεν Siebenzahl. Ber. Sacchs. Akad. 1919 n. 5 pÈÏZ10d. Catalog. fr. 116 RZ.3 (1913) Ἰλέα, τόν ῥ’ ἐφίλησε ἄναξ Διὸς υἱὸς Ἀπόλλων.
277. (27) Procl. ad Hesiod. Op. et Dies 804 (Graisf. ΙΙ 440, 8) εἰ δέ, ὥς φησιν Ὀρφεύς, τῆι Ἄτηι άνεῖται ἡ ἑπτακαιδεκάτη καὶ διὰ τοῦτο τῆι τε τομῆι τῆς ὕλης ἐστὶν οἰκεία καὶ τῆι τοῦ καρποῦ γυμνώσει τῶν περικαρπίων, ὁ (Heeg] καὶ Gaisf.) cHôc'oôbg (VS. 805) οὐκ άμούσιος τούτοις τοῖς ἔργοις άνῆκε τήν ἡμέραν.
Lob. Ι 413; Heeg 42. ' In Selenodromio Catalog. astr. ΙΙΙ 36, 12 ss. dies septimus
et decimus ita significatur: ἡμέρα ιζ’ (τῆς) σελήνης. (Ύπνος καὶ Θάνατος (ὕπνοι καὶ θάνατοι cod. Mediol.) ἐγεννήθησαν· Σόδομα καὶ Γόμορρα κατεστράφησαν. αὕτη ἡμέρα χαλεπὴ καὶ ἐπικίνδυνός ἐστιν· εἰς ὁδὸν μή ἐξέλθηις, εἰς πρᾶγμα μὴ ἐπιχειρήσηις (ἐπιχειρήσεις cod.). ταύτηι τῆι ἡμέραι φυλάττου άπὸ παντὸς πράγματος. ὁ φυγών καὶ τὸ ἀπολλύμενον κρατηθήσεται. τὰ γεννώμενα ἐπίνοσα καὶ δύστυχα καὶ ἐπικίνδυνοι καὶ ὀλιγοχρόνιοι ἔσονται. ὁ εἷρξάμενος νοσεῖν ταχέως τελευτήσει. ἐὰν δέ τις ὄνειρον ἴδηι, γίνεται τῆι αὕτῆι ἡμέραι καὶ ἄφθονον τηρηθή-
277—279
v
ΕΦΗΜΕΡΙΛΕΣ
ΓΕΩΡΓῙΑ
279
σεται, μέντοι γε χαλεπόν ἐστι καὶ εἰς ἄλλον ἀποβήσεται.
Ad
Procli verba cf. etiam Verg. Georg. I 284 septima post decz'mam
felix et ponere vitem et prensos domz'tare ὒονοε et ῖίοία telae addere. 278. (28) Tzetz. ad Hesiod. Op. et Dies 765 (Gaisf. ΙΙ 418, 8) καὶ τὴν τριακοστὴν δὲ ἡμέραν οὗτος ἀγαθήν λέγει, ἤν Ὀ. φαύλην πᾶσιν ἔργοις φησί, δοσοληψίαις δὲ μόναις ἐσθλήνλ
1 δυσοληψίαις μόνον ἐστιν αἷσθλή Trinc.; δυσοληψίας Heins.; δοσιληψίαις Lob.
Lob. Ι 419; Heeg 43.
Catalog. astrol. ΙΙΙ 39, 18 ss. ἡμέρα λ’ (τῆς σελήνης> Πλοῦτος καὶ Τύχη ἐγεννήθη.... αὕτη ἡμέρα ἀποπληροφορημένη ἐστὶν εἰς πάντα· ἀγοράσαι, πωλῆσαι, σπείρειν, φυτεύειν, κλαδεύειν, δούλους καὶ ζῶια καὶ βόας κτήσασθαι, παῖδας εἰς μαθησίαν παραδιδεῖν κτλ. et 1V 145, 485. τὸ ἥμισυ καὶ γ’, ἥτις λέγεται λ’ ἡμέρα, παρά τριῶν οὸριῦν κοινωνεῖ τῶι (Ηλίωι, ἥτις λέγεται σύνοδος· καὶ αὕτη καλὴ σπείρειν, θερίζειν, ὁδεύειν, πωλεῖν, ἀγοράζειν, γάμους ποιεῖν· ὁ γεννηθεὶς εὐτυχής, ἦ δὲ γυνὴ πονηροί, θυμώδης, ἄστοργος τῶι ἀνδρί.
279. Tzetz. in Aristophan. Nub. 1178 ed. ab H. Keilio
Rhez'n. Mus. VI 1848, 617; Nauck Lexicon Vindobonense (Petro-' poli 1867) 249, 9 ἔνην (ἔνη cod.), ὥς πάλιν πρώτην μονάδα, νέαν ὥς ἀρχηγὸν ἑτέρου κύκλου οὖσαν· οὕνεκεν ὀλλυμένη περ ἀέλπτως γίνεται αὖτις, (ὃς Ὀ. ἐνΈφημερίσι φησίν.
ΙΙΙ. Γεωργὶα
Carmen Orphicum, cui 'nomen Γεωργὶα inscriptum erat,
extitisse excepte Lascare Proleg. in Orph. in Marm. Taurin. I 98, qui Ιέωργικά habet (test. nr. 225; cf. A. Baumstark Philol. LIII (N. F. VII) 1894, 687; Heegium Diss. 50) unus Tzetzes pluribus locis testis est. Maximi momenti sunt, quae initio commentarii
ad Hesiodum 17 (Gaisf. Π 19, 19) profitetur Ἡσιόδου Ἔργα καὶ (Ημέραι τὸ βιβλίον ἐπιγέγραπται, ἤτοι διδασκαλία γεωργίας καὶ
ἡμεροῦν, καθ’ ἂς δεῖ τόδε καὶ τόδε ποιεῖν. οὕτω δε ἐπιγέγρα-
πται πρός ἀντιόιαστολὴν τῶν ἑτέρων Ι 2° Gaisf' αὐτοῦ πεντεκαίδεκα βίβλων Ἀσπίδος Θεογονίας Ἥρωογονίας, Γυναικῶν κατα-
280
ΑΣΤΡοΛοΓΙΚΑ
ΓΕῼΡΓΙΑ
’
279—281
λόγου καὶ λοιπῶν ἁπασῶν· ἔτι δὲ καὶπρὸς οἷντιὸιαστολήν τῶν τοῦ μεγάλου Ὀρφέως’Ἐργων καὶ εΠμεροόν, οὖν Ἔργων Ὀρφέως ἤτοι τοῦ Περὶ Γεωργίας οὕτως ἐστὶν ἡ ἀρχή· fr. 280; Lob. I 414, qui seclusit cum Gaisfordio Ἔργων Ὀρφέως ἤτοι
τοῦ περὶ Γεωργίας, Heeg 49. Totus Tzetzae locus depravatus
esse videtur. An τῶν ἑτέρων-οἷντιδιαστολὴν glossema? Orphea μαθηματικῶς res agrarias exposuisse (οἷον Σελήνης τρεχούσης περὶ Παρθένον πάντα φυτεύειν πλὴν μόνων ἀμπέλων) Tzetzes ad vs. 568 dicit (cf. supra p. 268); V. Heegium 46..
Hoc quoque carmeu Musaeo dedicatum fuisse (cf. supra fr. 271)
eVinci non potest, quod contra C. G. Lenzium (De fragmentis
Orphicis ad astronomiam et agrorum culturam spectantibus commentatio Diss. Goetting. 1789, 15) iure monuit Heeg 48.
280. (11) Tzetz. Prol. ad Hesiodum 17 cf. supra p. 279 ε. εἰ δὲ γεωπονίης1 σε φιλομβρότου ἵμερος αἱρεῖ καί τ’ ἐπὶ χρυσείῃς γενεῆς ἐντύνεαι ἔργα, γαῖαν ἐπὶ ζείδωρον ἄγων εὐκαμπὲς ἄροτρον,
ἢ γυροῖς ἔνι κλῆμα ὒῙεθ-υμναίου λελίησαι
’5 κατθέμεναι, καὶ λαρὸν ὀπώρης εἶδαρ ἑλέσθαι |21 Gaisf' ἱμείρεις2 σκαπανῆι τε λαχήμεναι3 ἄμβροτον αἶαν· αὐτίκα δή τοι4 πᾶσαν ἐτητυμίην καταλέξω, ὅππως ἄν πανδῖα Σεληναίη πεπίθοιτο,5 ὄμπνιά σοι Δήμητρος ἄερσινόοιο τε Βάκχον δῶρ’ οἷναπεμπέμεναι καὶ ἐπηετανὸν6 ὄλβον ὀπάζειν. καὶ τῶν μὲν Ἔργων Ὀρφέως οὕτως ἐστὶν ἡ ἀρχή.
1 γεωργίης Ε; γεωργίας Η. 2 ἱμείρεις Ab., Heeg; ἱμείρῃ Gaisf.; ἱμείρει EG. 3 λαχῆναι Tzetz. codd.; λαχαίνεμεν v. Maxim. infra. 4 τοι
καὶ Maxim. 5 Scaliger; σελήνῃ πεπύθοιτο prius. 6 ἐπητανόν Maxim; cf. Hom. Hymn. in Mercur. 113 οὖλα λαβὼν ἐπέθηκεν ἐπηετανά. Lob. I 414; Heeg 46.
Ad initium εἰ δὲ γεωπονίης cf. exordium carminis Περὶ
σεισμῶν (fr. 285) φράζεο δὴ καὶ τόνδε λόγον, τέκος. Heeg 49. 68. Plane isdem versibus utitur Maxim. 456—465, quos ex Orphei carmine mutuatus esse Videtur (cf. frr. 281—284 et Heegium 51.
Vs. 6 legitur ap. Maximum vs. 461 λαχαινέμεν et vs. 7 Maxim. 462 τοι καὶ pro Tzetzae δή τοι. 281. (19) Tzetz. Exeges. in Iliad. 33, 14 Herm. καὶ ὁ Ὀ. (de Luna) εἰ μὲν γὰρ στείχηισιν ἐπ’ Ἀρνειοῖο1 θοοῑοῖ.
281—— 283
A Σ ΤΡΟΛ OP!ΚA
ΓΕ,Ω ΡΓΙ Α
28 1.
1 άρνίοιο Maxim. L; άρνείοιο Fabric. ad. Maxim; ἂρ. νειοῖο Tzetz.
2 θεοῖο Herm.
Herm. 512 n. 35; Lob. I 422; Heeg 47. Exscripsit Maxim. 466. Cf. supra. p. 269.
282. (12) Tzetz. Chiliad. IV 128 VS. 172 p. 126 Kiessl. (cf. Schol. in Crameri Anecdot. Oxon. ΙΙΙ 357) μέμνηται ταύτης καὶ Ὀ. ἐν Γεωργίαι γράφων·
Ἀστραὶη κούρη δὲ· πέλει πρὸς ἅπαντα φερὶστη σπέρματα, καὶ δὲ φυτοῖσιν ἐναίσιμος, ἔν τε βόθροισι
βάλλειν ἔρνεα πάντα, τά τε δρυὸς ἄκρα λέγονται,
οἴνας δ’ ἐξαλέασθαι, ἐπεὶ στυγέει περίαλλα
5 Ἰκαρίου κούρη ληνοὺς καὶ άδευκέας οἴνας, μνωομένη, ὅσα λυγρά Διωνύσοιο ἕκητι Ἀκταῖοι μήσαντο, μέθηι δεδμημένοι αἰνῆι,
Ἰκάριον, καί μιν στυφελαῖς κορύνηισι δάϊξαν, σφαλλόμενοι δώροισι, χοροιμανέος1 Βάκχοιο.
1 χοροιμανέος Lob.; χοροιμανέοιο codd. Cetera, v. infra.
Lob. I 415; Trièmeg. 128.
Heeg 19. 47;
J. Kroll Lehren
d. Herm.
Vs. 3 Vindicat Δωδεκαετηρὶσιν Tzetz. ad Lycophr. vs. 83
p.46, 26 Scheer. Eosdem versus habet Maxim. 488—496; pro Orphei ληνοὺς VS. 5 legitur ap. Maxim. 492 ἑλὶνους (ελινους L,
ἑλινοῦο corr. man. rec., ἐλινοῢς ed. Fabricü, ἐλὶνους Koechly, ἑλὶνους J. G. Schneider), vs. 9 ap. Maxim. vs. 495; κορύναις. Tzetz. ad Op. et Dies 568 (Gaisf. II 335,17) Ὀ. δὲ· μαθηματικῶς πάντα παρακελεύεται δρᾶν’ οἷον Σελήνης τρεχούσης περὶ Παρθένον πάντα φυτεύειν πλὴν μόνον οἷμπέλων· μισεῖ γὰρ ἡ Παρθένος τήν ἄμπελον διά τὸν πατέρα Ἰκάριον. Cf. BAKXIKA fr. 244..
283. (13) Tzetz. ad Hesiodi Op. et Dies 778 (Gaisf. ΙΙ 429,10 ss.)
Ὀ. δὲ ἐκεῖνος ὁ Θράικιος1 ἒν τῆι περὶ Γεωργίας οὐ τὴν ἁπλῶς ἡμέραν τῆς Σελήνης τὴν τοιάνδε λέγει λυσιτελῆῖ ἦ καὶ άνόνητον,3 ἀλλ’ ὅταν τοιοῖσδε σχηματισθῆι καὶ συντρέχηι ζωιδίοις τε
καὶ τοῖς οἷστράσιν.4
1 ὁ θρακήσιος EGH; θρακίσιος ed. Bas. 3 ἀνήνυτον F. 4 ἄστροις ΕΗ. Lob. I 418; Heeg 48.
2 λυσιτελεῖν Heins.
Cf. Maxim. 530—547.
282
ΑΣΤΡοΛοΓΙΚΑ
ΠΕΡΙ ΑΡΑΠΕΤῼΝ
284
IV. (Περὶ δραπετῶν) Carmen Orphicum Περὶ δραπετῶν extitisse non sine veritatis specie coniecit Heeg 56. Quod imitatus est Maximus in carmine Περὶ καταρχιόν V. p. 280 fr. 280, cuius pars VIII Περὶ
δραπετῶν VS. 320 incipit verbis εἰ δ’ ἄρα καὶ (Χαίόων ὀλοφώια ἔργα πύθοιο οἵ τε γ’ (γ’ add. Ludwich) ἑοὺς λείποντες ἐνὶ μεγάροισιν ἄνακτας γαῖαν ἐς ὀθνείην ποσὶ καρπαλίμοις άλάληνται δρῆσται άταρτηροὶ... άλλὰ σύ καὶ τοίων μερόπων ἐπιφράζεο μοῖραν. ἢν μὲν ἔηι πανδῑα μετ’ εὐπόκου Ἀρνειοῖο, (ὅκά μιν εἰσανάγοιο κτλ.
284. (18) λέγων· Tzetz. Chiliad. II_42 VS. 609 p. 64 K. (Exeges.
in Iliad. 26, 24 Hel'm.) τῆς ἱστορίας μέμνηται ταύτης Ὀ. που οὐδ’ ἤν1 Ἰφίκλοιο θὀὥτερος γιαῦδάζοιο,2 ὅς τε καὶ άνθερίκεσσιν ἐπέτρεχεν, οὐδέ τι3 καρπὸν σίνετ’ άήσυρα4 γυῖα φέρων ἐπὶ λήιον αὖον.5
1 οὐδ’ ἦν Tzetz.; οὐδ’ ἢν Maxim. L; οὐδ’ εἴ κ’ Ludw.
Maxim. L; αἰζηοῖο ται Mnllach. 3 4 αιῖίεσίίυο αὴσυρα Kiessling; κοῦφα, (v. infra).
2 αὐγάζοιο
Kiessling m'sz’ versus z'm'tz'um est clepmvatwn; αἶψα γένηοὐδέ τι Tzetzae Chiliad. B et Maxim; οὐδ’ ἔτι Kiessl. ειιφενεονψίιιῃι ἐλαφρά (v. etiam in Iliad. 26,26) in cod. B ἐκ τοῦ ἀείρω Maxim. L in marg.; cf. Hes., Etym. M.,
Phot. Berol., Suid. s. ἀήσυρον.
5 ἄκρον Wakefield Ludw. Homerum secuti
Herm. 512 n. 33; Lob. I 422; Heeg 56. Iphiclus iam e Hesiodi Catalogis notus fr. 117 ΗΜ ed. 1913
ἄκρον ἐπ’ άνθερίκων καρπὸν θέεν οὐδὲ· κατέκλα, ἄλλ’ ἐπὶ πυραμίνους άθέρας φοίτασκε πόδεσσι καὶ οὗ (κού O.R013bach) σινέσκετο καρπόν, qui Iliadis Y 227 ἄκρον ἐπ’ άνθερίκων καρπὸν θέον οὔδε κατέκλων imitantnr. In Orph. Argon. commemoratur VS. 139. 160. Exscripsit Orphea Maxim. 422—424. Hesiodo usns esse Videtur
Nonnus XXVIII 284 de Ocythoo εἰς δρόμον Ἰφίκλωι πανομοίιος, ὅστις ἐπείγων ταρσά ποδῶν άβάτοιο κατέγραφεν ἄκρα γαλήνης, καὶ σταχύων ἐφύπερθε μετάρσιον εἶχε πορείην, ἀνθερίκων στρατὸν ἄκρον άκαμπέα ποσσὶν ὁδεύων. Ad Hesiodi VS. 1 spectat etiam Lucianus Pro imaginibns 20 p. 500.
285
ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΚΑ
ΠΕΡΙ ΣΕΙΣΜΩΝ
283
V. Περὶ σεισμῶν
Carmen, quod in plerisque codicibus Ἑρμοῦ τοῦ τρισμεγίστου περὶ σεισμιόν, ἐν ἄλλοοι Ὀρφέως inscribitur, in nonnullis aut Ὀρφέως aut Ἑρμοῦ τοῦ τρισμεγίστου, primum editum est ab
Aldo in Florilegio diversorum epigrammatum in septem libris a. 1503. Codices, qui carmen servaverunt, in Catalog‘o codicum astrolog. Graec. diligenter descripti sunt, quos' omnes hic enumerare incommodum esse videtur, cf. Heegium Diss. 57. Recentiorum edd. potiores hae sunt: in Analectis veterum poetarum Graecorum ed. Rich. Phil. Bruan ΙΙΙ 1776, 1 cf. 237; Anthologia
Graeca ed. F. Jacobs ΙΙΙ 1794, 222 cum Animadversionibus
XI 1802, 5; E. Abelii Orphica 1885 p. 141; B. Pitra Analecta sacra et classica spicilegio Solesmensi parata V 1888, 275; Epigrammatum anthologia Palatina, ed. Ed. Cougny Parisiis 1890, 400 n. 47 cf. 431.
285. (2) φράζεο δή καὶ τόνδε λόγον, τέκος, ὁππότε κεν δὴ γαῖαν κινήσηι Σεισίχθων κυανοχαίτης,
ὅττι βροτοῖς ἐπί τ’ εὐτυχίην κακότητά τε· φράζει.
ὁππόταν εἰαρινήν ἐπ’ ἰσημερίην άφίκηται 5 ἠέλιος Κριόν τε διεκτρέχηι, ἐν δ’ ἄρα τῶιδε γαῖαν νυκτερινὸς Γαιήοχος άμφελελίξηι,
σῆμα τόδ’ ἐστὶ πόληος άπόστασις οὐκ εἷλαπαόν